Margaret Mac Curtain: Difríocht idir leaganacha
No edit summary |
sár-obair ... ach if quotes, we need the references ! |
||
| Líne 1: | Líne 1: | ||
{{WD Bosca Sonraí Duine}} |
{{WD Bosca Sonraí Duine}} |
||
Siúr Dhoiminiceach, staraí, scríbhneoir, oide agus feiminí [[Éire]]annach ab ea '''Maighréad Ní Churtáin''' nó '''Margaret Mac Curtain''' ([[17 Bealtaine]] [[1929]] – [[5 Deireadh Fómhair]] [[2020]]).<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/life-and-style/people/margaret-maccurtain-obituary-pioneering-historian-and-campaigner-1.4373446|teideal=Margaret MacCurtain obituary: Pioneering historian and campaigner|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2024-11-10}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/21846730/|teideal=Tá an tSiúr Margaret Mac Curtain, léachtóir le stair i UCD ach a sheas ar son cearta i gcaitheamh a saoil, tar éis bháis ag aois a 91.|údar=RnaG / Regina Uí Chollatáin, léachtóir, Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath.|dáta=2020-10-07|language=ga-IE|work=RTE Radio|dátarochtana=2024-11-10}}</ref> |
Siúr Dhoiminiceach, staraí, scríbhneoir, oide agus feiminí [[Éire]]annach ab ea '''Maighréad Ní Churtáin''' nó '''Margaret Mac Curtain''' ([[17 Bealtaine]] [[1929]] – [[5 Deireadh Fómhair]] [[2020]]).<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/life-and-style/people/margaret-maccurtain-obituary-pioneering-historian-and-campaigner-1.4373446|teideal=Margaret MacCurtain obituary: Pioneering historian and campaigner|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2024-11-10}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/21846730/|teideal=Tá an tSiúr Margaret Mac Curtain, léachtóir le stair i UCD ach a sheas ar son cearta i gcaitheamh a saoil, tar éis bháis ag aois a 91.|údar=RnaG / Regina Uí Chollatáin, léachtóir, Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath.|dáta=2020-10-07|language=ga-IE|work=RTE Radio|dátarochtana=2024-11-10}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.nui.ie/college/docs/citations/2007/maccurtain.pdf|teideal=NTRODUCTORY ADDRESS DELIVERED BY: MS CLIONA de BHALDRAITHE MARSH, on 20 September 2007, on the occasion of the conferring of the Degree of Doctor of Literature honoris causa|údar=nui.ie|dáta=2007|dátarochtana=2024}}</ref> |
||
| ⚫ | |||
== Saol == |
== Saol == |
||
Rugadh |
Rugadh Margaret Mac Curtain sa bhliain 1929 i g[[Corcaigh]]. B'iad Seán agus Ann Mac Curtáin a tuismitheoirí. Bhain sí céim BA amach in [[Coláiste na hOllscoile, Corcaigh|Ollscoil na hÉíreann i gCorcaí]] agus chuaigh sí isteach san [[Ord Doiminiceanach]], agus an tSr Benvenuta mar ainm oird uirthi. |
||
Ba sí gníomhach i mbunú Choláiste Sinsir Bhaile Formaid agus ba í an chéad phríomhoide ar an scoil sin agus bhí sí ina prióir ar Chlochar Chnoc Síon i mBaile Átha Cliath.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://peig.ie/en/2020/10/margaret-mac-curtain-1929-2020-an-bhean-rialta-a-sheas-sa-bhearna-bhaoil-nuair-a-bhi-sceal-na-mban-le-hinsint/|teideal=MARGARET MAC CURTAIN 1929-2020: ‘An bhean rialta a sheas sa bhearna bhaoil nuair a bhí scéal na mban le hinsint’|údar=Tuairisc.ie|dáta=2020-10-06|language=ga-IE|work=PEIG|dátarochtana=2024-11-10}}</ref> |
|||
| ⚫ | Bhain sí Ph.D amach sa bhliain 1964 agus sa bhliain chéanna thosaigh sí ag obair sa Roinn Staire i g[[An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath|Colaiste na hOllscoile i mBaile Átha Cliath]]. Bhí sí ansin go ndeachaigh sí ar scor i 1994. Bhí sí ina hollamh chomh maith i [[Scoil an Léınn Éireannaigh]] ó 1972 go 1989.<ref name=":1" /> |
||
Idir na blianta 1968-1973 b'é a héacht nó mórghníomh ná foilsiú na sraitheanna leabhar staire faoi chlúdach bog 'History of Ireland' le Gill & McMillan. Rinne sí comheagarthóireacht le James Lydon, ar an tsraith faoi Stair na hÉireann agus scríobh sí ''Tudor and Stuart Ireland''. I gcomhar le Mark Tierney, scríobh sí ''The Birth of Modern Ireland'' (1969) a bhíodh ina théacsleabhar ag lucht na hArdteiste. |
|||
Bhí Ollúnacht Burns sa Léann Éireannach i gColáiste Boston aici ó 1992 go 1993. Bronnadh bonn óir Chumann Ghaeil Bhostúin uirthi i 1993 as a saothar ar stair mhná na hÉireann.<ref name=":1" /> |
|||
=== Staid na mban === |
|||
| ⚫ | |||
Í féin agus Donnchadh Ó Corráin a rinne eagarthóireacht ar ''Women in Irish Society: the Historical Dimension'' (1978). I measc na saothar eile dá cuid tá – Women ''in Early Modern Ireland'', ''From Dublin to New Orleans: Nora and Alice’s Journey to America 1888'', ''Grace Gifford Plunkett and Irish Freedom'' (2000) agus ''Ariadne’s Threads: Writing Women into Irish History.<ref name=":1" />'' |
|||
=== Gaeilge === |
|||
| ⚫ | |||
Rinne Mac Curtain obair ar thuarascáil Treoir 2000 faoin mbail a bhí ar an nGaeilge ag deireadh an 20ú haois.<ref name=":1" /> |
|||
Idir na blianta 1968-1973 b'é a héacht nó mórghníomh ná foilsiú na sraitheanna leabhar staire faoi chlúdach bog 'History of Ireland' le Gill & McMillan. "''Pé áit a mbíonn sí tá sí spraíúil, lán de bhrí agus ní féidir gan ligint di thú spreagadh chun cinn. Ceann de na focail a cloistear uaithi nuair a chuireann tú ceist ag lorg comhairle..’Go for it’. What a positive approach…mol an óige.. ach ní do’n ghlún óg amháin a thugann sí am agus comhairle.''" <ref>http://www.nui.ie/news/wordDocs/2007/honConCitations07/MacCurtain%20Margaret.doc {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071119052037/http://www.nui.ie/news/wordDocs/2007/honConCitations07/MacCurtain%20Margaret.doc |date=2007-11-19 }}.</ref> |
|||
==Leabharliosta== |
==Leabharliosta== |
||
* ''The Birth of Modern Ireland'' (1969) |
* ''The Birth of Modern Ireland'' (1969) |
||
| Líne 32: | Líne 43: | ||
[[Catagóir:Daoine as Contae Chorcaí]] |
[[Catagóir:Daoine as Contae Chorcaí]] |
||
[[Catagóir:Gaeilgeoirí]] |
[[Catagóir:Gaeilgeoirí]] |
||
[[Catagóir:Staraithe Éireannacha ón 20ú haois]] |
|||
[[Catagóir:Feiminigh Éireannacha]] |
|||
Leagan reatha ó 23:52, 10 Samhain 2024
  | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1929 |
| Bás | 2020 90/91 bliana d'aois |
| Faisnéis phearsanta | |
| Scoil a d'fhreastail sé/sí | Coláiste na hOllscoile Corcaigh |
| Gníomhaíocht | |
| Réimse oibre | Stair na mban |
| Gairm | scríbhneoir, gníomhaí ar son chearta na mban, gníomhaí ar son chearta an duine, staraí, múinteoir |
| Fostóir | Coláiste Bhostúin |
| Ord crábhaidh | Doiminicigh |
Gradam a fuarthas
| |
Siúr Dhoiminiceach, staraí, scríbhneoir, oide agus feiminí Éireannach ab ea Maighréad Ní Churtáin nó Margaret Mac Curtain (17 Bealtaine 1929 – 5 Deireadh Fómhair 2020).[1][2][3]
Bhí gníomhréim acadúil dhearscnaitheach ag Maighréad agus d'fhoilsigh sí réimse fairsing ábhar i réimse na staire, tionchar na mban i gcomhthéacs na staire agus ról na mban in Éirinn ach go háirithe.
Saol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh Margaret Mac Curtain sa bhliain 1929 i gCorcaigh. B'iad Seán agus Ann Mac Curtáin a tuismitheoirí. Bhain sí céim BA amach in Ollscoil na hÉíreann i gCorcaí agus chuaigh sí isteach san Ord Doiminiceanach, agus an tSr Benvenuta mar ainm oird uirthi.
Ba sí gníomhach i mbunú Choláiste Sinsir Bhaile Formaid agus ba í an chéad phríomhoide ar an scoil sin agus bhí sí ina prióir ar Chlochar Chnoc Síon i mBaile Átha Cliath.[4]
Bhain sí Ph.D amach sa bhliain 1964 agus sa bhliain chéanna thosaigh sí ag obair sa Roinn Staire i gColaiste na hOllscoile i mBaile Átha Cliath. Bhí sí ansin go ndeachaigh sí ar scor i 1994. Bhí sí ina hollamh chomh maith i Scoil an Léınn Éireannaigh ó 1972 go 1989.[4]
Idir na blianta 1968-1973 b'é a héacht nó mórghníomh ná foilsiú na sraitheanna leabhar staire faoi chlúdach bog 'History of Ireland' le Gill & McMillan. Rinne sí comheagarthóireacht le James Lydon, ar an tsraith faoi Stair na hÉireann agus scríobh sí Tudor and Stuart Ireland. I gcomhar le Mark Tierney, scríobh sí The Birth of Modern Ireland (1969) a bhíodh ina théacsleabhar ag lucht na hArdteiste.
Bhí Ollúnacht Burns sa Léann Éireannach i gColáiste Boston aici ó 1992 go 1993. Bronnadh bonn óir Chumann Ghaeil Bhostúin uirthi i 1993 as a saothar ar stair mhná na hÉireann.[4]
Staid na mban
[cuir in eagar | athraigh foinse]Í féin agus Donnchadh Ó Corráin a rinne eagarthóireacht ar Women in Irish Society: the Historical Dimension (1978). I measc na saothar eile dá cuid tá – Women in Early Modern Ireland, From Dublin to New Orleans: Nora and Alice’s Journey to America 1888, Grace Gifford Plunkett and Irish Freedom (2000) agus Ariadne’s Threads: Writing Women into Irish History.[4]
Gaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rinne Mac Curtain obair ar thuarascáil Treoir 2000 faoin mbail a bhí ar an nGaeilge ag deireadh an 20ú haois.[4]
Leabharliosta
[cuir in eagar | athraigh foinse]- The Birth of Modern Ireland (1969)
- Tudor and Stuart Ireland (1972)
- Women and Irish Society: The Historical Dimension (1978)
- The Gill History of Ireland series (1980)
- Women in Early Modern Ireland (1992)
- From Dublin to New Orleans: Nora and Alice's Journey to America 1888 (1995)
- Grace Gifford Plunkett and Irish Freedom (2000)
- Ariadne's Threads: Writing Women into Irish History (2009)
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "Margaret MacCurtain obituary: Pioneering historian and campaigner" (en). The Irish Times. Dáta rochtana: 2024-11-10.
- ↑ RnaG / Regina Uí Chollatáin, léachtóir, Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath. (2020-10-07). "Tá an tSiúr Margaret Mac Curtain, léachtóir le stair i UCD ach a sheas ar son cearta i gcaitheamh a saoil, tar éis bháis ag aois a 91." (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2024-11-10.
- ↑ nui.ie (2007). "NTRODUCTORY ADDRESS DELIVERED BY: MS CLIONA de BHALDRAITHE MARSH, on 20 September 2007, on the occasion of the conferring of the Degree of Doctor of Literature honoris causa". Dáta rochtana: 2024.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Tuairisc.ie (2020-10-06). "MARGARET MAC CURTAIN 1929-2020: ‘An bhean rialta a sheas sa bhearna bhaoil nuair a bhí scéal na mban le hinsint’" (ga-IE). PEIG. Dáta rochtana: 2024-11-10.