José Melchor Gomis
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 6 de xaneiro de 1791 Ontinyent, España |
| Morte | 4 de agosto de 1836 (45 anos) París, Francia |
| Causa da morte | tuberculose |
| Actividade | |
| Ocupación | compositor |
| Xénero artístico | Ópera e Sardana |
| Profesores | Josep Pons (pt)  |
    | |
José Melchor Gomis Colomer, nado en Ontinyent o 6 de xaneiro de 1791 e finado en París o 27 de xullo de 1836, foi un compositor romántico valenciano. De grande éxito na súa época, é coñecido especialmente por atribuírselle a autoría da música do Himno de Riego, himno nacional de España no Trienio Liberal e oficioso durante a Segunda República Española.
José Melchor Gomis empezou a súa carreira na Capelanía de Santa María de Ontinyent, continuándoa posteriormente no coro da catedral de Valencia. Aos vinte e cinco anos xa figuraba como director da música do Rexemento de Artillaría da gornición de Barcelona. Recalou despois en Madrid, co encargo de dirixir a banda do Real Corpo de Gardas Alabarderos, que non chegou a formarse.
De carácter progresista, ingresou no Partido Liberal, no que había de militar xa o resto da súa vida. Co triunfo de Riego, foi nomeado director da banda da Milicia Nacional, permanecendo á fronte dela até 1823, data en que emigrou a París, onde triunfaría como compositor. En 1822 publicouse Colección de Cancións patrióticas que lle adica ao militar Rafael del Riego e aos valentes que seguiron as súas pegadas, impreso en Valencia, no que figura o himno asinado por Gomis.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Primeiros anos
[editar | editar a fonte]José Melchor Gomis naceu na vila de Ontinyent o 6 de xaneiro de 1791.[1] Fillo do músico e pintor Joseph Gomis, inicialmente estudou na Capelanía da Asunción de Santa María de Ontinyent, unha das capelanías máis importantes económica, social e culturalmente da actual Comunidade Valenciana. As leccións de música chegaron por parte de Antonio Soriano, gran mestre de capela de Santa María. Nestes anos, os Gomis relaciónanse cos Osca, familia poderosa masónica da Comunidade Valenciana, residente en Ontinyent. Á idade de nove anos, Gomis márchase a Valencia, onde estudou con José Pons, mestre de capela da Catedral de Valencia,[2][1] e as súas primeiras composicións foron de carácter relixioso. En Valencia viviu con Santiago Masarnau. Dende Valencia eran diversas as viaxes que realizaba á súa Ontinyent natal e aos Alforins; onde descansaba nas propiedades de Miguel Osca Guerau, o herdeiro da Nova Alcudia. Viviu diversos actos revolucionarios en Valencia, pero por cuestións da Guerra da Independencia Española, Gomis trasladouse a Madrid, onde estreou o drama unipersonal (cun personaxe só e estreado previamente en Valencia) A aldeá, sen demasiado éxito.
Vida entre París e Londres
[editar | editar a fonte]Por mor da súa vinculación coa facción liberal, Gomis tivo que exiliarse en Francia ao subir ao trono Fernando VII, no ano 1823.[1][2] Viaxou a París. Amigo de Masarnau, Berlioz, Rossini e Meyerbeer, empezou a obter renome nos círculos parisienses. En 1827 viaxou a Londres, onde estreou a cantata O inverno, con moi boa acollida, e onde publicou varias cancións sobre tema español.[1]
Regreso a París
[editar | editar a fonte]
Despois de regresar a París compuxo diversas óperas sobre texto francés entre as que fai falta mencionar Le diable à Seville, Le portefaix, Rok le barbu e Le revenant. Desta última ópera fíxose unha edición crítica a cargo de Tomás Garrido para o Instituto Complutense de Ciencias Musicais en 2001, que posteriormente se representou no Teatro da Zarzuela de Madrid e en Toulouse. Posteriormente representaríase pola Orquestra e Coros da Universidade de Valencia na súa vila natal, Ontinyent e en Valencia. A pluma sarcástica de Hector Berlioz que tanto arremeteu contra Rossini, sempre foi compracente coa música de José Melchor Gomis. A súa obra, ampla e complexa, posúe un carácter diferente e moi persoal, fronte á música italianizando imposta por Rossini. Tamén compuxo música incidental para o drama Aben Humeya de Francisco Martínez de la Rosa, e un manual de canto famoso na época que se utilizou en México e nos Estados Unidos. Este manual de canto estivo recomendado por Boieldieu e o mesmo Rossini.
Gomis faleceu en París o 27 de xullo de 1836 por mor dunha tuberculose. Foi soterrado no cemiterio de Montmartre. Perante a súa tumba pronunciou unhas sentidas palabras Berlioz.
O Himno de Riego
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Himno de Riego.
Atribueselle a Gomis a autoría da música do Himno de Riego, himno cantado en diversas revolucións, e que se pretendeu que fose o himno oficial da Segunda República Española, aínda que este extremo non está totalmente demostrado.[1] Porén, no ano 1823 o editor Mariano Cabrerizo publicou un manual de cancións patrióticas onde o Himno de Riego e outros himnos do Trienio liberal aparecen atribuídos a José Melchor Gomis (aínda que parece ser que o que é orixinal de Gomis son os arranxos e adaptacións dos devanditos himnos para esa publicación). Por mor do seu exilio en París tras o Trienio liberal, cítaselle nun documento do Ministerio do Interior francés como autor do Himno de Riego. En Ontinyent consérvase unha partitura autógrafa, grazas á herdanza recollida polo músico Bonastre, do arranxo que fixo Gomis do Himno de Riego para coro e orquestra. Actualmente o investigador Miquel Àngel Múrcia está a intentar demostrar as orixes musicais do Himno de Riego seguindo a tese que apuntase Joan Fuster, segundo a cal o himno tería raíces nunha canción popular de Ontinyent e as comarcas centrais valencianas, opinión que non comparten a maioría dos musicólogos e estudosos que investigaron este Himno.
José Melchor Gomis é un dos compositores españois máis importantes e internacionais da primeira metade do século XIX, e a súa figura está actualmente en revitalización. No ano 2005 identificouse no arquivo histórico de Ontinyent un manuscrito coa segunda parte inédita do seu manual de Canto e Solfexo, que se atopa en proceso de estudo. No outono de 2010 a editorial La mà de Guido editou A primavera, con edición crítica de Miquel Àngel Múrcia,[3] continuando unha recuperación musical do compositor iniciada moitos anos iñantes coa publicación da primeira biografía realizada polo hispanista John Dowling, posteriormente outra biografía máis extensa realizada polo escritor Rafael Gisbert e as edicións das súas obras realizadas polo Instituto Complutense de Ciencias Musicais (ICCMU), que publicou as súas óperas Le diable à Séville, Le revenant e a abertura de pórtelle-faix en edición crítica de Tomás Garrido. A ópera Le revenant foi representada en abril do ano 2000 no Teatro da Zarzuela de Madrid, e a ópera Le diable à Séville foi interpretada en versión de concerto en outubro de 2012 no Palau de la Música de Valencia.
Obras
[editar | editar a fonte]- Sensibilidad y prudencia o la Aldeana, Madrid, 1821.
- Le Favori. Ópera en 3 actos (1829).
- La Damnée. Ópera en 2 actos (1831).
- Le Diable à Séville. Ópera en 1 Acto. París, 1831.
- Botany Bay, non estreada, 1832.
- Le Revenant, París, 1833.
- Le Porte-faix, París, 1834.
- Le Comte Julien, non estreada, 1879
- Rock le Barbu, París, 1836.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 José Melchor Gomis, un compositor romántico olvidado. El País.
- ↑ 2,0 2,1 José Melchor Gomis Colomer (1791 - 1836) Arquivado 22 de xaneiro de 2013 en Wayback Machine.. Musicadiz1812.es.
- ↑ La primavera. www.lamadeguido.com.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Carlos Gómez Amat, Historia de la Música Española. Siglo XIX. Ed. Alianza Música. Madrid, 1984. ISBN 84-206-8505-4
- John Dowling; José Melchor Gomis. Ed. Castalia, Madrid, 1974.
- Rafael Gisbert; Gomis, un músico romántico y su tiempo. Ed. Ajuntament d'Ontinyent, Ontinyent 1988. 360 pag. ISBN 84-505-8003-X
- Miquel Àngel Múrcia i Cambra, Una emprempta Esborrada. Revista "Alba", nº 20, 2007.
