Saltar ao contido

Lingua pisamira: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vella
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Breogan2008 (conversa | contribucións)
513.322 edicións
Sen resumo de edición
Recuperando 1 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.9.5
 
(Non se amosan 13 revisións feitas por 2 usuarios.)
Liña 1: Liña 1:
{{Info lingua
{{Enuso}}
| nome = Pisamira
A '''lingua pisamira''' é unha [[Linguas indíxenas de América|lingua indíxena]] da [[Linguas tucanas|familia tucana]] falada en [[Colombia]]. ''Ethnologue'' identifícaa erradamente como un dialecto do tucano.
| nomenativo =
| pronuncia =
| outrosnomes =
| corfamilia = Americana
| estados = [[Colombia]]
| rexión =
| falantes = 61 (2005)<ref>[https://www.onic.org.co/pueblos/1136-pisamira Pisamira] a ONIC</ref>
| extinción =
| posición =
| fam1 = [[Linguas tucanas|Tucano]]
| fam2 = Oriental
| fam3 = Central
| fam4 = Tatuyo–carapano
| escrita = [[Alfabeto latino]]
| oficial =
| regulador =
| iso1 =
| iso2 =
| iso3 = mcl
| sil =
| mapa = [[Ficheiro:Pisamira.png|250px]]
| status = [[Ficheiro:Lang Status 20-CR.svg|250px]]<br /><center>{{small|O pisamira está clasificado como en perigo crítico polo [[Libro Vermello das Linguas Ameazadas]] da [[UNESCO]]<ref>{{Cita web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000187026|título=Atlas of the world's languages in danger|autor=Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre|páxina-web=unesdoc.unesco.org|dataacceso=11 de xullo de 2022}}</ref>}}</center>
}}
A '''lingua pisamira''' é unha [[Linguas indíxenas de América|lingua indíxena]] da [[Linguas tucanas|familia tucana]] falada polo [[pobo pisamira]], estabelecido no Resgardo Parte Oriental de [[Vaupés]], en [[Colombia]]. ''Ethnologue'' identifícaa erradamente como un dialecto do [[Lingua tucano|tucano]].<ref>Hammarström (2015) Ethnologue 16/17/18th editions: a comprehensive review: online appendices</ref> Segundo o censo de 2005 había uns 61 individuos do pobo pisamira, mais os adultos xa non transmiten a lingua aos nenos, que falan castelán habitualmente.<ref>[https://www.onic.org.co/pueblos/1136-pisamira Pisamira] en ONIC</ref>

== Fonoloxía ==
O pisamira presenta seis vogais /a e i ɨ o u/ que poden ser orais ou nasais, e once fonemas consonánticos.<ref>{{Cite book|last=González de Pérez|first=María Stella|title=Bases para el estudio de la lengua pisamira|publisher=Instituto Caro y Cuervo|year=2000}}</ref> Algunhas destas consoantes /g, t͡ʃ, r/ teñen unha distribución restrinxida e raramente ou nunca aparecen ao comezo das raíces das palabras.<ref>{{Cite journal|last=Preciado|first=Rodríguez|last2=Patricia|first2=Iveth|date=2018-02-28|title=Aspectos de la morfología nominal y verbal de la lengua pisamira : una lengua de la familia tucano oriental del noroeste amazónico|url=https://repositorio.unb.br/handle/10482/32532|language=es|data-acceso=29 de marzo de 2023|data-arquivo=30 de xaneiro de 2023|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20230130195438/https://repositorio.unb.br/handle/10482/32532|url-morta=yes}}</ref>

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|+Fonemas consonánticos do pisamira
! colspan="2" |
!Labial
!Apical
!Palatal
!Velar
!Glotal
|-
! rowspan="2" | Oclusivas
!xordas
|p
|t
|
|k
|
|-
!sonoras
|b
|d
|
|g
|
|-
! colspan="2" | Aproximantes
|ʋ
|
|ʝ
|
|h
|-
! colspan="2" | Africadas
|
|
|t͡ʃ
|
|
|-
! colspan="2" | Vibrante Múltiple
|
|r
|
|
|
|}

== Notas ==
{{Listaref|30em}}


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==

Revisión actual feita o 26 de decembro de 2023 ás 03:16

Pisamira
Falado en: Colombia
Total de falantes: 61 (2005)[1]
Familia: Tucano
 Oriental
  Central
   Tatuyo–carapano
    Pisamira
Escrita: Alfabeto latino
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: mcl
Mapa
Status

O pisamira está clasificado como en perigo crítico polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[2]

A lingua pisamira é unha lingua indíxena da familia tucana falada polo pobo pisamira, estabelecido no Resgardo Parte Oriental de Vaupés, en Colombia. Ethnologue identifícaa erradamente como un dialecto do tucano.[3] Segundo o censo de 2005 había uns 61 individuos do pobo pisamira, mais os adultos xa non transmiten a lingua aos nenos, que falan castelán habitualmente.[4]

Fonoloxía

[editar | editar a fonte]

O pisamira presenta seis vogais /a e i ɨ o u/ que poden ser orais ou nasais, e once fonemas consonánticos.[5] Algunhas destas consoantes /g, t͡ʃ, r/ teñen unha distribución restrinxida e raramente ou nunca aparecen ao comezo das raíces das palabras.[6]

Fonemas consonánticos do pisamira
Labial Apical Palatal Velar Glotal
Oclusivas xordas p t k
sonoras b d g
Aproximantes ʋ ʝ h
Africadas t͡ʃ
Vibrante Múltiple r

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Pisamira a ONIC
  2. ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  3. ↑ Hammarström (2015) Ethnologue 16/17/18th editions: a comprehensive review: online appendices
  4. ↑ Pisamira en ONIC
  5. ↑ González de Pérez, María Stella (2000). Bases para el estudio de la lengua pisamira. Instituto Caro y Cuervo. 
  6. ↑ Preciado, Rodríguez; Patricia, Iveth (2018-02-28). "Aspectos de la morfología nominal y verbal de la lengua pisamira : una lengua de la familia tucano oriental del noroeste amazónico" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 30 de xaneiro de 2023. Consultado o 29 de marzo de 2023. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Campbell, Lyle. (1997). American Indian languages: The historical linguistics of Native America. Nova York: Oxford University Press. ISBN 0-19-509427-1.
  • Kaufman, Terrence. (1990). Language history in South America: What we know and how to know more. In D. L. Payne (Ed.), Amazonian linguistics: Studies in lowland South American languages (pp. 13–67). Austin: University of Texas Press. ISBN 0-292-70414-3.
  • Kaufman, Terrence. (1994). The native languages of South America. In C. Mosley & R. E. Asher (Eds.), Atlas of the world's languages (pp. 46–76). Londres: Routledge.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_pisamira&oldid=6599827»