Ionsaithe 11 Meán Fómhair

Ionsaí ar an Ionad Trádála Domhanda i Nua-Eabhrac

Is é 9/11 an t-ainm neamh-oifigiúil a thugtar ar Ionsaithe 11 Meán Fómhair, na h-ionsaithe sceimhle ar Stáit Aontaithe Mheiriceá ar an 11 Meán Fómhair, 2001.

De réir na tuairisce oifigiúla, d'fhuadaigh sceimhlitheoirí de chuid Al-Qaeda ceithre eitleán. Bhain siad úsáid as na heitleáin chun roinnt foirgneamh i Meiriceá a ionsaí. Maraíodh beagnach 3,000 daoine de bharr na n-ionsaithe.

Na hEitleáin

• 1. American Airlines Eitilt 11 (eitilt laethúil ó Bhostún go Los Angeles), a bhuail an túr thuaidh den World Trade Center, nó Ionad Trádála Domhanda, i Nua- Eabhrac ag 8:46AM
• 2. United Airlines Eitilt 175 (Bostún-Los Angeles), (a bhuail an túr theas den World Trade Center ag 9:03AM. Chonaic a lán daoine an t-ionsaí seo agus é ag tarlú mar bhí ceamaraí teilifíse ag taifeadadh an eachtra ag an túr thuaidh
• 3. American Airlines Eitilt 77 (Washington, D.C.-Los Angeles), a bhuail an Peinteagán in Arlington, Virginia ag 9:37AM
• 4. United Airlines Eitilt 93 (Newark-San Francisco), a bhuail an talamh ag 10:03AM, gar do Shanksville, Pennsylvania. Ceaptar gurb é plean na sceimhlitheoirí Caipeatól na Stát Aontaithe in Washington a ionsaí ach rinne na paisinéirí iarracht na fuadaitheoirí a chloí. Bhí fóin phóca ag cuid de na paisinéirí agus bhí fhios acu cad a tharla do na heitleáin eile a bhí fuadaithe. Bhuail an t-eitleán an talamh mar gheall ar an troid agus maraíodh gach éinne ar bord.

Toradh na n-ionsaithe

Maraíodh 246 daoine a bhí ar bord na heitleáin, gan na 19 sceimhlitheoirí a chur san áireamh.

Thosaigh tinte sna túir den World Trade Center de bharr na n-ionsaithe. Bhí an túr theas ag dó ar feadh 52 nóiméad sular thit sé. Bhí an túr thuaidh ag dó ar feadh 102 nóiméad sular thit sé. Scriosadh an dá thúr. Thit foirgneamh eile in aice leis na túir, an "7 World Trade Center" ag 5:20PM an lá céanna. Ceaptar gur lagaíodh an foirgneamh seo nuair a thit na túir eile. Maraíodh 2606 duine ag an World Trade Center.

Bualadh an taobh thiar den Pheinteagán. Bhuail an t-eitleán an talamh díreach ag an am céanna a bhuail sé an foirgneamh. Maraíodh 125 daoine ag an Pentagon (70 sibhialtach agus 55 ball d'fhórsaí armtha SAM).

Maraíodh 2996 daoine de bharr na n-ionsaithe, póilíní agus fir dóiteáin ina measc. Maraíodh 341 fir dóiteáin de chuid an Roinn Dóiteáin i Nua-Eabhrac.

Tar Éis na n-ionsaithe

D'ionsaigh fórsaí míleata na Stáit Aontaithe an Afganastáin i mí Dheireadh Fómhair, 2001. Bhí an Afganastáin faoi smacht an Talaban, grúpa antoisceach Ioslamach agus bhí roinnt ceannairí de chuid Al-Qaeda lonnaithe sa tír.