Žórłowy tekst za Wuježk pod Čornobohom sej wobhladać

{{Infokašćik Wjes we Łužicy
|mjeno serbske=Wuježk
|mjeno němske=Wuischke
|šěrina=51/07/50
|dołhota=14/32/59
|gmejna=Bukecy
|zagmejnowanje=1936
|zagmejnowane-do=[[Mješicy|Mješic]]
|přestrjeń=5,14
|wysokosć=290–311
|póstowe čisło=02627
|předwólba=035939
|wobraz=Hochkirch Wuischke Aerial.jpg
|wopis wobraza=Powětrowy wobraz (2018)
|mjeno wobydlerja=Wuježčan
|adjektiw=Wuježčanski
}}

'''Wuježk pod Čornobohom''' ({{wrěči|de}} ''Wuischke'') je [[Sakska|sakska]] wjeska we wuchodźe [[wokrjes Budyšin|Budyskeho wokrjesa]], kotraž słuša wot 1973 ke gmejnje [[Bukecy]]. Wuježk leži w [[Hornja Łužica|Hornjej Łužicy]] a [[Serbski sydlenski rum|serbskim sydlenskim rumje]].

==Geografija==
Wuježk leži něhdźe 2,5&nbsp;km juhozapadnje gmejnskeho centruma Bukec w dolinje (290–311&nbsp;metrow nad NN) pod [[Čornobóh|Čornobohom]] (556 m) a [[Rubježny hród|Rubježnym hrodom]] (542 m). Susodne wjeski su Bukecy na sewjerowuchodźe, [[Žornosyki]] na wuchodźe, [[Rachlow pod Čornobohom|Rachlow]] na zapadźe a [[Mješicy]] na sewjerozapadźe. W lěsu njedaloko wsy wužórli so rěčka [[Wuježčanka]], přitok [[Albrechtowka|Albrechtowki]].

=== Ležownostne mjena ===
[[Michał Rostok]] naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena we Wuježku: Kuty, Pola wolacych kerkow, Na Chmjeleńcy, Pola Macenskeho puća, W hórkach, W hatkach, W Randaku, Jězory, Ćipcyna hola, Čwisle, Zdźary, Hołbjeńcy.<ref>Michał Rostok: ''Ležownostne mjena.'' W: [[Časopis Maćicy Serbskeje|ČMS]] 40 (1887), str. 3–50, tu str. 29 ([https://digital.slub-dresden.de/werkansicht/dlf/88289/31/ digitalizat]).</ref>

== Stawizny ==
[[Dataja:Wuježk Wojerski pomnik 1.jpg|thumb|upright|left|Pomnik zamordowanym pólskim a sowjetskim wojakam we Wuježku]]
Prěnje historiske naspomnjenje Wuježka jako ''Ugest parcva'' (= ''mały'') bě w lěće 1419.<ref>{{HOV|Wuischke_(1)|Wuježk}}</ref> Toponomastisce hodźi so wjesne mjeno jako (mały) wujězd z Budyskeho kraja do Zagosta (do [[Wostrowc|Wostrowca]]) interpretować.<ref>{{Meschgang1973|148}}</ref> Za Wuježk zliči [[Arnošt Muka]] w swojej statistice z lěta 1884 237 wobydlerjow, mjez nimi 205 Serbow (86&nbsp;%) a 32 Němcow.<ref>{{Černik|61}}</ref> W lěće 1936 so Wuježk do Mješic zagmejnuje a přińdźe ze zagmejnowanjom Mješic 1973 do Bukec.

Najwjetši dźěl wěriweho wobydlerstwa je ewangelsko-lutherski. Wuježk je do [[Bukečanska cyrkej|Bukečanskeje wosady]] zafarowany. Kóžde lěćo wotměwa so we wsy Serbski dworowy swjedźeń.

== Wosobiny ==
Wuježk bě wot 1970tych lět bydlišćo serbskeho basnika [[Kito Lorenc|Kita Lorenca]] (1938–2017). W lěće 1970 kupištaj sej tež spisowaćel [[Adolf Endler]] a jeho žona, spisowaćelka-přełožowarka [[Elke Erb]] chěžu we Wuježku, hdźež Erb hač do staroby přez lěćo bydleše. Někotre lěta dołho měješe [[Heinz Czechowski]] jako třeći awtor chěžu we wjesce pod Čornobohom. Z hosćom we Wuježku běchu tež druzy zastupjerjo opozicionelnych literarnych kruhow NDR kaž [[Franz Fühmann]], [[Heiner Müller]] a [[Sascha Anderson]].<ref>Anne-Marie Pailhès: ''Regionale Identität in der DDR: Heinz Czechowski und Sachsen – auf der Suche nach der verlorenen Heimat in der Autobiographie,'' w: ''Ostdeutsche Erinnerungsdiskurse nach 1989: Narrative kultureller Identität,'' wudate wot Elisy Goudin-Steinmann und Carole Hähnel-Mesnard, Berlin 2013, str. 227–244, tule str. 238sl.</ref> Rodźeny Wuježčan bě sorabist a załoženski direktor [[Serbski institut|Serbskeho instituta]] [[Helmut Faska]] (1932–2024).

== Literatura ==
* [[Marko Grojlich]]: ''Mjez horami a holu. Wjesne zapiski.'' LND, Budyšin 1998, str. 12–14

== Žórła ==
<references/>

== Wotkaz ==
{{Commonscat|Wuischke/Wuježk|Wuježk}}

{{Wjesne dźěle Bukec}}

[[Kategorija:Sydlišćo w Budyskim wokrjesu]]
[[Kategorija:Sydlišćo w Hornjej Łužicy]]
[[Kategorija:Bukecy]]
[[Kategorija:Sydlišćo w serbskim sydlenskim rumje]]
[[Kategorija:Prěnje naspomnjenje 1419]]
[[Kategorija:Něhdyša gmejna (Wokrjes Budyšin)]]
[[Kategorija:Rozpušćenje gmejny 1936]]