ราชวงศ์โคโตรมานิช

โคโตรมานิช โคโตรมานิช
ตราประจำตระกูลของกษัตริย์ทวร์ตโก
ประเทศ	ราชอาณาจักรบอสเนีย เผด็จการแห่งเซอร์เบีย
ก่อตั้ง	ประมาณ ค.ศ. 1250
ผู้ก่อตั้ง	ปริเยซดา ฉัน
ผู้ปกครองขั้นสุดท้าย	สตีเฟ่น โทมาเชวิช
ชื่อเรื่อง	แบนบอสเนีย กษัตริย์แห่งบอสเนีย กษัตริย์แห่งเซอร์เบีย กษัตริย์แห่งโครเอเชีย เผด็จการแห่งเซอร์เบีย
การละลาย	ประมาณ ค.ศ. 1500
การถอดถอน	25 พฤษภาคม 1463

ราชวงศ์โคโตรมานิช ( เซอร์เบียนซีริลลิก : Котроманић , พหูพจน์ Kotromanići / Котроманићи) เป็นราชวงศ์ขุนนางบอสเนียในยุคกลางตอนปลายและต่อมาได้ กลายเป็น ราชวงศ์ราชวงศ์ ราชวงศ์ โคโต รมานิชขึ้นสู่อำนาจในช่วงกลางศตวรรษที่ 13 โดย ปกครอง โดยห้ามบอสเนีย และควบคุมดิน แดนเพียงเล็กน้อยเท่านั้นผู้ปกครองราชวงศ์โคโตรมานิชขยายอาณาจักรของตนผ่านการพิชิตดินแดนเกือบทั้งหมดในบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ในปัจจุบัน พื้นที่ส่วนใหญ่ของ โครเอเชียในปัจจุบัน และบางส่วนของ เซอร์เบียและมอนเตเนโกรในปัจจุบันโดย ในที่สุด กษัตริย์ ตวร์ตโกที่ 1 ก็ สถาปนาราชอาณาจักรบอสเนีย ในปี ค.ศ. 1377 ราชวงศ์โคโตรมานิชแต่งงานกับราชวงศ์ในยุโรป ตะวันออกเฉียงใต้และยุโรปกลางหลายราชวงศ์ กษัตริย์องค์สุดท้ายสตีเฟน โทมัสเชวิช ปกครองเป็นเวลาสั้นๆ ในฐานะเผด็จการแห่งเซอร์เบียในปี ค.ศ. 1459 และเป็นกษัตริย์แห่งบอสเนียระหว่างปี ค.ศ. 1461 ถึง 1463 ก่อนที่จะสูญเสียทั้งสองประเทศ - รวมทั้งศีรษะของเขา - ให้กับจักรวรรดิ ออต โต มันเติร์ก

ต้นกำเนิดของตระกูล Kotromanić นั้นไม่ชัดเจน การกล่าวถึงชื่อนี้ครั้งแรกสุดนั้นเกิดขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1404 เมื่อเจ้าหน้าที่ของสาธารณรัฐ Ragusaบรรยายถึงตระกูลนี้ว่าเป็น "ขุนนางเก่าแก่" ในปี ค.ศ. 1432 รัฐบาล Ragusan กล่าวถึงอัศวินชื่อ Kotroman the Goth (" Cotromano Gotto ") ว่าเป็นบรรพบุรุษของตระกูล อัศวินผู้นี้เป็นญาติของกษัตริย์ฮังการีกล่าวกันว่ามาจากฮังการีและเข้ายึดครองบานาเตของบอสเนีย ได้ Mavro Orbiniนักประวัติศาสตร์ชาว Ragusan ในศตวรรษที่ 16 อ้างถึงแหล่งข้อมูลก่อนปี ค.ศ. 1430 เกี่ยวกับขุนนางและนักรบ Kotroman the German (" Cotromano Tedesco ") ที่ได้รับคำสั่งห้ามจากกษัตริย์ฮังการีหลังจากการสิ้นพระชนม์ของBan Kulin ^{[nb 1]}นักประวัติศาสตร์ในยุคหลังบางคน เช่นLajos Thallóczyปฏิเสธทฤษฎีที่ว่า ชาว Kotromanić มีต้นกำเนิด จากเยอรมันและกลับโต้แย้งว่าครอบครัวนี้มีถิ่นกำเนิดในบอสเนีย^[1]

ผู้ปกครองบอสเนียคนแรกที่ทราบแน่ชัดว่าเป็นส่วนหนึ่งของตระกูล Kotromanić คือPrijezda Iซึ่งเป็นข้าราชบริพารของฮังการี^[1]เขามีความสัมพันธ์บางอย่างกับMatej Ninoslavผู้ ดำรงตำแหน่งก่อนหน้า ^{[1] [2]}และดูเหมือนว่าจะปกครองร่วมกับเขาอยู่ช่วงหนึ่งก่อนที่จะกลายเป็นผู้ปกครองคนเดียวของบอสเนีย ในราวปี 1250 ^[2] Europäische Stammtafelnแสดงให้เห็นว่า Prijezda และ Ninoslav เป็นลูกพี่ลูกน้องกัน โดยมีบุตรชายคนละคนของ Kotroman ( Cotromanus ) ขุนนาง Radonja และ Ugrin ซึ่งเป็นพยานในกฎบัตรที่ออกโดย Ninoslav ก็ได้รับการเสนอให้เป็นหลานชายของ Kotroman ซึ่งเป็นพี่น้องของ Ninoslav เช่นกัน^[3]

อาณาจักรของปริเยซดาที่ 1 มีขนาดเล็กกว่าอาณาจักรของนินอสลาฟอย่างเห็นได้ชัด โดยบริเวณทางตอนเหนือของอุโซราและโซลิถูกแยกออกไปโดยราชบัลลังก์ฮังการี ในปี ค.ศ. 1284 ดินแดนที่อยู่ติดกันนี้ได้รับการมอบให้กับพระเขยของ กษัตริย์ ลาดิสเลาส์ที่ 4 แห่งฮังการี ซึ่งก็คือ กษัตริย์ ดรากูติน แห่งเซอร์เบียที่ถูกโค่นอำนาจ ในปีเดียวกันนั้น ปริเยซดาได้จัดการให้ สตีเฟนที่ 1บุตรชายของเขาแต่งงานกับเอ ลิซาเบธ ธิดาของดรากูติน การแต่งงานครั้งนี้มีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงในศตวรรษต่อมา เมื่อลูกหลานของสตีเฟนและโคโตรมานิชของเอลิซาเบธอ้างสิทธิ์ในบัลลังก์ของเซอร์เบีย^[4]

นอกจากสตีเฟนที่ 1 แล้ว ปริเยซดาที่ 1 ยังมีบุตรชายอีก 2 คน คือปริเยซดาที่ 2และวุค และบุตรสาวอีกคนหนึ่งซึ่งแต่งงานเข้าสู่ราชวงศ์บาโบ นิช ผู้ปกครองสลาฟไม่มีการกล่าวถึงวุคหลังจากการสิ้นพระชนม์ของปริเยซดาที่ 1 ในปี 1287 ซึ่งเป็นการขึ้นครองราชย์ของปริเยซดาที่ 2 และสตีเฟนที่ 1 หลังจากนั้นไม่มีการกล่าวถึงปริเยซดาที่ 2 ในขณะที่การปกครองบอสเนียของสตีเฟนที่ 1 ถูกท้าทายโดยผู้ปกครองดัลมาเทียแห่งดัลมาเทียแห่งดัลมาเทียŠubićซึ่งประสบความสำเร็จในการปราบปรามบอสเนียเกือบทั้งหมดในช่วงต้นศตวรรษที่ 14 ^[1]

ในปี ค.ศ. 1314 สตีเฟนได้รับการสืบทอดตำแหน่งต่อจากสตีเฟนที่ 2ซึ่งเป็นบุตรชายคนโตของเอลิซาเบธ เธอถูกขับไล่ออกจากบอสเนียในปี ค.ศ. 1314 และไปหลบภัยในเมืองราคุซาพร้อมกับบุตรสาวของสตีเฟนที่ 1 ได้แก่ สตีเฟนที่ 2 วลาดิสลาฟนินอสลาฟ (ซึ่งเสียชีวิตตั้งแต่ยังเด็ก) และแคทเธอรีน (ซึ่งแต่งงานเข้าสู่ ตระกูล เนมันยิชแห่งซัคลูเมีย ) สตีเฟนที่ 2 และวลาดิสลาฟสามารถยึดครองบอสเนียของตระกูลได้อีกครั้ง โดยเอาชนะตระกูลซูบิชในปี ค.ศ. 1322 ในระหว่างรัชสมัยของเขา สตีเฟนที่ 2 ได้ขยายอาณาจักรโคโตรมานิชไปจนถึงขอบเขตที่ไกลที่สุดจนถึงปัจจุบัน ("จากซาวาไปจนถึงชายทะเล และจากเซทินาไปจนถึงดรินา ") ทำให้ดินแดนของบอสเนียเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า เขาแต่งงานสองหรือสามครั้ง: กับเจ้าหญิงบัลแกเรีย กับเอลิซาเบธแห่งคูยาเวียและอาจจะ (ครั้งแรก) กับลูกสาวของไมนฮาร์ดที่ 1 แห่งออร์เทนเบิร์ก เขามีลูกสาวสองคนคือเอลิซาเบธและแคทเธอรี น ^[1]การแต่งงานของเอลิซาเบธกับพระเจ้าหลุยส์ที่ 1 แห่งฮังการีในปี 1353 ทำให้ราชวงศ์โคโตรมานิชสูงขึ้นและถือเป็นการแต่งงานที่มีเกียรติสูงสุดในประวัติศาสตร์^[5]การแต่งงานของแคทเธอรีนกับเคานต์เฮอร์มันน์ที่ 1 แห่งเซลเย ก็มีความสำคัญในราชวงศ์เช่นกัน เฮอร์มันน์ที่ 2บุตรชายของทั้งคู่ได้รับการยอมรับให้เป็นรัชทายาทโดยสันนิษฐานแห่งบัลลังก์บอสเนียในปี 1427 ^[1]และผ่านทางเขา ราชวงศ์โคโตรมานิชก็กลายเป็นบรรพบุรุษของกษัตริย์และราชินียุโรปที่ครองราชย์อยู่ในปัจจุบัน^[6]

ภาษาไทยสตีเฟนที่ 2 สิ้นพระชนม์ในเดือนกันยายน ค.ศ. 1353 พระอนุชาของพระองค์ วลาดิสลาฟ ถูกขับออกจากการสืบราชบัลลังก์โดยไม่ทราบสาเหตุ และสตีเฟนได้รับการสืบทอดตำแหน่งต่อจากทวร์ตโกที่ 1 บุตรชายของวลาดิสลา ฟโดยเยเลนา ซูบิช โดยตรง ^[7]ในตอนแรก ทวร์ตโกสูญเสียมรดกสำคัญบางส่วนให้กับหลุยส์ ซึ่งเชื่อกันว่าสัญญาว่าจะเป็นสินสอดของเอลิซาเบธ[ 8 ^{] และถูกปลดออกจากตำแหน่งในช่วงสั้นๆ ในปี ค.ศ. 1365-66 โดยให้} วุคน้องชายของเขาเป็นผู้รับช่วงต่อ^[9]อย่างไรก็ตามเมื่อมีการฟื้นฟู อำนาจของทวร์ตโกก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เขาพิชิตดินแดนที่เหลือของจักรวรรดิเซอร์เบียและด้วยการอ้างถึงการสืบเชื้อสายจากราชวงศ์เนมันจิชของเซอร์เบียที่ล่มสลายผ่านทางเอลิซาเบธ ย่าของเขา เขาจึงได้สถาปนา ตนเองเป็น กษัตริย์ในปี ค.ศ. 1377 ^[10]จากนั้น เขาก็ดำเนินการพิชิตพื้นที่ส่วนใหญ่ของสลาโวนี ดัลมาเทีย และโครเอเชียโดยเฉพาะ^[1]หลังจากสถาปนาบอสเนียเป็นราชอาณาจักรและขยายอาณาเขตให้ใหญ่โตที่สุดในประวัติศาสตร์ ทวร์ตโกได้เรียกตัวเองว่า " ด้วยพระคุณของพระเจ้ากษัตริย์แห่งราสเซียบอสเนีย ดัลมาเทีย โครเอเชีย และโปมอร์เย " ^[11]หลังจากโดโรเธียแห่งบัลแกเรีย ภรรยาคนแรกของเขาสิ้นพระชนม์ ทวร์ตโกกำลังเจรจาเรื่องพันธมิตรในการแต่งงานเพื่อเข้าสู่ราชวงศ์ฮับส์บูร์ก แห่งออสเตรียที่กำลังรุ่งเรือง แต่แผนการนี้ไม่เคยเกิดขึ้นจริงเนื่องจากเขาสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 10 มีนาคม ค.ศ. 1391 ^[12]

อำนาจของราชวงศ์อ่อนแอลงหลังจากการสิ้นพระชนม์ของ Tvrtko I แต่stanakซึ่งเป็นสภาขุนนางชาวบอสเนียได้เลือกสมาชิกครอบครัว Kotromanić ขึ้นสู่บัลลังก์อย่างต่อเนื่อง ผู้สืบทอดตำแหน่งของ Tvrtko คือDabiša ( ครองราชย์ ระหว่างปี  1391–1395 ) ซึ่งน่าจะเป็น พี่น้อง นอกสมรสหรืออาจเป็นลูกพี่ลูกน้อง ซึ่งได้รับการยอมรับให้เป็นทายาทของเขาคือกษัตริย์ฮังการีSigismundซึ่งเป็นลูกเขยของ Elizabeth พระราชธิดาของ Stephen II ขุนนางบอสเนียปฏิเสธที่จะยอมรับ Sigismund เป็นกษัตริย์เมื่อ Dabiša สิ้นพระชนม์ในวันที่ 8 กันยายน 1395 และเลือกHelen (Gruba) ภรรยาม่ายของ Dabiša แทน Dabiša และภรรยาของเขามีลูกสาวด้วยกันชื่อ Stana ซึ่งทิ้งทายาทไว้^[1]

ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1398 เฮเลนถูกปลดจากตำแหน่งโดยให้ออสโตยา ( ครองราชย์ ค.ศ.  1398–1404 , ค.ศ. 1409–1418) เป็นผู้สืบทอดตำแหน่ง เอกสารต่างๆ มักระบุว่าเขาคือออสโตยา คริสติช ซึ่งทำให้บรรดานักประวัติศาสตร์ยุคแรกๆ (รวมถึงออร์บินี) อ้างว่าเขาไม่ใช่ชาวโคโตรมานิช เอกสารทางประวัติศาสตร์ได้ยอมรับและยืนยันแล้วว่าคริสติชเป็นสายเลือดทหารของตระกูลโคโตรมานิช ออสโตยาเองก็เน้นย้ำว่าเขาได้รับสิทธิ์ในการครองราชย์ของบอสเนียจากเชื้อพระวงศ์ของเขา เขาปฏิเสธภรรยาสามัญชนวิตาชา ทันที และแต่งงานกับคูจาวา ราดิโนวิชซึ่งเป็นสมาชิกของตระกูลขุนนางบอสเนีย ความสัมพันธ์ของเขากับบรรดาผู้มีอำนาจ โดยเฉพาะฮร์วอเย วุคซิช ฮร์วาตินีชและซานดัลจ์ ฮรานิช โคซาชา ขึ้นๆ ลงๆ ในปี ค.ศ. 1404 Ostoja ถูกโค่นบัลลังก์โดยกลุ่มคนชั้นสูง และแทนที่ด้วยTvrtko IIซึ่งเป็นบุตรชายของ Tvrtko I ซึ่งความชอบธรรมยังคงเป็นที่ถกเถียง Tvrtko ครองราชย์เป็นกษัตริย์หุ่นเชิดจนกระทั่ง Ostoja ได้รับการแต่งตั้งใหม่ในปี ค.ศ. 1409 ความขัดแย้งระหว่างพี่น้องทางฝ่ายสามีในปี ค.ศ. 1415 ทำให้ Ostoja ปฏิเสธ Kujava เช่นกันJelena Nelipčić ภรรยาคนที่สามของเขาได้นำดินแดน Hrvatinićจำนวนมากมาสู่อาณาจักร Kotromanić ในปี ค.ศ. 1416 Ostoja สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1418 โดยทิ้งบุตรชายที่ถูกต้องตามกฎหมายของ Kujava ชื่อStephen Ostojić ( ครองราชย์ระหว่าง ค.ศ.  1418–1420 ) ซึ่งสืบทอดตำแหน่งต่อจากเขา และบุตรชายนอกสมรสอีกสองคนคือRadivojและThomas ^[1 ]

Tvrtko II ( ครอง ราชย์ระหว่างปี ค.ศ.  1420–1443 ) ปลด Stephen Ostojić ออกจากราชบัลลังก์ในปี ค.ศ. 1420 และดูเหมือนว่า Stephen Ostojić จะเสียชีวิตขณะลี้ภัยไม่นานหลังจากนั้น ในปี ค.ศ. 1424 ตำแหน่งของ Tvrtko ถูกคุกคามโดยญาติคนหนึ่งชื่อ Vuk Banić ซึ่งตีความได้ว่าเป็นหลานชาย (จากลูกสาวชื่อ Grubača) หรือเป็นลูกนอกสมรสอีกคนของ Tvrtko I คู่แข่งอีกคนหนึ่งระหว่างปี ค.ศ. 1433 ถึง 1435 คือ Radivoj ลูกนอกสมรสของ Ostoja ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากจักรวรรดิออตโตมันแม้จะมีผู้อ้างสิทธิ์เหล่านี้ Tvrtko II ก็สามารถฟื้นฟูศักดิ์ศรีของราชวงศ์ได้อย่างมากและทำให้เศรษฐกิจของบอสเนียแข็งแกร่งขึ้น ในปี ค.ศ. 1427 เขาได้ตั้งรกรากผู้สืบราชสมบัติแก่เฮอร์มันน์ที่ 2 แห่งเซลเย ขุนนางชาวฮังการี บุตรชายของเฮอร์มันน์ที่ 1 และแคทเธอรีนแห่งบอสเนีย และในปีถัดมา เขาได้แต่งงานกับโดโรธี การาอิ ขุนนางชาวฮังการี พระองค์ทรงครองราชย์ยาวนานกว่ากษัตริย์โคโตรมานิชองค์อื่นๆ ทวร์ตโกที่ 2 ซึ่งเป็นม่ายได้สิ้นพระชนม์โดยไม่มีบุตรในปี ค.ศ. 1443 พระองค์ทรงมีอายุยืนยาวกว่าเฮอร์มันน์ ซึ่งเฟรเดอริก บุตรชายของเฟรเด อริกไม่ได้รับการสนับสนุนในบอสเนีย ทวร์ตโกเองก็ดูเหมือนจะสนับสนุนให้โธมัส ลูกชายนอกสมรสคนเล็กของออสโตยาเป็นทายาท^[1]

การเลือกตั้งโทมัส (ครอง ราชย์ ระหว่าง ค.ศ.  1443–1461 ) ขึ้นครองบัลลังก์บอสเนียไม่ได้รับการยอมรับจากStjepan Vukčić Kosačaมหาเศรษฐีผู้สนับสนุน Radivoj ความขัดแย้งได้รับการแก้ไขในปี ค.ศ. 1446 โดยการแต่งงานของโทมัสซึ่งเพิ่งแยกทางจากสามัญชนชื่อVojačaและลูกสาวของ Kosača ขณะที่ Radivoj ได้รับส่วนแบ่งและแต่งงานกับ Catherine of Velika ขุนนางชาวฮังการี นอกจากStephen Tomaševićลูกชายจากการแต่งงานครั้งแรกแล้ว Thomas ยังมีลูกอีกสองคนจากภรรยาคนที่สองของเขาคือSigismundและCatherineรัชสมัยของเขามีความขัดแย้งกับDespotate แห่งเซอร์เบีย ที่อยู่ใกล้เคียง และกับพวกออตโตมันมากขึ้น รัชสมัยของเขาสิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 1459 เมื่อโทมัสจัดการให้ Stephen ลูกชายคนโตของเขาแต่งงานกับHelenลูกสาวคนโตของLazar จอม เผด็จการ ชาวเซอร์เบียที่เพิ่งเสียชีวิต สตีเฟนจึงกลายเป็นเผด็จการคนใหม่ของเซอร์เบีย การปกครองของเขาในเซอร์เบียกินเวลานานสองเดือน และสิ้นสุดลงเมื่อเผด็จการถูกออตโตมันพิชิต^[1]

สตีเฟน ( ครองราชย์ระหว่าง ค.ศ.  1461–1463 ) ได้เป็นกษัตริย์แห่งบอสเนียหลังจากบิดาของเขาสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1461 รัชสมัยของพระองค์ในบอสเนียก็สั้นลงเช่นกันเนื่องจากการรุกรานของออตโตมันในฤดูใบไม้ผลิของปี ค.ศ. 1463 ครอบครัวโคโตรมานิชก็แตกกระจัดกระจาย โดยพยายามหลบหนีการจับกุมโดยหนีไปในทิศทางต่างๆ อย่างไรก็ตาม สตีเฟนถูกจับกุม รวมทั้งราดิวอจและทวร์ตโก ลูกชายวัยรุ่นของราดิวอจ ทั้งสามถูกตัดศีรษะต่อหน้าเมห์เหม็ดผู้พิชิตในช่วงปลายเดือนพฤษภาคม ภรรยาม่ายของกษัตริย์โธมัส กษัตริย์สตีเฟน และราดิวอจ หลบหนีไปได้ แต่พี่น้องของสตีเฟนถูกจับเป็นเชลยMatthiasบุตรชายอีกคนของ Radivoj ทำหน้าที่เป็นกษัตริย์หุ่นเชิดของออตโตมันแห่งบอสเนีย (มีอำนาจเหนือหุบเขา Lašva เท่านั้น)ตั้งแต่ปี 1465 จนถึงปี 1471 Sigismund บุตรชายของ King Thomas กลายเป็นนักการเมืองและผู้นำของ ออตโต มันภายใต้ชื่อ Ishak Bey Kraloğlu เขาถูกกล่าวถึงครั้งสุดท้ายในปี 1492 ^[1]

อาณาเขตของตระกูล Kotromanić ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคกลางของบอสเนียซึ่งรวมถึงเมืองและเหมืองแร่ เช่นVisoko , Bobovac , Sutjeska , FojnicaและKreševo ​​ตั้งแต่ปี 1416 อาณาเขตของพวกเขายังรวมถึงดินแดนที่เคยปกครองโดยตระกูล Hrvatinić โดยเฉพาะอย่างยิ่งJajceซึ่งเป็นที่นั่งสุดท้ายของราชวงศ์^[1]

ผู้ปกครอง Kotromanić ส่วนใหญ่เป็นโรมันคาธอลิก [ ^13]แต่ไม่สนใจนิกายอื่นอีกสองนิกายที่แพร่หลายในอาณาจักรของพวกเขาเลย นั่นคือคริสตจักรบอสเนียและ (ในHumska zemlja ) คริสตจักรออร์โธดอกซ์ตะวันออก [ ^14]พวกเขายังแต่งงานกับผู้นับถือคริสตจักรทั้งสามอีกด้วย ดูเหมือนว่า Ban Stephen II จะนับถือศาสนาคริสต์นิกายออร์โธดอกซ์ (เช่นเดียวกับแม่ของเขา) จนถึงปี 1347 เท่านั้น ซึ่งในเวลานั้นเขาได้เปลี่ยนไปนับถือนิกายโรมันคาธอลิก^[15] Ostoja เป็นสมาชิกคริสตจักรบอสเนียเช่นเดียวกับลูกชายของเขา^[16]โทมัสเข้าร่วมคริสตจักรคาทอลิก โดยสันนิษฐานว่าได้ออกจากคริสตจักรบอสเนียไม่นานหลังจากขึ้นเป็นกษัตริย์^[13]

แม้ว่าครอบครัวจะนับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาธอลิก แต่ศาสนานี้ก็มีความสำคัญต่อกษัตริย์โคโตรมานิชเพียงสองพระองค์สุดท้ายเท่านั้น คือ โทมัสและสตีเฟน บุตรชายของเขา โทมัสเป็นคนแรกในราชวงศ์ที่เข้าร่วมการข่มเหงทางศาสนาหลังจากถูกกดดันจากนครรัฐวาติกัน^[14]ในทางกลับกัน สตีเฟนเป็นกษัตริย์พระองค์แรก (และสุดท้ายเป็นพระองค์เดียว) ที่การราชาภิเษกของเขาได้รับพรจากพระสันตปาปา[ ^1] ซิกิสมุนด์ บุตรชายของโทมัส และแคทเธอรีน บุตรสาว เป็นคนรุ่นสุดท้ายที่ทราบกันในครอบครัว และ เปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลามไม่กี่ปีหลังจากที่ถูกออตโตมันจับตัวไป^[1]

• รายชื่อผู้ปกครองประเทศบอสเนีย

• Karatay, Osman (2003). "Contribution to the Debates on the Origin of the Medieval Bosnian Royal Dynasty Kotromanids". เก็บถาวรจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 กันยายน 2011. สืบค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2016 .
• Ćošković, Pejo (2009), Kotromanići (ในภาษาเซอร์โบ-โครเอเชีย), Miroslav Krleža Institute of Lexicography
• Fine, John Van Antwerp Jr. (1994). บอลข่านยุคกลางตอนปลาย: การสำรวจเชิงวิจารณ์ตั้งแต่ศตวรรษที่สิบสองตอนปลายจนถึงการพิชิตของออตโตมัน สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมิชิแกนISBN 9780472082605-
• Ćirković, สีมา (1964) Историја средњовековне босанске државе (ในภาษาเซอร์โบ-โครเอเชีย) Srpska književna ซาดรูกา.
• พรินซ์ ซู อิเซนเบิร์ก, วิลเฮล์ม คาร์ล (1960) Europäische Stammtafeln (ภาษาเยอรมัน) สตาร์การ์ด.
• ชมิด, ฟรังก์ (2012) Predniki in potomci Celjskih grofov (ในภาษาสโลเวเนีย)

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับราชวงศ์โคโตรมานิช