«Հիդրազիդներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

Ընթացիկ տարբերակը 17:38, 1 փետրվարի 2015-ի դրությամբ

Հիդրազիդներ, R_kE(=O)_l(OH)_m (l ≠ 0) ընդհանուր քիմիական բանաձևով օքսոթթուների ածանցյալներ (ինչպես կարբոնաթթվի, այնպես էլ այլ օրգանական թթուների)։ Ըստ երևույթին նրանք հանդիսանում են հիդրազինով (-NRNR₂) -OH խմբի տեղակալման արգասիք։

Կարբոնաթթուների հիդրազիդները՝ կարբոհիդրազիդները (RCO-NRNR₂) հաճախ անվանվում են հիդրազիդներ, իսկ այլ թթուների համար, ըստ IUPAC անվանակարգման, հիդրազիդների համար նշվում է թթվային մնացորդը, օրինակ՝ սուլֆոթթուների հիդրազիդները (R-SO₂-NHNH₂) կոչվում են սուլֆոնոհիդրազիդներ^[1]։

Ստացում

Հիդրազիդների ստացման կիրառվող մեթոդներից է հիդրազինի ացիլացումը կարբոնաթթուների տարբեր ածանցյալներով (լակտոններ, անհիդրիդներ, քլորանհիդրիդներ)։

{\mathsf {RCOX+N_{2}H_{4}\rightarrow RCONHNH_{2}+HX}}

Այս ռեակցիան նման է ամիդների ստացմանը ամինների ացիլացումից։

Ամինոխմբի α-ազդեցությունը դարձնում է նրանց ամիններից ավելի նուկլեոֆիլ միացություններ։

Կիրառություն

Շատ հիդրազիդներ ցուցաբերում են կենսաբանական ակտիվություն։ Որոշները օգտագործվում են որպես հակադուբերկուլոզային միջոցներ (իզոնիազիդ, ֆթիվազիդ)։

Ամինոֆթալաթթվի հիդրազիդը՝ լյումինոլը, օգտագործվում է որպես հելիլյումինեսցենտային ինդիկատոր անալիտիկ քիմիայում ջրածնի պերօքսիդի և նրա քայքայումը կատալիզող մետաղների (Cu(II), Co(II)) շատ փոքր քանակությունների որոշման համար։ Այն օգտագործվում է նաև դատաքննության ժամանակ որպես արյան հետքերի՝ հեմոգլոբինի որոշիչ։

Ծանոթագրություններ

↑ hydrazides // IUPAG Gold Book

Գրականություն

Иоффе Б. В., Кузнецов М. А., Потехин А. А., Химия органических производных гидразина, Химия, 1979
Колла В. Э., Берлинский И. С., Фармакология и химия производных гидразина, Йошкар-Ола, Марийское книжное изд., 1976

[1] ydrazides // IUPAG Gold Book

[1]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Hydrazyd.svg|thumb|right|160px|Կարբոնաթթվի հիդրազիդի կառուցվածք]]
-'''Հիդրազիդներ''', R<sub>k</sub>E(=O)<sub>l</sub>(OH)<sub>m</sub> (l ≠ 0) ընդհանուր քիմիական բանաձևով [[օքսոթթուներ]]ի ածանցյալներ (ինչպես [[կարբոնաթթու|կարբոնաթթվի]], այնպես էլ այլ օրգանական թթուների): Ըստ երևույթին նրանք հանդիսանում են [[հիդրազին]]ով (-NRNR<sub>2</sub>) -OH խմբի տեղակալման արգասիք:
+'''Հիդրազիդներ''', R<sub>k</sub>E(=O)<sub>l</sub>(OH)<sub>m</sub> (l ≠ 0) ընդհանուր քիմիական բանաձևով [[օքսոթթուներ]]ի ածանցյալներ (ինչպես [[կարբոնաթթու|կարբոնաթթվի]], այնպես էլ այլ օրգանական թթուների)։ Ըստ երևույթին նրանք հանդիսանում են [[հիդրազին]]ով (-NRNR<sub>2</sub>) -OH խմբի տեղակալման արգասիք։
-Կարբոնաթթուների հիդրազիդները՝ ''կարբոհիդրազիդները'' (RCO-NRNR<sub>2</sub>) հաճախ անվանվում են հիդրազիդներ, իսկ այլ թթուների համար, ըստ IUPAC անվանակարգման, հիդրազիդների համար նշվում է թթվային մնացորդը, օրինակ՝ [[սուլֆոթթուներ]]ի հիդրազիդները (R-SO<sub>2</sub>-NHNH<sub>2</sub>) կոչվում են սուլֆոնոհիդրազիդներ<ref>[http://goldbook.iupac.org/H02879.html hydrazides // IUPAG Gold Book]</ref>:
+Կարբոնաթթուների հիդրազիդները՝ ''կարբոհիդրազիդները'' (RCO-NRNR<sub>2</sub>) հաճախ անվանվում են հիդրազիդներ, իսկ այլ թթուների համար, ըստ IUPAC անվանակարգման, հիդրազիդների համար նշվում է թթվային մնացորդը, օրինակ՝ [[սուլֆոթթուներ]]ի հիդրազիդները (R-SO<sub>2</sub>-NHNH<sub>2</sub>) կոչվում են սուլֆոնոհիդրազիդներ<ref>[http://goldbook.iupac.org/H02879.html hydrazides // IUPAG Gold Book]</ref>։
 == Ստացում ==
-Հիդրազիդների ստացման կիրառվող մեթոդներից է [[հիդրազին]]ի ացիլացումը կարբոնաթթուների տարբեր ածանցյալներով ([[լակտոններ]], [[անհիդրիդներ]], [[քլորանհիդրիդներ]]):
+Հիդրազիդների ստացման կիրառվող մեթոդներից է [[հիդրազին]]ի ացիլացումը կարբոնաթթուների տարբեր ածանցյալներով ([[լակտոններ]], [[անհիդրիդներ]], [[քլորանհիդրիդներ]])։
 :: <math>\mathsf{RCOX + N_2H_4 \rightarrow RCONHNH_2 + HX}</math>
-Այս ռեակցիան նման է [[ամիդներ]]ի ստացմանը [[ամիններ]]ի ացիլացումից:
+Այս ռեակցիան նման է [[ամիդներ]]ի ստացմանը [[ամիններ]]ի ացիլացումից։
-Ամինոխմբի α-ազդեցությունը դարձնում է նրանց ամիններից ավելի նուկլեոֆիլ միացություններ:
+Ամինոխմբի α-ազդեցությունը դարձնում է նրանց ամիններից ավելի նուկլեոֆիլ միացություններ։
 == Կիրառություն ==
 [[Պատկեր:Luminol.svg|thumb|100 px|[[լյումինոլ]]]]
-Շատ հիդրազիդներ ցուցաբերում են կենսաբանական ակտիվություն: Որոշները օգտագործվում են որպես հակադուբերկուլոզային միջոցներ ([[իզոնիազիդ]], ֆթիվազիդ):
+Շատ հիդրազիդներ ցուցաբերում են կենսաբանական ակտիվություն։ Որոշները օգտագործվում են որպես հակադուբերկուլոզային միջոցներ ([[իզոնիազիդ]], ֆթիվազիդ)։
-Ամինոֆթալաթթվի հիդրազիդը՝ [[լյումինոլ]]ը, օգտագործվում է որպես հելիլյումինեսցենտային [[ինդիկատորներ (քիմիա)|ինդիկատոր]] [[անալիտիկ քիմիա]]յում [[ջրածնի պերօքսիդ]]ի և նրա քայքայումը կատալիզող մետաղների ([[պղինձ|Cu]](II), [[կոբալտ|Co]](II)) շատ փոքր քանակությունների որոշման համար: Այն օգտագործվում է նաև դատաքննության ժամանակ որպես արյան հետքերի՝ [[հեմոգլոբին]]ի որոշիչ:
+Ամինոֆթալաթթվի հիդրազիդը՝ [[լյումինոլ]]ը, օգտագործվում է որպես հելիլյումինեսցենտային [[ինդիկատորներ (քիմիա)|ինդիկատոր]] [[անալիտիկ քիմիա]]յում [[ջրածնի պերօքսիդ]]ի և նրա քայքայումը կատալիզող մետաղների ([[պղինձ|Cu]](II), [[կոբալտ|Co]](II)) շատ փոքր քանակությունների որոշման համար։ Այն օգտագործվում է նաև դատաքննության ժամանակ որպես արյան հետքերի՝ [[հեմոգլոբին]]ի որոշիչ։
 == Ծանոթագրություններ ==
@@ Տող 27. / Տող 27. @@
 {{օրգանական միացություններ}}
-[[Կատեգորիա:հիդրազիդներ]]
+[[Կատեգորիա:Հիդրազիդներ]]