Ver o código fonte de "Ácido gamma-aminobutírico"

{{chembox
| Verifiedfields = changed
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 476992474
| Name=Ácido ''gamma''-aminobutírico
| ImageFile = Gamma-Aminobuttersäure - gamma-aminobutyric acid.svg
| ImageSize = 230
| ImageName = Fórmula estrutural simplificada
| ImageFile1 = GABA 3D ball.png
| ImageSize1 = 230
| ImageName1 = C=black, H=white, O=red, N=blue
| ImageAlt1 = Molécula de GABA
| IUPACName = Ácido 4-aminobutanoico
| OtherNames=
|Section1={{Chembox Identifiers
| UNII_Ref = 
| UNII = 2ACZ6IPC6I
| ChEMBL_Ref = 
| ChEMBL = 96
| KEGG_Ref = 
| KEGG = D00058
| InChI = 1/C4H9NO2/c5-3-1-2-4(6)7/h1-3,5H2,(H,6,7)
| InChIKey = BTCSSZJGUNDROE-UHFFFAOYAC
| StdInChI_Ref = 
| StdInChI = 1S/C4H9NO2/c5-3-1-2-4(6)7/h1-3,5H2,(H,6,7)
| StdInChIKey_Ref = 
| StdInChIKey = BTCSSZJGUNDROE-UHFFFAOYSA-N
| CASNo_Ref = 
| CASNo=56-12-2
| PubChem=119
| EINECS = 200-258-6
| RTECS = ES6300000
| IUPHAR_ligand = 1067
| ChemSpiderID_Ref = 
| ChemSpiderID = 116
| DrugBank_Ref = 
| DrugBank = DB02530
| ChEBI_Ref = 
| ChEBI = 16865 
| SMILES=C(CC(=O)O)CN
| MeSHName=gamma-Aminobutyric+Acid
  }}
|Section2={{Chembox Properties
| Formula=C<sub>4</sub>H<sub>9</sub>NO<sub>2</sub>
| MolarMass=103,120 g/mol
| Appearance=po microcristalino branco
| Density=1,11&nbsp;g/mL
| MeltingPtC=203,7
| BoilingPtC=247,9
| pKa=4.23 (carboxilo), 10.43 (amino)<ref>{{cite book |veditors=Dawson RM, Elliot DC, Elliot WH, Jones KM |title=Data for Biochemical Research |location=Oxford |publisher=Clarendon Press |year=1959}}{{page needed|date=May 2013}}</ref>
| Solubility= 130 g/100 mL
| LogP = −3.17
  }}
|Section3={{Chembox Hazards
| MainHazards= Irritante, nocivo
| FlashPt=
| AutoignitionPt =
| LD50 = 12,680&nbsp;mg/kg (rato, oral)
  }}
}}
O '''ácido γ-aminobutírico''' ou '''GABA''' <ref>PubChem compound [http://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=119 gamma-Aminobutyric acid]</ref><ref>ChemSpider [http://www.chemspider.com/116 gamma-Aminobutyric acid]</ref><ref>CHEBI [https://www.ebi.ac.uk/chebi/searchId.do?chebiId=16865 gamma-Aminobutyric acid]</ref> é o principal [[neurotransmisor]] inhibitorio no [[sistema nervioso central]] dos [[mamíferos]]. Actúa regulando a excitabilidade [[neurona]]l no [[sistema nervioso]]. Nos humanos, o GABA é tamén directamente responsable da regulación do ton muscular.<ref name="pmid11837891">{{Cita publicación periódica | author = Watanabe M, Maemura K, Kanbara K, Tamayama T, Hayasaki H | title = GABA and GABA receptors in the central nervous system and other organs | journal = Int. Rev. Cytol. | volume = 213 | issue = | pages = 1–47 | year = 2002 | pmid = 11837891 | doi = 10.1016/S0074-7696(02)13011-7| url = | issn = | series = International Review of Cytology | isbn = 978-0-12-364617-0}}</ref>

Aínda que quimicamente o GABA é un [[aminoácido]], non é un alfa-aminoácido como os [[aminoácido proteinoxénico|aminoácidos proteinoxénicos]] e nunca forma parte das [[proteína]]s.

Na [[diplexia espástica]] humana, a absorción de GABA está afectada polos danos nos nervios debidos ás lesións nas motoneuronas superiores características desta condición, o que orixina [[hipertonía]] muscular.

== Funcións ==
=== Neurotransmisor ===

Nos [[vertebrados]], o GABA actúa nas [[sinapse]]s inhibidoras do cerebro ao unirse a receptores transmembrana específicos da superficie celular nos procesos neuronais pre- e possinápticos. Esta unión causa a abertura de [[canle iónica|caeis iónicas]] que permiten o fluxo de ións cloruro cargados negativamente que entran na célula ou de ións potasio cargados positivamente que saen da célula. Esta acción dá lugar a un cambio a negativo do [[potencial transmembrana]], xeralmente causando [[hiperpolarización]]. Coñécense dúas clases xerais de [[receptor GABA receptor|receptores GABA]]: [[receptor GABAA|GABA<sub>A</sub>]] no cal o receptor é parte dun [[canle iónica regulada por ligando]], e [[receptor metabotrópico|receptores metabotrópicos]] [[receptor GABAB|GABA<sub>B</sub>]], que son [[receptor acoplado á proteína G|receptores acoplados á proteína G]] que abren ou pechan canles iónicas por intermediación de [[proteína G|proteínas G]].

[[Ficheiro:GABAergic-synapse.gif|esquerda|miniatura|500px|Produción, liberación, acción, e degradación do GABA nunha sinapse GABAérxica típica.]] As neuronas que producen e liberan GABA denomínanse '''GABAérxicas''', e teñen principalmente unha acción inhibitoria nos receptores nos vertebrados adultos. As [[célula espiñosa media|células espiñosas medias]] son un exemplo típico de células gabaérxicas inhibitorias do [[sistema nervioso central]]. Polo contrario, o GABA mostra accións excitatorias e inhibitorias en [[insecto]]s, que median a activación dos [[músculo]]s nas sinapses entre as células nerviosas e musculares, e tamén a estimulación de certas [[glándula]]s.<ref>{{Cita publicación periódica| author=Ffrench-Constant RH, Rocheleau TA, Steichen JC, Chalmers AE| title=A point mutation in a Drosophila GABA receptor confers insecticide resistance | journal=Nature | year= 1993 | volume= 363 | issue= 6428 | pages= 449–451 | pmid=8389005 | doi=10.1038/363449a0 | pmc= | url=}}</ref> Nos mamíferos, algunhas neuronas GABAérxicas, como as [[célula araña|células araña]] (''chandelier cells'', células lámpada araña), tamén poden excitar ás súas homólogas glutamatérxicas.<ref name="pmid16410524">{{Cita publicación periódica | author = Szabadics J, Varga C, Molnár G, Oláh S, Barzó P, Tamás G | title = Excitatory effect of GABAergic axo-axonic cells in cortical microcircuits | journal = Science | volume = 311 | issue = 5758 | pages = 233–235 | year = 2006 | pmid = 16410524 | doi = 10.1126/science.1121325 | url =}}</ref>

Os receptores GABA<sub>A</sub> son [[canle de cloruro|canles de cloruro]] activados por [[ligando]]; que cando son activados polo GABA permiten o fluxo de ións cloruro a través da membrana da célula. Que este fluxo de cloruro sexa excitatorio/despolarizante (fai que a [[voltaxe]] a través da membrana celular sexa menos negativa), que non teña efecto sobre a membrana ou que sexa inhibitorio/hiperpolarizante (fai que a membrana sexa máis negativa) depende da dirección do fluxo de cloruro. Cando hai un fluxo neto de cloruro que sae da célula, o GABA é excitatorio ou despolarizante; cando o fluxo neto de cloruro entra na célula, o GABA é inhibitorio ou hiperpolarizante. Cando o fluxo neto de cloruro é cero, a acción do GABA non ten efecto directo sobre o potencial de membrana, pero minimiza o efecto de calquera sinal sináptico coincidente, esencialmente reducindo a resistencia eléctrica da membrana celular (basicamente equivalente á [[lei de Ohm]]). Un interruptor molecular que controla a concentración de cloruro na célula (e a dirección do fluxo iónico) é responsable dos cambios no papel funcional do GABA entre os estados adulto e neonatal. Xa que logo, o papel do GABA cambia de excitaorio a inhibitorio a medida que o cerebro se desenvolve e se fai adulto.<ref name="pmid18500393">{{Cita publicación periódica | author = Li K, Xu E | title = The role and the mechanism of gamma-aminobutyric acid during central nervous system development | journal = Neurosci Bull | volume = 24 | issue = 3 | pages = 195–200 | year = 2008 | pmid = 18500393 | doi = 10.1007/s12264-008-0109-3| url = | issn =}}</ref>

=== Desenvolvemento do cerebro ===
Nos últimos 20 anos a teoría da acción excitatoria do GABA durante o desenvolvemento temperán non foi cuestionada debido a experimentos in vitro usando preparacións (cortes) de cerebro. A principal observación era que no [[Hipocampo (anatomía)|hipocampo]] e no [[neocórtex]] dos cerebros de mamífero, o GABA ten inicialmente efectos excitatorios, e é de feito o principal neurotransmisor excitatorio en moitas rexións do cerebro antes de que maduren as sinapses glutamatérxicas.<ref name="pmid18500393"/><ref name="pmid17928584">{{Cita publicación periódica | author = Ben-Ari Y, Gaiarsa JL, Tyzio R, Khazipov R | title = GABA: a pioneer transmitter that excites immature neurons and generates primitive oscillations | url = https://archive.org/details/sim_physiological-reviews_2007-10_87_4/page/1215 | journal = Physiol. Rev. | volume = 87 | issue = 4 | pages = 1215–1284 | year = 2007 | pmid = 17928584 | doi = 10.1152/physrev.00017.2006}}</ref>

Porén, esta teoría foi cuestionada baseándose en datos que mostraban que en preparacións de cerebro de ratos inmaturos incubados en [[líquido cefalorraquídeo]] artificial (ACSF) (modificados de modo que se teña en conta a composición normal do medio neuronal en ratos lactantes engadindo un [[substrato encimático|substrato]] alternativo á [[glicosa]], o [[beta-hidroxibutirato]]) a acción do GABA cambia de excitatoria a inhibitoria.<ref name="pmid19558450">{{Cita publicación periódica | author = Rheims S, Holmgren CD, Chazal G, Mulder J, Harkany T, Zilberter T, Zilberter Y | title = GABA action in immature neocortical neurons directly depends on the availability of ketone bodies | journal = J. Neurochem. | volume = 110 | issue = 4 | pages = 1330–8 | year = 2009 | pmid = 19558450 | doi = 10.1111/j.1471-4159.2009.06230.x}}</ref> Este efecto foi repetido posteriormente noutros experimentos nos que outros substratos, como o [[piruvato]] e o [[lactato]], complementaron á glicosa no medio no que estaban inmersas as preparacións.<ref name="Holmgren_2010">{{Cita publicación periódica | author = Holmgren CD, Mukhtarov M, Malkov AE, Popova IY, Bregestovski P, Zilberter Y | title = Energy substrate availability as a determinant of neuronal resting potential, GABA signaling and spontaneous network activity in the neonatal cortex in vitro | journal = J. Neurochem. | volume = 112 | issue = 4 | pages = 900–12 | year = 2010 | pmid = 19943846 | doi = 10.1111/j.1471-4159.2009.06506.x}}</ref> Os efectos do beta-hidroxibutirato foron despois confirmados polo piruvato <ref name="pmid21209187">{{Cita publicación periódica | author = Tyzio R, Allene C, Nardou R, Picardo MA, Yamamoto S, Sivakumaran S, Caiati MD, Rheims S, Minlebaev M, Milh M, Ferré P, Khazipov R, Romette JL, Lorquin J, Cossart R, Khalilov I, Nehlig A, Cherubini E, Ben-Ari Y | title = Depolarizing actions of GABA in immature neurons depend neither on ketone bodies nor on pyruvate | journal = J. Neurosci. | volume = 31 | issue = 1 | pages = 34–45 | year = 2011 | pmid = 21209187 | doi = 10.1523/JNEUROSCI.3314-10.2011}}</ref> e polo lactato.<ref name="pmid21084619">{{Cita publicación periódica | author = Ruusuvuori E, Kirilkin I, Pandya N, Kaila K | title = Spontaneous network events driven by depolarizing GABA action in neonatal hippocampal slices are not attributable to deficient mitochondrial energy metabolism | journal = J. Neurosci. | volume = 30 | issue = 46 | pages = 15638–42 | year = 2010 | pmid = 21084619 | doi = 10.1523/JNEUROSCI.3355-10.2010}}</ref> Aínda que se argumentou que as concentracións dos substratos enerxéticos alternativos utilizados nestes experimentos non son fisiolóxicos e que o cambio de acción do GABA era en realidade causado por cambios de [[pH]] producidos pola actuación dos substratos como "ácidos febles", estes argumentos foron máis tarde refutados por outros descubrimentos <ref name="pmid21083663">{{Cita publicación periódica | author = Mukhtarov M, Ivanov A, Zilberter Y, Bregestovski P | title = Inhibition of spontaneous network activity in neonatal hippocampal slices by energy substrates is not correlated with intracellular acidification | journal = J. Neurochem. | volume = 116 | issue = 2 | pages = 316–21 | year = 2011 | pmid = 21083663 | doi = 10.1111/j.1471-4159.2010.07111.x}}</ref><ref name="pmid21602909">{{Cita publicación periódica | author = Ivanov A, Mukhtarov M, Bregestovski P, Zilberter Y | title = Lactate Effectively Covers Energy Demands during Neuronal Network Activity in Neonatal Hippocampal Slices | journal = Front Neuroenergetics | volume = 3 | issue = | pages = 2 | year = 2011 | pmid = 21602909 | pmc = 3092068 | doi = 10.3389/fnene.2011.00002}}</ref> que indicaban que cambios no pH mesmo maiores cós causados polos substratos enerxéticos non afectaban ao cambio de acción do GABA descrito en presenza de líquido cefalorraquídeo artificial fortificado con substratos enerxéticos, e que o modo de acción do beta-hidroxibutirato, piruvato e lactato (avaliados pola medida do [[NAD|NAD(P)H]] e da utilización do osíxeno) estaban relacionados co metabolismo enerxético.<ref name="pmid21593390">{{Cita publicación periódica | author = Khakhalin AS | title = Questioning the depolarizing effects of GABA during early brain development | url = https://archive.org/details/sim_journal-of-neurophysiology_2011-09_106_3/page/1065 | journal = J Neurophysiol | volume = 106| issue = 3| pages = 1065–7| year = 2011 | pmid = 21593390 | doi = 10.1152/jn.00293.2011}}</ref>

Nos estadios do desenvolvemento que preceden á formación de contactos sinápticos, o GABA sintetízase nas neuronas e actúa tanto de modo [[autócrino]] (actuando sobre a mesma célua) coma [[parácrino]] (actuando en células veciñas próximas) como mediador de [[sinalización celular|sinalización]].<ref name="isbn0-87893-697-1">{{Cita libro | author = Purves D, Fitzpatrick D, Hall WC, Augustine GJ, Lamantia A-S | authorlink = | editor = | others = | title = Neuroscience | edition = 4th | language = | publisher = Sinauer | location = Sunderland, Mass | year = 2007 | origyear = | pages = 135, box 6D |quote = | isbn = 0-87893-697-1 | oclc = | doi = | url = | accessdate =}}</ref><ref name="pmid16512345">{{Cita publicación periódica|apelidos=|nome=|data=|título=|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0074774205710023?via%3Dihub|PMC=|revista=|doi=10.1016/S0074-7742(05)71002-3|ISSN=|pmid=16512345|volume=71|páxinas=|número=|author=Jelitai M, Madarasz E|title=The role of GABA in the early neuronal development|journal=Int. Rev. Neurobiol.|issue=|pages=27–62|year=2005|format=}} </ref>

O GABA regula a proliferación de células proxenitoras neurais,<ref name="pmid8845153">{{Cita publicación periódica | author = LoTurco JJ, Owens DF, Heath MJ, Davis MB, Kriegstein AR | title = GABA and glutamate depolarize cortical progenitor cells and inhibit DNA synthesis | journal = Neuron | volume = 15 | issue = 6 | pages = 1287–1298 | year = 1995 | pmid = 8845153 | doi = 10.1016/0896-6273(95)90008-X| url =}}</ref><ref name="pmid10908617">{{Cita publicación periódica | author = Haydar TF, Wang F, Schwartz ML, Rakic P | title = Differential modulation of proliferation in the neocortical ventricular and subventricular zones | journal = J. Neurosci. | volume = 20 | issue = 15 | pages = 5764–74 | year = 2000 | pmid = 10908617 | doi = | url = http://www.jneurosci.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=10908617 | issn =}}</ref> a [[migración celular|migración]] <ref name="pmid9698329">{{Cita publicación periódica | author = Behar TN, Schaffner AE, Scott CA, O'Connell C, Barker JL | title = Differential response of cortical plate and ventricular zone cells to GABA as a migration stimulus | journal = J. Neurosci. | volume = 18 | issue = 16 | pages = 6378–87 | year = 1998 | pmid = 9698329 | doi = | url = http://www.jneurosci.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=9698329 | issn =}}</ref> e [[diferenciación celular]],<ref name="pmid8390627">{{Cita publicación periódica | author = Barbin G, Pollard H, Gaïarsa JL, Ben-Ari Y | title = Involvement of GABAA receptors in the outgrowth of cultured hippocampal neurons | journal = Neurosci. Lett. | volume = 152 | issue = 1–2 | pages = 150–154 | year = 1993 | pmid = 8390627 | doi = 10.1016/0304-3940(93)90505-F| url =}}</ref><ref name="pmid11371348">{{Cita publicación periódica | author = Ganguly K, Schinder AF, Wong ST, Poo M | title = GABA itself promotes the developmental switch of neuronal GABAergic responses from excitation to inhibition | journal = Cell | volume = 105 | issue = 4 | pages = 521–532 | year = 2001 | pmid = 11371348 | doi = 10.1016/S0092-8674(01)00341-5| url =}}</ref> o alongamento das [[neurita]]s,<ref name="pmid11264309">{{Cita publicación periódica | author = Maric D, Liu QY, Maric I, Chaudry S, Chang YH, Smith SV, Sieghart W, Fritschy JM, Barker JL | title = GABA expression dominates neuronal lineage progression in the embryonic rat neocortex and facilitates neurite outgrowth via GABA(A) autoreceptor/Cl- channels | journal = J. Neurosci. | volume = 21 | issue = 7 | pages = 2343–60 | year = 2001 | pmid = 11264309 | doi = | url = http://www.jneurosci.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=11264309 | issn =}}</ref> e a formación de [[sinapse]]s.<ref name="pmid12209121">{{Cita publicación periódica | author = Ben-Ari Y | title = Excitatory actions of gaba during development: the nature of the nurture | journal = Nat. Rev. Neurosci. | volume = 3 | issue = 9 | pages = 728–739 | year = 2002 | pmid = 12209121 | doi = 10.1038/nrn920 | url =}}</ref>

O GABA tamén regula o crecemento das [[célula nai|células nai embrionarias]] e [[célula nai neural|neurais]]. O GABA pode influír no desenvolvemento de células proxenitoras neurais por mediación da expresión do [[factor neurotrófico derivado do cerebro]] (BDNF).<ref name="pmid12163549">{{Cita publicación periódica | author = Obrietan K, Gao XB, Van Den Pol AN | title = Excitatory actions of GABA increase BDNF expression via a MAPK-CREB-dependent mechanism--a positive feedback circuit in developing neurons | journal = J. Neurophysiol. | volume = 88 | issue = 2 | pages = 1005–15 | year = 2002 | pmid = 12163549 | doi =  | url = http://jn.physiology.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=12163549 | issn =  | data-acceso = 20 de abril de 2015 | data-arquivo = 24 de setembro de 2019 | url-arquivo = https://web.archive.org/web/20190924225607/https://www.physiology.org/doi/full/10.1152/jn.2002.88.2.1005?view=long&pmid=12163549 | url-morta = yes }}</ref> O GABA activa o [[receptor GABAA|GABA<sub>A</sub>]], causando que o [[ciclo celular]] se pare na [[interfase|fase S]], limitando o crecemento.<ref>{{Cita publicación periódica |author=Wang DD, Kriegstein AR, Ben-Ari Y |title=GABA Regulates Stem Cell Proliferation before Nervous System Formation |journal=Epilepsy currents / American Epilepsy Society |volume=8 |issue=5 |pages=137–139 |year=2008 |pmid=18852839 |pmc=2566617 |doi=10.1111/j.1535-7511.2008.00270.x}}</ref>

=== Fóra do sistema nervioso ===
[[Ficheiro:Autoradiography of a brain slice from an embryonal rat - PMID19190758 PLoS 0004371.png|miniatura|240px|Encima [[GAD67]] produtor de GABA nunha prepaación de cerebro no primeiro día posnatal, que ten a súa maior expresión na [[zona subventricular]]. De Popp et al., 2009.<ref name="pmid19190758">{{Cita publicación periódica |author=Popp A, Urbach A, Witte OW, Frahm C |title=Adult and embryonic GAD transcripts are spatiotemporally regulated during postnatal development in the rat brain |journal=[[PLoS ONE]] |volume=4 |issue=2 |pages=e4371 |year=2009 |pmid=19190758 |pmc=2629816|doi=10.1371/journal.pone.0004371 |url=http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0004371 |editor1-last=Reh |editor1-first=Thomas A.}}</ref>]] Demostrouse a existencia dos mecanismos GABAérxicos en varios tecidos periféricos e órganos entre os cales están, por exemplo, o intestino, estómago, páncreas, [[trompa de Falopio|trompas de Falopio]], útero, ovario, testículos, riles, vexiga urinaria, pulmóns e fígado.<ref>{{Cita publicación periódica |author=Erdö SL, Wolff JR |title=gamma-Aminobutyric acid outside the mammalian brain |journal=J. Neurochem. |volume=54 |pages=363–372 |year=1990 |pmid=2405103 |doi=10.1111/j.1471-4159.1990.tb01882.x |issue=2}}</ref>

En 2007, describiuse un sistema excitatorio GABAérxico no [[epitelio]] das vías respiratorias. O sistema actívase coa exposición a [[alérxeno]]s e pode participar nos mecanismos da [[Asma (doenza)|asma]].<ref name="GABA_lungs">Xiang, Y.; Wang, S.; Liu, M.; Hirota, J.; Li, J.; Ju, W.; Fan, Y.; Kelly, M. et al. (2007). "A GABAergic system in airway epithelium is essential for mucus overproduction in asthma". Nature Medicine 13 (7): 862–867. doi:10.1038/nm1604. PMID 17589520.</ref> Tamén se encontraron sistemas GABAérxicos no [[testículo]] <ref name="Inyerballs">{{Cita libro|last=Payne|first=Anita H.|autor2=Matthew H. Hardy|title=The Leydig cell in health and disease|publisher=Humana Press|year=2007|isbn=978-1-58829-754-9}}</ref> e no [[cristalino]] do ollo.<ref name="GABA_lens">Kwakowsky, A.; Schwirtlich, M.; Zhang, Q.; Eisenstat, D.; Erdélyi, F.; Baranyi, M.; Katarova, Z.; Szabó, G. (2007). "GAD isoforms exhibit distinct spatiotemporal expression patterns in the developing mouse lens: correlation with Dlx2 and Dlx5". Developmental dynamics : an official publication of the American Association of Anatomists 236 (12): 3532–3544. doi:10.1002/dvdy.21361. PMID 17969168.</ref>

== Estrutura e conformación ==

O GABA encóntrase principalmente en estado de [[zwitterión]], é dicir, cos grupos [[carboxilo]] e [[amino]] ionizados. A súa conformación depende do ambiente no que se atope. En fase de gas, está moi favorecida unha conformación moi pregada a causa da atracción electrostática entre os seus dous [[grupo funcional|grupos funcionais]]. A estabilización é de arredor 50 kcal/mol, de acordo cos cálculos da [[química cuántica]]. En estado sólido, a conformación é máis estendida, presentando unha conformación ''trans'' no extremo amino e unha conformación ''gauche'' no extremo carboxilo. Isto débese ás interaccións de empaquetado coas moléculas veciñas. En solución, hai cinco conformacións diferentres posibles, algunhas pregadas e outras estendidas, como resultado dos efectos da [[solvatación]]. A flexibilidade conformacional do GABA é importante para a súa función biolóxica, xa que pode unirse a diferentes receptores con distintas conformacións. Moitos análogos do GABA con aplicacións farmacéuticas teñen estruturas máis ríxidas para controlar mellor a unión aos receptores.<ref>{{Cita publicación periódica | author = Majumdar Devashis, Guha Sephali | year = 1988 | title = Conformation, electrostatic potential and pharmacophoric pattern of GABA (gamma-aminobutyric acid) and several GABA inhibitors | url = | journal = Journal of Molecular Structure: THEOCHEM | volume = 180 | issue = | pages = 125–140 | doi = 10.1016/0166-1280(88)80084-8}}</ref><ref>Anne-Marie Sapse. ''Molecular Orbital Calculations for Amino Acids and Peptides''. Birkhäuser, '''2000'''. ISBN 0-8176-3893-8.</ref>

== Historia ==

O GABA foi sintetizado por primeira vez en 1883, e ao primeiro coñecíase como un produto metabólico vexetal e de microorganismos. En 1950 descubriuse que o GABA era unha parte integral do sistema nervioso central dos mamíferos.<ref name="isbn0-19-514008-7">{{Cita libro | author = Roth, Robert J.; Cooper, Jack R.; Bloom, Floyd E. | title = The Biochemical Basis of Neuropharmacology | publisher = Oxford University Press | location = Oxford [Oxfordshire] | year = 2003 | pages = 106 | isbn = 0-19-514008-7 | url = http://books.google.com/books?id=vNaM55VDoF8C&pg=PA106}}</ref>

== Síntese ==

O GABA non penetra na [[barreira hematoencefálica]], senón que se sintetiza no cerebro. Sintetízase a partir do [[glutamato]] utilizando o [[encima]] [[L-ácido glutámico descarboxilase]] e [[fosfato de piridoxal]] (que é a forma activa da [[vitamina B6|vitamina B<sub>6</sub>]]) como [[cofactor]] por medio dunha [[vía metabólica]] chamada derivación GABA. Este proceso converte o glutamato, o principal [[neurotransmisor]] excitatorio, no principal neurotransmisor inhibitorio (GABA).<ref name="pmid12467378">{{Cita publicación periódica | author = Petroff OA | title = GABA and glutamate in the human brain | journal = Neuroscientist | volume = 8 | issue = 6 | pages = 562–573 | year = 2002 | pmid = 12467378 | doi = 10.1177/1073858402238515 | url = http://nro.sagepub.com/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=12467378 | issn =  | apelidos =  | data-acceso = 10 de agosto de 2012 | data-arquivo = 24 de setembro de 2019 | url-arquivo = https://web.archive.org/web/20190924225608/https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1073858402238515 | url-morta = yes }}</ref><ref name="pmid17499106">{{Cita publicación periódica | author = Schousboe A, Waagepetersen HS | title = GABA: homeostatic and pharmacological aspects | journal = Prog. Brain Res. | volume = 160 | issue = | pages = 9–19 | year = 2007 | pmid = 17499106 | doi = 10.1016/S0079-6123(06)60002-2 | url = | issn = | series = Progress in Brain Research | isbn = 978-0-444-52184-2}}</ref>

== Catabolismo ==
O encima [[GABA transaminase]] cataliza a conversión do GABA e o [[2-oxoglutarato]] en [[semialdehido succínico]] e glutamato. O semialdehido succínico é despois [[oxidación|oxidado]] a [[ácido succínico]] pola [[semialdehido succínico deshidroxenase]], que entra no [[ciclo do ácido cítrico]] par ser utilizado como fonte de enerxía.<ref name=catabolism>{{Cita web
|url       = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC158453/pdf/1150001.pdf
|title       = The Metabolism and Functions of y-Aminobutyric Acid
|author      = Alan W. Bown and Barry J. Shelp
|autor2= Department of Biological Sciences, Brock University, St. Catharines, Ontario, Canada L2S 3A1 (A.W.B.); and Department of Horticultural Science, University of Guelph, Guelph, Ontario, Canada N1 G 2W1 (B.J.S.)

|year        = 1997
|accessdate  = 2011-10-20
}}</ref>

== Farmacoloxía ==

As drogas que actúan como moduladores alostéricos dos [[receptor de GABA|receptores de GABA]] (coñecidos como análogos do GABA ou drogas ''GABAérxicas'') ou incrementan a cantidade dispoñible de GABA teñen caracteristicamente efectos relaxantes, antiansiedade, e anticonvulsivos.<ref name="pmid16377242">{{Cita publicación periódica | author = Foster AC, Kemp JA | title = Glutamate- and GABA-based CNS therapeutics | journal = Curr Opin Pharmacol | volume = 6 | issue = 1 | pages = 7–17 | year = 2006 | pmid = 16377242 | doi = 10.1016/j.coph.2005.11.005 | url = | issn =}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|título=A pharmacological link between epilepsy and anxiety?|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0165614700018071|revista=Trends in Pharmacological Sciences|data=2001-10|páxina=491–493|volume=22|número=10|doi=10.1016/S0165-6147(00)01807-1|lingua=en|nome=Georges|apelidos=Chapouthier|nome2=Patrice|apelidos2=Venault}}</ref> Moitas das substancias que se citan máis abaixo sábese que causan [[amnesia anterógrada]] e [[amnesia retrógrada|retrógrada]].<ref>{{Cita publicación periódica |last1 = Campagna |first1=J. A. |last2 = Miller |first2 = K. W. |last3 = Forman |first3 = S. A. |date = 22 May 2003 |title = Mechanisms of actions of inhaled anesthetics |journal = New England Journal of Medicine |volume = 348 |issue = 21 |pages = 2110–2124 |doi = 10.1056/NEJMra021261 |url = http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra021261 |accessdate = 20 October 2011}}</ref>

En xeral, o GABA non cruza a [[barreira hematoencefálica]],<ref name=Kuriyama>{{Cita publicación periódica |author=Kuriyama K, Sze PY |title=Blood–brain barrier to H3-gamma-aminobutyric acid in normal and amino oxyacetic acid-treated animals |journal=Neuropharmacology |volume=10 |issue=1 |pages=103–108 |year=1971 |pmid=5569303 |doi= 10.1016/0028-3908(71)90013-X|url=}}</ref> aínda que a certas áreas do cerebro que non teñen unha barreira hematoencefálica efectiva, como o [[núcleo paraventricular]], poden chegar drogas como o GABA inxectado sistematicamente.<ref name=Muller1999/> Polo menos un studo suxire que o GABA administrado oralmente incrementa a cantidade de [[hormona do crecemento]] humana.<ref name=Powers2008>{{Cita publicación periódica | author = Powers ME, Yarrow JF, McCoy SC, Borst SE | title = Growth hormone isoform responses to GABA ingestion at rest and after exercise | url = https://archive.org/details/sim_medicine-and-science-in-sports-and-exercise_2008-01_40_1/page/104 | journal = Medicine and science in sports and exercise | volume = 40 | issue = 1 | pages = 104–10 | year = 2008 | pmid = 18091016 | doi = 10.1249/mss.0b013e318158b518}}</ref> O GABA inxectado directamente no cerebro ten tanto efectos estimulantes coma inhibitorios sobre a produción de hormona do crecemento, dependendo da fisioloxía do individuo.<ref name=Muller1999>{{Cita publicación periódica |author=Müller EE, Locatelli V, Cocchi D |title=Neuroendocrine control of growth hormone secretion |journal=Physiol. Rev. |volume=79 |issue=2 |pages=511–607 |year=1999 |pmid=10221989 |doi= |url=https://archive.org/details/sim_physiological-reviews_1999-04_79_2/page/511 }} [http://physrev.physiology.org/cgi/content/full/79/2/511 Free full-text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100307035209/http://physrev.physiology.org/cgi/content/full/79/2/511 |date=07 de marzo de 2010 }}.</ref>

== Drogas GABAérxicas ==

* Ligandos do receptor GABA<sub>A</sub>
** Agonistas/moduladores alostéricos positivos: [[etanol]],<ref name="pmid12692303">{{Cita publicación periódica | author = Dzitoyeva S, Dimitrijevic N, Manev H | title = Gamma-aminobutyric acid B receptor 1 mediates behavior-impairing actions of alcohol in Drosophila: adult RNA interference and pharmacological evidence | journal = Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. | volume = 100 | issue = 9 | pages = 5485–5490 | year = 2003 | pmid = 12692303 | doi = 10.1073/pnas.0830111100 | pmc = 154371 | bibcode=2003PNAS..100.5485D}}</ref><ref name="pmid9311780">{{Cita publicación periódica | author = Mihic SJ, Ye Q, Wick MJ, Koltchine VV, Krasowski MD, Finn SE, Mascia MP, Valenzuela CF, Hanson KK, Greenblatt EP, Harris RA, Harrison NL | title = Sites of alcohol and volatile anaesthetic action on GABA<sub>A</sub> and glycine receptors | journal = Nature | volume = 389 | issue = 6649 | pages = 385–389 | year = 1997 | pmid = 9311780 | doi = 10.1038/38738}}</ref><ref name="pmid17175815">{{Cita publicación periódica | author = Boehm SL, Ponomarev I, Blednov YA, Harris RA | title = From gene to behavior and back again: new perspectives on GABA<sub>A</sub>receptor subunit selectivity of alcohol actions | journal = Adv. Pharmacol. | volume = 54 | issue = 8| pages = 1581–1602 | year = 2006 | pmid = 17175815 | doi = 10.1016/j.bcp.2004.07.023}}</ref> [[barbiturato]]s, [[benzodiazepina]]s, [[carisoprodol]], [[cloral hidrato]], [[etomidato]], [[glutetimida]], [[L-teanina]], [[kava]], [[methaqualone]], [[muscimol]], [[esteroide neuroactivo|esteroides neuroactivos]], [[droga z|drogas z]], [[propofol]], ''[[Scutellaria lateriflora]]'', ''[[Valeriana]]'', anestésicos volátiles/inhalados.
** Antagonistas/moduladores alostéricos negativos: [[bicuculina]], [[cicutoxina]], [[flumazenil]], [[furosemida]], [[gabazina]], [[oenanthotoxina]], [[picrotoxina]], [[Ro15-4513]], ''[[thujone]]''.
* Ligados do receptor GABA<sub>B</sub>
** Agonistas: ''[[baclofen]]'', [[gamma-Butirolactona|GBL]], [[propofol]], [[ácido gamma-hidroxibutírico|GHB]],<ref name="pmid16129424">{{Cita publicación periódica | author = Dimitrijevic N, Dzitoyeva S, Satta R, Imbesi M, Yildiz S, Manev H | title = Drosophila GABA<sub>B</sub> receptors are involved in behavioral effects of gamma-hydroxybutyric acid (GHB) | journal = Eur. J. Pharmacol. | volume = 519 | issue = 3 | pages = 246–252 | year = 2005 | pmid = 16129424 | doi = 10.1016/j.ejphar.2005.07.016}}</ref> ''[[phenibut]]''.
** Antagonistas: ''[[phaclofen]]'', ''[[saclofen]]''.
* [[inhibidor da recaptación do GABA|inhibidores da recaptación do GABA]]: ''[[deramciclane]]'', [[hiperforina]], [[tiagabina]].
* Inhibidores da GABA-transaminase: [[gabaculina]], ''[[phenelzine]]'', [[valproato]], [[vigabatrina]], ''[[Melissa officinalis]]''.<ref>{{Cita web | title=Bioassay-guided fractionation of lemon balm (Melissa officinalis L.) using an in vitro measure of GABA transaminase activity | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19165747 | accessdate=2010-03-08}}</ref>
* Análogos do GABA: [[pregabalina]], [[gabapentina]].
* Outros: o propio GABA, [[glutamina|L-glutamina]], ''[[picamilon]]'', ''[[progabide]]'', [[tetanospasmina]].

== GABA como suplemento ==

Existen complementos nutricionais que inclúen o GABA, xeralmente por administración sublingual, polos seus supostos efectos calmantes. Hai certo desacordo sobre se estes efectos están ben apoiados cientificamente ou se o GABA cruza a barreira hematoencefálica en cantidades significativas.<ref name=Kuriyama/><ref>Abdou, Adham M.; Higashiguchi, S.; Horie, K.; Kim, Mujo; Hatta, H.; Yokogoshi, H. Biofactors. 2006, Vol. 26 Issue 3, p201-208. 8p. 4 Graphs. "Relaxation and immunity enhancement effects of gamma-aminobutyric acid (GABA) administration in humans." http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16971751</ref><ref name="pmid1884802">{{Cita publicación periódica | author = Dorofeev BF, Kholodov LE | title = [Pikamilon pharmacokinetics in animals] | language = Russian | journal = Farmakologiia i toksikologiia | volume = 54 | issue = 2 | pages = 66–9 | year = 1991 | pmid = 1884802 | doi = | issn =}}</ref>

== En plantas ==
O GABA tamén está presente nas plantas, onde é o aminoácido máis abundante no [[apoplasto]] dos [[tomate]]s.<ref>Park, D. H.; Mirabella, R.; Bronstein, P. A.; Preston, G. M.; Haring, M. A.; Lim, C. K.; Collmer, A.; Schuurink, R. C. (2010). "Mutations in γ-aminobutyric acid (GABA) transaminase genes in plants or Pseudomonas syringae reduce bacterial virulence". The Plant Journal 64 (2): 318–330. doi:10.1111/j.1365-313X.2010.04327.x. PMID 21070411.</ref> Pode tamén ter un papel na [[transdución de sinais]] nas plantas.<ref>Bouché, N.; Fromm, H. (2004). "GABA in plants: Just a metabolite?". Trends in Plant Science 9 (3): 110–115. doi:10.1016/j.tplants.2004.01.006. PMID 15003233.</ref><ref>Roberts, M. R. (2007). "Does GABA Act as a Signal in Plants? Hints from Molecular Studies". Plant Signaling & Behavior 2 (5): 408–582. doi:10.4161/psb.2.5.4335. [http://www.landesbioscience.com/journals/psb/article/4335/]</ref>

== Notas ==
{{Listaref|30em}}

== Véxase tamén ==
{{Commonscat|Gamma-Aminobutyric acid}}
=== Ligazóns externas ===
* {{Cita web | url = http://www.vcu-cme.org/gaba/overview.html | title = GABA | author = Lydiard B, Pollack MH, Ketter TA, Kisch E, Hettema JM | authorlink =  | autor2 =  | date = 2001-10-26 | work = Continuing Medical Education | publisher = School of Medicine, Virginia Commonwealth University, Medical College of Virginia Campus (VCU), Richmond, VA | data-acceso = 10 de agosto de 2012 | urlarquivo = https://web.archive.org/web/20080516055855/http://www.vcu-cme.org/gaba/overview.html | dataarquivo = 16 de maio de 2008 | urlmorta = yes }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516055855/http://www.vcu-cme.org/gaba/overview.html |date=16 de maio de 2008 }}
* [http://www.scholarpedia.org/article/Gamma-aminobutyric_acid Artigo de Scholarpedia sobre o GABA]
* [http://neurolex.org/wiki/GABAergic_Neurons Lista de neuronas GABA en NeuroLex.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210412082426/http://neurolex.org/wiki/GABAergic_Neurons |date=12 de abril de 2021 }}

{{Control de autoridades}}

{{ORDENAR:Acido gamma-aminobutirico}}
[[Categoría:Neurotransmisores]]
[[Categoría:Aminoácidos]]