«Գառնանգղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ ծանոթագրության կաղապարում ամսաթվի թարգմանություն/ձևաչափի ուղղում |
||
| (17 intermediate revisions by 11 users not shown) | |||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Taxobox |
{{Taxobox |
||
| regnum = Կենդանիներ |
| regnum = Կենդանիներ |
||
| image file = |
| image file =Bartgeier_Gypaetus_barbatus_front_Richard_Bartz.jpg |
||
| image title = ''Գառնանգղ'' |
| image title = ''Գառնանգղ'' |
||
|phylum = [[Քորդավորներ]] |
|phylum = [[Քորդավորներ]] |
||
| Տող 8. | Տող 8. | ||
|familia = [[Ճուռակներ]] |
|familia = [[Ճուռակներ]] |
||
|genus = [[Գառնանգղեր]] |
|genus = [[Գառնանգղեր]] |
||
|species = |
|species = Գառնանգղ |
||
| latin = Gypaetus barbatus |
| latin = Gypaetus barbatus |
||
| author = ([[Linnaeus]], 1758) |
| author = ([[Linnaeus]], 1758) |
||
| Տող 23. | Տող 23. | ||
}} |
}} |
||
'''Գառնանգղ''' ({{lang-lat|Gypaetus barbatus}}), |
'''Գառնանգղ''' ({{lang-lat|''Gypaetus barbatus''}}), [[ճուռակներ]]ի ընտանիքի թռչուն։ Նստակյաց է, քիչ տարածված։ |
||
==Արտաքին կառուցվածք== |
== Արտաքին կառուցվածք == |
||
Մարմնի երկարությունը 100-115 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 266-282 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 5, |
Մարմնի երկարությունը 100-115 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 266-282 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 5, 5-6, 5 կգ։ Խոշոր անգղ է, թևերը՝ համաչափ երկար ու նեղ, պոչը՝ երկար, ծայրը՝ բութ։ Հասունի մարմինը վերևից սևավուն է, ներքևից՝ խամրած նարնջագույն։ Աչքերի երկայնքով տարածվող սև ակնադիմակը կտուցի հիմքից վերածվում է մորուքի։ |
||
| ⚫ | |||
Երիտասարդի մարմինը վերևից մուգ դարչնագույն է, ներքևից՝ մոխրադարչնագույն, գլուխը և վիզը՝ սևավուն։ Սավառնում է՝ թևերը թեթևակի կախ գցած, ծայրերը վեր ցցած, հաճախ՝ ձորերի ու լեռնամարգագետինների վրայով։ Բնակվում է անտառներին ու մարգագետիններին մերձ խոր ձորերում ու լեռներում։ |
|||
| ⚫ | |||
Սնվում է վայրի և ընտանի կենդանիների մկանային ու ոսկրային մնացորդներով, որսում է նաև թռչուններ, մանր կաթնասուններ։ |
Սնվում է վայրի և ընտանի կենդանիների մկանային ու ոսկրային մնացորդներով, որսում է նաև թռչուններ, մանր կաթնասուններ։ |
||
| ⚫ | |||
== Բազմացում և զարգացում == |
== Բազմացում և զարգացում == |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Թռչնաբանների հաշվարկներով՝ Հայաստանում կա գառանգղի ընդամենը 9-10 զույգ<ref>{{Cite web|url=https://news.am/arm/news/521102.html|title=Մենք տեսանք ճանապարհին ընկած մեծ թռչունի. Հայ ընտանիքը դեղնակտուց գառնանգղի է փրկել (ֆոտո)|website=news.am|language=hy|accessdate=2019 թ․ հունիսի 29}}</ref>։ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
|||
* [http://www.yerevanzoo.am/index.php?id=184&L=1&tx_ttnews%5Btt_news%5D=1609 Գառնանգղը Երևանի կենդանաբանական այգում] |
|||
| ⚫ | |||
{{Արտաքին հղումներ}} |
|||
[[Կատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներ]] |
[[Կատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Ճուռակներ]] |
[[Կատեգորիա:Ճուռակներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի թռչուններ]] |
|||
| ⚫ | |||
Ընթացիկ տարբերակը 23:02, 27 փետրվարի 2024-ի դրությամբ
| Գառնանգղ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||||
| Gypaetus barbatus
(Linnaeus, 1758)
|
||||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
|
Գառնանգղ (լատին․՝ Gypaetus barbatus), ճուռակների ընտանիքի թռչուն։ Նստակյաց է, քիչ տարածված։
Արտաքին կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մարմնի երկարությունը 100-115 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 266-282 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 5, 5-6, 5 կգ։ Խոշոր անգղ է, թևերը՝ համաչափ երկար ու նեղ, պոչը՝ երկար, ծայրը՝ բութ։ Հասունի մարմինը վերևից սևավուն է, ներքևից՝ խամրած նարնջագույն։ Աչքերի երկայնքով տարածվող սև ակնադիմակը կտուցի հիմքից վերածվում է մորուքի։
Երիտասարդի մարմինը վերևից մուգ դարչնագույն է, ներքևից՝ մոխրադարչնագույն, գլուխը և վիզը՝ սևավուն։ Սավառնում է՝ թևերը թեթևակի կախ գցած, ծայրերը վեր ցցած, հաճախ՝ ձորերի ու լեռնամարգագետինների վրայով։ Բնակվում է անտառներին ու մարգագետիններին մերձ խոր ձորերում ու լեռներում։
Սննդառություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սնվում է վայրի և ընտանի կենդանիների մկանային ու ոսկրային մնացորդներով, որսում է նաև թռչուններ, մանր կաթնասուններ։
Բազմացում և զարգացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ամուսնական զույգերը անբաժան են ողջ կյանքի ընթացքում։ Բազմանում են հունվար-սեպտեմբերին։ Բույնը ծավալուն կույտ է՝ ճյուղերից, խոտաբույսերից, բրդից, մորթուց։ Բնադրում է ժայռաքիվերին կամ խոր խորշերում։ Դնում է 84 մմ տրամագծով, բաց կարմրավուն-դարչնագույն՝ մանուշակագույն վրձնախազերով 1-2 ձու։
Այլ լեշակերների համակարգում կատարում է սանիտարի դեր, սակայն լեշի և դիակների խիստ կրճատման հետևանքով բնադրման նախապատրաստվելու շրջանում կարիք ունի արհեստական կերակրման։
Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։
Թռչնաբանների հաշվարկներով՝ Հայաստանում կա գառանգղի ընդամենը 9-10 զույգ[1]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Մենք տեսանք ճանապարհին ընկած մեծ թռչունի. Հայ ընտանիքը դեղնակտուց գառնանգղի է փրկել (ֆոտո)». news.am. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 29-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գառնանգղ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գառնանգղ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
