Դիտել Կատար էջի աղբյուրը

{{այլ|Կատար (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երկիր
|բնագիր_անվանում =Կատարի Պետություն
|հայերեն_անվանում = قطر
|common_name = Կատարի
|դրոշի_պատկեր = Flag of Qatar.svg
|դրոշի_նկարագրում = Կատարի դրոշ
|զինանշանի_պատկեր =
|զինանշանի_նկարագրում = Կատարի զինանշան
|քարտեզի_պատկեր = QAT orthographic.svg
|քարտեզի_նկարագիրը = Կատարի տեղագրական քարտեզ
|քարտեզի_պատկեր_2 = 
|քարտեզ_2-ի_նկարագիրը =
|ազգային_նշանաբան = 
|ազգային_օրհներգ = {{lang|ar|السلام الأميري}}<br />''Աս-Սալման ալ-Ամիրի''{{nbsp|2}}{{small|([[transliteration]])<br />''Amiri Salute''}}<br /><center>[[Պատկեր:National anthem of Qatar.ogg]]</center>
|թագավորական_օրհներգ = 
|օրհներգ = 
|պաշտոնական_լեզուներ = [[արաբերեն]]
|շրջանային_լեզուներ = 
|էթնիկ_խմբեր = 
|մայրաքաղաք = [[Դոհա]]
|ամենամեծ_քաղաք = մայրաքաղաք
|կառավարության_տեսակը = [[Բացարձակ միապետություն]]
|ղեկավար_կոչում_1 = Էմիր
|ղեկավարի_անուն_1 = [[Տամիմ Բին Համիդ Ալ-Տհանի|Տամիմ Բին Համիդ]]
|ղեկավար_կոչում_2 = Էմիրի Տեղակալ
|ղեկավարի_անուն_2 = [[Աբդուլլահ Բին Համադ Բին Խալիֆա Ալ-Տհանի|Աբդուլլահ Բին Համադ]]
|ղեկավար_կոչում_3 = Վարչապետ
|ղեկավարի_անուն_3 = [[Խալիդ բին Խալիֆա]]
|ղեկավար_կոչում_4 = 
|ղեկավարի_անուն_4 = 
|ղեկավար_կոչում_5 = 
|ղեկավարի_անուն_5 = 
|ինքնիշխանության_տեսակը = 
|ինքնիշխանության_նշում = 
|established_event1 = Հայտարարված
|established_date1 = [[սեպտեմբերի 3]], [[1971]]
|established_event2 = 
|established_date2 =
|area = 11,571
|areami² = 4,467
|area_rank = 164-րդ
|percent_water = չնչին
|population_estimate = 2,675,522<ref name=qsa-Aug13>{{Cite web |date=2017 թ․ հունվարի 31 |title=Բնակչության կառուցվածքը |url=http://www.mdps.gov.qa/en/statistics1/StatisticsSite/Pages/Population.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180626135815/https://www.mdps.gov.qa/en/statistics1/StatisticsSite/Pages/Population.aspx |archive-date=2018 թ․ հունիսի 26 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 22 |publisher=Զարգացման պլանավորման և վիճակագրության նախարարություն}}</ref>
|population_census = 1,719,473
|population_estimate_year = 2016
|population_estimate_rank = 142-րդ
|population_census_year = 2010
|population_density = 202
|population_densitymi² = 525
|population_density_rank = 74-րդ
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP = $298,4 միլիարդ<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=89&pr.y=9&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=subject&ds=.&br=1&c=512%2C668%2C914%2C672%2C612%2C946%2C614%2C137%2C311%2C962%2C213%2C674%2C911%2C676%2C193%2C548%2C122%2C556%2C912%2C678%2C313%2C181%2C419%2C867%2C513%2C682%2C316%2C684%2C913%2C273%2C124%2C868%2C339%2C921%2C638%2C948%2C514%2C943%2C218%2C686%2C963%2C688%2C616%2C518%2C223%2C728%2C516%2C558%2C918%2C138%2C748%2C196%2C618%2C278%2C624%2C692%2C522%2C694%2C622%2C142%2C156%2C449%2C626%2C564%2C628%2C565%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C453%2C960%2C968%2C423%2C922%2C935%2C714%2C128%2C862%2C611%2C135%2C321%2C716%2C243%2C456%2C248%2C722%2C469%2C942%2C253%2C718%2C642%2C724%2C643%2C576%2C939%2C936%2C644%2C961%2C819%2C813%2C172%2C199%2C132%2C733%2C646%2C184%2C648%2C524%2C915%2C361%2C134%2C362%2C652%2C364%2C174%2C732%2C328%2C366%2C258%2C734%2C656%2C144%2C654%2C146%2C336%2C463%2C263%2C528%2C268%2C923%2C532%2C738%2C944%2C578%2C176%2C537%2C534%2C742%2C536%2C866%2C429%2C369%2C433%2C744%2C178%2C186%2C436%2C925%2C136%2C869%2C343%2C746%2C158%2C926%2C439%2C466%2C916%2C112%2C664%2C111%2C826%2C298%2C542%2C927%2C967%2C846%2C443%2C299%2C917%2C582%2C544%2C474%2C941%2C754%2C446%2C698%2C666&s=PPPGDP&grp=0&a= Կատարի համախառն ներքին արդյունքի ցուցանիշը 2014 թվականին]</ref><ref name="imfsept">{{Cite web |date=հոկտեմբեր, 2016 |title=Զեկույց Կատարի Համախառն ներքին արդյունքի վերաբերյալ |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?sy=2014&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=54&pr1.y=10&c=453&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |publisher=IMF}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 49-րդ
|GDP_PPP_per_capita = $145,894
|GDP_nominal = $213.784 միլիարդ
|GDP_nominal_rank = 
|GDP_nominal_year = 2014
|GDP_nominal_per_capita = $68,940<ref name="imfoct">{{Cite web |date=2016 թ․ հոկտեմբեր |title=Հաշվետվություն ընտրված երկրների և առարկաների վերաբերյալ (երկրի ՀՆԱ-ի ՊՄԳ գնահատումը) |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=34&pr.y=13&sy=2015&ey=2015&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C672%2C914%2C946%2C612%2C137%2C614%2C546%2C311%2C962%2C213%2C674%2C911%2C676%2C193%2C548%2C122%2C556%2C912%2C678%2C313%2C181%2C419%2C867%2C513%2C682%2C316%2C684%2C913%2C273%2C124%2C868%2C339%2C921%2C638%2C948%2C514%2C943%2C218%2C686%2C963%2C688%2C616%2C518%2C223%2C728%2C516%2C558%2C918%2C138%2C748%2C196%2C618%2C278%2C624%2C692%2C522%2C694%2C622%2C142%2C156%2C449%2C626%2C564%2C628%2C565%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C359%2C960%2C453%2C423%2C968%2C935%2C922%2C128%2C714%2C611%2C862%2C321%2C135%2C243%2C716%2C248%2C456%2C469%2C722%2C253%2C942%2C642%2C718%2C643%2C724%2C939%2C576%2C644%2C936%2C819%2C961%2C172%2C813%2C132%2C199%2C646%2C733%2C648%2C184%2C915%2C524%2C134%2C361%2C652%2C362%2C174%2C364%2C328%2C732%2C258%2C366%2C656%2C734%2C654%2C144%2C336%2C146%2C263%2C463%2C268%2C528%2C532%2C923%2C944%2C738%2C176%2C578%2C534%2C537%2C536%2C742%2C429%2C866%2C433%2C369%2C178%2C744%2C436%2C186%2C136%2C925%2C343%2C869%2C158%2C746%2C439%2C926%2C916%2C466%2C664%2C112%2C826%2C111%2C542%2C298%2C967%2C927%2C443%2C846%2C917%2C299%2C544%2C582%2C941%2C474%2C446%2C754%2C666%2C698%2C668&s=NGDPDPC&grp=0&a= |publisher=IMF}}</ref>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 2-րդ
|HDI_year = 2013
|HDI = {{increase}} 0.851<ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf Կատարի ՄԶՀ ցուցանիշը 2013 թվականին՝ վիճակագրական տվյալներ Կատարի մասին]</ref>
|HDI_rank = 31th
|HDI_category = <font color="#ffcc00">շատ բարձր</font>
|Gini = 41.1 
|Gini_year = 2007
|Gini_category = <font color="#ffcc00">միջին</font>
|currency = Ռիյալ
|currency_code = QAR
|time_zone = +3
|utc_offset = 
|time_zone_DST = 
|utc_offset_DST = 
|cctld = [[.qa]]
|calling_code = 974
}}
'''Կատար''' ({{audio|Hy-Կատար.ogg|/ˈqætɑːr/}}, {{lang-ar|قطر‎‎}}), պաշտոնական անվանումը՝  '''Կատարի Պետություն''' ({{lang-ar|دولة قطر }}), [[ինքնիշխան պետություն]] [[Հարավարևմտյան Ասիա]]յում՝ [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզու]] վրա։ Ցամաքային սահման ունի միայն [[Սաուդյան Արաբիա]]յի հետ, իսկ մյուս բոլոր կողմերից շրջապատված է [[Պարսից ծոց]]ի ջրերով։ Պարսից ծոցը նաև Կատարը բաժանում է մերձակա [[Բահրեյն]]ից։

[[Օսմանյան կայսրության արաբական նահանգներ|Օսմանյան տիրապետության]] ավարտից հետո՝ [[20-րդ դար]]ի սկզբին, Կատարը դարձավ [[Բրիտանական կայսրություն|բրիտանական]] [[պրոտեկտորատ]], իսկ [[1971 թվական]]ին ձեռք բերեց անկախություն։ Այսպիսով՝ Ջասիմ բին Մոհամմեդ ալ-Թանին դարձավ Կատար պետության հիմնադիրը։ Կատարը սկսեց կառավարվել դեռևս [[19-րդ դար]]ի սկզբին այստեղ հաստատված ալ-Թանի ազնվականական տոհմի ներկայացուցիչների կողմից, իսկ նորանկախ երկիրը դարձավ [[Բացարձակ միապետություն|բացարձակ ժառանգական միապետություն]]։ Ներկայումս էմիրի պաշտոնում պաշտոնավարում է [[Թամիմ բեն Համիդ ալ-Սանի|Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանին]]։ Չնայած նրան, որ Կատարն ունի բացարձակամիապետական կառավարման համակարգ<ref>{{Cite web |title=ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի քաղաքական ուրվագիծը՝ Կատար |url=https://www.state.gov/documents/organization/160077.pdf}}</ref><ref name="ftManage">{{Cite news |last=Գարդեներ |first=Դավիթ |title=Կատարը ցույց է տալիս, թե ինչպես կառավարել ժամանակակից միապետությունը |url=https://www.ft.com/content/2e141faa-dd82-11e2-a756-00144feab7de |publisher=Financial Times}}</ref>՝ այնուամենայնիվ [[սահմանադրություն]]ն ու [[խորհրդարան]]ը (կոնսուլտատիվ ժողով) կարևոր նշանակություն ունեն երկրի ներքին և արտաքին քաղաքականության մեջ<ref name="BBC9Sep05">BBC News, [http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3784765.stm ''Որքանո՞վ է Մերձավոր Արևելքը ժողովրդավարական''], սեպտեմբերի 9, 2005</ref>։

Կատարը զարգացած երկիր է՝ բարձր եկամուտ ունեցող տնտեսությամբ։ Ըստ [[բնական գազ]]ի պաշարների՝ Կատարն աշխարհում երրորդն է, իսկ [[նավթ]]ի պաշարներով՝ տասնչորսերորդը։ Ըստ Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի գնահատականի՝ մեկ շնչին բաժին ընկնող եկամտի ցուցանիշով 2014 թվականի դրությամբ Կատարն աշխարհում գրավում էր առաջին տեղը<ref>{{Cite web |title=Հաշվետվություն ընտրված երկրների և առարկաների համար |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/weodata/weorept.aspx?sy=2012&ey=2014&sic=1&sort=country&ds=,&br=1&pr1.x=41&pr1.y=10&c=512,668,914,672,612,946,614,137,311,962,213,674,911,676,193,548,122,556,912,678,313,181,419,867,513,682,316,684,913,273,124,868,339,921,638,948,514,943,218,686,963,688,616,518,223,728,516,558,918,138,748,196,618,278,624,692,522,694,622,142,156,449,626,564,628,565,228,283,924,853,233,288,632,293,636,566,634,964,238,182,662,453,960,968,423,922,935,714,128,862,611,135,321,716,243,456,248,722,469,942,253,718,642,724,643,576,939,936,644,961,819,813,172,199,132,733,646,184,648,524,915,361,134,362,652,364,174,732,328,366,258,734,656,144,654,146,336,463,263,528,268,923,532,738,944,578,176,537,534,742,536,866,429,369,433,744,178,186,436,925,136,869,343,746,158,926,439,466,916,112,664,111,826,298,542,927,967,846,443,299,917,582,544,474,941,754,446,698,666&s=PPPPC&grp=0&a= |accessdate=2017 թ․ սեպտեմբերի 28 |website=www.imf.org |language=ամերիկյան անգլերեն}}</ref>։ [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|Միավորված Ազգերի Կազմակերպության]] կողմից Կատարը դասակարգված է, որպես մարդկային զարգացման շատ բարձր մակարդակի վրա գտնվող ունեցող պետություն։ Կատարն  [[արաբական աշխարհ]]ում ունի զգալի ռազմաքաղաքական ազդեցություն<ref>{{Cite news |last=Ulrichsen |first=Kristian Coates |title=Կատարն ու արաբական գարունը։ Քաղաքականության շարժիչ ուժեր և տարածաշրջանային հակամարտություններ |url=http://carnegieendowment.org/2014/09/24/qatar-and-arab-spring-policy-drivers-and-regional-implications-pub-56723 |access-date=2018 թ․ փետրվարի 2 |newspaper=Carnegie Endowment for International Peace |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Կուպեր |first=Անդրե |title=Միջին լիազորություններ. Ճզմված թե՞ հարմարվող |url=http://publicdiplomacymagazine.com/middle-powers-squeezed-out-or-adaptive/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170629211701/http://www.publicdiplomacymagazine.com/middle-powers-squeezed-out-or-adaptive/ |archive-date=2017 թ․ հունիսի 29 |accessdate=2015 թ․ մարտի 12 |publisher=Public Diplomacy Magazine}}</ref>։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ այս երկիրն [[Արաբական գարուն|արաբական գարուն հեղափոխական շարժման]] շրջանակներում աջակցում է մի շարք կազմակերպությունների<ref>{{Cite news |last=Դաղեր |first=Սամ |date=2011 թ․ հոկտեմբերի 17 |title=Կատարի փոքրիկ թագավորության մեծ դերը Լիբիայի կայունացման գործընթացի մեջ |url=https://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052970204002304576627000922764650 |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |publisher=Online.wsj.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Կատարի ռազմաքաղաքական ազդեցությունը մերձավորարևելյան տարածաշրջանի ներքաղաքական կյանքում |url=http://politicsandpolicy.org/article/qatar-rise-underdog |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170610115944/http://politicsandpolicy.org/article/qatar-rise-underdog |archive-date=2017 թ․ հունիսի 10 |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |publisher=Politicsandpolicy.org}}</ref><ref>{{Cite web |author=Ian Black in Tripoli |title=Կատարը հայտարարել է, որ պատրաստ է զորք մատակարարել Լիբիայի հարյուրավոր ապստամբներին |url=https://www.theguardian.com/world/2011/oct/26/qatar-troops-libya-rebels-support |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |publisher=Theguardian.com}}</ref>։ [[2017|2017 թվականի]] [[հունիս]]ին [[Սաուդյան Արաբիա]]ն, [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ը, [[Եգիպտոս]]ը, [[Բահրեյն]]ը և [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ|Պարսից ծոցի մի շարք երկրներ]] խզել են դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ՝ վերջինիս մեղադրելով [[Շիա իսլամ|շիա]] [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանին]] և [[Ահաբեկչություն|ահաբեկչական]] մի շարք խմբավորումներին ֆինանսավորելու և սատարելու համար։ Դա հանգեցրեց [[Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամ (2017)|Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամին]]։

Ըստ [[2017|2017 թվականի]] տվյալների՝ Կատարի բնակչությունը կազմում է շուրջ 2,6 միլիոն մարդ<ref name="pop">{{Cite web |title=Կատարի բնակչությունը՝ ըստ ազգային պատկանելության, 2017 թվականի զեկույց |url=http://priyadsouza.com/population-of-qatar-by-nationality-in-2017/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225053320/http://priyadsouza.com/population-of-qatar-by-nationality-in-2017/ |archive-date=2018 թ․ դեկտեմբերի 25 |accessdate=2017 թ․ փետրվարի 7}}</ref>։ Կատարաբնակներից միայն 313 հազարն ունեն Կատարի քաղաքացիություն, իսկ մնացած 2,3 միլիոնը տարաբնիկներ են։ Պաշտոնական լեզուն [[արաբերեն]]ն է, իսկ կրոնը՝ [[իսլամ]]ը։ Զբաղեցնում է ընդհանուր հաշվով 11,571 կմ² տարածք (այս ցուցանիշով զբաղեցնում է 164-րդ տեղն ամբողջ աշխարհում)։ Մայրաքաղաքը [[Դոհա]]ն է, որը նաև երկրի արդյունաբերական, տնտեսական, քաղաքական և մշակութային գլխավոր կենտրոնն է։ Երկրի ազգային արժույթը Կատարական ռիյալն է։

[[2010 թվական]]ի[[դեկտեմբերի 2| դեկտեմբերի 2-ին]] պարզ դարձավ, որ [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|2022 թվականի ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը]] հյուրընկալող երկիրը Կատարն է։ Այսպիսով Կատարը առաջին արաբական երկիրն է, որտեղ երբևէ ընթացել է նման բարձր վարկանիշ ունեցող ֆուտբոլային մրցաշար<ref>{{Cite web |author=Պաուլ Ռիսը Դոհայում |title=Բլատերը հասնում է Արաբիա |url=http://www.aljazeera.com/sport/2010/04/2010424184010305993.html |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |publisher=Առաջին անգամ ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը հյուրընկալող երկիրը արաբական Կատարն է}}</ref>։

== Անվան ծագումնաբանություն ==
[[Պլինիոս Ավագ]]ը վավերագրել է մոտ [[Մ.թ.ա. 1–ին դար|մ․թ․ա․ 1-ին դարի]] կեսին թերակղզու բնակիչների հետ առնչվող ամենավաղ վկայությունը։ Հռոմեացի գրողն իր աշխատությունում Կատարը հիշատակել է ''Կաթարեի'' անվանումով, որն էլ ամենայն հավանականությամբ վերցված է տեղաբնակների լեզվից<ref>{{Cite book |last1=Քեսի |first1=Պաուլ |title=Կատարի ժառանգություն |last2=Վինե |first2=Պետեր |publisher=Իմմել հրատարակչություն |year=1992 |pages=17}}</ref><ref name="qsahistoryw">{{Cite web |title=Կատարի պատմություն |url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/History.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170606170458/http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/History.aspx |archive-date=2017 թ․ հունիսի 6 |accessdate=2015 թ․ մայիսի 11 |publisher=Կատարի վիճակագրության ծառայություն}}</ref>։ Մեկ դար անց հույն նշանավոր աշխարհագրագետ [[Կլավդիոս Պտղոմեոս]]ը ներկայացրեց թերակղզու պատկերման առաջին քարտեզը, որտեղ երկիրը հիշատակված էր ''Կատառա'' անվանումով<ref name="qsahistory" /><ref>{{Cite web |title=Քարտեզներ |url=http://www.qnl.qa/collections/aihl/maps |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170606173751/http://qnl.qa/collections/aihl/maps |archive-date=2017 թ․ հունիսի 6 |accessdate=2015 թ․ մայիսի 11 |publisher=Կատարի ազգային գրադարան}}</ref>։

Քարտեզում մատնանշված էր նաև թերակղզու արևելքում գտնվող «Կադարան» անվանումով մի քաղաք<ref name="katara" />։ ''Կատառա'' տերմինը օգտագործվել է մինչև 18-րդ դարը<ref>{{Cite book |last=Հազլիթ |first=Ուիլյամ |url=https://archive.org/details/classicalgazett02hazlgoog |title=Դասական զեկույց․ Հնագույն աշխարհագրության բառարան |year=1851}}</ref>, որից հետո «Կաթառան» դարձավ աշխարհագրական օբյեկտի ամենատարածված անվանումը<ref name="katara">{{Cite web |title=Մեր մասին |url=http://www.katara.net/english/about-katara/about-us/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150722071207/http://www.katara.net/english/about-katara/about-us/ |archive-date=2015 թ․ հուլիսի 22 |accessdate=2015 թ․ մայիսի 11 |publisher=Կատարա}}</ref>։ Ի վերջո, ժամանակակից ուղղագրությամբ Կատար ածանցը ընդունվեց որպես երկրի անվանում<ref name="katara" />։

[[Ժամանակակից գրական արաբերեն]]ում երկրի անվանումը արտասանվում է, որպես [qɑtˤɑr], իսկ տեղական բարբառներում՝ [ɡitˤar]<ref name="EoI">{{Cite web |last=Յոհնսթոն |first=Տ․Մ․ |year=2008 |title=Իսլամի հանրագիտարան |url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/katar-SIM_4018 |accessdate=2013 թ․ հունվարի 22 |work=Կատար, Դոհա |publisher=Brill Online}}</ref><ref>{{Cite web |date=2014 թ․ հունիսի 12 |title=Քաթա՞ր, քննարկում պետության անվան վերաբերյալ |url=http://www.washingtonpost.com/posttv/politics/how-do-you-say-qatar-senate-hearing-has-the-answer/2014/06/12/57b193aa-f240-11e3-8658-4dc6c63456f1_video.html |accessdate=2015 թ․ մարտի 12 |publisher=Washington Post}}</ref>։

== Պատմություն ==
=== Հին ժամանակներ ===
[[Պատկեր:Frieze-group-3-example1.jpg|thumb|214x214px|Դոհայի իսլամական արվեստի թանգարանում պահվող հնագույն սափոր|ձախից]]
Կատար թերակղզին բնակեցված է եղել դեռևս 50 հազար տարի առաջ<ref name="cs12" />։ Թերակղզում հայտնաբերվել են [[Քարի դար|քարիդարյան]] մի շարք բնակավայրեր, ինչպես նաև աշխատանքային գործիքներ<ref name="cs12">Թոն Էնթնի․ ''Կատար, պատմական շրջադարձեր'' [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/qatoc.html ''Երկիր ուսումնասիրություն. Կատար''] (խմբագիր՝ Չելեն Չապին Մեց)</ref>։ [[Միջագետք]]ի ափամերձ հատվածներից պեղված [[Հնագիտություն|հնագիտական օբյեկտները]] թվագրվում են Ուբեյդի դարաշրջանին (մ․թ․ա․ 6500-3800 թվականներ)<ref name="haya">{{Cite book |last1=Խալիֆա |first1=Հայա |url=https://books.google.am/books?id=2hmbc9evgB0C |title=Բահրեյնը դարերի միջով՝ հնագիտություն |last2=Ռիս |first2=Միխայել |year=1986 |isbn=978-0710301123 |pages=79, 215}}</ref>։ Կատար թերակղզում հայտնաբերվել են նաև ափամերձ լքված բնակավայրեր։ Արևմտյան ափին տեղակայված ալ-Դաասա քաղաքը համարվում է տարածաշրջանի ամենակարևոր ուբեյդյան տարածքը<ref name="thaiembassy">{{Cite web |title=Կատարի պատմություն |url=http://www.qatarembassy.or.th/download/Complete_History_of_Qatar.pdf |accessdate=2015 թ․ հունվարի 9 |website=www.qatarembassy.or.th |publisher=Արտաքին գործերի նախարարություն՝ Կատար, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն}}</ref><ref>{{Cite book |last=Ռ․ |first=Միխայել |url=https://books.google.am/books?id=0maIAgAAQBAJ |title=Պարսից ծոցի հնագիտություն |year=1994 |isbn=978-0415032681 |pages=206, 232–233}}</ref>։

Ալ-Խոր կղզում հայտնաբերված [[Մ.թ.ա. 3-րդ դար|մ․թ․ա․ 3-րդ հազարամյակին]] թվագրվող [[Քասիթներ|քասիթական]] [[բաբելոն]]յան գտածոները վկայում են ժամանակակից Կատարի բնակիչների և [[քասիթներ]]ի (բնակվել են հիմնականում [[Բահրեյն]]ի տարածքում) միջև [[Առևտուր|առևտրային հարաբերությունների]] առկայության մասին<ref>{{Cite book |last=Մագեե |first=Պետեր |url=https://books.google.am/books?id=FqlkAwAAQBAJ |title=Նախապատմական Արաբիայի հնագիտություն |publisher=Քեմբրիջի համալսարանի հրատարակչություն |year=2014 |isbn=9780521862318 |pages=50, 178}}</ref>։ Կատարի տարածքում հայտնաբերվել են շուրջ 3 միլիոն մանրացված խեցիներ և քասիթական խեցամաններ։ Ըստ տարբեր աղբյուրների՝ Կատարը [[Մանրաթելեր|մանրաթելային]] [[ներկեր]]ի արտադրության ամենավաղ բնօրրաններից է, քանի որ թերակղզու ափամերձ շրջաններում հայտնաբերվել են մանուշակագույն ներկերի ներկարարական արդյունաբերություններ<ref>{{Cite book |url=https://books.google.am/books?id=XGdBBAAAQBAJ |title=Ամենաթեժ կապույտը. Հնագույն գույնը կորցրել է իր պատմությունը |publisher=Լիոնի հրատարակչություն |year=2012 |isbn=978-0762782222 |pages=21–22}}</ref>։ [[Մ.թ.ա. 224|Մ․թ․ա․ 224 թվականին]] [[Սասանյան Պարսկաստան]]ը վերահսկողություն սահմանեց [[Պարսից ծոց]]ի մերձակա տարածքների նկատմամբ<ref>{{Cite book |last=Կադեն |first=Ֆիլիպ |url=https://books.google.am/books?id=fSSzAQAAQBAJ |title=Պարսից ծոցի երկրների ատլաս |publisher=BRILL |year=2013 |isbn=978-9004245600 |page=10}}</ref>։ Կատարը կարևոր դերակատարում է ունեցել սասանյանների առևտրային գործունեության մեջ՝ նպաստելով թանկարժեք [[մարգարիտ]]ների և մանուշակագույն ներկերի մատակարարմանը աշխարհակալ տերության տարբեր շրջաններ<ref>{{Cite web |title=Կատար՝ վաղ պատմություն |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/gulf/qatar-history.htm |accessdate=2015 թ․ հունվարի 17 |publisher=globalsecurity.org}}</ref>։ Սասանյաների տիրապետության օրոք Արևելյան Արաբիայի շատ բնակիչներ ընդունեցին քրիստոնեություն` դեպի արևելք շարժվող միջագետքյան քրիստոնյաների ազդեցության շնորհիվ<ref name="gillman">{{Cite book |last1=Գիլման |first1=Յան |url=https://books.google.am/books?id=UGpr2KsbS94C |title=Քրիստոնեությունը նախապատմական Ասիայում |last2=Կլիմկեիթ |first2=Հանս Յոախիմ |publisher=Միչիգանի համալսարանի հրատարակչություն |year=1999 |isbn=978-0472110407 |pages=87, 121}}</ref>։ Այս դարաշրջանում Կատարում կառուցվեցին բազմաթիվ վանքեր և ստեղծվեցին նոր բնակավայրեր<ref>{{Cite book |last=Քոմմինս |first=Դեյվիդ |url=https://books.google.am/books?id=T56CBAAAQBAJ |title=Ծոցի երկրներ․ ժամանակակից պատմություն |year=2012 |isbn=978-1848852785 |page=16}}</ref><ref>Հաբիբուր ռահման, էջ 33</ref><ref>{{Cite web |date=2011 թ․ մայիսի 31 |title=AUB- ի գիտնականները մ.թ.ա 7-րդ դարում Կատարի սիրիացի գրողների նախագծի համար տրամադրել են 850.000 ԱՄՆ դոլար դրամաշնորհ |url=http://www.aub.edu.lb/communications/media/Documents/May_2011/grant-syriac-EN.pdf |accessdate=2015 թ․ մայիսի 12 |publisher=Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի հրատարակչություն}}</ref>։ [[628 թվական]]ին [[Մուհամմադ մարգարե]]ն դեսպան ուղարկեց Արևելյան Արաբիայի կառավարիչ Մունզիր իբն Սավա ալ-Թամիմի մոտ և վերջինիս խնդրեց ընդունել իսլամը<ref>{{Cite web |title=Բահրեյն |url=http://www.maritimeheritage.org/ports/bahrain.html |accessdate=2015 թ․ հունվարի 17 |publisher=maritimeheritage.org}}</ref>։ Մունցիրը Կատարեց այդ ժամանակ [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզում]] մեծ ժողովրդականություն վայելով Մուհամմադի խնդրանքը և այս թվականից ի վեր տարածաշրջանի արաբական ցեղերի մեծամասնությունը դարձավ մուսուլման։ Իսլամի ընդունումից հետո [[արաբներ]]ը [[Արաբական արշավանքները Պարսկաստան|արշավանքներ կազմակերպեցին դեպի Իրան]], որն էլ նպաստեց [[Սասանյանների պետություն|Սասանյանների ստեղծած կայսրության]] անկմանը<ref name="fromherz">{{Cite book |last=Ֆրոհմերզ |first=Ալլեն |url=https://archive.org/details/qatarmodernhisto0000from |title=Կատար՝ ժամանակակից պատմություն |date=2012 թ․ ապրիլի 13 |publisher=Ջորջթաունի համալսարան |isbn=978-1-58901-910-2 |pages=[https://archive.org/details/qatarmodernhisto0000from/page/44 44], 60, 98}}</ref>։

=== Վաղ և ուշ իսլամական ժամանակաշրջան (661-1783) ===
{{Հիմնական|Արաբական խալիֆայություն}}
{{Ֆոտոշարք|լ1=300|Umayyadmap.png|լ2=300|Abbasids850.png|տեքստ=[[Արաբական խալիֆայություն]]ը [[Օմայաններ]]ի և [[Աբբասյաններ]]ի օրոք|align=left}}
[[Օմայյան խալիֆայություն|Օմայյան խալիֆայության]] կազմում Կատարը հայտնի է եղել, որպես [[ուղտեր]]ի և [[ձի]]երի բուծման կենտրոն<ref name="rahman">{{Cite book |last=Ռահման |first=Հաբիբուր |title=Կատարի ծագումը |publisher=Routledge |year=2006 |isbn=978-0710312136 |page=34}}</ref>։ Բարենպաստ աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ [[8-րդ դար]]ից ի վեր, ինչպես [[Պարսից ծոց]]ի մյուս տարածքները, այնպես էլ Կատարը սկսեց օգտագործվել առևտրային նկատառումներով<ref>{{Cite book |url=https://books.google.am/books?id=eCSOT0_JAnwC |title=Մերձավոր Արևելքում տեղի ունեցած քաղաքական իրադարձությունների ժամանակագրություն |publisher=Routledge / Europa Publications |year=2001 |isbn=978-1857431155 |page=192}}</ref><ref name="kogan">{{Cite book |url=https://books.google.am/books?id=78ACLNgHdf4C |title=Մերձավոր Արևելքւ 2003–04 թթ․: Տնտեսական և առևտրային զեկույց |publisher=Kogan Page Ltd |year=2004 |isbn=978-0749440664 |page=169}}</ref>։ Շուտով այն վերածվեց [[Առևտուր|առևտրային]] խոշոր հանգույցի։ Կատարը տնտեսական զգալի առաջընթաց ապրեց հատկապես [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական խալիֆայության]] մյուս արքայատոհմի՝ [[Աբբասյանների դինաստիա|Աբբասյանների]] օրոք։ Այդ ժամանակահատվածում [[Բասրա]]յից (գտնվում է ժամանակակից [[Իրաք]]ի տարածքում) [[Հնդկաստան]] և [[Չինաստան]] ուղևորվող առևտրային նավերը կանգ էին առնում Կատարի նավահանգիստներում։ Կատարում հայտնաբերվել են չինական ճենապակե իրեր, արևմտաաֆրիկյան մետաղադրամներ և թաիլանդական արվեստի նմուշներ։ [[9-րդ դար]]ի հնագիտական գտածոները ենթադրում են, որ Կատարի բնակիչները ունեցել են մեծ հարստություններ, որոնք ներդրել են բարձրորակ տների և հասարակական շինությունների կառուցման համար։ Այս ժամանակահատվածում Մուրվաբայում կառուցվել են ավելի քան 100 քարե տներ, երկու մզկիթներ և Աբբասյանների ամրոցը<ref>{{Cite book |url=https://books.google.am/books?id=1JsAZouLOVQC |title=Կատար, 2012 (Զեկույց․ Կատար) |publisher=Օքսֆորդի բիզնես խումբ |year=2012 |isbn=978-1907065682 |page=233}}</ref><ref>{{Cite book |last1=Քեյզի |first1=Պաուլա |title=Կատարի ժառանգություն |last2=Վայն |first2=Պետեր |publisher=Իմմել հրատարակչությւոն |year=1992 |pages=184–185}}</ref>։ Այնուամենայնիվ, Իրաքում խալիֆայության դիրքերի խարխլումից հետո նույնը տեղի ունեցավ նաև Կատարում<ref>{{Cite book |url=https://books.google.am/books?id=v6RjBAAAQBAJ |title=Մերձավոր Արևելք և Հարավային Ասիա |publisher=Rowman & Littlefield Publishers |year=2014 |isbn=978-1475812350 |page=151}}</ref>։ Կատարը հիշատակված է [[13-րդ դար]]ի մուսուլման գիտնական [[Յակութ ալ-Համավի]] աշխարհագրական այբբենական բառարանում («Մուջամ ալ-Բուլդան»), որտեղ տեղաբնիկները ներկայացված են, որպես գծավոր հյուսվածքներով հագուստ կրող հմուտ նիզակակիրներ<ref>{{Cite web |title=Պատմություն |url=http://www.qatarembassy.net/page/history |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150217204727/http://qatarembassy.net/page/history |archive-date=2015 թ․ փետրվարի 17 |accessdate=2015 թ․ հունվարի 18 |publisher=qatarembassy.net}}</ref>։ [[1253|1253 թվականին]] Արևելյան Արաբիայի մեծ մասը կառավարվել է Ուսֆուրյանների արքայատոհմի ներկայացուցիչների կողմից, սակայն [[1320|1320 թվականին]] այդ լիազորությունն անցնում է Օրմուզ իշխանի ձեռքը<ref>{{Cite book |last=Լարսեն |first=Կուրտիս |url=https://books.google.am/books?id=Q65mRSPPU6UC |title=Բահրեյնյան կղզիներում կյանքի և հողօգտագործման մասին. Հին հասարակության գեարխեոլոգիա (նախապատմական հնագիտություն և էկոլոգիա) |publisher=Չիկագոյի համալսարանի հրատարակչություն |year=1984 |isbn=978-0226469065 |page=54}}</ref>։ Այդ շրջանում Կատարի եկամտի հիմնական աղբյուրը եղել է մարգարտի արդյունաբերությունը։ [[1515 թվական]]ին [[Պորտուգալիայի թագավորություն|Պորտուգալիայի թագավոր]] [[Մանուել I (Պորտուգալիայի թագավոր)|Մանուել I-ը]] Օրմուզի թագավորությունը դարձնում է վասալական տերություն<ref name="gillespie">{{Cite book |first=Կառոլ Անն |url=https://books.google.am/books?id=OoR1e79B3mAC |title=Բահրեյն (ժամանակակից աշխարհի ազգություններ) |publisher=Չելսիի հրատարակչություն |year=2002 |isbn=978-0791067796 |page=31}}</ref>։ Շուտով պորտուգալական բանակը գրավում է Արևելյան Արաբիայի զգալի մասը՝ այդ թվում և պարսիցծոցյան այս երկիրը<ref>{{Cite book |last=Անսքոմբ |first=Ֆրեդերիկ |url=https://books.google.am/books?id=og5vjx2V_xoC |title=Օսմանյան ծոց՝ Քուվեյթի, Սաուդյան Արաբիայի և Կատարի ստեղծումը |publisher=Կոլումբիայի համալսարանի հրատարակչություն |year=1997 |isbn=978-0231108393 |page=12}}</ref>։ [[1550 թվական]]ին ալ-Հասայի բնակչությունը կամավոր կերպով իշխանությունը հանձնեցին [[Օսմանյան կայսրություն|օսմանցիներին]]՝ պորտուգալական վերահաս լծից ազատվելու համար։ 1670 թվականին օսմանյան սուլթանին հաջողվեց երկրից դուրս մղել Բանի Խալիդին և բացարձակ վերահսկողություն սահմանել տարածաշրջանում<ref>{{Cite book |last=Փոթեր |first=Լավրենս |url=https://books.google.am/books?id=ncfIAAAAQBAJ |title=Պարսից ծոցի պատմություն |year=2010 |isbn=978-0230612822 |page=262}}</ref>։

=== Սաուդյան և բահրեյնական ժամանակաշրջան (1783–1868) ===
[[պատկեր:Al Zubarah (6843705952).jpg|239x239px|thumb|[[Զուբարահի ամրոց]]ը Կատարում [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկ|ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում]] գրանցված միակ օբյեկտն է։]]
[[1766 թվական]]ին Ալ-Խալիֆայի Բանի Ուտբահի ցեղախումբը [[Քուվեյթ]]ից գաղթեց Կատար՝ հաստատվելով Զուբարահում<ref name="frauke">{{Cite book |last=Հերդ-Բեյ |first=Ֆրաուք |url=https://books.google.am/books?id=mIqNAwAAQBAJ |title=Հինգ պետություններում քաղաքական կառուցվածքի վերափոխումը ՋՀՀ-ի |year=2008 |isbn=978-88-8311-602-5 |page=39}}</ref>։ Նրանց ժամանման ժամանակ Բանի Խալիդի իշխանությունը թուլացել էր թերակղզում, համաձայն լինելով, որպեսզի խոշորագույն գյուղը կառավարի Բան Խալիդի հեռավոր ազգականը<ref>{{Cite book |last=Կրիստալ |first=Ջիլ |url=https://books.google.am/books?id=D8di8GN_hKsC |title=Առևտուրը Քուվեյթում և Կատարում |publisher=Քեմբրիջի համալսարանի հրատարակչություն |year=1995 |isbn=978-0521466356 |page=27}}</ref>։ [[1783|1783 թվականին]] Կատարում գտնվող կլանները և դաշնակից [[Արաբներ|արաբական ցեղերը]] ներխուժեցին և [[պարսիկներ]]ից գրավեցին [[Բահրեյն]]ը։ Ալ-Խալիֆան իր իշխանությունը պարտադրեց Բահրեյնին և ընդլայնեց իր իրավասության ոլորտները Կատարում։ [[1788 թվական]]ին Դիրիահի էմիրությունների գահաժառանգ Սուդի աբդ ալ-Ազիզի երդմնակալությունից հետո վերջինս իր կայսրությունը ընդարձակելու նպատակով շարժվեց դեպի [[Պարսից ծոց]] և Կատար։ [[1795|1795 թվականին]] Բանի Խալիդին պարտության մատնելուց հետո, Դիրիահի էմիրության վրա սկսեցին հարձակվել երկու ճակատով։ [[Թուրքեր|Օսմանցիներն]] ու [[եգիպտացիներ]]ը համատեղ կերպով հարձակվեցին արևմուտքից, մինչդեռ Բահրեյնում ալ-Խալիֆան և Օմանիսի հրամանատարությունը ռազմախուժեցին արևելքից<ref>{{Cite book |last=Քեյզի |first=Միխայել |url=https://books.google.am/books?id=AwweY4yYSMIC |title=Քուվեյթի պատմություն |publisher=Գրինվուդ |year=2007 |isbn=978-0313340734 |pages=37–38}}</ref><ref name="qdl1">{{Cite web |title=Պարսիցծոցյան օրաթերթ. հատոր I. պատմական մաս |url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023575945.0x0000c7 |accessdate=2014 թ․ հունվարի 13 |publisher=qdl.qa}}</ref>։ [[1877|1811 թվականին]] տեղեկանալով արևմտյան ճակատում եգիպտական բանակի առաջխաղացման մասին, Վահաբի ամիրը նվազեցրեց Բահրեյնում և Զուբարահում իր ղեկավարած բանակի դիմադրության ինտենսիվությունը՝ մեծաքանակ զոհերից խուսափելու համար։ [[1821|1821 թվականին]] Դոհան ենթարկվեց ռազմահրետակոծությունների, որի արդյունքում հարյուրավոր բնակիչներ փախուստի դիմեցին։ [[1825 թվական]]ի ալ-Թանի արքայատոհմի ներկայացուցիչ Մուհամմեդ բին Թանին դարձավ երկրի առաջնորդ<ref>{{Cite web |title=Կատար՝ ընդհանուր տեղեկություններ |url=http://www.teachmideast.org/geography/qatar |accessdate=2013 թ․ հունիսի 27 |publisher=Teachmideast.org}}</ref>։ [[1867 թվական]]ին ալ-Խալիֆան՝ Աբու Դաբիի իշխանությունների հետ միասին, ուժեր է ուղարկում Կատարի ապստամբներին ջախջախելու համար։ Դա հանգեցրեց 1867-1868 թվականների Կատարա-բահրեյնական պատերազմին։ Սակայն Բահրեյնի սկսած ռազմական գործողությունները խախտում էին 1820 թվականի անգլո-բահրեյնական պայմանագիրը, որն էլ հանգեցրեց նրան, որ բրիտանացիները և Կատարցիները համատեղ ուժերով ձեռնարկեցին արշավանք։ 1868 թվականին Բահրեյնի և Կատարի միջև կնքվեց հաշտության պայմանագիր, որի համաձայն օսմանյան կառավարությունը անուղղակիորեն պարտավորվեց ճանաչել բանակցող երկրների անկախությունը։ Բանակցությունները թևակոխեցին նոր շրջափուլ, որտեղ քննարկվեց [[Մերձավոր Արևելք]]ի արևելյան շրջաններում բրիտանական վերահսկողություն սահմանելու հարցը։

=== Կատարն Օսմանյան կայսրության կազմում ===
{{Հիմնական|Օսմանյան կայսրության արաբական նահանգներ|Թանզիմաթն արաբական երկրներում}}
[[Պատկեր:ZekreetFort1.jpg|thumb|270x270px|Զեկրիթի ամրոցը|ձախից]]
[[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] կազմում Կատարը միավորվել է [[Բաղդադ]]ի [[վիլայեթ]]ի կազմի մեջ։ Բաղդադի էմիրի ռազմաքաղաքական ճնշումների ներքո, Մադաթ փաշան, [[1871 թվական]]ին ալ-Թանի տոհմի ազնվականներին ներկայացրեց հողերի գրանցման վերաբերյալ բարեփոխիչ միջոցների իրագործման ծրագիր (այն հայտնի էր [[Թանզիմաթն արաբական երկրներում|թանզիմաթ]] անվանումով), որն էլ ավելի կամրապնդեր արաբական երկրները [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] կազմում՝ միաժամանակ բարելավելով սոցիալ-տնտեսական հարաբերությունները ենթակա տարածքներում<ref name="Rogan1199">{{Cite journal |last3=Մասալհա |first3=Նուր |first4=Վինսենթ |first5=Ռայմոնդ |date=նոյեմբեր, 1999 |title=<!-- Review of The Ottoman Gulf: The Creation of Kuwait, Saudi Arabia and Qatar by Frederick F. Anscombe; The Blood-Red Arab Flag: An Investigation into Qasimi Piracy, 1797–1820 by Charles E. Davies; The Politics of Regional Trade in Iraq, Arabia and the Gulf, 1745–1900 by Hala Fattah --> |journal=Միջին արևելագիտության բրիտանական ամսագիր |volume=26 |issue=2 |pages=339–342 |doi=10.1080}}</ref>։ Չնայած Կատարցիների դժգոհություններին՝ ալ-Թանիները համաձայնեցին իրենց անմիջական վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում անցկացնել թանզիմաթյան բարեփոխումներ։ Դրան հաջորդած ժամանակահատվածում Կատարա-օսմանյան հարաբերությունները ծայրահեղ լարվում են։ Դա պայմանավորված էր նրանով, որ [[1882 թվական]]ին օսմանյան ղեկավարությունը հրաժարվում է աջակցել Կատարին Աբու Դաբիի (ժամանակակից [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]) հետ առճակատումների ժամանակ<ref>Հաբիբուր Ռահման, էջեր 143–144</ref>։ Բացի այդ, պաշտոնական [[Ստամբուլ]]ն աջակցում էր Մուհամմադ բին Աբդուլ Վահաբին, ով էլ փորձում էր գործող արքայատոհմից զավթել Կատարական տարածքների ղեկավարությունը։ Սա ի վերջո հանգեցրեց նրան, որ ալ-Թանիներն ապստամբեցին օսմանցիների դեմ՝ թերակղզում բացարձակ վերահսկողություն սահմանելու համար։ [[1892|1892 թվականի]] օգոստոսին հրաժարական տվեց Կատարի կայմակամը, իսկ Կատարցիները դադարեցին հարկեր վճարել<ref>Հաբիբուր Ռահման, 150–151 էջեր</ref>։ [[1893|1893 թվականի]] փետրվարին Մեհմեդ Հաֆիզ փաշան մեկնեց Կատար՝ չմարված հարկերը վերցնելու և [[Ջասիմ բեն Մուհամեդ]]ի ընդդիմությանը օսմանյան վարչական բարեփոխումների ծրագրի մասին տեղեկացնելու համար։ Վախենալով, որ իրեն կարող են մահապատժի ենթարկել կամ ձերբակալել՝ մի քանի ազնվականների հետ միասին Ջասիմը հեռացավ [[ալ-Վաջբա]] (գտնվում է Դոհայից 10 մղոն դեպի արևմուտք)։ Շուտով օսմանցի պաշտոնյա Մեհմեդը ասաց, որ Ջասիմը զավթել է իր տարածքները և վերջինիս մեղադրեց անօրինություն գործելու մեջ<ref>Հաբիբուր Ռահման, էջ 152</ref>։ Մարտին Մեհմեդը բանտարկեց Ջասիմի եղբորը և 13 հայտնի ազնվական առաջնորդների։ Ջասիմը հրաժարվեց բանտարկյալներից յուրաքանչյուրին ազատելու համար վճարել 10 000 լիրա և Յուսուֆ Էֆենդի հրամանատարության ներքո մոտ 200 զինվոր ուղարկեց դեպի ալ-Վաջբահի ամրոց։ Այսպիսով ազդարարվեց ալ-Վաջբեի ճակատամարտի մեկնարկը։ Կարճ ժամանակահատվածում Կատարցի ապստամբներին հաջողվում է պաշարել ամրոցը, ուր և բանտարկված էին առաջնորդները։ Շուտով օսմանցիները փորձեցին ճեղքել պաշտպանությունը, սակայն ձախողվեցին։ Թուրքերի պարտությունը դարձավ անխուսափելի և երկու կողմերը սկսեցին բանակցություններ։ Դրանց արդյունքում Կատարցի բանտարկյալները ազատ արձակվեցին։

=== Բրիտանական պրոտեկտորատ ===
[[Պատկեր:Կատար.jpg|մինի|Աբդուլլահ բին Ջասիմ ալ-Թանին]]
[[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի մերձավորարևելյան ռազմաճակատում [[Օսմանյան կայսրությունն Առաջին համաշխարհային պատերազմում|Օսմանյան կայսրությունը կրեց լուրջ պարտություններ]]։ Աշխարհամարտի ավարտից հետո արդեն կայսրությունը բռնեց լճացման ուղին։ Դեռևս Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Կատարը մասնակցում էր օսմանցիների դեմ մղվող [[Արաբական ապստամբություններ|արաբական ապստամբությանը]]։ Շուտով հեղափոխությունը պսակվեց հաջողությամբ, իսկ օսմանյան ղեկավարությունը [[Մեծ Բրիտանիա]]յի հարկադրանքով ստիպված եղավ շեյխ [[Աբդուլլահ բին Ջասիմ ալ-Թանի]]ին և նրա իրավահաջորդներին ճանաչել, որպես Կատարի գահի օրինական ժառանգորդ։ Կարճ ժամանակահատվածում ալ-Թանիներին հաջողվեց հասնել նրան, որ թուրքերը դուրս բերեցին իրենց զորքերը [[Դոհա]]յից և հրաժարվեցին Կատարի նկատմամբ իրենց բոլոր լիազորություններից<ref name=diwan>{{Cite web |title=էմիր Շեյխ Աբդուլլահ բին Ջասսիմ ալ-Թանի |url=http://www.diwan.gov.qa/english/Qatar/AbdullahBinQassim.htm |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120210053313/http://www.diwan.gov.qa/english/qatar/AbdullahBinQassim.htm |archivedate=2012 թ․ փետրվարի 10 |accessdate=2012 թ․ հոկտեմբերի 28 |publisher=Diwan.gov.qa}}</ref>։

Կատարի իշխանության հիմնադիրը համարվում է շեյխ Կասեմ բին Մուհամմադ ալ Թանին (կառավարել է 1878 թվականից մինչև 1913 թվականը)<ref>[https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_5.djvu/287 Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, հատոր 5, էջ 287]</ref>։
Օսմանյան կայսրության մասնատումից հետո՝ [[1916|1916 թվականի]] [[Նոյեմբերի 3|նոյեմբերի 3-ին]], Կատարն անցավ բրիտանացիների խնամակալության տակ։ Նույն օրը [[Միացյալ Թագավորություն]]ը շեյխ Աբդուլլահ բին Ջասիմ ալ-Թանիի հետ կնքեց համաձայնագիր, որով Կատարը մտավ համաձայնագրային Օման կոչվող պրոտեկտորատի կազմի մեջ։ Ըստ այդ համաձայնագրի՝ բրիտանական կողմը պարտավորվում էր պաշտպանել Կատարը ցանկացած ծովային հարձակումից<ref name="diwan"/>։ [[1935|1935 թվականի]] [[Մայիսի 5|մայիսի 5-ին]] Կատարի էմիրը բրիտանական կառավարության հետ ստորագրեց ևս մեկ պայմանագիր, որով Կատարը ապահովագրվեց ներքին և արտաքին ցանկացած սպառնալիքից<ref name="diwan"/>։ 1939 թվականին Կատարում առաջին անգամ հայտնաբերվեցին բնական նավթի պաշարներ։ Այնուամենայնիվ, այդ նավթի շահագործումը սկսվեց միայն Երկրորդ աշխարհամարտի ավարտից որոշ ժամանակ անց։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ից հետո (մասնավորապես [[Հնդկաստան]]ի և [[Պակիստան]]ի անկախացումից հետո) Կատարի նկատմամբ Մեծ Բրիտանիայի ազդեցությունը աստիճանաբար թուլացավ։ [[1960-ական թվականներ|1950-ական թվականներին]] [[նավթարդյունաբերություն]]ը սկսեց դառնալ երկրի եկամտի գլխավոր աղբյուր՝ փոխարինելով [[Մարգարիտ|մարգարտի մշակմանն]] ու [[ձկնորսություն|ձկնորսությանը]]։ Նավթի շահույթը սկսեց նպաստել Կատարի ենթակառուցվածքների ընդլայնմանն ու արդիականացմանը։ [[1968 թվական]]ին Կատարը միացվեց [[Բահրեյն]]ին, ինչպես նաև յոթ այլ համաձայնագրային պետությունների։ Տարածաշրջանային բախումները սակայն Կատարին ստիպեցին հեռանալ դաշնությունից և դառնալ [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ի մաս։

=== Անկախությունից մինչև մեր օրեր ===
[[1971|1971 թվականի]] [[Սեպտեմբերի 3|սեպտեմբերի 3-ին]] Կատարը վերջնականապես հռչակվեց անկախ [[միապետություն]]։ Կարճ ժամանակահատվածում այն դարձավ [[արաբական աշխարհ]]ի նշանավոր կենտրոններից մեկը։ [[Նավթ|Բնական նավթի]] պաշարների շնորհիվ Կատարը դարձավ առաջադեմ պետություն՝ զարգացած տնտեսությամբ և մարտունակ բանակով։ [[1990 թվական]]ին Կատարը ներքաշվեց [[Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ|իրաքա-քուվեյթական պատերազմի]] ռազմագործողությունների մեջ՝ հակամարտելով [[Իրաք]]ի դեմ։ Կատարական բանակը հատկապես կարևոր դերաԿատարում ունեցավ Խաֆջիի ճակատամարտում։ Պատերազմական գործողությունների տարիներին Կատարը [[Կանադայի զինված ուժեր|Կանադային]] թույլատրել է օգտագործել իր երկրի տարածքում գտնվող օդանավակայանները օդանավերի գործարկման համար։ Պարսիցծովյան այս երկրի կառավարությունը նման իրավունք է վերապահել նաև [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի և [[Ֆրանսիա]]յի ռազմաօդային ուժերին<ref name=nobs>[http://tempsreel.nouvelobs.com/l-enquete-de-l-obs/20130405.OBS6953/qatar-s-ils-pouvaient-ils-acheteraient-la-tour-eiffel.html nouvelobs.com: "Qatar : "S'ils pouvaient, ils achèteraient la Tour Eiffel"], 7 April 2013</ref>։ [[պատկեր:Dassault Mirage 2000-5 participating in Odyssey Dawn (cropped).jpg|thumb|265x265px|right|Կատարի ռազմաօդային ուժերին պատկանող ֆրանսիական արտադրության Dassault Mirage 2000 կործանիչը [[Լիբիա]]յում]]
[[1995 թվական]]ին Կատարի զինված ուժերի, հարևան պետությունների և Ֆրանսիայի աջակցությամբ Համադ բին Խալիֆա ալ-Թանին խլում է երկրի գահը իր հորից՝ գործող էմիր Խալիֆա բին Համադ ալ-Թանիից<ref name="resh">{{Cite news |date=2013 թ․ հունիսի 26 |title=Կատարի նոր էմիր Շեյխ Թամիմը հայտարարում է փոփոխությունների մասին |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23059333 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 26 |publisher=BBC News}}</ref>։ Նոր էմիրի կառավարման տարիներին Կատարը բավականին ազատականացվել է։ Դրա վառ ապացույցն է այն, որ Դոհայում սկսվեց հեռարձակվել [[Ալ-Ջազիրա]] հեռուստաալիքը, որը կոչված էր լուսաբանելու արաբական լուրերը։ Բացի այդ, Համադ բին Խալիֆա ալ-Թանին կանանց տվեց ընտրական իրավունք։ Նրա օրոք՝ [[2005 թվական]]ին, կազմվեց Կատարի առաջին գրավոր սահմանադրությունը։ 2003 թվականին Կատարը ծառայել է որպես [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի կենտրոնական հրամանատարության շտաբկայան, որի պատճառով էլ դարձել է Իրաքի զինված ուժերի ներխուժման հիմնական մեկնարկային վայրերից մեկը<ref>{{Cite web |title=Կատար (01/10) |url=https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5437.htm |accessdate=2010 թ․ մարտի 28 |publisher=State.gov}}</ref>։ [[2005 թվական]]ին [[Դոհա]]յի թատրոններից մեկում մահապարտ ահաբեկիչը սպանեց բրիտանացի դոկտորի։ Դրանից հետո Կատարում տեղի է ունեցել ահաբեկչական հարձակումների շղթա, որի կազմակերպման մեջ մեղադրվել է [[Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետություն|Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության]] քաղաքացի Օմար Ահմեդ Աբդուլլա Ալին<ref>{{Cite news |author=Ջուլիան Կոմոն |date=2005 թ․ մարտի 21 |title=Եգիպտոսի մահապարտ ահաբեկչին մեղադրանք է ներկայացվել Կատարում տեղի ունեցած հարձակման համար |work=The Independent}}</ref><ref>{{Cite news |last=Անալիտիկա |first=Օքսֆորդ |date=2005 թ․ մարտի 25 |title=Ահաբեկչական հարձակումներ Կատարում |url=http://www.forbes.com/2005/03/25/cz_0325oxan_qatarattack.html |work=Ֆորբս}}</ref>։ [[2011|2011 թվականին]] Կատարը [[Հյուսիս-Ատլանտյան դաշինք|Հյուսիսատլանտյան դաշինքի]] հետ համատեղ սկսեց խաղաղապահ առաքելություն իրականացնել [[Լիբիա]]յում։ Կատարը նաև զենք է մատակարարում [[Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմ]]ի ապստամբ խմբերին<ref name="ft-20130516">{{Cite news |author1=Ռուլա Խալաֆ |author2=Աբիգալ Ֆիեդլիֆ Սմիթ |date=2013 թ․ մայիսի 16 |title=Կատարը սիրիական ապստամբությունը կանխիկացնում է զենքի և զինամթերքի միջոցով |url=http://www.ft.com/cms/s/0/86e3f28e-be3a-11e2-bb35-00144feab7de.html |accessdate=2013 թ․ հունիսի 3 |newspaper=Financial Times}}</ref>։ [[2010 թվական]]ին Կատարը հաղթեց [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|2022 թվականին ՖԻՖԱ Աշխարհի առաջնության մրցաշարերը]] հյուրընկալող երկրի ընտրություններում՝ դառնալով առաջին երկիրը, որ մրցաշարը բերեց [[Մերձավոր Արևելք]]։ [[2013 թվական]]ին էմիրը ներկայացրեց իր ղեկավարած երկրում օրենսդրական ընտրություններ անցկացնելու ծրագիր, որը հետաձգվեց մինչ 2019 թվականը։ 2013 թվականի հունիսին Կատարի էմիր դարձավ [[Թամիմ բեն Համիդ ալ-Սանի]]ն<ref>{{Cite news |last=Նորդլանդ |first=Ռոդ |date=2013 թ․ հունիսի 24 |title=Կատարի նոր էմիրի պլանների մասին |url=https://www.nytimes.com/2013/06/25/world/middleeast/qatar-transfer-of-power.html |accessdate=2013 թ․ հունիսի 26 |newspaper=NYTimes.com}}</ref>։ Կատարի ազգային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցի ժամանակ նորընտիր պաշտոնյան հայտարարել է, որ առաջնահերթ է համարում քաղաքացիների բարեկեցության բարելավումը՝ հատկապես առողջապահության և կրթության ոլորտներում, ինչպես նաև երկրի ենթակառուցվածքների ընդլայնումը 2022 թվականի առաջնությունը հյուրընկալելու համար։ [[Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն|Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի Եմեն ներխուժումից]] հետո Կատարը օժանդակել է [[Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ]]ին<ref>[http://edition.cnn.com/2015/03/26/middleeast/yemen-saudi-arabia-airstrikes/ Սաուդյան Արաբիայի ղեկավարած կոալիցիան Եմենում հարվածներ է հասցրել ապստամբներին՝ տարածաշրջանում լարվածությունը բորբոքելով] [[CNN]]. մարտի 27, 2015.</ref>։ [[2017|2017 թվականի]] [[հունիս]]ին [[Սաուդյան Արաբիա]]ն, [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ը, [[Եգիպտոս]]ը, [[Բահրեյն]]ը և [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ|Պարսից ծոցի մի շարք երկրներ]] [[Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամ (2017)|խզում են դիվանագիտական հարաբերությունները]] Կատարի հետ՝ վերջինիս մեղադրելով [[Շիա իսլամ|շիա]] [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանին]] և [[Ահաբեկչություն|ահաբեկչական]] մի շարք խմբերի ֆինանսավորելու և զորավիգ լինելու մեջ<ref>{{Cite web |title=Սաուդյան Արաբիան և Բահրեյնը խզել են դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ՝ վերջինիս մեղադրելով ահաբեկչական գործունեության մեջ |url=https://www.theguardian.com/world/2017/jun/05/saudi-arabia-and-bahrain-break-diplomatic-ties-with-qatar-over-terrorism |accessdate=2017 թ․ հունիսի 5 |website=The Guardian}}</ref>։

== Աշխարհագրություն ==
=== Ընդհանուր աշխարհագրական ակնարկ ===
[[պատկեր:Zekreet (7242412130).jpg|thumb|252x252px|right|Վեր խոյացող տարօրինակ քարաժայռ Զակրեեթի անապատում]]
Կատարը տեղակայված է [[Ասիա]] [[աշխարհամաս]]ի [[Հարավարևմտյան Ասիա|հարավարևմտյան հատվածում]]՝ [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզու]] վրա։ [[Բացարձակ միապետություն|Բացարձակ միապետության]] կառավարման համակարգ ունեցող այս երկիրը գտնվում է համանուն թերակղզում` [[Ծովի մակարդակի բարձրութիւնը|ծովի մակարդակից]] մինչև 103 մետր բարձրության վրա<ref>{{Cite web |title=Կատարի աշխարհագրություն՝ աշխարհի ատլաս |url=http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/asia/qatar/qaland.htm |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 24 |website=www.worldatlas.com |language=en}}</ref>։ Արաբական թերակղզու ծայր արևելքում գտնվելու պատճառով Կատար թերակղզու տեղանքը ցածրադիր է։ Դա պայմանավորված է նաև այն հանգամանքով, որ [[Արաբիա]]յի հարավ-արևմուտքում գտնվող հնագույն լեռները, զառիկող իջնելով, տարածվում են դեպի ենթացամաքի մյուս շրջանները՝ ձևավորելով արևելյան հարթավայրային շերտը։ Ամենաբարձր կետը երկրի հարավում՝ [[Սաուդյան Արաբիա]]յի հետ սահմանի մոտ գտնվող [[Քուրայն Աբու ալ-Բավլ]] լեռն է՝ 103 մետր բարձրությամբ<ref name="CIA">{{Cite web |date=2012 թ․ փետրվարի 8 |title=Կատարի Պետություն |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224211230/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html |archive-date=2018 թ․ դեկտեմբերի 24 |accessdate=2012 թ․ մարտի 4 |publisher=Կենտրոնական հետախուզության գործակալություն}}</ref>։ Կատարի գրեթե ամբողջ տարածքը [[Անապատներ|անապատային]] է։ Ափերը ցածրադիր են, հարթ, տեղ-տեղ կտրտված ծոցերով՝ եզրավորված կորալային խութերով։ Մակերևույթը կրաքարերից կազմված ցածրադիր, քարքարոտ, տեղ-տեղ ճահճապատ հարթություն է։ Հարուստ է նավթի և բնական գազի հանքավայրերով։ Երկրի հյուսիսային ավազոտ հարթավայրերում տեղ-տեղ նկատվում են [[օազիս]]ներ, որոնք զբաղեցնում են խիստ սահմանափակ տարածքներ։ Կատարը գրեթե ամբողջությամբ (բացառությամբ Սաուդյան Արաբիայի հետ սահմանամերձ հատվածից) շրջապատված է [[Հնդկական օվկիանոս]]ի մաս կազմող [[Պարսից ծոց]]ի ջրերով։ Ծովափնյա գծի ընդհանուր երկարությունը կազմում է 563 կմ։ Ափերը ցածրադիր են, հարթ, տեղ-տեղ կտրտված ծոցերով՝ եզրավորված խութերով։ Մշտական գետեր չկան և շատ են չոր հուները։ [[Օազիս|Անապատային օազիսներում]] կան [[Ստորգետնյա ջրեր|ստորգետնյա քաղցրահամ աղբյուրներ]]։ Պարսից ծոցի առափնյա հատվածները հարուստ են [[նավթ]]ի և [[բնական գազ]]ի պաշարներով։ Անապատային տեղանքն ու ներքին ջրերի սակավությունը երկրում առաջացնում են խմելու ջրի մեծ պակաս։ Կենցաղում Կատարցիներն օգտագործում են աղազերծված [[ծով]]ի [[ջուր]]ը։

=== Կլիմայական պայմաններ ===
[[պատկեր:Winter day in Doha (3196055670).jpg|thumb|260x260px|right|Ձմեռային օր Կատարի մայրաքաղաք [[Դոհա]]յում]]
Կատարի կլիմայական քարտեզն այնքան էլ բազմազան չէ։ Կլիմայի հիմնական տեսակը [[Անապատային կլիմա|անապատայինն]] է<ref name=":5">{{Cite web |title=Կատար՝ Հայկական Հանրագիտարան |url=http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=843 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20201026044833/http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=843 |archive-date=2020 թ․ հոկտեմբերի 26 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 29 |website=www.encyclopedia.am |language=en-US}}</ref>, սակայն որոշակի առանձնացված հատվածներում (հիմնականում [[Պարսից ծոց]]ի հարակից տարածքներում) նկատելի է [[Արևադարձային կլիմա|չոր արևադարձային կլիմայական գոտու]] առկայությունը։ Կլիմայական նման պայմանների ձևավորման գործում կարևոր նշանակություն ունի [[Հնդկական օվկիանոս]]ի տաք օդային հոսանքների ազդեցությունը։

Կատարի տարեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է մոտ 27.15&nbsp;°C։ Ցայտուն կերպով արտահայտված են տարվա չորս եղանակներից միայն երկուսը՝ [[ամառ]]ն ու [[ձմեռ]]ը, իսկ աշունն ու գարունը համարվում են անցումային եղանակներ։ Տարվա ամենատաք ամիսը [[հուլիս]]ն է, իսկ ամենացուրտը՝ [[հունվար]]ը։ Հուլիսյան միջին ջերմաստիճանը կազմում է 32&nbsp;°C, իսկ հունվարյանը՝ 16&nbsp;°C։ Տարվա ամենաերկարատև եղանակն [[ամառ]]ն է։ Այն սկսվում է [[մայիս]]ին և ավարտվում [[սեպտեմբեր]]ին։ Կատարական ամառներին բնորոշ հատկանիշներն են ինտենսիվ [[ջերմություն]]ը, փոխարինող չորությունը և հարաբերական [[խոնավություն]]ը։ Ամռան ամենատաք օրերին Կատարի ջերմաստիճանը կարող է գերազանցել 50&nbsp;°C-ը։ Ի տարբերություն ամռան՝ ձմեռը չափազանց կարճատև է։ Այն սկսվում է նոյեմբերի վերջին և ավարտվում մարտի կեսերին՝ ընդհանուր հաշվով տևելով 4-5 ամիս։ Տարվա ամենացուրտ օրերին ջերմաստիճանը չի իջնում 7&nbsp;°C-ից։ Բացասական ջերմաստիճանային պայմաններ վերջին հարյուրամյակում չեն գրանցվել։

Տարեկան տեղումների միջին քանակը կազմում է 100 մմ (3,9 սմ)։ Ունենալով յուրահատուկ կլիմա՝ Կատարը գտնվում է բնության աղետների թիրախակետում։ Ձմեռային ամիսներին հաճախ լինում են [[փոթորիկ]]ներ և [[ջրհեղեղներ]], իսկ ամառային փոթորկածին քամիները վնաս են հասցնում տրանսպորտային ենթակառուցվածքներին և այլ ծառայություններին։ Այնուամենայնիվ հարկ է նշել, որ հորդառատ [[անձրև]]ներ տեղում են հազվադեպ։ Երկրի տարբեր հատվածներին բնորոշ է սեզոնային կարճատև անձրևների առատությունը։

{{Եղանակի Աղյուսակ
|location = Կատար
|metric first = Y
|single line = Y
|Jan high C = 22
|Feb high C = 23
|Mar high C = 27
|Apr high C = 33
|May high C = 39
|Jun high C = 42
|Jul high C = 42
|Aug high C = 42
|Sep high C = 39
|Oct high C = 35
|Nov high C = 30
|Dec high C = 25
|Jan low C = 14
|Feb low C = 15
|Mar low C = 17
|Apr low C = 21
|May low C = 27
|Jun low C = 29
|Jul low C = 31
|Aug low C = 31
|Sep low C = 29
|Oct low C = 25
|Nov low C = 21
|Dec low C = 16
|Jan precipitation mm = 12.7
|Feb precipitation mm = 17.8
|Mar precipitation mm = 15.2
|Apr precipitation mm = 7.6
|May precipitation mm = 2.5
|Jun precipitation mm = 0
|Jul precipitation mm = 0
|Aug precipitation mm = 0
|Sep precipitation mm = 0
|Oct precipitation mm = 0
|Nov precipitation mm = 2.5
|Dec precipitation mm = 12.7
|source 1 =<ref>[http://us.worldweatheronline.com/doha-weather-averages/ad-dawhah/qa.aspx Կատարի կլիմայական պայմանների մասին զեկույթ]</ref>
|date=հունվար, 2016
}}

=== Բուսական և կենդանական աշխարհ ===
[[պատկեր:Arabian oryx (oryx leucoryx).jpg|thumb|246x246px|[[Արաբական օրիքս]]ը Կատարի ազգային կենդանին է|ձախից]]
Հազարամյակներ շարունակ՝ ընդհուպ մինչև մեզնից 10 000 տարի առաջ, Արաբական թերակղզին պատված է եղել [[Արևադարձային անտառներ|արևադարձային մշտադալար անտառներով]], իսկ [[Հիջազ|Հիջազի լեռներից]] հոսել են բազմաթիվ [[գետ]]եր, որոնք հասել են մինչև թերակղզու ծայր արևելյան հատվածներ։ Դրա վկայությունն են այսօրվա չորացած գետահուները, [[ստորգետնյա ջրեր]]ի մեծ քանակությունը և [[նավթ]]ի ու [[բնական գազ]]ի հսկայական պաշարները։ Այսօր այդ անտառներ փոխարեն տեղ-տեղ մնացել են [[օազիս]]ներ, որոնք գտնվում են թերակղզու ստորգետնյա ջրեր ունեցող վայրերում։ Կատարի տարածքում արևադարձային անտառներ չեն պահպանվել։ Կատարի օազիսներում հանդիպող հիմնական ծառատեսակը [[փյունիկյան արմավենի]]ն։ Հանդիպում են նաև այլ [[Լայնատերև անտառներ|լայնատերև բույսեր]]։ Անապատային շրջաններում խոնավության խիստ պակասի պայմաններում բույսերի տերևները վերածվել են փշերի։ Ուստի այստեղ հանդիպում են [[ուղտափուշ]], [[օշինդր]] և այլն։ Կատարում տարածված են [[Սնկեր|թունավոր և անթույն սնկերի]] 142 տեսակներ<ref>{{Cite book |author=Ա․Հ․ Մուբաշեր |title=Հողի սնկերը Կատարում և այլ արաբական երկրներում |publisher=Գիտական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն, Կատարի համալսարան |year=1993 |isbn=978-99921-21-02-3 |page=i–xvi, 570 էջ, 86 plates}}</ref>։ Կատարի կենդանական աշխարհը բավականին աղքատ է։ [[Օազիս]]ներում և [[անապատներ]]ում հանդիպող [[Ուղտեր|միասապատ]] և [[Երկսապատավոր ուղտ|երկսապատ ուղտերը]] ընտելացվել են մարդու կողմից։ Ի դեպ, [[Ուղտեր|միասապատ ուղտերի]] գերշահագործման և զանգվածային ոչնչացման արդյունքում այն հայտնվել է [[Կարմիր գիրք|Կարմիր գրքում]]։ Հանդիպում են նաև անապատային տարբեր գիշատիչ կենդանիներ՝ գլխավորապես [[բորենի]]ներ ու [[շնագայլ]]եր<ref name=":4">{{Cite news |date=2014 թ․ հունիսի 25 |title=Կատարում տարածված խոշոր կաթնասունները |url=http://www.iloveqatar.net/news/content/10-most-fascinating-animals-qatar |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170702090503/http://www.iloveqatar.net/news/content/10-most-fascinating-animals-qatar |archive-date=2017 թ․ հուլիսի 2 |access-date=2017 թ․ հուլիսի 29 |newspaper=I Love Qatar . net (ILQ) |language=en}}</ref>։ [[Կատվազգիներ|Վայրի կատվազգիներից]] այստեղ պահպանվել է միայն [[ասիական վագրակատու]]ների պոպուլյացիաներ, որը վերացման եզրին է։ Կատարում տարածված [[Սնամեջ եղջյուրավորներ|սնամեջ եղջյուրավորների ընտանիքի]] միակ ներկայացուցիչը [[Արաբական օրիքս|արաբական կամ սպիտակ օրիքսն]] է, որը նաև Կատարի ազգային կենդանին է։  [[պատկեր:Qatari ostriches (3206781575).jpg|thumb|245x245px|right|[[Սիրիական ջայլամ|Արաբական ջայլամ]] Կատարում]]Բացի նշված խոշոր ցամաքային կաթնասուններից՝ Կատարի տարածքում բնակվում են նաև [[ավազամկներ]], սպիտակափոր նետականջ տեսակի [[չղջիկներ]], [[եթովպական ոզնի]]ներ, կապյան ճագարներ և երկու տեսակի մասամբ ուսումնասիրված [[ճագարամկներ]]<ref name=":4" />։ Կատարի ծովային տարածքում՝ [[Պարսից ծոց]]ի ավազանում, տարածված են մի շարք ծովային կաթնասուններ։ Դրանք են՝ [[փոքր խոյադելֆին]], չինական դելֆին, բծավոր դելֆին, մեծատամ դելֆին, աֆալինա, անփետուր ծովախոզ, կետ և դյուգոն։ Ի տարբերություն կաթնասունների՝ տեսակային բազմազանության առումով [[թռչուններ]]ն ավելի զանազան են։ Կատարի տարածքում հանդիպում են հետևյալ թռչունները<ref>{{Cite web |title=Կատարում տարածված թռչունների ցանկ՝ Աշխարհի թռչունների ստուգման ցուցակները |url=http://avibase.bsc-eoc.org/checklist.jsp?lang=EN&region=qa&list=clements |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 29 |website=avibase.bsc-eoc.org}}</ref>՝ [[Սիրիական ջայլամ|արաբական ջայլամ]], [[Սուզակներ|սուզակ]], [[մեծ ձկնկուլ]], [[վարդագույն հավալուսն]], [[Սպիտակ մեծ տառեղ|տառեղ]], [[սպիտակ արագիլ]], [[ջրարծիվ]], [[Ճուռակներ|ճուռակազգիներ]], [[բազե]], [[Սովորական լոր|լոր]], [[ջրահովվիկ]], [[մորակտցարներ]], [[փուփուլավոր կկու]], [[եվրոպական բվիկ]], [[ճահճային բու]], [[սովորական այծկիթ]], [[սև մանգաղաթև]], [[ալկիոններ]], [[հայկական որոր]], [[թխակապույտ աղավնի]], [[տատրակ]], [[սևագլուխ քրքջան]], [[Սովորական կիվիվ|կիվիվ]], [[ոսկեգույն մեղվակեր]], [[Ներկարար (թռչուն)|եվրոպական ներկարար]], [[հոպոպ]], [[վիզգցուկ]], [[քաղաքային ծիծեռնակ]], [[Խաղտտնիկներ|խաղտտնիկ]], [[մարգագետնային ձիաթռչնակ]], [[սևախածի կեռնեխ]], [[սինակեռնեխ]], [[շերտագլուխ եղեգնաթռչնակ]], [[դալուկ մորեհավ]], [[ծնկլտան գեղգեղին]], [[մորուշահրիկ]], [[խայտաբղետ քարակեռնեխ]], [[մոխրագույն ճանճորս]], [[արշալուսիկ]], [[Սոխակներ|սոխակ]], [[մարգագետնային չքչան]], [[սովորական քարաթռչնակ]], [[կարմրակատար շամփրուկ|կարմրաԿատար շամփրուկ]], [[ագռավ]], [[այգու դրախտապան]], [[սովորական ոսպնուկ]], [[ազնվասարեկ]], [[իսպանական ճնճղուկ]] և այլն։ Անապատներում շատ են [[սարդ]]երը, [[օձ]]երը, [[մողես]]ները։ Պարսից ծոցի Կատարական ափի մոտ հանդիպում են զանազան [[փափկամարմիններ]]ը։ Դա հնարավորություն է ընձեռում Կատարցիներին [[Մարգարիտ|մարգարտի]] որսի և [[Ձկնորսություն|ձկնորսության]] մեջ մասնագիտանալու համար։ Դեռև միջնադարյան ժամանակներից Կատարի ներկայիս տարածքի բնակիչները հայտնի են եղել [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]]։ Կլիմայական նման պայմաններում Կատարում բուծվում են [[ուղտեր]], [[այծեր]] և տարբեր տեսակի [[ոչխարներ]]։

== Քաղաքական համակարգ ==
=== Պետական կառավարման համակարգ ===
[[image:Tamim bin Hamad al-Thani 2015.jpg|255x255px|thumb|Կատարի ութերորդ էմիր [[Թամիմ բեն Համիդ ալ-Սանի]]ն]]
[[image:Hamad bin Khalifa Al Thani Senate of Poland.jpg|259x259px|thumb|Համադ բին Խալիֆա ալ-Թանի]]
Կատարը [[բացարձակ միապետություն]] է, որը ղեկավարվում է [[ալ-Թանի]] արքայատոհմի ներկայացուցիչների կողմից<ref>{{Cite web |title=BBC News // Մերձավոր Արևելք // Որքանո՞վ է Մերձավոր Արևելքը դեմոկրատական |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3784765.stm |accessdate=2017 թ․ հունիսի 5 |website=news.bbc.co.uk}}</ref><ref>[https://www.state.gov/documents/organization/186656.pdf Կատարի քաղաքական համակարգի ընդհանուր բնութագիրը]</ref>։ Վերջիններիս ազնվականական ընտանիքը ստեղծվել է [[1825 թվական]]ին և այդ տարվանից էլ ազդեցիկ դեր ունի Կատարում։ [[2003 թվական]]ին ընդունվեց Կատարի սահմանադրությունը, որը նախատեսում էր ստեղծել 30-45 անդամներից բաղկացած օրենսդիր խորհուրդ<ref name="Lambert2011a">{{Cite journal |last=Լամբերտ |first=Ջենիֆեր |year=2011 |title=Քաղաքական բարեփոխումներ Կատարում. Մասնակցություն, օրինականություն և անվտանգություն |url=http://mepc.org/journal/middle-east-policy-archives/political-reform-qatar-participation-legitimacy-and-security?print |url-status=dead |publisher=Միջին Արևելքի քաղաքականության խորհուրդ |issue=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130116235840/http://mepc.org/journal/middle-east-policy-archives/political-reform-qatar-participation-legitimacy-and-security?print |archive-date=2013 թ․ հունվարի 16}}</ref><ref name="Reut20111101">{{Cite news |date=2011 թ․ նոյեմբերի 1 |title=2013 թվականին Կատարում կանցկացվեն խորհրդարանական ընտրություններ |url=http://uk.reuters.com/article/2011/11/01/uk-qatar-election-idUKTRE7A01US20111101 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151120233112/http://uk.reuters.com/article/2011/11/01/uk-qatar-election-idUKTRE7A01US20111101 |archive-date=2015 թ․ նոյեմբերի 20 |accessdate=2012 թ․ մարտի 4}}</ref>։ Սահմանադրությունն ընդունվեց այն բանից հետո, երբ Կատարի բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 98 %-ը, հանրաքվեի արդյունքում կողմ քվեարկեց [[Սահմանադրական միապետություն|սահմանադրամիապետությանը]]։ Այսպիսով՝ կարելի է ասել, որ չնայած Կատարը իրավականորեն ունի [[Բացարձակ միապետություն|բացարձակ միապետության]] կառավարման համակարգ, այնուամենայնիվ խորհրդարանի լիազորությունների առկայությունը վերջինիս դարձում է [[սահմանադրական միապետություն]]։

Կատարի պետության գլուխն էմիրն է։ [[2013|2013 թվականի]] [[Հունիսի 25|հունիսի 25-ից]] ի վեր այդ պաշտոնում պաշտոնավարում է [[Թամիմ բեն Համիդ ալ-Սանի]]ն, ով թվով ութերորդ էմիրն է Կատարի պատմության մեջ<ref name="New Emir BBC">{{Cite news |date=2013 թ․ հունիսի 25 |title=Կատարի էմիր Շեյխ Համադը իշխանությունը փոխանցել է որդուն |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23026870 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 25 |newspaper=BBC}}</ref>։ Էմիրն ունի վարչապետ և նախարարներ նշանակելու և պաշտոնից ազատելու բացառիկ իրավունք։ Նախարարները միասին ձևավորում են Կատարի նախարարական խորհուրդը, որն էլ իր հերթին հանդիսանում է երկրի բարձրագույն գործադիր մարմինը<ref name="embassycouncil">{{Cite web |title=Նախարարների խորհուրդ |url=http://www.qatarembassy.net/council.asp |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100612090451/http://qatarembassy.net/council.asp |archivedate=2010 թ․ հունիսի 12 |accessdate=2012 թ․ մարտի 4 |publisher=Վաշինգտոնում Կատարի Պետության դեսպանատուն}}</ref>։ Նախարարական խորհուրդը ևս ընդունված է օրենսդրությամբ։ Նախարարների կողմից առաջարկվող օրենքները վերընթերցվում են խորհրդակցական խորհրդի պաշտոնյաների կողմից, որից հետո վավերացվում են էմիրի կողմից։ Խորհրդակցական ժողովն ունի նախապատրաստելու և հաստատելու (վերջնական որոշումը կայացնում է էմիրը) սահմանափակ իրավունք։ Կատարում [[1970 թվական]]ից ի վեր չեն անցկացվել օրենսդրական ընտրություններ։ Կառավարության հրամանագրով նման ընտրություններ երկրի տարածքում կանցկացվեն 2019 թվականին<ref>{{Cite news |date=2016 թ․ հունիսի 17 |title=Կատարում օրենսդրական ընտրությունները հետաձգվեցին մինչև 2019 թվականը |url=https://dohanews.co/legislative-elections-in-qatar-postponed-until-at-least-2019/ |access-date=2017 թ․ մայիսի 26 |work=Դոհա նյուզ |language=ամերիկյան անգլերեն}}</ref>։ Կատարի օրենսդրությունն արգելում է պետական պաշտոնյաններին զբաղվել առևտրաարդյունաբերական գործունեությամբ։ Այն նաև չի թույլատրում քաղաքական մարմինների կամ արհմիությունների ստեղծումը<ref name="kuwari">{{Cite web |title=Մարդիկ բարեփոխումներ են ուզում ... Կատարում |url=http://www.jadaliyya.com/pages/index/8880/the-people-want-reform%E2%80%A6-in-qatar-too. |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171010092159/http://www.jadaliyya.com/pages/index/8880/the-people-want-reform%E2%80%A6-in-qatar-too. |archive-date=2017 թ․ հոկտեմբերի 10 |work=Jadaliyya}}</ref>։

=== Շարիաթական օրենքներ ===
Կատարի սահմանադրության համաձայն երկրի աշխարհիկ օրենսդրության հիմնական աղբյուրը [[շարիաթ]]ն է<ref name="con">{{Cite web |title=Կատարի Պետությունն ընդունել է մշտական սահմանադրություն |url=http://www.almeezan.qa/LawArticles.aspx?LawArticleID=25754&LawId=2284&language=en |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006075128/http://www.almeezan.qa/LawArticles.aspx?LawArticleID=25754&LawId=2284&language=en |archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 6 |publisher=Կատարի կառավարություն}}</ref><ref name="qat1">{{Cite web |title=Կատարի Պետության սահմանադրություն |url=http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=9626 |quote=Հոդված 1։ Կատարն անկախ արաբական երկիր է։ Իսլամը երկրի պաշտոնական կրոնն է, իսկ շարիաթը՝ օրենսդրության հիմնական աղբյուրը։}}</ref>։ Իրենց հերթին շարիաթի աղբյուրներն են [[Ղուրան]]ը, [[Հադիս]]ը, սուննան, իջման (իսլամի քարոզիչների ասույթներ) և ղիյասը (Ղուրանի և սուննայի մեկնաբանություն)։ Գործնականում Կատարի պետության [[իրավական համակարգ]]ը կարելի է համարել [[քաղաքացիական իրավունք]]ի և [[Շարիաթ|շարիաթի օրենքի]] խառնուրդ<ref>{{Cite web |title=Աշխարհի փաստագրական գիրք |url=http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131123052127/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html |archive-date=2013 թ․ նոյեմբերի 23 |publisher=ԱՄՆ Կենտրոնական հետախուզության գործակալություն}}</ref><ref>{{Cite web |title=Կատար |url=https://www.state.gov/documents/organization/171743.pdf |publisher=ԱՄՆ Պետքարտուղարություն}}</ref>։ Շարիաթի օրենքը վերաբերվում է [[ընտանեկան իրավունք]]ին, [[Ժառանգություն (Հայաստան)|ժառանգությանը]] և մի քանի [[Քրեական իրավունք|քրեական գործերի]] (ներառյալ [[Բռնաբարություն|ընտանեկան դավաճանությանը]], [[կողոպուտ]]ին և [[Սպանության անատոմիա|սպանությանը]])<ref>{{Cite web |title=Կատարի գենդերային հավասարության պրոֆիլը |url=http://www.unicef.org/gender/files/Qatar-Gender-Eqaulity-Profile-2011.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140629121154/http://www.unicef.org/gender/files/Qatar-Gender-Eqaulity-Profile-2011.pdf |archive-date=2014 թ․ հունիսի 29 |publisher=UNICEF}}</ref>։ Որոշ դեպքերում շարիաթի վրա հիմնված քաղաքացիական վարույթներ քննող դատարանները [[Կին|կնոջ]] վկայությունը համարում են որպես կես ձայն։ Շարիաթի օրենքը սահմանում է նաև իրավախախտմանը հաջորդած պատժամիջոցները։ Ալկոհոլի օգտագործման կամ անօրինական [[սեռական հարաբերություն]]ների համար որպես պատժամիջոց շարիաթը սահմանում է մտրակահարություն կամ գանակոծում։ Կատարի քրեական օրենսգրքի 88-րդ հոդվածը հայտարարում է, որ շնություն գործած անձիք դատապարտվում են մտրակի 100 հարվածների<ref name="flog">{{Cite web |title=Ֆիլիպինցի կինը Դոհայում արժանացել է 100 մտրակի հարվածների |url=http://www.gmanetwork.com/news/story/9758/news/nation/filipino-woman-gets-100-lashes-for-giving-birth-in-qatar}}</ref>։ [[2006]]-[[2010 թվական]]ների ընթացքում անօրինական սեռական հարաբերությունների կամ [[ալկոհոլ]]ի իրացման համար պատժվել է 18 մարդ, որոնց հիմնական մասը եղել են օտարերկրյա քաղաքացիներ<ref>{{Cite web |title=Կատար |url=https://www.amnesty.org/en/region/qatar/report-2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141020022548/http://www.amnesty.org/en/region/qatar/report-2010 |archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 20 |publisher=Amnesty International}}</ref><ref>{{Cite web |title=Կատար Պետություն |url=https://www.amnesty.org/en/region/qatar/report-2011#section-117-9 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150103135911/http://www.amnesty.org/en/region/qatar/report-2011#section-117-9 |archive-date=2015 թ․ հունվարի 3 |publisher=Շարիաթի օրենքների սահմանադրաիրավական կարգավիճակը Կատարի Պետությունում}}</ref>։ Միևնույն ժամանակ Կատարի սահմանադրությունում գրված է, որ նման դատավճիռները կայացվում են միայն իսլամադավանների համար, քանի որ վերջիններս համարվում են համեմատաբար ավելի առողջ<ref name="amne">{{Cite web |title=Amnesty International Annual Report 2012 – Qatar |url=https://www.amnesty.org/en/region/qatar/report-2012#section-27-6 |accessdate=2014 թ․ մարտի 19 |publisher=Amnesty International}}</ref>։ [[2013 թվական]]ին 40 մուսուլման արտասահմանցիներ մեղադրվել են խաբեության մեջ, իսկ մեկ տարի անց նույնքան քաղաքացիական անձինք մեղադրվել են ալկոհոլ իրացնելու և դրա ազդեցության տակ մեքենա վարելու մեջ<ref>{{Cite news |date=2014 թ․ հոկտեմբերի 23 |title=Annual Report |url=https://www.amnesty.org/en/region/qatar/report-2012#section-27-6 |work=Amnesty International}}</ref>։ [[Քարկոծում]]ը Կատարում համարվում է պատժի օրինական տեսակ։ Օրենսդրությամբ մահապատիժ սահմանվում է միայն հավատուրացության և [[Համասեռամոլություն|համասեռամոլության]] համար։ Աստվածանարգության համար սահմանված է մինչև յոթ, իսկ հավատորսության համար մինչև տաս տարի ազատազրկում։ Ալկոհոլի սպառումը մասամբ օրինական է Կատարում. որոշ բարձրակարգ հյուրանոցներին թույլատրվում է ալկոհոլ վաճառել իրենց ոչ մուսուլմանական հաճախորդներին<ref>{{Cite web |title=Կատարում տղամարդը ալկոհոլ ընդունելու համար ստացել է 40 մտրակի հարվածներ |url=http://www.arabianbusiness.com/qatar-sentences-man-40-lashes-for-drinking-alcohol-498986.html |publisher=Արաբական բիզնես}}</ref><ref>{{Cite web |title=Կատարը խստագույն օրենքներ է սահմանում ալկոհոլ ընդունող անձանց նկատմամբ |url=http://english.al-akhbar.com/node/15593 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006143325/http://english.al-akhbar.com/node/15593 |archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 6 |publisher=ալ-Ախբար}}</ref><ref>{{Cite web |title=Ալկոհոլ ընդունողների ճակատագիրը Կատարի էմիրությունում |url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2013/04/22/Qatar-to-lash-Muslim-barber-over-drinking-alcohol-.html |publisher=ալ-Արաբիա}}</ref>։ Կատարի կառավարությունը պատրաստակամություն է հայտնել [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|2022 թվականի Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության]] ժամանակ թույլատրել «երկրպագուների գոտիներում» տեսակի ալկոհոլային խմիչքի օգտագործումը<ref>{{Cite news |last=Վալիդ |first=Թամարա |date=2009 թ․ նոյեմբերի 11 |title=2022 թվականին Կատարը կողջունի Իսրայելին |url=http://www.thenational.ae/sport/football/qatar-would-welcome-israel-in-2022 |newspaper=Ազգային}}</ref>։ [[2014 թվական]]ն ընդունվել է օրենք, որը չի խրախուսում Կատարի կին զբոսաշրջիկների շրջանում անթև վերնաշապիկների կամ կարճ զգեստներ կրելը<ref name="'Leggings Are Not Pants' Qatar's New Modesty Campaign Aimed At Westerners">{{Cite news |last=Elgot |first=Jessica |date=2014 թ․ մայիսի 28 |title='Leggings Are Not Pants' Qatar's New Modesty Campaign Aimed At Westerners' |url=http://www.huffingtonpost.co.uk/2014/05/28/qatar-modesty-world-cup_n_5405054.html |newspaper=Huffington Post}}</ref>։ Տղամարդկանց համար արգելք է հանդիսանում շորտեր և ֆուֆայկաներ հագնելը<ref>{{Cite web |author=Aningtias Jatmika |date=2014 թ․ մայիսի 29 |title=Կատարը ազատություն է տալիս զբոսաշրջիկներին՝ հագուստի վերաբերյալ |url=http://en.tempo.co/read/news/2014/05/29/240581035/Qatar-Bans-Tourists-from-Wearing-Leggings-in-Public}}</ref>։

=== Մարդու իրավունքներ ===
[[image:Code-pink-Qatari-embassy013.JPG|thumb|264x264px|Բողոքի ակցիաներ [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնում]] Կատարի դեսպանատան առջև|ձախից]]
Ինչպես [[Արաբիա|արաբական մյուս երկրներում]], այնպես էլ Կատարում, [[մարդու իրավունքներ]]ն ու [[Ազատություն|հիմնարար ազատությունները]] ժամանակ առ ժամանակ խախտվում են։ [[ԱՄՆ Պետդեպարտամենտ]]ի տվյալներով ամեն տարի [[Ասիա]]յի և [[Աֆրիկա]]յի տարբեր հատվածներից Կատար են գաղթում տասնյակ աշխատավորական խմբեր, որոնք այստեղ ծառայում են որպես էժան աշխատուժ։ Շատ դեպքերում նրանք լինում են ցածր որակավորում ունեցող աշխատողներ կամ տնային ծառաներ։ Աշխատանքային իրավունքի հիմնական խախտողը գործատուն է, ով աշխատավարձ վճարելուց խուսափելու համար որոշ դեպքերում սահմանափակում է օտարերկրյա քաղաքացու ազատությունը (օրինակ՝ աշխատողից վերցնելով անձնագիրը, ճանապարհորդական փաստաթղթերը կամ ելքի թույլտվությունը)։ Օտարեկրացի աշխատողների իրավունքների խախտումների դրսևորումներից է նաև կամայական կալանքն ու [[սեռական բռնություն]]ը (Կատարի սահմանադրության համաձայն քրեորեն դատապարտելի է)<ref name="2011narrq">{{Cite book |url=https://www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/2011/164233.htm |title=Մարդու թրաֆիքինգի վերաբերյալ 2011 թվականի զեկույց |date=2011 թ․ հունիս |publisher=Մարդու թրաֆիքինգի դեմ պայքարի գրասենյակ, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտ |chapter=Country Narratives |accessdate=2012 թ․ հունվարի 21}}</ref>։ Երկրի օրենսդրության համար, որպես հիմք [[շարիաթ]]ն ընդունելը հակասում է [[Պետական կարգ|աշխարհիկ պետական կարգերին]], [[մարդու իրավունքներ]]ին, [[Մտքի ազատություն|մտքի ազատությանը]] և [[Կին|կանանց]] [[իրավունք]]ներին։ [[2014 թվական]]ից Կատարի քրեական օրենսգրքի որոշ դրույթներ թույլ են տալիս, որպես պատժամիջոց կիրառել քարկոծումն ու մտրակահարությունը։ ՄԱԿ-ի խոշտանգումների դեմ կոմիտեն գտնում է, որ այդ գործելակերպը խախտում է [[ՄԱԿ-ի կանոնադրություն|համապատասխան կոնվենցիան]]<ref>{{Cite journal |year=2009 |title=ՄԱԿ-ի խոշտանգումների դեմ կոմիտե. Մարդու իրավունքների մոնիտորինգ և դաժանության իրավական ճանաչում |journal=Մարդու իրավունքներ |volume=313 |issue=3 |pages=777–800}}</ref><ref>{{Cite report |url=http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/refworld/rwmain?docid=453776c75 |title=Եզրակացություններ և առաջարկություններ՝ Կատար |date=2006 թ․ հուլիսի 25 |publisher=ՄԱԿ-ի խոշտանգումների դեմ կոմիտեն |quote=Քրեական օրենսգրքի որոշ դրույթներ թույլ են տալիս դատական և վարչական մարմինների կողմից պատժամիջոցներ կիրառել, որպես դավադրություն։ Դրանք կիրառվում են կոնվենցիայի պարտավորվածությունների խախտման համար։ Կոմիտեն նշում է, որ իշխանությունները ներկայումս փոփոխություններ են նախատեսում։ |accessdate=2012 թ․ հունվարի 9}}</ref>։ Կատարում [[Նույնասեռականություն|միասեռական գործողություններն]] ապօրինի են և կարող են հանգեցնել [[Մահապատիժ|մահապատժի]]։ Կատարում մինչ օրս գործում է վիզայի հովանավորչական համակարգը, որը նպաստում է ներգաղթի ցուցանիշի բարձրացմանը։ Ներգաղթյալների աշխատանքային համակարգի հետաքննություն իրականացումը համարվում է Կատարի իրավական համակարգի առանցքային խնդիրներից մեկը<ref>{{Cite web |date=2014 |title=Մահապատժամիջոցներն աշխարհում // Կատար |url=http://www.handsoffcain.info/bancadati/schedastato.php?idstato=18000093&idcontinente=23}}</ref>։ 2014 թվականի մայիսին հրապարակել են ավելի քան 60 առաջարկներ, որոնք ուղղված են փախստականների կենսապայմանների բարեփոխմանը, ելքի վիզաների վերացմանը և նվազագույն աշխատավարձի սահմանմանը։ [[2012|2012 թվականի]] [[մայիս]]ին Կատարիի իշխանությունները հայտարարել են անկախ արհեստակցական միության ստեղծման վերաբերյալ իրենց նախաձեռնության մասին<ref name="unions">{{Cite web |date=2012 թ․ մայիսի 1 |title=Կատարը թույլատրել է արհմիությունների գործունեությունը երկրի տարածքում |url=http://english.alarabiya.net/articles/2012/05/01/211482.html |accessdate=2015 թ․ մարտի 12 |publisher=ալ-Արաբիա}}</ref>։ Պաշտոնական [[Դոհա]]ն նաև հայտարարեց, որ օտարերկրյա աշխատուժի համար երկրում կվերացվի հովանավորչական համակարգը։ Արդյունքում՝ բոլոր օտարերկրյա աշխատողները կհովանավորվեն տեղացի գործատուների կողմից<ref>{{Cite web |last=Վիլսոն |first=Նիգել |date=2014 թ․ հուլիսի 21 |title=Կատարը հայտարարում է աշխատողների նոր իրավունքների բարեփոխումների մասին |url=http://www.ibtimes.co.uk/qatar-announces-new-labour-law-reforms-amid-workers-rights-outcry-1457587 |accessdate=2015 թ․ մարտի 12 |publisher=International Business Times}}</ref>։ 2015 թվականի սկզին ընդունվեց մի օրինագիծ, որի համաձայն աշխատողների աշխատավարձը ժամանակին վճարելու դեպքում գործատուն (իրավաբանական անձ կամ կազմակերպություն) կունենա մեծ կորուստներ<ref>{{Cite web |date=2015 թ․ հոկտեմբերի 27 |title=Կատարի էմիրը ստորագրել է նոր օրենքների հաստատման մասին հրամանագիր |url=http://dohanews.co/qatars-emir-approves-kafala-reforms-changes-more-than-one-year-away |publisher=Doha News}}</ref>։ Չնայած վերջին տարիներին իրականացված իրավական համակարգի բարեփոխումներին՝ Կատարում մարդու իրավունքների գերակայության հաստատման առջև ծառացած արդիական խնդիրներից են [[Կաշառակերություն|կոռուպցիան]] և կանանց իրավունքների ոտնահարումը<ref>{{Cite web |date=2015 թ․ դեկտեմբերի 1 |title=Աշխատանքային բարեփոխումները Կատարի Արաբական Էմիրությունում |url=https://www.rt.com/uk/324148-qatar-fifa-word-cup/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170128160938/https://www.rt.com/uk/324148-qatar-fifa-word-cup/ |archive-date=2017 թ․ հունվարի 28 |work=RT |publisher=Russia Today}}</ref><ref>{{Cite web |date=2015 թ․ նոյեմբերի 8 |title=Կատար. Նոր բարեփոխումները չեն պաշտպանում աշխատանքային միգրանտներին |url=https://www.hrw.org/news/2015/11/08/qatar-new-reforms-wont-protect-migrant-workers |publisher=Human Rights Watch}}</ref><ref>{{Cite web |author=Chris Arsenault |date=2015 թ․ հոկտեմբերի 28 |title=Կատարում գործում են պատժի ամենածանր եղանակները |url=http://mobile.reuters.com/article/idUSL8N12S5MU20151028 |publisher=Reuters}}</ref>։

=== Արտաքին հարաբերություններ ===
[[պատկեր:Secretary_Kerry_Meets_With_Amir_Hamad_bin_Khalifa_al-Thani.jpg|thumb|255x255px|right|Համադ բին Խալիֆա ալ-Թանին և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի պետքարտուղար Ջոն Քերին [[2013 թվական]]ին]]
Լինելով խոշոր հարևաններ ունեցող փոքր պետություն՝ Կատարը փորձում է տարածաշրջանում սփռել ազդեցությունը՝ պաշտպանելով իր պետականությունն ու իշխող արքայատոհմը<ref name="Boghardt">{{Cite journal |first1=Lori Plotkin |date=2014 թ․ հոկտեմբերի 6 |title=Կատարն ԱՄՆ-ի դաշնակիցն է։ Նրանք նաև գիտակցում են ահաբեկչությունը։ Ի՞նչ է կատարվում |url=https://newrepublic.com/article/119705/why-does-qatar-support-known-terrorists |journal=New Republic |quote=Երկու գերակշիռ նպատակներից մեկը Կատարի քաղաքականության առաջ քաշելն է, իսկ մյուսը՝ տարածաշրջանում և ամբողջ աշխարհում Կատարի ազդեցության սփռումն է։ Սա սկզբում արտացոլում էր նախկին իշխանի և ներկայիս էմերի հայրը, Շեյխ Համադ բին Խալիֆա ալ Թանիի և նրա արտգործնախարարի, ինչպես նաև վերջին վարչապետ Շեյխ Համադ բին Ջասիմ ալ-Թանիի անձնական փառքը։ Երկրորդ նպատակը եղել է իշխող ընտանիքի և պետականության անվտանգության ապահովումը։ |accessdate=հոկտոմբերի 7, 2014}}</ref>։ Կատարի պատմության ընթացքում վերջինիս կազմած դաշինքները հնարավորություն են տալիս հասկանալ այս երկրի քաղաքականության հիմքերը։ [[1760]]-[[1971 թվական]]ներին Կատարը ձգտում էր հանդես գալ [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորության]], [[Բահրեյն]]ի և [[Սաուդյան Արաբիա]]յի կազմում<ref>{{Cite book |author=Հ․ Ռահման |url=https://books.google.am/books?id=LEWE5X2pmS4C |title=Կատարի ծագումը |publisher=Routledge |year=2005 |isbn=978-0-7103-1213-6 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 26}}</ref>։ Կատարի աճող միջազգային պրոֆիլը և տարբեր միջազգային գործերին միջնորդելը հանգեցրեց նրան, որ որոշ վերլուծաբանների կողմից Կատարը սկսեց դիտարկվել, որպես միջին ուժ։ Կատարն անդամակցում է տարածաշրջանային այնպիսի կառույցների, ինչպիսիք են [[նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն]]ը, [[Արաբական լիգա|Արաբական պետությունների լիգան]] և [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ]]ը (հիմնադիր-անդամ)։ Երկիրը չի ընդունում [[արդարադատության միջազգային դատարան]]ի հարկադիր իրավասությունները։

[[պատկեր:Donald_Trump_meets_with_the_Emir_of_Qatar_(Sheikh_Tamim_bin_Hamad_Al_Thani),_May_2017.jpg|thumb|255x255px|[[ԱՄՆ նախագահների ցանկ|Միացյալ Նահանգների նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ը և Կատարի էմիր [[Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանի]]ն]]Կատարը երկկողմ բարիդրացիական հարաբերություններ ունի արտասահմանյան տարբեր մեծ ու փոքր պետությունների հետ։ Կատարի տարածքում գտնվող ալ-Ուդեյդ բրիտանա-ամերիկյան ավիաբազան հանդես է գալիս որպես [[Պարսից ծոց]]ում ամերիկյան և բրիտանական ռազմաօդային ուժերի բոլոր գործողությունների կենտրոն<ref>{{Cite web |title=Կատարը հենվում է ԱՄՆ-ի ռազմավարության վրա |url=http://www.ft.com/cms/s/0/3240a66a-c756-11df-aeb1-00144feab49a.html |accessdate=2013 թ․ հունիսի 16 |publisher=FT.com}}</ref>։ Օդային բազան օգտագործվել է [[Քաղաքացիական պատերազմ Իրաքում|Իրաքի]] և [[Աֆղանական պատերազմ (2001-2014)|Աֆղանստանի պատերազմների]] ժամանակ զենք և զինուժ մատակարարելու համար<ref>{{Cite news |last=Զաքարիա |first=Ժ․ |date=2008 թ․ մարտի 4 |title=Կատարի համար արևմուտքի հետ հարաբերությունները դիտարկվում են, որպես հավասարակշռված գործողություններ |url=https://www.nytimes.com/2008/03/04/world/africa/04iht-letter5.1.10686376.html |accessdate=2011 թ․ հունվարի 30 |work=Նյու Յորք Թայմս}}</ref>։ Չնայած ռազմավարական նման օբյեկտի տեղակայմանը՝ Կատարը միշտ չէ, որ ուժեղ արևմտյան դաշնակից է եղել։ Կատարը Աֆղանստանի թալիբներին թույլ է տվել իր երկրի ներսում ստեղծել քաղաքական գրասենյակ և սերտ կապեր ունի [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանի Իսլամական Հանրապետության]] հետ (ներառյալ՝ [[բնական գազ]]ի միասնական դաշտ)<ref name="NRPpunch">{{Cite news |last1=Սիգել |first1=Ռոբերտ |date=2013 թ․ դեկտեմբերի 23 |title=Ինչպես է արևմուտքը «զավթել» փոքրիկ Կատարը |url=http://www.npr.org/sections/parallels/2013/12/20/255748469/how-tiny-qatar-punches-above-its-weight |accessdate=2015 թ․ հունիսի 5 |work=NPR}}</ref>։ Ըստ [[Նյու Յորք Թայմս|«Նյու Յորք Թայմս»]] հեղինակավոր ամսագրի՝ Կատարի հակաահաբեկչական ջանքերն «ամենավատն են տարածաշրջանում»։ Կատարի և Իրանի պաշտպանական համագործակցության մասին համաձայնագրի արդյունքում ստեղծվել է աշխարհի խոշորագույն ոչ հեռահաղորդակցային գազատարը<ref>{{Cite web |date=2010 թ․ փետրվարի 25 |title=Կատարը և Սաուդյան Արաբիան ստորագրել են պաշտպանության վերաբերյալ համաձայնագիր |url=http://www.tehrantimes.com/index_View.asp?code=214868 |accessdate=2010 թ․ հոկտեմբերի 2 |publisher=Tehrantimes.com}}</ref>։ Կատարը դարձավ երկրորդ երկիրը [[Ֆրանսիա]]յից հետո, որը հրապարակավ Լիբիայի ընդդիմությանը ճանաչեց  որպես այդ երկրի օրինական կառավարություն՝ [[Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմ (2011)|2011 թվականի քաղաքացիական պատերազմի]] ընթացքում<ref>{{Cite news |date=2011 թ․ մարտի 28 |title=Կատարը պաշտոնապես ընդունել է Լիբիայի հեղափոխականներին, որպես օրինական կառավարություն |url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/03/201132814450241767.html |accessdate=2011 թ․ մարտի 29 |publisher=ալ-Ջազիրա}}</ref>։ [[2014 թվական]]ին [[Բահրեյն]]ը, [[Սաուդյան Արաբիա]]ն և [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ը Կատարին մեղադրեցին [[Մուսուլման եղբայրներ|«Մուսուլման եղբայրներ» կրոնաքաղաքական և ահաբեկչական կազմակերպությանն]] ու [[Սիրիա]]յի ծայրահեղականներին աջակցելու համար<ref>{{Cite news |first1=Դեյվիդ Դ․ |date=2014 թ․ սեպտեմբերի 7 |title=Կատարը սատարում է իսլամիստ ծայրահեղականներին |url=https://www.nytimes.com/2014/09/08/world/middleeast/qatars-support-of-extremists-alienates-allies-near-and-far.html?_r=0 |accessdate=2015 թ․ հունիսի 5 |work=Նյու Յորք Թայմս}}</ref>։ Արդյունքում՝ վերոնշյալ երկրները [[2014 թվական]]ին ետ կանչեցին իրենց դեսպաններին Կատարից<ref name="Islam Hassan">{{Cite web |author=Իսլամ Հասան |date=2015 թ․ մարտի 31 |title=GCC-ի 2014 թվականի ճգնաժամը. Պատճառները, խնդիրները և լուծումների ուղին |url=https://www.academia.edu/12696782/GCCs_2014_Crisis_Causes_Issues_and_Solutions |accessdate=2015 թ․ հունիսի 4 |publisher=ալ-Ջազիրա}}</ref>։ Ալ-Ջազիրայի տվյալներով ''«բազմաթիվ զեկույցներ ցույց են տալիս, որ Սաուդյան Արաբիայի գլխավորած կոալիցիայի զինվորները Եմենում անխնա հարձակում են գործում խաղաղ բնակիչների վրա և քաղաքացիական բնակավայրերում օգտագործում են կլաստերային ռումբեր, որն էլ համարվում է միջազգային իրավունքի խախտում»''<ref name="aljazeeraus201512">{{Cite web |date=2015 թ․ դեկտեմբերի 3 |title=Սաուդյան Արաբիան օգտագործում է ահաբեկչությունը, որպես մարդու իրավունքների խախտումների արդարացում |url=http://america.aljazeera.com/opinions/2015/12/saudi-arabia-uses-terrorism-as-an-excuse-for-human-rights-abuses.html |work=Ալ-Ջազիրա Ամերիկա}}</ref>։ Վերջին տարիներին Կատարի ռազմատենչ իսլամիստական ջոկատները մի շարք երկրներում, այդ թվում [[Եգիպտոս]]ում, [[Սիրիա]]յում, [[Լիբիա]]յում, [[Սոմալի]]ում և [[Մալի]]ում իրականացնում են ռազմական առաքելություններ։ ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության ահաբեկչության և ֆինանսական հետախուզության հարցերով տեղակալ Դեյվիդ Քոենը նշել է, որ Կատարը «իրավասու է, ահաբեկիչների ֆինանսավորման թույլատրության համար»<ref name="nyt20130630">{{Cite news |date=2013 թ․ հունիսի 30 |title=Կատարը զենք կմատակարարի Սիրիայի հակամարտող ուժերին |url=https://www.nytimes.com/2013/06/30/world/middleeast/sending-missiles-to-syrian-rebels-qatar-muscles-in.html |accessdate=2014 թ․ հունվարի 21 |publisher=Նյու Յորք Թայմս}}</ref><ref>{{Citation |author=Ջեյ Սողոմոն |title=ԱՄՆ-Կատար դաշինքը խստացնում է Իսլամական պետության դեմ կոալիցիան |date=2014 թ․ հոկտեմբերի 10 |publisher=Wall Street Journal}}</ref>։[[պատկեր:Flag_of_Qatar_in_Libya.jpg|thumb|255x255px|[[Կատարի դրոշ]]ը [[Տրիպոլի]]ում [[Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմ (2011)|Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմից]] հետո|ձախից]][[2015 թվական]]ին Կատարը, Սաուդյան Արաբիան և [[Թուրքիա]]ն սկսեցին [[Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմ]]ի շրջանակներում բացահայտ կերպով աջակցել Սիրիայի նվաճողական բանակին՝ հակակառավարչական ուժերի դեմ պայքարում<ref>[https://news.yahoo.com/army-conquest-rebel-alliance-pressures-syria-regime-090529121.html Կատարը միջնորդում է Սիրիայի ներքին քաղաքականությանը՝ դառնալով տարածաշրջանային ուժ]". Yahoo News. ապրիլի 28, 2015.</ref>։ Այդ մասին հաղորդում է պաշտոնական [[ալ-Քաիդա]]ն<ref>{{Cite news |author=Kim Sengupta |date=2015 թ․ մայիսի 12 |title=Turkey and Saudi Arabia alarm the West by backing Islamist extremists the Americans had bombed in Syria |url=http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/syria-crisis-turkey-and-saudi-arabia-shock-western-countries-by-supporting-antiassad-jihadists-10242747.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150513214636/http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/syria-crisis-turkey-and-saudi-arabia-shock-western-countries-by-supporting-antiassad-jihadists-10242747.html |archive-date=2015 թ․ մայիսի 13 |access-date=2017 թ․ հուլիսի 29 |newspaper=The Independent}}</ref>։ Կատարն դիվանագիտական աջակցություն է ցուցաբերել [[Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետություն|Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության]] նախագահ Մոհամմեդ Մուրսիին անգամ հեղաշրջմանը նախորդող ժամանակահատվածում<ref>{{Cite web |author=The Daily Beast |title=Կատարը Եգիպտոսին օգնելու նպատակով օգնություն է ուղարկում |url=http://www.thedailybeast.com/articles/2013/04/11/qatar-sends-aid-money-to-help-egypt.html |accessdate=2013 թ․ նոյեմբերի 4 |publisher=TheDailyBeast.com}}</ref><ref name="FP">{{Cite web |date=2011 թ․ փետրվարի 9 |title=Ալ-Ջազիրայի ազդեցությունը |url=https://foreignpolicy.com/2011/02/09/the-al-jazeera-effect-2 |publisher=Foreign Policy}}</ref>։ Մուսիի նախագահության տարիներին ֆինանսկաան խնդիրները հաղթահարելու համար Կատարը Եգիպտոսին առաջարկել է 7.5 միլիարդ դոլար վարկ<ref>{{Cite web |author=Reuters |title=Եգիպտոսը վերադարձնում է Կատարի 2 միլիարդ դոլար պարտտքը |url=http://www.voanews.com/content/egypt-returns-two-billion-dollars-to-qatar-tension/1753280.html |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |publisher=Voanews.com}}</ref>։ [[2012|2012 թվականի]] սկզբին Կատարն ու [[պաղեստին]]յան [[Համաս|Համաս կուսակցությունն]] առաջին անգամ [[Համասեռամոլություն|համասեռամոլության]] համար սահմանեցին մահապատիժ<ref name="bbchamas">[http://www.bbc.com/news/world-middle-east-17192278 Համասի քաղաքական առաջնորդները Սիրիայից կմեկնեն Եգիպտոս և Կատար"], փետրվարի 28, 2012</ref>։ Այդ որոշումը քննադատության է ենթարկել [[Իսրայել]]ի, [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի, [[Եգիպտոս]]ի և [[Սաուդյան Արաբիա]]յի կողմից։ Նրանք մեղադրել են Կատարի կառավարությանը «Համասին աջակցելով տարածաշրջանային անկայունությունը խորացնելու մեջ»<ref>{{Cite web |date=2014 թ․ հուլիսի 28 |title=Գազայի հակամարտությունը լուսաբանում է Կատարի դերը և Համասի ֆինանսավորումը ԱՄՆ-ի դաշնակից տերությանը |url=http://www.algemeiner.com/2014/07/28/gaza-conflict-spotlights-role-of-qatar-the-hamas-funding-u-s-ally/ |accessdate=2014 թ․ հուլիսի 30}}</ref>։ Ի պատասխան սրա՝ պաշտոնական Դոհան հայտարարել է, որ իրենց երկիրը աջակցում է ոչ թե Համասին, այլ [[Պաղեստին]]ին<ref>{{Cite web |date=2014 թ․ հուլիսի 28 |title=Իսրայելը Մերձավոր Արևելքում խաղաղության կողմնակիցը չէ |url=http://www.mofa.gov.qa/en/SiteServices/MediaCenter/News/Pages/News20140801131459.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407215427/http://www.mofa.gov.qa/en/SiteServices/MediaCenter/News/Pages/News20140801131459.aspx |archive-date=2016 թ․ ապրիլի 7 |accessdate=2014 թ․ հոկտեմբերի 26}}</ref>։ Նույն տարում Կատարը 1 միլիարդ դոլարի մարդասիրական օգնություն տրամադրեց Գազային։ 2017 թվականի հունիսի 5-ին [[Բահրեյն]]ը, [[Սաուդյան Արաբիա]]ն, [[Եգիպտոս]]ը, [[Եմեն]]ը, [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ը, [[Լիբիա]]ն և [[Մալդիվներ]]ը խզում են դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ։ Արաբական երկրները մեղադրում են [[Մուսուլման եղբայրներ|Կատարին՝ «Մուսուլման եղբայրներ»]], [[Ալ-Քաիդա|«Ալ-Քաիդա»]] և [[Իսլամական պետություն (ԻՊ)|«Իսլամական պետություն»]] ահաբեկչական խմբավորումներին աջակցելու, ինչպես նաև շիա [[Իրան]]ի հետ սերտ կապեր ունենալու մեջ<ref>{{Cite web |date=2013 թ․ հունիսի 9 |title=Սուդանի արտաքին գործերի նախարարը դատապարտում է Դոհայի հռչակագիրը՝ Դարֆուրի խաղաղության գործընթացը սկսելու համար |url=http://www.qatarchronicle.com/world/africa/30423/sudan-minister-lauds-doha-declaration-for-initiating-darfur-peace-process/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924083511/http://www.qatarchronicle.com/world/africa/30423/sudan-minister-lauds-doha-declaration-for-initiating-darfur-peace-process/ |archive-date=2015 թ․ սեպտեմբերի 24 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 22 |work=Qatar Chronicle}}</ref>։ Սաուդյան Արաբիան բացատրեց, որ դիվանագիտական հարաբերությունների խզումը կարևոր միջոցառում էր թագավորության անվտանգության ապահովման համար։ [[Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամ (2017)|Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամից]] հետո Կատարական զորքերը դուրս բերվեցին Եմենից, իսկ Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետությունը փակեց իր օդային տարածքն ու նավահանգիստները Կատարի տրանսպորտային միջոցների համար<ref name="guard">{{Cite news |date=2017 թ․ հունիսի 5 |title=Սաուդյան Արաբիան, ԱՄԷ-ն, Եգիպտոսը և Բահրեյնը դադարեցրել են դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ |url=https://www.theguardian.com/world/2017/jun/05/saudi-arabia-and-bahrain-break-diplomatic-ties-with-qatar-over-terrorism |publisher=The Guardian}}</ref><ref>{{Cite news |date=2017 թ․ հունիսի 5 |title=Եմենը կրճատում է դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ։ Պետական լրատվական գործակալությունը տեղեկացնում է այդ մասին |url=https://www.reuters.com/article/us-gulf-qatar-yemen-idUSKBN18W0RS |work=reuters}}</ref>։

==== Հայ-Կատարական հարաբերություններ ====
[[պատկեր:Presidenet of Armenia Serzh Sargsyan in Qatar, Doha.png|thumb|265x265px|right|[[Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանի]]ն և [[Հայաստանի Հանրապետության նախագահ]] [[Սերժ Սարգսյան]]ը [[2017 թվական]]ին]]
[[Հայաստան]]ի և Կատարի միջև [[Դիվանագիտական ներկայացուցչություն|դիվանագիտական հարաբերությունները]] հաստատվել են [[1997 թվական]]ի [[Նոյեմբերի 5|նոյեմբերի 5-ին]]՝ համապատասխան իրավական ակտով<ref>{{Cite web |title=Կատար - Երկկողմ հարաբերություններ - Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարություն |url=https://www.mfa.am/hy/bilateral-relations/qa |website=www.mfa.am}}</ref>։ Ըստ [[Հայաստանի նախագահ]] [[Սերժ Սարգսյան]]ի՝ [[Հայաստանի արտաքին քաղաքականություն|Հայաստանի արտաքին քաղաքականության]] մեջ [[Մերձավոր Արևելք|մերձավորարևելյան տարածաշրջանը]] նշանակալի տեղ է զբաղեցնում, և [[արաբական աշխարհ]]ի հետ Հայաստանն ունի յուրահատուկ հարաբերություններ՝ հիմնված դարերի պատմություն ունեցող բարեկամության վրա<ref name=":0">{{Cite web |title=Նախագահ Սերժ Սարգսյանը հանդիպում է ունեցել Կատարի Էմիր Թամիմ բին Համադ Ալ Թանիի հետ - Մամլո հաղորդագրություններ - Լրատվություն - Հայաստանի Նախագահ [պաշտոնական կայք] |url=https://president.am/hy/press-release/item/2017/05/15/President-Serzh-Sargsyan-met-with-the-Emir-of-the-State-of-Qatar/ |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 25 |website=president.am}}</ref>։ Ե՛վ հայկական, և՛ Կատարական կողմն իրենց հայտարարություններում բազմիցս միմյանց անվանել են բարեկամական երկրներ։ Հայաստանը կարող է Կատարի համար դառնալ [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանի Իսլամական Հանրապետության]] հետ երկխոսությունների միջնորդ։ Որոշակի առումով Հայաստանը կարող է նաև կապող օղակի դեր ստանձնել Կատարի և [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] միջև՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ռուս-Կատարական հարաբերություններն անցել են որոշակի վայրիվերումների շրջաններ, բայց այս պահին բռնել են կայունացման ուղին<ref name=":1">{{Cite web |last=Technologies |first=Peyotto |title=Կատարի հետ հարաբերությունների խորացումը բխում է ՀՀ շահերից |url=https://168.am/2017/06/20/810417.html |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 25 |website=168 Ժամ}}</ref>։ [[1999|1999 թվականի]] [[փետրվար]]ին աշխատանքային այցով Կատարի մայրաքաղաք [[Դոհա]] է մեկնել [[Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար]] [[Վարդան Օսկանյան]]ը<ref name=":6">{{Cite web |title=Կատար - Երկկողմ հարաբերություններ - Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարություն |url=https://www.mfa.am/hy/bilateral-relations/qa |website=www.mfa.am}}</ref>։ [[2002 թվական]]ի [[ապրիլ]]ին հերթական աշխատանքային այցը Կատարել է [[Ռոբերտ Քոչարյան]]ը, ով եղել է Հայաստանի առաջին նախագահը, ով այցելել է Կատար<ref name=":6" />։ Հայաստանի նախագահը Կատարցի գործընկերների հետ կնքել է հայ-Կատարական առաջին համաձայնագրերը՝ առևտրատնտեսական համագործակցության, ինչպես նաև ներդրումների խրախուսման և փոխադարձ պաշտպանության վերաբերյալ։ 2002 թվականին ստեղծվել է հայ-Կատարական  միջկառավարական համատեղ հանձնաժողով։ Հայաստանի և Կատարի հարաբերությունների համար շրջադարձային է եղել Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի Դոհա Կատարած այցը, որը տեղի է ունեցել [[2017|2017 թվականի]] [[մայիս]]ին<ref name=":1" />։ Պաշտոնական այցով Կատարի Պետությունում գտնվող նախագահ [[Սերժ Սարգսյան]]ն առանձնազրույց է ունեցել Կատարի Էմիր Թամիմ բին Համադ ալ-Թանիի հետ։ Այցի ընթացքում կողմերը նշել են հայ-Կատարական հարաբերությունների հաստատման 20-ամյակը։ Հայաստանում Կատարի շահերը ներկայացնում է [[Թեհրան]]ի Կատարական դեսպանությունը ([[2010|2010 թվականի]] հունիսից Հայաստանում Կատարի դեսպանն է Իբրահիմ Աբդ ալ-Ռահման ալ-Մեղայիսիբին, որի նստավայրը գտնվում է [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն]]ում)։ Դոհայում դեռևս հայկական դեսպանություն չի գործում<ref name=":0" /><ref name=":1" />։

=== Զինված ուժեր ===
[[պատկեր:130421-F-CJ989-004 (8680977748).jpg|thumb|265x265px|right|Կատարի զինված ուժերի զինծառայողներ]]
[[պատկեր:US, allied armed forces respond to terrorist threat scenario 130428-F-CJ989-009.jpg|thumb|265x265px|right|Կատարի ցամաքային զորքերի զինծառայողը ծանր հրետանային զենքով]]
[[Կատարի Պետություն|Կատարի]] [[զինված ուժեր]]ի գլխավոր գործառույթը երկրի անկախության և անվտանգության պահպանությունն է։ Զինված ուժերի խնդիրներները, կառուցման սկզբունքները, անձնակազմի ուսուցումն ու դաստիարակությունը պայմանավորված են հասարակական և պետական կարգով, ինչպես նաև Կատարի արտաքին և ներքին քաղաքականությամբ։ Կատարի զինված ուժերն օգտագործվում են արտաքին թշնամիներից պաշտպանվելու և այլ խաղաղապահ նպատակներով և հանդիսանում են Կատարական արտաքին քաղաքականության գլխավոր հենարանը։ Կատարական բանակում ծառայում է ավելի քան 11 հազար զինվորական և սպա։ Ցամաքային զորքերում ծառայում են 8500, ռազմածովային նավատորմում՝ 1800, իսկ օդուժում՝ 1500 անձինք։ Կատարի պաշտպանության ծախսերը [[1993 թվական]]ին հաշվառվել են ամբողջ երկրի [[համախառն ներքին արդյունք]]ի 4.2 %-ը, իսկ 2010 թվականին՝ 1.5 %-ը<ref>{{Cite web |title=Ռազմական ծախսեր ըստ երկրի `որպես համախառն ներքին արդյունքի մասնաբաժին, 2003-2016թթ |url=https://www.sipri.org/sites/default/files/Milex-share-of-GDP.pdf |work=SIPRI}}</ref>։ Վերջին տարիներին Կատարի Պետությունը պաշտպանության երաշխավորող պայմանագրեր է կնքել [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի, [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորության]], ինչպես նաև [[Ֆրանսիա]]յի հետ։ Ավելի վաղ Կատարը նման պայմանագրեր է կնքել նաև [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ|Պարսից ծոցի համագործակցության խորհրդի]] մյուս անդամների՝ [[Սաուդյան Արաբիա]]յի, [[Քուվեյթ]]ի, [[Բահրեյն]]ի, [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ|ԱՄԷ-ի]] և [[Օման]]ի հետ<ref>{{Cite web |title=Ռազմական ծախսեր ըստ երկրի համախառն ներքին արդյունքի տոկոս, 2003-2016թթ․ |url=https://www.sipri.org/sites/default/files/Milex-share-of-GDP.pdf |work=SIPRI}}</ref>։ Կատարի [[Դոհա|մայրաքաղաք Դոհայում]] տեղակայված ալ-Ուդեյդ ավիաբազան ծառայում է [[ԱՄՆ|ԱՄՆ-ի]] և [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-ի]] անդամ մի շարք երկրների համար, որպես ռազմաօդային կայանք [[Մերձավոր Արևելք|մերձավորարևելյան տարածաշրջանում]]։ Կատարի հատուկ նշանակության ուժերը վերապատրաստվում են [[Ֆրանսիայի Հանրապետություն]]ում և արևմուտքի մի շարք երկրներում<ref>{{Cite web |title=Միջազգային զինամթերքի տեղափոխման միտումները, 2014 թվական |url=http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=495 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150319023856/http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=495 |archive-date=2015 թ․ մարտի 19 |accessdate=2015 թ․ մարտի 18 |website=www.sipri.org |publisher=Ստոկհոլմի միջազգային խաղաղության հետազոտությունների ինստիտուտ, Շվեդիայի Թագավորություն |ref=SIPRI Fact Sheet, March 2015}}</ref>։ Նրանք տիրապետում են բավականաչափ մարտավարական հմտությունների։ Կատարի զինված ուժերի առաջին մարտավարական փորձերը եղել են [[Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմ (2011)|2011 թվականի լիբիական քաղաքացիական պատերազմի]] տարիներին։ Կատարական զինված ուժերը հատկապես կարևոր մասնակցություն են ունեցել Տրիպոլիի ճակատամարտին։

Ստոկհոլմի խաղաղության միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի գնահատմամբ 2010 թվականի տվյալներով Կատարն աշխարհի 46-րդ ամենախոշոր զենք ներկրող պետությունն է։ Չնայած այս ամենին՝ շվեդական նույն ինստիտուտի համոզմամբ վերջին տարիներին Կատարը զգալի առաջընթաց ունի այդ ցուցանիշում։ [[2016 թվական]]ին Կատարը դարձել է 11-րդն այդ ցանկում։ Կատարի զինված ուժերը մասնակցել են [[Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն|Եմենի քաղաքացիական պատերազմին]]։ [[Եմեն]]ի մայրաքաղաք [[Սանաա]]յի գրոհի ժամանակ Կատարական ուժերը քաղաքացիական բնակավայրերում օգտագործել են կասետային ռումբեր, որը միջազգային իրավունքի խստագույն խախտում է։ Կատարի դաշնակից Սաուդյան Արաբիայի կողմից ռմբակոծվել են նաև հիվանդանոցներ և այլ հասարակական կառույցներ<ref>{{Cite web |title=Սաուդյան Արաբիայի կազմած կոալիցիայի օդուժը հարված է հասցրել Եմենի հիվանդանոցներին |url=https://www.scientificamerican.com/article/airstrike-hits-doctors-without-borders-hospital-in-yemen/ |accessdate=2017 թ․ հունիսի 5}}</ref><ref>{{Cite web |date=2015 թ․ հոկտեմբերի 27 |title=Եմենի հակամարտություն. MSF հիվանդանոցը ավերվել է օդային հարվածների հետևանքով |url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-34645469 |accessdate=2017 թ․ հունիսի 5 |via=www.bbc.com}}</ref>։

== Վարչատարածքային բաժանում ==
{{Հիմնական|Կատարի վարչական բաժանում}}
[[image:Կատարի վարչական բաժանում.png|316x316px|աջից|Կատարի վարչատարածքային շրջաններ]]
Կատարը վարչականորեն բաժանված է յոթ շրջանների, որոնք բնօրինակ արաբերենով կոչվում են ''բալադիյահներ'' ({{lang-ar|بلديات}})։ [[Դոհա|Քաղաքամայր Դոհան]] ունի [[Մայրաքաղաք|մայրաքաղաքային ինքնավարություն]] և առանձին բալադիյահի կարգավիճակ<ref>{{Cite web |title=Կատարի վարչական բաժանում |url=http://www.baladiya.gov.qa/cui/view.dox?id=585&siteID=2 |url-status=live |archiveurl=https://www.webcitation.org/648BEr4aA?url=http://www.baladiya.gov.qa/cui/view.dox?id=585 |archivedate=2011 թ․ դեկտեմբերի 22 |publisher=Կատարի Հանրապետություն}}</ref>։

{| class="standard" align="left"
|+
!№
!Բալադիյահ
!Վարչական կենտրոն
!Տարածք,
կմ²
!Բնակչություն
(2010)
!Խտություն
մարդ/կմ²
!ISO կոդ
|-
|1
|ալ-Դոհա
|Դոհա
| align="right" |234
| align="right" |796 947
| align="right" |3405,76
|QA-DA
|-
|2
|ալ-Դայիան
|ալ-Դայիան
| align="right" |236
| align="right" |43 176
| align="right" |182,95
|QA-ZA
|-
|3
|ալ-Խոր
|ալ-Խոր
| align="right" |1551
| align="right" |193 983
| align="right" |125,07
|QA-KH
|-
|4
|ալ-Վակրա
|ալ-Վակրա
| align="right" |2520
| align="right" |141 222
| align="right" |56,04
|QA-WA
|-
|5
|ալ-Ռայիյան
|ալ-Ռայիյան
| align="right" |5818
| align="right" |455 623
| align="right" |78,31
|QA-RA
|-
|6
|ալ-Շամալ
|ալ-Շամալ
| align="right" |902
| align="right" |7975
| align="right" |8,84
|QA-MS
|-
|7
|ալ-Սալալ
|ալ-Սալալ
| align="right" |310
| align="right" |60 509
| align="right" |195,19
|QA-US
|- style="background: #CCC;"
|
|Ընդհանուր
|
|11 571
|1 699 435
|146,87
|
|+
|}

{{clear}}

== Բնակչություն ==
=== Ժողովրդագրություն ===
{{Historical populations|1904 |27000
|1970 |111133
|1986 |369079
|1997 |522023
|2004 |744029
|2010 |1699435
|2013 |1903447
|2016 |2545000
|align=right|width=150px|title=Բնակչություն|source=Կատարի վիճակագրության մարմին (1904-2004)<ref name="qsahistory">{{Cite web |title=Կատարի պատմություն |url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/History.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170606170458/http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/History.aspx |archive-date=2017 թ․ հունիսի 6 |accessdate=2015 թ․ մայիսի 11 |publisher=Կատարի ազգային վիճակագրական մարմին}}</ref><ref name=qsa-jan13>{{Cite web |date=2013 թ․ հունվարի 31 |title=Բնակչության կառուցվածքը |url=http://www.qsa.gov.qa/eng/population_census/2013/PopulationStructure_jan.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006095212/http://www.qsa.gov.qa/eng/population_census/2013/PopulationStructure_jan.htm |archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 6 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 25 |publisher=Կատարի ազգային վիճակագրական մարմին}} 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներ, Ազգային վիճակագրական մարմին</ref><ref>[http://en.tengrinews.kz/people/Qatar-population-hits-25-million-on-worker-influx-263189/ Կատարի բնակչության ենթակառուցվածքները՝ ազգային վիճակագրական մարմնի հրապարակումը]</ref>|percentages=}}{{Pie chart|thumb=left|caption=Կրոնը Կատարում<ref name="Global Religious Landscape">[http://features.pewforum.org/grl/population-percentage.php Global Religious Landscape] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131116005320/http://features.pewforum.org/grl/population-percentage.php |date=2013-11-16 }}. Pew Forum.</ref><ref>{{Cite web |title=Population By Religion, Gender And Municipality March 2004 |url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/sensus_2004/pubulation-eng/Tabels/Pubulation/T06.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130518111025/http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/sensus_2004/pubulation-eng/Tabels/Pubulation/T06.htm |archive-date=2013 թ․ մայիսի 18 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 25 |publisher=Qatar Statistics Authority}}</ref>|label1=[[Իսլամ]]|value1=67.7|color1=green|label2=[[Քրիստոնեություն]]|value2=13.8|color2=DodgerBlue|label3=[[Հինդուիզմ]]|value3=13.8|color3=Orange|label4=[[Բուդդայականություն]]|value4=3.1|color4=Yellow|label5=Այլ|value5=0.7|color5=Chartreuse|label6=ոչ աֆիլիատ|value6=0.9|color6=Black}}Կատարի բնակչության թիվը զգալիորեն տարբերվում է տարվա տարբեր սեզոններին, քանի որ ընդհանուր բնակչության մեջ մեծ թիվ են զբաղեցնում արտասահմանցի միգրանտ աշխատողները։ [[2017|2017 թվականի]] սկզին Կատարի 2.6 միլիոն բնակչության մեջ Կատարի քաղաքացիների ընդհանուր թվաքանակը կազմում էր ընդամենը 313 հազար մարդ։ Ոչ արաբ օտարերկրացիները կազմում են Կատարի բնակչության մեծամասնությունը։ Կատարի ամենախոշոր ազգային փոքրամասնությունները [[հնդիկներ]]ն են։ [[2017 թվական]]ին Կատարում բնակվել է 650 հազար հնդիկ։ Հնդիկներից բացի մյուս խոշոր էթնիկ խմբերն են [[նեպալցիներ]]ը (350 հազար), [[բանգլադեշ]]ցիները (280 հազար), [[Ֆիլիպիններ|ֆիլիպինցիները]] (260 հազար), [[եգիպտացիներ]]ը (145 հազար), [[Շրի Լանկա|ցեյլոնցիները]] (145 հազար), [[պակիստան]]ցիները (125 հազար) և այլն։

Կատարի բնակչության մասին առաջին հիշատակումները եղել են [[1892 թվական]]ին, երբ տարածաշրջանում գտնվում էր [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] տիրապետության տակ։ [[1892 թվական]]ին Կատարի բնակչությունը կազմել է 9830 մարդ (հաշվարկված է միայն քաղաքային բնակչությունը)։ Ըստ [[2010 թվական]]ի մարդահամարի տվյալների՝ երկրի բնակչության ընդհանուր թիվը կազմել է 1 699 435 մարդ։ 2013 թվականի հունվարին Կատարի ազգային վիճակագրական մարմինը երկրի բնակչությունը գնահատել է 1 903 447 մարդ, որոնցից 1 405 164-ը եղել են [[տղամարդ]]իկ, իսկ 498 283-ը՝ [[Կին|կանայք]]։ Անկախ Կատարում առաջին անգամ մարդահամար անցկացվել է [[1970 թվական]]ին։ Այդ ժամանակ այս երկրի ընդհանուր բնակչությունը եղել է ընդամենը 111 133 մարդ<ref name="qsahist">{{Cite web |title=Կատարի մարդահամարների պատմություն |url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/HistoryOfCensus.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170311180211/http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/HistoryOfCensus.aspx |archive-date=2017 թ․ մարտի 11 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 16 |publisher=Կատարի ազգային վիճակագրական մարմին}}</ref>։ [[2011 թվական]]ին բնակչության թվաքանակը եռապատկվել է (2001 թվականին այդ թիվը կազմել է ավելի քան 600 հազար մարդ)։ Տղամարդ աշխատավորների մեծ ներհոսքը խախտել է Կատարի սեռատարիքային բուրգի հավասարակշռությունը։ Արդյունքում՝ ներկայումս կանանց բաժին է հասնում ամբողջ բնակչության միայն մեկ քառորդը<ref name="balancing">{{Cite news |date=2013 թ․ հունվարի 16 |title=Կատարի բնակչության հաշվեշկռումը |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-21029018 |accessdate=2013 թ․ մայիսի 23 |publisher=BBC News}}</ref>։

Կատարի ազգային վիճակագրական մարմնի կողմից հրապարակված կանխատեսումները ցույց են տալիս, որ երկրի ընդհանուր բնակչությունը 2020 թվականին կարող է հասնել 2.8 միլիոնի։ Բնակչության աճի տեմպը գնահատվում է ընդամենը 2.1%։ Բնակչության միջին խտությունը կազմում է 196 մարդ 1 կմ քառակուսու վրա է։

{{Wikidata/Population}}

==== Հայերը Կատարում ====
{{Հիմնական|Հայերը Կատարում}}
Կատարահայ համայնքը կազմված է մոտ 800-1500 անդամներից (ըստ որոշ ոչ պաշտոնական աղբյուրների՝ մինչև 6,700 հայ<ref name=":2">{{Cite news |title=Հայերը Կատարում |url=https://joshuaproject.net/people_groups/10429/QA#generalinfo |access-date=2017 թ․ հուլիսի 25 |language=en}}</ref>), որոնք հիմնականում բնակվում են մայրաքաղաք [[Դոհա]]յում։ Հայերը այստեղ գաղթել են [[Սիրիա]]յից, [[Լիբանան]]ից և [[ԱՄԷ|Արաբական երկրներից]], հիմնականում ապրուստի բարենպաստ պայմաններ գտնելու համար։ 1990-ական թվականներից սկսած Կատար ներգաղթած գաղթականների մի մասը [[Հայաստան]]ից և [[Ռուսաստան]]ից եկած հայեր են։ Կատարահայերի մեծ մասը պատկանում է [[Հայ Առաքելական Եկեղեցի|հայ առաքելական եկեղեցուն]] և գտնվում են [[Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւն|Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսության]] իրավասության ներքո<ref name=":2" />([[Քուվեյթ]]ի և [[Պարսից ծոց]]ի երկրների փոխանորդություն)։

=== Կրոն ===
[[Պատկեր:Alwakhra Masjid.jpg|thumb|Մզկիթ Կատարում|263x263փքս|ձախից]]
[[Իսլամ]]ը Կատարի ամենագերակշիռ կրոնն է, որն այս երկրում ունի պաշտոնական կարգավիճակ<ref name="Global Religious Landscape">[http://features.pewforum.org/grl/population-percentage.php Global Religious Landscape]. Pew Forum.</ref><ref>{{Cite web |title=Կատարի բնակչությունը ըստ կրոնական դավանանքի և սեռատարիքային կազմի |url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/sensus_2004/pubulation-eng/Tabels/Pubulation/T06.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130518111025/http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/sensus_2004/pubulation-eng/Tabels/Pubulation/T06.htm |archive-date=2013 թ․ մայիսի 18 |publisher=Կատարի ազգային վիճակագրական մարմին}}</ref><ref>{{Cite web |title=Միջազգային կրոնական ազատության մասին զեկույց` Կատար |url=http://m.state.gov/md14011.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140821170612/http://m.state.gov/md14011.htm |archive-date=2014 թ․ օգոստոսի 21 |publisher=ԱՄՆ Պետդեպարտամենտ |quote=Կատարի պետական կրոնը իսլամն է}}</ref>։ Կատարի քաղաքացիների ճնշող մեծամասնությունը համարվում է վահաբիզմի սալաֆի մուսուլմանական շարժման հետևորդ։ Իսլամադավան Կատարցիների մոտ 20 %-ը համարվում են [[շիա իսլամ]]ի և [[Իսլամ]]ի այլ աղանդների հետևորդներ<ref name="wahh">{{Cite web |date=2011 թ․ ապրիլի 30 |title=Փոքրիկ Կատարի աճող գլոբալ խառնաշփոթը |url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-13229852 |accessdate=2015 թ․ մարտի 12 |publisher=BBC}}</ref><ref name="insom">{{Cite news |date=2012 թ․ սեպտեմբերի 27 |title=Կատարի ժամանակակից ապագան թուլանում է պահպանողական ավանդույթների դեմ |url=https://www.reuters.com/article/2012/09/27/uk-qatar-modernism-idUSLNE88Q00D20120927 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924170941/http://www.reuters.com/article/2012/09/27/uk-qatar-modernism-idUSLNE88Q00D20120927 |archive-date=2015 թ․ սեպտեմբերի 24 |publisher=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web |title=2011 թվականի Կրոնական ազատության մասին զեկույց՝ Կատար |url=http://www.refworld.org/docid/50210591c.html |publisher=ԱՄՆ Պետդեպարտամենտ}}</ref>։

Ընդհանուր հաշվով Կատարի բնակչության 67.7 %-ը դավանում է [[իսլամ]], 13.8 %-ը՝ [[քրիստոնեություն]], 13.8 %-ը՝ [[հինդուիզմ]], իսկ 3.1%-ը՝ [[Բուդդայականություն|բուդդիզմ]]<ref name="risingreuters">{{Cite news |date=2013 թ․ փետրվարի 12 |title=Կատարի բնակչություն |url=https://www.reuters.com/article/2013/02/12/us-qatar-neighbours-idUSBRE91B0R920130212 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151002041309/http://www.reuters.com/article/2013/02/12/us-qatar-neighbours-idUSBRE91B0R920130212 |archive-date=2015 թ․ հոկտեմբերի 2 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 13 |publisher=Reuters}}</ref>։ Մնացած կրոնների հետևորդներն ու կրոնական կողմնորոշում չունեցող անձինք հաշվարկված են մնացած 1,6 %-ի մեջ<ref name="pewrel">{{Cite web |title=Կրոնական կազմը ըստ երկրի |url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/globalReligion-tables.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309232331/http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/globalReligion-tables.pdf |archive-date=2013 թ․ մարտի 9 |accessdate=2013 թ․ հուլիսի 9 |work=Global Religious Landscape |publisher=Pew Forum}}</ref>։ Կատարը մասամբ [[կրոնապետություն]] է, չնայած պետական կառավարման նման համակարգն ամրագրված չէ օրենքով։ Այնուամենայնիվ, դրա վառ ապացույցը համարվում է այն հանգամանքը, որ Կատարի օրենսդրության հիմնական աղբյուրը [[շարիաթ]]ն է։

Կատարի քրիստոնյա բնակչության ճնշող մեծամասնությունը օտարերկրացիներ է։ [[2008 թվական]]ից քրիստոնյաներին թույլատրվում է օրինական կերպով կառուցել [[եկեղեցի]]ներ<ref>{{Cite web |date=2008 թ․ փետրվարի 28 |title=Քրիստոնյաները տոնում են Կատարի առաջին քրիստոնեական եկեղեցու հիմնադրումը |url=http://www.christianpost.com/news/christians-to-welcome-qatars-first-christian-church-31302/ |accessdate=2013 թ․ հունվարի 22 |publisher=Christianpost.com}}</ref>։ Կատարի նշանավոր քրիստոնեական եկեղեցիներից են Մար Թոմա սիրիական, մալանկարա ուղղափառ, կաթոլիկ և անգլիական եկեղեցիները<ref name="Report on Qatar">{{Cite web |title=Կատարի եկեղեցիների |url=http://www.cumorah.com/index.php?target=view_country_reports&story_id=90 |accessdate=2015 թ․ մարտի 12 |publisher=Cumorah Project}}</ref><ref name="The Anglican Centre in Qatar">{{Cite web |title=Կատարի անգլիական կենտրոն |url=http://www.epiphany-qatar.org/buildingproject.html |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130116235828/http://www.epiphany-qatar.org/buildingproject.html |archivedate=2013 թ․ հունվարի 16 |accessdate=2013 թ․ հունվարի 22 |publisher=Epiphany-qatar.org}}</ref><ref name="Oxford University Press">{{Cite book |author1=Դ․ Բարեթ |title=Համաշխարհային քրիստոնեական հանրագիտարան. Ժամանակակից աշխարհի եկեղեցիների և կրոնների համեմատական հետազոտություն |author2=Ջորջ Կուրիան |author3=Թոդ Ջոնսոն |publisher=Oxford University Press |year=2001 |isbn=978-0-19-510318-2 |volume=1 |page=617}}</ref>։ Կատարի տարածքում կան նաև երկու [[Մորմոններ|մորմոնական եկեղեցիներ]]։

=== Լեզու ===
Կատարի պաշտոնական լեզուն [[արաբերեն]]ն է։ Միմյանց հետ հաղորդակցվելու համար Կատարցիներն օգտագործում են [[Արաբերեն|արաբերեն լեզվի]] Կատարական բարբառը։ Խուլ և համր Կատարցիները միմյանց հետ շփվում են [[Ժեստերի լեզու|ժեստերի և նշանագրերի լեզուներով]]։ Կատարցիների երկրորդ լեզուն [[անգլերեն]]ն է, որը հիմնականում օգտագործվում է [[Առևտուր|առևտրաարդյունաբերական հարաբերություններում]]<ref>{{Cite book |first1=Colin |url=https://books.google.am/books?id=YgtSqB9oqDIC |title=Երկլեզուության և երկլեզու կրթության հանրագիտարան |first2=Սիլվա Փրիս |year=1998 |isbn=978-1853593628 |page=429}}</ref>։ Վերջին տարիներին Կատարցիների շրջանում անգլերեն լեզվի իմացությունն աճել է այնքան, որ արաբ պահպանողականները ամեն կերպ փորձում են զերծ պահել Կատարական արաբերենի խոսակցական լեզուն օտարածին անգլերեն բառերից<ref>{{Cite news |last=Guttenplan |first=D. D. |date=2012 թ․ հունիսի 11 |title=Ճակատամարտ անգլերենի հարձակումից արաբերենն անաղարտ պահելու համար |url=https://www.nytimes.com/2012/06/11/world/middleeast/11iht-educlede11.html |work=Նյու Յորք Թայմս}}</ref>։

Կատարը՝ լինելով բազմազգ պետություն, բազմազան է նաև տարածված լեզուների առումով։ Պաշտոնական արաբերենից և միջազգային լեզու հանդիսացող անգլերենից բացի Կատարի ազգային փոքրամասնությունները խոսում են նաև իրենց մայրենի լեզուներով՝ [[հինդի]], [[ուրդու]], [[փաշթո]], [[թամիլերեն]], [[Տելուգու (գիր)|տելուգու]], [[նեպալերեն]], [[սինհալերեն]], [[բենգալերեն]], [[թագալերեն]], [[ինդոնեզերեն]] և այլն<ref>{{Cite web |date=2015 թ․ ապրիլի 22 |title=Clément Duhaime : "Le Qatar n'a pas tenu ses promesses" à l'OIF - JeuneAfrique.com |url=http://www.jeuneafrique.com/229809/politique/cl-ment-duhaime-le-qatar-n-a-pas-tenu-ses-promesses-l-oif/ |accessdate=2017 թ․ հունիսի 5}}</ref>։

Բնիկ Կատարցիների համար երրորդական և չորրորական լեզուներ են [[ֆրանսերեն]]ը, [[գերմաներեն]]ը, [[իսպաներեն]]ը, իսկ վերջին շրջանում նաև [[ռուսերեն]]ը։ [[2012 թվական]]ին Կատարը միանում է [[Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպություն|Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային ֆրանկախոսական կազմակերպությանը]]՝ որպես նոր ասոցիացված անդամ։ Այնուամենայնիվ, [[2013 թվական]]ի [[դեկտեմբեր]]ին ֆրանսիական հեղինակավոր [[Լը Մոնդ|«Լը Մոնդ» օրաթերթն]] իր մտահոգությունն է հայտնում ֆրանկոֆոնիկ Կատարում [[Ֆրանսերեն|ֆրանսերեն լեզվի]] իմացության ցածր մակարդակի վերաբերյալ։

=== Կրթություն ===
[[Պատկեր:Qatar_university_main_area.jpg|thumb|Կատարի համալսարան|263x263փքս]]Կատարում անգրագետ է [[տղամարդ]]կանց 3.1, իսկ [[Կին|կանանց]]՝ 4,2 %-ը։ Այս ցուցանիշով Կատարն ամենացածրն է արաբական երկրների շարքում և 86-րդն ամբողջ աշխարհում։ Կատարի տարածքում բնակվող բոլոր անձինք պարտավոր են նախակրթական ուսումնարաններից կամ մանկապարտեզներից հետո հաճախել հանրակրթական դպրոց և ունենալ միջնակարգ կրթություն։ [[Դոհայի համալսարան]]ը երկրի մայր բուհն է, որը հիմնադրվել է [[1973 թվական]]ին։ Թերևս այն համարվում է երկրի տարածքում գործող ամենահին ուսումնական հաստատությունը։

[[2002 թվական]]ի [[նոյեմբեր]]ին Համադ բեն Խալիֆա ալ-Թալիի նախաձեռնությամբ ստեղծվել է կրթության գերագույն խորհուրդ։ Այդ խորհրդի «Նոր դարաշրջանի կրթություն» նախաձեռնության շրջանակներում երկրում անցկացվել են կրթական ոլորտի բարեփոխումներ։ Ըստ «Webometrics Ranking of World Universities»-ի գնահատականի՝ Կատարի ամենավարկանշային բուհը Դոհայի համալսարանն է (1881-րդն ամբողջ աշխարհում)։ Առավել նշանավոր հաստատություններից են Կատարի Տեխաս A&M համալսարանը և Ուիլ Քորնելի բժշկական քոլեջը։ Կատարական երկու բուհեր՝ Հյուսիսատլանտյան համալսարանը և Քալգարիի համալսարանը ունեն հարակից քոլեջներ։ Համալսարանների մեծամասնությունը գտնվում են պետության հովանավորման ներքո։

=== Քաղաքներ ===
[[Դոհա]]ն Կատարի [[մայրաքաղաք]]ն է, ինչպես նաև երկրի [[Տնտեսություն|ֆինանսատնտեսական]], [[Քաղաքականություն|քաղաքական]], [[Մշակույթ|մշակութային]], [[Առևտուր|առևտրաարդյունաբերական]] և [[Առողջապահություն|առողջապահական]] կենտրոնը<ref>{{Cite web |title=Որտե՞ղ է Կատարը |url=http://www.worldatlas.com/as/qa/where-is-qatar.html |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 29 |website=WorldAtlas |language=en}}</ref>։ Քաղաքը գտնվում է [[Պարսից ծոց]]ի ափին՝ երկրի արևելքում։ Դոհան Կատարի ամենաարագ տեմպերով զարգացող քաղաքն է։ Այդ մասին վկայող գլխավոր հանգամանքն այն է, որ այստեղ է բնակվում երկրի բնակչության գրեթե կեսը՝ մոտ 1․5 միլիոն մարդ։

Դոհան հիմնադրվել է [[1820|1820-ական թվականներին]], իսկ [[1971 թվական]]ին ձեռք է բերել Կատարի մայրաքաղաք կարգավիճակ։ Լինելով [[Մերձավոր Արևելք]]ի ֆինանսական հենակետերից մեկը՝ Դոհան գնվում է միջազգային եռուզեռի կենտրոնում։ Դոհան հյուրընկալել է, ինչպես քաղաքական, այնպես էլ սպորտային մի շարք միջոցառումներ։ [[2006 թվական]]ին Դոհան հյուրընկալել է ամառային ասիական խաղերը, [[2011 թվական]]ին՝ համաարաբական խաղերը, իսկ նույն տարվա մյուս կեսին՝ Ֆուտբոլի Ասիայի առաջնության հանդիպումների մեծ մասը։ [[2022|2022 թվականին]] Դոհան կդառնա [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը]] հյուրընկալող առաջին արաբական մայրաքաղաքը։ [[2015 թվական]]ին [[Վիգա]]ն, [[Լա Պաս]], [[Դուրբան]], [[Հավանա]], [[Բեյրութ|Բեյրութ]] և [[Կուալա Լումպուր]] քաղաքների հետ միասին ճանաչվել է տարվա լավագույն քաղաք։

Տարածքով և բնակչության թվով Կատարի երկրորդ խոշորագույն քաղաքը ալ-Վակրան է, որը հայտնի է իր արևոտ ծովափներով։ Ալ-Վակրան գտնվում է երկրի ծայր արևելքում՝ քաղաքամայր [[Դոհա]]յից ընդամենը 5 կմ հեռավորության վրա։ Ալ-Վակրան նորաձևության քաղաք է։ Քաղաքը առավել հայտնի է բազմաթիվ մզկիթներով և մշակութային համալիրներով։

Կատարի մյու խոշոր քաղաքներն են ալ-Դայիանը, ալ-Ռայիյանը, ալ-Խորը, ալ-Շամալը և ալ-Սալալը։ Կատարի բնակչության ճնշող մեծամասնությունը բնակվում է քաղաքներում, ուստի ուրբանիզացման մակարդակը բարձր է՝ 99,2%։

[[image:Doha banner.jpg|1108px|center|thumb|<center>Կատարի մայրաքաղաք [[Դոհա]]յի համայնապատկերը</center>]]

== Տնտեսություն ==
[[պատկեր:Doha Skyline Nacht night.jpg|thumb|255x255px|Առևտրային թաղամաս Դոհայում|ձախից]]
 
[[պատկեր:QatarCentralBankOffice.jpg|thumb|255x255px|right|Կատարի կենտրոնական բանկի շենքը]]
[[Պատկեր:Asian countries with the highest GDP per capita, 2020 (HY).svg|մինի|2020 թվականի տվյալներով՝ Կատարը Ասիայում ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվին ընկնող ցուցանիշով երկրորդն է|255x255փքս]]
Մինչև նավթի հայտնաբերումը, Կատարի տնտեսությունը կենտրոնացած էր [[Ձկնորսություն|ձկնորսության]] և [[Մարգարիտ|մարգարտի արդյունաբերության]] վրա։ [[1892 թվական]]ի [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] տեղական իշխանությունների պատրաստած զեկույցում նշվում է, որ այդ տարում մարգարտի որսից ստացված ընդհանուր եկամուտը կազմում է 2,450,000 կրան։ [[1930-ականների բռնաճնշում|1920-1930-ական թվականներին]] ճապոնական մշակված մարգարտի համաշխարհային շուկա մուտք գործելուց հետո Կատարական արտադրությունը աստիճանաբար դուրս մղվեց։ Նավթի առաջին պաշարները Կատարում հայտնաբերվել է [[1940 թվական]]ին՝ Դուխանի դաշտում<ref name="emboil">{{Cite web |author=Rasoul Sorkhabi |date=2010 |title=Նավթի հայտնաբերումը Կատարում |url=http://www.geoexpro.com/articles/2010/01/the-qatar-oil-discoveries |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20201205055046/https://www.geoexpro.com/articles/2010/01/the-qatar-oil-discoveries |archive-date=2020 թ․ դեկտեմբերի 5 |access-date=2017 թ․ հուլիսի 29 |issue=1 |journal=GEO ExPro Magazine |volume=7}}</ref>։ Բնական նավթի պաշարների հայտնաբերումը վերափոխեց երկրի տնտեսությունը։ Այժմ երկիրը օրինական քաղաքացիների համար ապահովում է բարձր կենսամակարդակ։ Կատարում գործում է աշխարհում սահմանված հարկերի ամենացածր դրույքաչափերից մեկը։ [[Գործազրկություն|Գործազրկության]] մակարդակը 2013 թվականի հունիսին կազմել է 0.1 %։ Կատարի օրենսդրությամբ ամրագրված կորպորատիվ օրենքը հնարավորություն է տալիս էմիրության ցանկացած քաղաքացու ունենալ ձեռնարկության 51 %-ի չափով բաժնեմաս։ Ըստ արժույթի միջազգային հիմնադրամի՝ [[2016|2016 թվականի]] տվյալներով Կատարն ունի մեկ շնչին բաժին ընկող եկամտի ամենաբարձր ցուցանիշը։ Այն մեծապես հենված է օտարերկրյա աշխատուժի վրա։ Օտարերկրյա բնակիչները կազմում են Կատարի բնակչության 86 %-ը և ընդհանուր աշխատուժի 94 %-ը<ref>Bill Crane (20 April 2015). [https://www.jacobinmag.com/2015/04/gulf-states-slave-labor-migrant-workers/ Gravediggers of the Gulf]. ''Jacobin''. Retrieved 20 April 2015.</ref><ref>{{Cite web |title=Qatar: Migrant Construction Workers Face Abuse |url=https://www.hrw.org/news/2012/06/12/qatar-migrant-construction-workers-face-abuse |publisher=Human Rights Watch}}</ref>։ Կատարը քննադատության է ենթարկել Միջազգային արհմիության կոնֆեդերացիայի կողմից։ Կատարի տնտեսական աճի ցուցանիշը մեծապես հիմնված է [[նավթ]]ի և [[բնական գազ]]ի արդյունահանման վրա, որը սկսվել է 1940 թվականից։ Կատարը նաև հեղուկ գազի առաջատար արտադրողն է աշխարհում։ [[2012 թվական]]ին գնահատվել է, որ հաջորդ տասնամյակում Կատարը [[Էներգետիկա|էներգետիկ ոլորտում]] կներդնի ավելի քան 120 միլիարդ դոլար<ref>{{Cite web |title=Գործարարությունը Կատարում։ Կատարի ամերիկյան ձեռնարկությունները 2012 թվականին |url=http://export.gov/qatar/static/2012%20CCG%20Qatar%20Final_Latest_eg_qa_050999.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130116235824/http://export.gov/qatar/static/2012%20CCG%20Qatar%20Final_Latest_eg_qa_050999.pdf |archive-date=2013 թ․ հունվարի 16 |accessdate=2013 թ․ հունվարի 7 |publisher=ԱՄՆ-ի արտասահմանյան կոմերցիոն ծառայություն և Պետդեպարտամենտ}}</ref>։ [[1961 թվական]]ին Կատարը դարձել է [[Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն|Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության]] անդամ<ref>{{Cite web |title=Կատարի Արաբական Էմիրություն |url=http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/168.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170606105128/http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/168.htm |archive-date=2017 թ․ հունիսի 6 |accessdate=2013 թ․ հունիսի 16 |publisher=OPEC}}</ref>։ Ներկայումս Կատարը տնտեսապես զարգացած երկիր է։ [[1950]]-[[1960]]-ական թվականներին [[Նավթարդյունաբերություն|նավթարդյունահանությունը]] վերահսկվել է օտարերկրյա կապիտալի կողմից։ [[1972|1972 թվականին]] ստեղծվել է պետական նավթային ընկերություն, որի նախաձեռնությամբ օրական արդյունահանվել է 1,54 միլիոն բարել նավթ։ Նավթի մի մասն արտահանվում է Ումմ Սաիդ նավահանգստից, որտեղից նավթամուղով մատակարարվում է մայրաքաղաք [[Դոհա]]։ Այդ նավթի մի մասը վերամշակվում է և օգտագործվում ներքին կարիքների համար, իսկ մյուս մասը արտահանվում է։ [[2012 թվական]]ին Կատարը դարձել է աշխարհի ամենահարուստ երկիրը (ըստ մեկ շնչի հաշվով եկամուտի)՝ երրորդ անգամ անընդմեջ առաջ անցնելով [[Լյուքսեմբուրգ]]ին։ Ըստ Վաշինգտոնի միջազգային ֆինանսների ինստիտուտի հրապարակած տվյալների՝ մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն գնողունակության հավասար է 106 000 դոլարի։ Այդ ցուցանիշով երկրորդ տեղում է [[Լյուքսեմբուրգ]]ը (80 000 դոլար), իսկ երրորդ տեղում՝ [[Սինգապուր]]ը (61 000 դոլար)։ Հետազոտությունները պարզել են, որ [[Համախառն ներքին արդյունք|ՀՆԱ-ի ցուցանիշը]] կտրուկ աճը պայմանավորված է բնական գազի և սև ոսկու գների թռիչքային աճով։ Երկրի իշխանությունները քաղաքացիներից հարկեր պահանջում են միայն շքեղ ապրանքներ գնելու դիմաց։ Հարկերը խստորեն կիրառվում են այն ապրանքների նկատմամբ, որոնք վնաս են հասցնում մարդու առողջությանը, օրինակ՝ արագ սնունդ, ծխախոտ կամ ալկոհոլային խմիչքներ։ Քաղաքացիներին հարկերից ազատելը հանգեցրեց 2016 թվականին նավթի գնի իջեցմանն ու տնտեսական դիֆիցիտին։ Բացի այդ, 2016 թվականի տվյալներով նկատվել է նաև աշխատատեղերի կրճատում։ Կատարը [[Համաշխարհային տնտեսություն|համաշխարհային շուկա]] արտահանում է [[նավթ]], [[Հեղուկ ազոտ|հեղուկ գազ]], [[ցեմենտ]], [[մարգարիտ]], [[չորացրած ձուկ]], [[Ծովախեցգետնի ձողիկներ|մանր ծովախեցգետին]], [[Արմավենիներ|արմավ]], ներմուծում՝ [[պարեն]], [[Գործվածքներ|գործվածք]], [[շինանյութ]], [[Սարքաշինություն|սարքավորումներ]] և [[մեքենա]]ներ։ Դրամական միավորը [[Կատարական ռիալ]]ն է<ref>{{Cite web |last=Hall |first=Camilla |date=2013 թ․ հոկտեմբերի 30 |title=Qatar fund quietly builds $1bn Bank of America stake |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/0/2b1628f4-40b3-11e3-ae19-00144feabdc0.html#axzz2kYkTnRz9 |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |work=Financial Times}}</ref><ref>{{Cite web |last=Hall |first=Camilla |date=2013 թ․ հուլիսի 4 |title=Qatar: what's next for the world's most aggressive deal hunter? |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/2/dc99ef1e-de45-11e2-9b47-00144feab7de.html#slide0 |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |work=Financial Times}}</ref>։

=== Էներգետիկ արդյունաբերություն ===
[[պատկեր:Qatar, power lines (4).jpg|thumb|255x255px|right|Oդային էլեկտրահաղորդման գծեր Կատարում։ Հեռավորության վրա կարելի է տեսնել գազալցակայանի գազի արտանետումները։]]
[[2012|2012 թվականի]] տվյալներով Կատարի ընդերքում կա 15 միլիարդ բարել [[նավթ]]ի և [[գազ]]ի պաշարներ, որոնք կազմում են համաշխարհային ռեսուրսների ավելի քան 13 %-ը։ [[Նստվածքային հանքավայրեր|Նստվածքային թաղանթում]] [[Վառելիք|վառելիքային հանածոների]] նման առատությունը Կատարին դարձրել է աշխարհի ամենահարուստ պետությունը։ Կատարի 2,6 միլիոն բնակիչներից ոչ ոք չի ապրում աղքատության գծից ներքև, իսկ [[Գործազրկություն|գործազրկության]] ցուցանիշը չի գերազանցում 1 %-ը<ref name="bdlive.co.za">{{Cite web |author=Simon Lincoln Reader |date=2013 թ․ նոյեմբերի 12 |title=Qatar shows how money can solve most problems |url=http://www.bdlive.co.za/opinion/columnists/2013/11/12/qatar-shows-how-money-can-solve-most-problems |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 30 |publisher=Bdlive.co.za}}</ref>։ Կատարի տնտեսությունը [[1982]]-[[1989 թվական]]ներին անկում է ապրում։ Դրան նպաստում են [[Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն|ՆԱԵԿ-ի]] քվոտները, նավթի գնի անկումը և միջազգային շուկայում նավթարդյունաբերության շահույթի կրճատումը։ Այդ տարիներին նվազեցվեց Կատարի կառավարության ծախսերի ծրագիրը՝ տնտեսական ճգնաժամից խուսափելու նպատակով։ [[1990-ական թվականներ]]ից սկսած Կատարի տնտեսությունը սկսեց վերածնունդ ապրել։ Այդ գործընթացում մեծ ներդրում ունեցավ [[Եգիպտոս]]ից և [[Հարավային Ասիա|Հարավային Ասիայի երկրներից]] ժամանած արտասահմանցիների էժան աշխատուժը։

Ներկայումս Կատարի ընդերքից օրական արդյունահանվում է 500 հազար բարել նավթ։ Կառավարության կողմից նախատեսվում է կրճատել արտահանման ծավալները, քանի որ կանխատեսվում է, որ մինչև 2023 թվականը նավթի պաշարները կարող են ի սպառ վերանալ։ Կատարի [[Էներգետիկա|էներգետիկ արդյունաբերության]] մեջ կարևոր դեր ունի նաև գազի արդյունահանումը։ Գազի հիմնական պաշարները տեղակայված են երկրի հյուսիս-արևելքում։ Գազի պաշարներով Կատարն աշխարհում երրորդն է՝ մոտ 250 տրիլիոն քառակուսի խորանարդ ծավալով։ [[1996 թվական]]ին Կատարը սկսեց արտահանել նաև բնական հեղուկ գազ։ Կատարի կառավարությունը միլիարդավոր դոլարներ է ներդրել գազի խողովակաշարների շինարարության համար։ Կատարի գազի պաշարները նախ և առաջ բավարարում են սեփական կարիքները։ Դրանք օգտագործվում են երկրի տարածքում գտնվող նավթարդյունահանող, ուրանի և ամոնիակի պարարտանյութերի, պողպատի և նավթաքիմիական գործարաններն աշխատացնելու համար։ Կատարական գազ արդյունահանող կազմակերպությունները համագործակցում են [[եվրոպա]]կան և [[Ճապոնիա|ճապոնական]] մի շարք ընկերությունների հետ։

{| class="wikitable"
! colspan="7" align="center" style="background-color: #cddae1;" |Կատարի էներգետիկ համակարգի վիճակագրություն
|-
! style="background-color: #cddae1;" |
! style="background-color: #cddae1;" |Կապիտա
! style="background-color: #cddae1;" |Պրիմ․ էներգիա
! style="background-color: #cddae1;" |Արտադրանք
! style="background-color: #cddae1;" |Արտահանում
! style="background-color: #cddae1;" |Էլեկտր․
! style="background-color: #cddae1;" |CO<sub>2</sub>-ի արտահ․
|-
! style="background-color: #cddae1;" |
! style="background-color: #cddae1;" |միլլիոն
! style="background-color: #cddae1;" |TWh
! style="background-color: #cddae1;" |TWh
! style="background-color: #cddae1;" |TWh
! style="background-color: #cddae1;" |TWh
! style="background-color: #cddae1;" |Mt
|-
| align="left" |2004
| align="right" |0.78
| align="right" |210
| align="right" |883
| align="right" |667
| align="right" |12.3
| align="right" |38.6
|-
| align="left" |2007
| align="right" |0.84
| align="right" |258
| align="right" |1,198
| align="right" |930
| align="right" |14.7
| align="right" |48.5
|-
| align="left" |2008
| align="right" |1.28
| align="right" |281
| align="right" |1,452
| align="right" |1,161
| align="right" |20.1
| align="right" |53.9
|-
| align="left" |2009
| align="right" |1.41
| align="right" |277
| align="right" |1,628
| align="right" |1,338
| align="right" |23.0
| align="right" |56.5
|-
| align="left" |2010
| align="right" |1.76
| align="right" |262
| align="right" |2,025
| align="right" |1,748
| align="right" |26.4
| align="right" |66.1
|-
| align="left" |2012
| align="right" |1.87
| align="right" |387
| align="right" |2,457
| align="right" style="background-color: #cddae1;" |2,043
| align="right" |30.1
| align="right" |71.4
|-
| align="left" |2012R
| align="right" |2.05
| align="right" |441
| align="right" |2,563
| align="right" |2,103
| align="right" |32.6
| align="right" |75.8
|-
| align="left" |2013
| align="right" |2.17
| align="right" |467
| align="right" |2,605
| align="right" |2,109
| align="right" |32.5
| align="right" |72.4
|-
| align="left" | 2004-10
| align="right" |126&nbsp;%
| align="right" |25&nbsp;%
| align="right" |129&nbsp;%
| align="right" |162&nbsp;%
| align="right" |114&nbsp;%
| align="right" |71&nbsp;%
|-
| colspan="7" align="left" |<small> Mtoe = 11.63 TWh. </small>
<small>2012R = CO<sub>2</sub>-ի հաշվարկի չափանիշները փոխվել են, թվերը նորացված են։</small>
|}

=== Տրանսպորտ և հեռահաղորդակցություն ===
[[պատկեր:Who wants a (boat) ride? (27103870626).jpg|thumb|255x255px|right|Դոհայի նավահանգիստը երկրի ծովային տրանսպորտի գլխավոր կենտրոնն է, որն ունի տարածաշրջանային կարևոր նշանակություն]]
[[պատկեր:QTR A7-APA A380!137 EDHI 16-04-14.jpg|thumb|255x255px|«[[Qatar Airways]]» ավիաընկերությանը պատկանող Airbus A380 օդանավը|ձախից]]
[[պատկեր:Inside Hamad Airport-2, 07-2014.JPG|thumb|255x255px|Դոհայի «Համադ» օդանավակայանի ներքին կահավորումը]]
Ներկայումս Կատարում խոշոր երկաթուղիներ չկա։ [[2008 թվական]]ին գերմանական ''«Deutsche Bahn International»'' ընկերության հետ համատեղ ստեղծվում է ''«Qatari Diar Real Estate Investment»'' անշարժ գույնքի ներդրումային ձեռնարկությունը, որի նպատակը Կատարում [[երկաթուղի]]ների և նոր [[Ճանապարհ|ավտոճանապարհների]] ստեղծումն է։ [[2009 թվական]]ին կնքվեց պայմնագաիր, համաձայն որի նախագծվում էր ստորգետնյա երկաթուղիներով միմյանց կապել Կատարն ու [[Բահրեյն]]ը։ Սակայն այդ համաձայնությունը չիրականացվեց։ Կատարի տրանսպորտային ենթակառուցվածքների զարգացման նպատակով [[2011 թվական]]ին ստեղծվում է ''«Qatar Railways Development Company»-ն'', որը պատասխանատու է ողջ երկաթուղային ցանցի նախագծման և շինարարական աշխատանքների համար։ Ըստ նախնական տվյալների՝ Կատարի երկաթուղային ցանցերի ընդհանուր երկարությունը պետք է հասնի 750 կմ-ի, իսկ մարդատար և բեռնատար կայարանների թիվը՝ մինչև 100-ի։ [[2013 թվական]]ին Կատարի կառավարությունը նախատեսել է 8.2 միլիարդ դոլար՝ Դոհայի մետրոպոլիտենի առաջին փուլի կառուցման համար։ Համաձայն ծրագրի՝ նախատեսվում է ստեղծել չորս երկաթուղային գծեր և մետրոյի կայարաններ, որոնք կանցնեն քաղաքի կենտրոնով։ Նախատեսվում է շինարարական աշխատանքներն ավարտել 2019 թվականին՝ մինչ [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|Ֆուտբոլի Աշխարհի առաջնության Կատար գալը]]։ [[2010 թվական]]ի տվյալներով՝ Կատարի ավտոճանապարհների ընդհանուր երկարությունը կազմում է 9830 կմ։ Ավտոճանապարհները գրեթե ամբողջությամբ [[Ասֆալտապատում|ասֆալտապատված]] են։ [[2002|2002 թվականին]] փակվել են Կատարի հասարակական տրանսպորտի ոլորտի բոլոր մասնավոր ընկերությունները։ Ներկայումս Կատարի ամբողջ տարածքում գործում են շուրջ 3000 [[Տաքսիսներ|տաքսիներ]], որոնք պատկանում են պետական իշխանությունների վերահսկողության տակ գտնվող «Karwa» ապրանքանիշին։ Կատարական տրանսպորտի անբաժանելի մասն են կազմում 100 ստանդարտ և 200 լյուքս դասի լիմուզինները, որոնք պատկանում են օդանավակայանին և խոշոր հյուրանոցներին։ Շքեղ այդ մեքենաները ուղևորափոխադրումներ են Կատարում ամբողջ մայրաքաղաքի տարածքում։ Այնուամենայնիվ, Կատարի հասարակական տրանսպորտի մակարդակը հաճախ քննադատությունների տեղիք է տալիս, քանի որ տաքսիների քանակը փաստացիորեն չի համապատասխանում բնակչության թվին։ Կատարի տրանսպորտի մյուս տեսակներն են խողովակաշարային, ծովային և օդային տրանսպորտը։ [[2013|2013 թվականի]] տվյալներով՝ Կատարն ունի 288 կոնդենսատային, 221 կմ երկարությամբ կոնդենսատա-գազային, 2383 գազային, 745 նավթային գազատարներ և 103 կմ երկարությամբ խողովակաշարներ նավթարդյունահանման համար։ Կատարի էմիրությանն են պատկանում Պարսից ծոցի երեք խոշոր նավահանգիստները՝ Դոհան, Մեսայիդը և ալ-Ռաֆֆանը։ 2010 թվականի տվյալներով Կատարի առևտրայի նավատորմը կազմված է առևտրաարդյունաբերական նկատառումներով օգտագործվող 28 նավերից, այդ թվում՝ 3 բալլերներից, 2 քիմիական հեղուկանավերից, 13 կոնտեյներական նավերից, 6 հեղուկ գազ արտահանող հեղուկանավերից և 4 նավթատար հեղուկանավերից։ Կատարի տարածքում գտնվող միակ միջազգային չափանիշներին համապատասխանող օդանավակայանը Դոհայի «Համադ» օդանավակայանն է։

=== Զբոսաշրջություն ===
[[Պատկեր:Souq Waqif, Doha, Catar, 2013-08-05, DD 82.JPG|thumb|266x266px|Գույնզգույն անձրևանոցներով պատսպարված փողոց [[Դոհա]]յում]]
Կատարի աշխարհագրական դիրքը լայն հնարավորություն է ընձեռում զբոսաշրջության ոլորտի զարգացման համար։ Կատարը գտնվում է [[Մերձավոր Արևելք]]ում՝ զբոսաշրջային հսկա [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ի հարևանությամբ` [[Պարսից ծոց]]ի ափին։ Տաք և խոնավ կլիմայական պայմանները, ինչպես նաև ֆինանսական մակարդակը թույլ են տալիս երկրում ստեղծել հիանալի պայմաններ արևային հանգիստ նախընտրող զբոսաշրջիկների համար։ Այս ոլորտի զարգացմանը նպաստող հանգամանքներից է նաև Կատարի ֆինանսական կայունությունը (մեծ թվով օտարերկրացիներ ապաստանում են այստեղ՝ աշխատանք գտնելու համար)։ Սակայն առկա են նաև մի շարք խոչընդոտներ, որոնց հիմնական մասի պատճառն այն է, որ Կատարը իսլամադավան պետություն է։ [[Շարիաթ]]ի վրա հիմնված Կատարական օրենսդրությունը խիստ պայմաններ է ստեղծում նաև Կատար ժամանած օտարերկրացի իրավախախտների նկատմամբ։ Կատարում զարգացած է [[Մշակութային զբոսաշրջություն|մշակութային]], [[Առողջապահություն|առողջապահական]], [[Սպորտ|սպորտային տուրիզմը]]։ Կատարը տիպիկ ավանդական արաբական պետություն է՝ ազգային և մշակութային ահռելի ժառանգությամբ։ Այստեղ կարելի է տեսնել բազմաթիվ բացօթյա ցուցահանդեսներ և թանգարաններ, որոնց մարգարիտը Դոհայի իսլամական արվեստի թանգարանն է։ Կատարը Մերձավոր Արևելքի առաջատար բժշկություն ունեցող երկրներից է։ Ամեն տարի տասնյակ անձինք Եգիպտոսից, Բահրեյնից, Սաուդյան Արաբիայից և այլ երկրներից ժամանում են Կատար՝ հանրամատչելի և բարձրորակ բուժում ստանալու նպատակով։ Կատարը նաև կարևոր նշանակություն ունի տարածաշրջանի սպորտի զարգացման մեջ։ Դրա վառ ապացույցն են ամեն տարի այս երկրում անցկացվող սպորտային միջոցառումները (այդ թվում և [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|Ֆուտբոլի աշխարհի 22-րդ առաջնությունը]])։ Զբոսաշրջության ոլորտի զարգացման ծրագրերը Կատարի կառավարության կողմից ներդրվել է դեռևս տասնամյակներ առաջ։ Այդ ծրագրերի իրականացման ճապարհին մայրաքաղաքում և հարակից տարածքներում կառուցվել են բազմաթիվ հյուրանոցներ և հանգստյան տներ, կոմերցիոն շինություններ և մշակութային կենտրոններ։ Արդյունքում՝ քաղաքամայր [[Դոհա]]ն դարձել է արաբական տարածաշրջանի ամենաճոխ քաղաքներից մեկը։ [[2007 թվական]]ին Կատար ժամանած զբոսաշրջիկների թիվը կազմել է 964 հազար մարդ, իսկ 2010 թվականին՝ շուրջ 1,5 միլիոն։ Զբոսաշրջությունը [[2013 թվական]]ին կազմել է ամբողջ երկրի [[Համախառն ներքին արդյունք]]ի 3.6 %-ը, իսկ [[2014 թվական]]ին՝ 4.1 %-ը։

;Կատար այցելող զբոսաշրջիկների թիվը (2017-2021)
{{Graph:Chart|width=700|height=200|xAxisTitle=տարիներ|yAxisTitle=1000 մարդ|type=line|x=2017 թ., 2018 թ., 2019 թ., 2020 թ., 2021 թ.|y=2256, 1819, 2137, 581, 611 |colors=#ea80fc}}
Աղբյուր՝ [https://www.qatartourism.com/content/dam/qatar-tourism/QT-Annual-Visitor-Report-2021-vf.pdf qatartourism.com]

;Կատար ժամանած զբոսաշրջիկների թվով առաջատար 5 պետությունները, 2021
{{Graph:PieChart|legend=Երկրներ|radius=150|values= [
      {"x": "Հնդկաստան","y": 166},
      {"x": "Սաուդյան Արաբիա","y": 116},
      {"x": "Օման","y": 29},
      {"x": "Քուվեյթ","y": 26},
      {"x": "Պակիստան","y": 19}
    ] 
}}
Աղբյուր՝ [https://www.qatartourism.com/content/dam/qatar-tourism/QT-Annual-Visitor-Report-2021-vf.pdf qatartourism.com]

== Մշակույթ ==
=== Ճարտարապետություն և կերպարվեստ ===
 
Կատարի տարածքում վաղուց ի վեր կառուցվել են [[Պաշտպանական հարմարանքներ|պաշտպանական ամրություններ]]՝ [[ամրոց]]ներ և [[Ամրոց|բերդեր]]։ Դրանք կառուցվել են հիմնականում [[կրաքար]]ից, [[կավ]]ից և այլ նյութերից։ Կատարի բնակելի տները կառուցված են տեղական կրաքարից, կապիճից և բազմաթիվ այլ շինանյութերից։ Դռները լինում են մետաղական կամ փայտե, պատուհանները՝ հիմնականում ապակե։ Կատարի մայրաքաղաք Դոհայի հին թաղամասերը կառուցված են ավանդական արաբական ճարտարապետական ոճով։ Դոհայի ֆինանսական և քաղաքական կենտրոնը բավականին տարբեր է պատմամշակութային ժառանգություն ունեցող հին թաղամասից։ Ժամանակակից քաղաքը կորցրել է արաբական ճարտարապետությանը բնորոշ լուծումները և կառուցվել է արևմտյան ճարտարապետության ազդեցությամբ։

[[2006 թվական]]ին Կատարում սկսվել է էկո-քաղաքի շինարարական աշխատանքներ։ Այս ծրագրի մեծ ներդրվել է 45 միլիարդ դոլար։ Նախատեսվում է շինարարությունն ավարտել 2019 թվականին։ Ծրագրի ավարտին [[Դոհա]]ն կունենա 450 հազար մարդ բնակչություն, այդ թվում՝ 200 հազար մշտական բնակիչ։

Դոհայի ժամանակակից ճարտարապետական գլուխգործոցը հանդիսանում է 400 հեկտար տարածք ընդգրկող արհեստական կղզին, որը կոչվում է ''«Մարգարտահատ Կատար»''։ Այն աշխարհի ամենամեծ տեխնածին կղզին է՝ թանկարժեք ապակյա շինություններով և ճարտարապետական նոր լուծումներով։ Ծրագրի ընդհանուր արժեքը կազմել է ԱՄՆ 15 միլիարդ դոլար։ Դոհայի ժամանակակից շինությունների մեծամասնությունը նախագծված է եվրոպացի (հիմնականում՝ [[Իսպանացիներ|իսպանացի]] և [[Ֆրանսիացիներ|ֆրանսիացի]]) ճարտարապետների կողմից։

Նախքան Կատարում [[նավթ]]ի հայտնաբերումը՝ Կատարցիները արվեստի ճյուղերից նախապատվություն էին տալիս գեղագրությանն ու ճարտարապետությանը։ Նավթային հեղափոխությունից հետո նկարչոթյունը դարձավ Կատարական արվեստի ամենահայտնի ձևերից մեկը։ Երկրի տարածքում սկսեցին կազմակերպվել ցուցահանդեսներ, որտեղ վաճառվում էին հայտնի արվեստագետների կտավները։ Կատարական կերպարվեստի հիմնադիրը Յուսուֆ Ահմադն է, ով էլ [[1977 թվական]]ին Դոհայում կազմակերպեց առաջին նկարչական ցուցահանդեսները։ Նրա նախաձեռնությամբ Կատարում բացվեց առաջին գեղարվեստական պատկերասրահը։ [[1982 թվական]]ին կազմակերպվեց կանանց առաջին ցուցահանդեսը։ [[20-րդ դար]]ի վերջին Կատարցի արվեստագետները ստեղծագործում էին հիմնականում [[սյուրռեալիզմ]]ի, [[Ռեալիզմ (կերպարվեստ)|ռեալիզմի]] և [[էքսպրեսիոնիզմ]]ի ժանրերում։

=== Երաժշտություն և պարարվեստ ===
Կատարական երաժշտությունը հիմնված է ծովային ժողովրդական պոեզիայի, քնարերգության, երգարվեստի և պարեարվեստի վրա։ Ծովին նվիրված երգը Կատարական ժողովրդական երաժշտության ամենատարածված տեսակն է<ref>{{Cite web |title=Կատարի մշակութային ժառանգություն |url=http://portal.www.gov.qa/wps/portal/topics/Tourism,+Culture+and+Leisure/heritageandcultural |accessdate=2015 թ․ ապրիլի 26 |publisher=Qatar e-Gov}}</ref>։ Մասնավորապես, արաբ երգահանները բազմաթիվ երգեր են նվիրել [[Մարգարիտ|մարգարտի]] որսով զբաղվող [[Ձկնորսություն|ձկնորսներին]]։ Ծովային երաժշտությունը, որն իր [[ռիթմ]]ով տարբերվում է [[Երաժշտություն|երաժշտության]] մյուս տեսակներից, ներկայացնում է մարգարտի կյանքի տևողությունը և կենսական նշանակությունը Կատարցիների կյանքում, ինչպես նաև բազմաթիվ ծովային դրվագներ՝ նավարկությունից մինչ նավաբեկություն։ Այս տեսակի երգերը երգվել են մարգարտի որսի ժամանակ։ Ասում են, որ ժամանակին մարգարտի փնտրտուքով զբաղվող յուրաքանչյուր նավ ուներ իր երգը։

Պարը Կատարցիների առօրյայի անբաժանելի մասն է<ref name="qatarembassy1">{{Cite web |title=Արվեստ և մշակույթ |url=http://www.qatarembassy.info/index.php?option=com_content&view=article&id=61:arts-and-culture&catid=12:tourism-culture-and-leisure&Itemid=4 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305023616/http://qatarembassy.info/index.php?catid=12:tourism-culture-and-leisure&id=61:arts-and-culture&itemid=4&option=com_content&view=article |archive-date=2016 թ․ մարտի 5 |accessdate=2015 թ․ հունիսի 25 |publisher=Միացյալ Թագավորության կատարական դեսպանություն}}</ref>։ Ամեն ուրբաթ օր [[Դոհա]]յում կազմակերպվում է ավանդական պարերի երեկո։ Կատարական ամենանշանավոր պարը կոչվում է արդա։ Արդա պարում են երկու հոգով՝ հարվածային գործիչների նվագակցությամբ։ [[Պարսից ծոց]]ի երկրներում հայտնի է արդա պարի երկու տեսակ՝ ցամաքային արդա և ծովային արդա։ Կատարական արդան այս երկու պարի տեսակների խառնուրդն է։ Պարի սկզբում տեղի է ունենում թմբուկներով երթ, որին հաջորդում է զույգերի բաժանումը։ Երկրորդ փուլի ժամանակ պարում են սրերով՝ Կատարելով կտրուկ շարժումներ։

=== Գրականություն ===
Կատարական գրականությունն ունի խոր ակունքներ։ Պատմական տարբեր ժամանակահատվածներում տարբեր պետությունների տիրապետությունն իր ազդեցությունն է ունեցել Կատարցի ժողովրդի ազգային պոեզիայի վրա։ Ավանդական գրողների և բանաստեղծների մեծամասնությունը ստեղծագործել է դասական [[Արաբական գրական զարթոնք|արաբական ոճով]], որը տարբերվում է Կատարցի ժամանակակից ստեղծագործողների գրական ոճից։ [[20-րդ դար]]ի կեսերից Կատարցի մշակութային գործիչները սկսեցին ստեղծագործել [[սյուրռեալիզմ]]ի և [[Էքսպրեսիոնիզմ|էքսպրեսիոնիզմի գրական ուղղություններում]]։ [[20-րդ դար|20]]-[[21-րդ դար]]երում գնալով ավելանում է երիտասարդ բանաստեղծների թիվը, որին նպաստում է այս երկրի ազգայի պոեզիայի վրա արևմտյան գրականության զգալի ազդեցությունը։ Կատարցի երիտասարդ բանաստեղծները գրում են [[Գիրք|ազատ գրքեր]] և [[քնարերգություն]]ներ, ինչպես նաև [[Քաղաքականություն|քաղաքական]] և [[Վավերագրական գրականություն|վավերագրական ստեղծագործություններ]]։ Կատարական ստեղծագործությունները հրատարակվում են հիմնականում [[Արաբերեն|արաբերեն լեզվով]], իսկ երբեմն նաև [[անգլերեն]]ով։

Կատարցի գրողներից նշանավոր են Ալի Խալիֆա ալ-Քուվարին, Բաքր Ահմադ Ալսերհանը, Իբրահիմ բին Յուսուֆ ալ-Ֆախրոն, Հաջար Ահմեդ Հաջար ալ-Բինալին, Կալթամ Ջաբեր ալ-Քուվարին, Մուզա ալ-Մալքին, Սոֆիա ալ-Մարիան, Մուհամմեդ ալ-Մադդիդը, Նաջիբ ալ-Նուայմին, Նասր ալ-Օթմանը, Յուսուֆ Ահմադը և այլք։

Ստեղծագործությունների հիմնական մասը հրատարակվում են «Bloomsbury Qatar Foundation Publishing» ({{lang-ar|بلومزبري مؤسسة قطر للنشر}}) հրատարակչությունում։ Գրական ստեղծագործություններից բացի հրատարակվում են նաև ամսագրեր և օրաթերթեր։

=== Մեդիա և լրատվություն ===
[[Պատկեր:Al_jazeera_arabic.jpg|thumb|250x250px|[[Ալ-Ջազիրա|«Ալ Ջազիրայի»]] շենքը [[Դոհա]]յում|ձախից]]
Կատարում [[մամուլ|մամուլի ազատությունը]] հարաբերական հասկացություն է։ Ըստ մի շարք լրատվամիջոցների՝ այս երկրում մամուլի ազատությունը դրված է հարցականի տակ։ Կատարում [[հեռուստատեսություն|հեռուստատեսային հեռարձակումը]] սկսվել է [[1970 թվական]]ից<ref>{{Cite book |author1=Barrie Gunter |url=https://books.google.am/books?id=89pMZd0JhDsC&pg=PA33 |title=Իսլամադավան արաբական երկրների լրատվական դաշտի ուսումնասիրություն |author2=Roger Dickinson |date=2013 թ․ հունիսի 6 |publisher=A&C Black |isbn=1-4411-0239-6 |page=33 |accessdate=2014 թ․ փետրվարի 8}}</ref>։ Առաջին հեռուստաալիքը [[Ալ-Ջազիրա|«ալ-Ջազիրան»]] էր, որն իր գործունեությունը սկսել է, որպես արաբական լուրերի կայան։ Հետագայում հեռուստաալիքի սահմաններն ընդարձակել են, իսկ ներկայումս ցանցը հասանելի է բազմաթիվ տարբեր լեզուներով։ Որոշ ժամանակ հետո Կատարական հեռուստատեսությունը համալրվել է գլոբալ ցանցի մի քանի մասնագիտացված հեռուստաալիքներով։

[[Զանգվածային լրատվության միջոցներ|ԶԼՄ-ների]] կողմից բաց հեռուստատեսությամբ կառավարության, էմիրի կամ իշխող արքայատոհմի քննադատությունը անօրինական է<ref name="blanchard2">{{Cite book |last=Blanchard |first=Christoper |url=https://books.google.am/books?id=Y7GCvg2eCx4C |title=Qatar: Background and U.S. Relations |publisher=Congressional Research Service |year=2014 |page=17}}</ref>։ Մամուլին վերաբերվող օրենսգրքի 46-րդ օրենսգրքի համաձայն ''«Կատարի Պետության էմիրը չի կարող ենթարկվել քննադատության, իսկ նրա հայտարարությունները չեն կարող վերնագրվել՝ առանց վերջինիս գրավոր թույլտվության»''<ref>{{Cite news |last=Roth |first=Richard J. |date=2013 թ․ մայիսի 8 |title=Awaiting a Modern Press Law in Qatar |url=https://www.nytimes.com/2013/05/09/opinion/global/Awaiting-a-Modern-Press-Law-in-Qatar.html |accessdate=2013 թ․ հունիսի 16 |work=New York Times}}</ref>։ Հետապնդման կարող են ենթարկվել նաև իսլամատյաց լրագրողները, կամ բոլոր այն լրատվական աշխատողները, որոնք ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն վիրավորանք են հասցնում [[իսլամ|մուսուլմանական կրոնին]]։ [[2014 թվական]]ին ընդունվում է կիբեռհանցագործության կանխարգելման մասին օրենք<ref>{{Cite web |date=2014 թ․ սեպտեմբերի 27 |title=New cybercrime law could have serious consequences for press freedom in Qatar |url=https://cpj.org/2014/09/new-cybercrime-law-could-have-serious-consequences.php |accessdate=2015 թ․ հունվարի 19 |publisher=cpj.org}}</ref>։ Օրենքում նշվում է, որ երկրում սահմանափակվում է մամուլի ազատությունը։ Այն ենթադրում է կեղծ լուրեր հրապարակող կամ երկրի խաղաղությունն ու անդորրը վտանգող օրինազանցների անխտիր դատապարտում<ref>{{Cite web |date=2014 թ․ սեպտեմբերի 17 |title=Qatar: New Cyber Crime Law poses real threat to Freedom of Expression |url=http://www.gc4hr.org/news/view/747 |accessdate=2015 թ․ հունվարի 19 |publisher=gc4hr.org}}</ref>։ [[Պարսից ծոց]]ի երկրների մարդու իրավունքների կենտրոնի հայտարարությամբ՝ Կատարում օրենքը սպառնալիք է խոսքի ազատության համար։ Միևնույն ժամանակ կառույցը հորդորել է Կատարական կառավարությանը վերանայել երկրի օրենսդրության որոշ կետեր։

Վերջին տարիներին մամուլը Կատարում ընդլայնվել է։ Ներկայումս այս երկրի տարածքում շրջանառվում են յոթ թերթեր, որոնցից չորսը լույս են տեսնում արաբերենով, իսկ երեքը՝ [[անգլերեն]]ով<ref>{{Cite book |url=https://books.google.am/books?id=BT1gIeuQq6wC |title=The Report: Qatar 2010 |publisher=Oxford Business Group |year=2010 |page=237}}</ref>։ Կան նաև հնդկական, նեպալական և շրիլանկայական թերթեր, որոնք տպագրվում են Կատարի ազգային փոքրամասնությունների համար։

=== Խոհանոց ===
[[Պատկեր:Flickr - cyclonebill - Serranoskinke, frugt, pølse, tortilla, oliven, manchego, salat, hummus og empanadas.jpg|thumb|237x237px|Կատարական ազգային ուտեստներ]]
Կատարի ազգային խոհանոցը ձևավորվել [[Հարավային Ասիա|հարավասիական տարածաշրջանի]] ազգային խոհանոցների ազդեցությամբ՝ չկորցնելով արաբական խոհանոցին բնորոշ առանձնահատկությունները։ Շրջանի ավանդական ճաշատեսակներից շատերը հիմնված են [[ծով]]ամթերքի՝ հատկապես [[օմարներ|օմարի]], [[խեցգետնանմաններ|ծովախեցգետնի]], թունաձկան և այլնի վրա<ref name=":3">{{Cite web |last=Բատվինա |first=Իրինա |title=Ավանդական կատարական խոհանոց |url=http://www.best-country.com/asia/qatar/food |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 27 |website=www.best-country.com}}</ref>։ Լայն կիրառություն ունի նաև ''հալյալ'' ({{lang-ar|حلال}}, արաբերենից թարգմանաբար՝ թույլատրելի) մսամթերքը, որը հարմարեցված է [[Շարիաթ|մուսուլմանական օրենքներին]]։ Բնական սնունդը (օրինակ՝ թթու խնձորն ու թարմ նուշը) համարվում է նուրբ խորտիկ։ Ինչպես արաբական մյուս երկրների ազգային խոհանոցներում, այնպես էլ Կատարական խոհանոցում լայն կիրառություն ունեն [[բրինձ]]ն ու կծու [[համեմունքներ]]ը։ Կատարի ազգային ուտեստը համարվում է եմենական ծագում ունեցող կաբսա ճաշատեսակը, որը պատրաստվում է մսից և բրնձից։ Ճաշատեսակը Կատարում առավել հայտնի է ''մաքբուս'' ({{lang-ar|مكبوس}}) անվանումով։ Կատարցիների ամենասիրած ուտեստներից է նաև կովի կամ այծի կաթով շոգեխաշված գառան կամ ոչխարի միսը։ Նշանավոր ուտեստներից է նաև ղուզին, որն իրենից ներկայացնում է բրնձով և [[ընկույզ]]ով համեմված գառան աղացած միս<ref>{{Cite web |title=Կատարական խոհանոց |url=https://www.visitqatar.qa/enjoy/eat/qatari-cuisine.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170420034949/https://www.visitqatar.qa/enjoy/eat/qatari-cuisine.html |archive-date=2017 թ․ ապրիլի 20 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 27 |website=www.visitqatar.qa |language=en}}</ref>։ Կատարցիների առօրյայում ամենաշատ օգտագործվող ճաշատեսակներից է [[Հումուս (ուտեստ)|հումուսը]], որը պարունակում է մեծ քանակությամբ որոկյալ բուսական [[սպիտակուցներ]], [[բջջանյութ|թաղաթանյութ]], չհագեցած [[ճարպեր]] և [[երկաթ]]։ Հումուսը պատրաստում են շոգեխաշած սիսեռից, որը հետո մշակում են և ստանում համասեռ զանգված։  

Սիսեռի պատրաստի խյուսի մեջ ավելացնում են [[ձիթապտուղ]]ի յուղ, կիտրոնի մզվածք կամ պատրաստի [[հյութ]] (առանց [[շաքարավազ]]ի) և թահին, այն է՝ [[քնջութ]]ի սոուս։ Համեմունքները ավելացնում են ըստ ցանկության և ճաշակի։ Կատարական խոհանոցն ունի նաև մի քանի համեղ աղանդերներ։ Դրանցից են մալալաբիան, որը կազմված է վարդի ջրից և պիստակ պուդինգից և ում ալի, որն էլ իր հերթին կազմված է հացի պուդինգից, ընկույզից և սպիտակ չամիչից։ [[Պատկեր:Coffee_Souq_Waqif_Doha.jpg|thumb|238x238px|[[Արաբական սուրճ]] Դոհայի Սուք Վաքիֆում|ձախից]]
Կատարական խոհանոցում ալկոհոլային խմիչքներ չեն օգտագործվում, փոխարենը՝ լայնորեն կիրառվում է թեյ և սուրճ։ Արաբական սուրճը չունի դառնություն և Կատարցիների ճնշող մեծամասնությունն այն օգտագործում է առանց շաքարավազ ավելացնելու։ Կատարական սուրճի առավելություններից մեկն այն է, որ այն պարունակում է բավականին մեծ քանակությամբ կոֆեին, որն ակտիվացնում է նյարդային համակարգը և օգնում է քնկոտներին՝ տալով զգալի էներգիա։ Սուրճն արաբական երկրների ոչ նյութական մշակութային ժառանգությունն է, որը գտնվում է [[Միավորված ազգերի Կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպություն|ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի]] վերահսկողության տակ։

Կատարցիների սննդակարգը բավականին պարզ է։ Նախաճաշին նրանք սովորաբար ընդունում են թեթև կերակուր՝ մածուն, պանիր կամ ձիթապտուղ՝ սուրճի ընկերակցությամբ։ Կեսօրվա ճաշը սովորաբար ավելի ծանր է և դժվարամարս։ Այն կազմված է նախուտեստից և աղանդերից։ Սովորաբար կեսօրին Կատարցիներն ուտում են [[Ոչխար|գառան]] [[միս]], [[ձկներ|ձուկ]], [[բանջարեղեն]] կամ [[բրինձ]] պարունակող ճաշատեսակներ և արաբական հաց։ Երեկոյան ճաշը սովորաբար ավելի թեթև է՝ բացառությամբ ռամադանի և հատուկ առիթների։ Կատարցիների կենցաղի գլխավոր առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ նրանցից շատերը հացը կիսելու ժամանակ դանակներ չեն օգտագործում<ref name=":3" />։

=== Սպորտ ===
[[Պատկեր:Qatar national football team.jpg|thumb|260x260px|[[Կատարի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]]|ձախից]]
[[Պատկեր:Sander Sagosen-GoldenLeague-20160110 3.JPG|thumb|238x238px|Կատարի հանդբոլի հավաքականի խաղացողները [[Նորվեգիա]]յի դեմ հանդիպման ժամանակ, [[հունվարի 10]], [[2016 թվական]]]][[Պատկեր:Al Arabi Basketball team (6872235996).jpg|thumb|238x238px|Ալ-Արաբին Կատարի ամենանշանավոր բասկետբոլային ակումբն է]]
[[Ֆուտբոլ]]ը Կատարի ամենատարածված [[սպորտ]]աձևն է։ Կատարի ֆուտբոլի մինչև 20 տարեկանների երիտասարդական հավաքականը [[1981 թվական]]ին հասել է մինչև եզրափակիչ, որտեղ պարտվել է [[Գերմանիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Արևմտյան Գերմանիայի ֆուտբոլի հավաքականին]] «4-0» հաշվով՝ դառնալով առաջնության փոխչեմպիոն։ [[2011 թվական]]ին Կատարում է անցկացվել Ասիայի 15-րդ առաջնությունը։ Առաջին անգամ այդ մրցաշարը Կատարը հյուրընկալել էր հեռավոր [[1988 թվական]]ին։ [[2010 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 2]]-ին Կատարը ստացել է [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2022|Ֆուտբոլի աշխարհի 2022 թվականի առաջնությունը]] հյուրընկալելու իրավունք։ Այսպիսով, [[2022 թվական]]ին [[Կատարի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Կատարի ազգային հավաքականի]] ֆուտբոլիստներն առաջին անգամ կմասնակցեն աշխարհի առաջնության եզրափակչին՝ շրջանցելով որակավորման փուլը։ Մրցույթի կազմակերպիչները [[ՖԻՖԱ]]-ի հովանավորությամբ նախատեսում են կառուցել 9 նոր մարզադաշտեր, ինչպես նաև ընդլայնել արդեն իսկ գոյություն ունեցող 3 մարզադաշտերը։ Այսպիսով՝ Կատարն առաջին [[Արաբական աշխարհ|արաբական երկիրն]] է, որ հյուրընկալում է հեղինակավոր ֆուտբոլային այս մրցաշարը։ Այնուամենայնիվ, մի շարք ֆուտբոլային քննադատներ մեղադրել են ՖԻՖԱ-ին կոռուպացված լինելու համար։ Կատարում [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն|Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության]] հանդիպումների անցկացման որոշմանը գլխավորապես դեմ է ՈւԵՖԱ-ի ներկայացուցչությունը։ Վերջիններիս պատճառաբանմամբ եվրոպական հավաքականների ֆուտբոլիստներն ի վիճակի չեն մարզադաշտ դուրս գալ արաբական ամռան եղանակային պայմաններում։ [[1972 թվական]]ից ի վեր ամեն տարի [[Դոհա]]յում անցկացվում է Կատարի էմիրի առաջնությունը, որը երկրի գլխավոր սպորտային մրցաշարներից է։ Կատարում զգալի հաջողություններ ունեն թիմային մյուս մարզաձևերը ևս։ [[2015 թվական]]ին Դոհան հյուրընկալում է հանդբոլի աշխարհի 24-րդ առաջնությունը։ Կատարի հանդբոլի ազգային հավաքականը առաջնության ընթացքում առավելության է հասնում [[Բրազիլիա]]յի, [[Չիլի]]ի, [[Սլովենիա]]յի, [[Բելառուս]]ի, [[Գերմանիա]]յի, իսկ 1/4 եզրափակչում նաև [[Լեհաստան]]ի հավաքականի նկատմամբ։ Եզրափակչում հաղթանակը բաժին հասավ [[Ֆրանսիա]]յին, իսկ Կատարը սեփական հարկի տակ դարձավ փոխչեմպիոն։ Կատարը զգալի հաջողություններ ունի նաև բասկետբոլի ասպարեզում։

Դոհայի միջազգային թենիսի համալիրը [[2008]] և [[2010 թվական]]ներին հյուրընկալել է կանանց պրոֆեսիոնալ միջազգային թենիսի [[WTA Ամփոփիչ մրցաշար]]ը։ Ամեն տարվա փետրվարին Կատարի սպորտի ֆեդերացիայի նախաձեռնությամբ վեց օր անընդմեջ անցկացվում են հեծանվավազքի մրցաշարեր։ Մրցույթն ընթանում է վեց տարբեր փուլերով, իսկ առաջնության հաղթողը մասնակցում է ազգային մրցությանը։ Կատարի մայրաքաղաք Դոհան մեկ անգամ իր հարկի տակ ընդունել է Ասիայի վոլեյբոլի առաջնությունը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանտուփ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://qatar.mfa.am Կատարում Հայաստանի դեսպանություն]
* [https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/7955 Կատարի մասին դասարան․ամ կայքում] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160906024111/http://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/7955 |date=2016-09-06 }}
* [https://diwan.gov.qa Կատարի կառավարության պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Վիքիճամփորդ երկար|Կատար}}
{{Navboxes
|title = Աշխարհագրական տեղագրություն
|list =
{{Ասիական երկրներ}}
{{Միջին Արևելք}}
{{Արաբական թերակղզու երկրներ}}
{{Պարսից ծոցի երկրներ}}
{{Միապետություններ}}
{{Արաբական երկրների լիգա}}
}}
{{Պորտալ|Կատար|Մերձավոր Արևելք|Աշխարհագրություն|գույն=1}}
{{Օրվա հոդված նախագծի մասնակից|2017 թվականի [[Կաղապար:Օրվա հոդված/Օգոստոսի 1, 2017 թ.|օգոստոսի 1]]}}
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=286}}

{{DEFAULTSORT:Կատար}}
[[Կատեգորիա:Արաբախոս երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Արաբական Լիգայի անդամ երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Արաբական թերակղզի]]
[[Կատեգորիա:ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Մերձավոր Արևելքի երկրներ]]
[[Կատեգորիա:ՕՊԵԿ անդամ երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության անդամ երկրներ]]