«Մասնակից:Ani1623/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

13:49, 30 Սեպտեմբերի 2023-ի տարբերակ

Տերիերներ (), շների ցեղատեսակի խումբ, նախատեսված փորող կենդանիների որսի համար, և կրծողների դեմ պայարելու համար ^[1]^[2]։ Տերիերներ, սրանք շների ցեղատեսակներից մեկն են կամ տերիեր տեսակի բնիկ ցեղատեսակներ, որոնք ինչպես կանոն փոքրիկ, մռայլ, ճարպիկ և համարձակ են^[3]։ Տերիեր տեսակի շները տարբերվում են իրենց չափերով 1 կգ֊ից (2 ֆունտ) մինչև 32կգ (71 ֆունտ) և սովորաբար դասակարգվում են ըստ պարամետրերի կամ առանձնահատկությունների: Գոյություն ունեն տերիերների հինգ տարբեր խմբեր, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի տարբեր ձևեր և չափեր։ Ժամանակակից տերիերները (մինչև 30 ցեղատեսակ) օգտագօրծվում են, որպես ծառայողական (ինչպես՝ Էրդելտերները), որսորդական (Ֆոկստեր, Գերմանական Յագտեր), ունիվերսալ գյուղական (Բորդեր֊տերիեր, Իռլանդական տերիեր) և դեկորատիվ (Բիվեր֊յորկշիրական տերիեր) շներ։

Պատմություն

Տերիերի ցեղատեսակների մեծ մասը կատարելագործվել են հին, հատուկ բուծված շներից: Որսորդական տերիերներն օգտագործվում էին սպորտում։ Տերիերները մրցում էին առնետների փոսը մաքրելու հարցում. հաղթում էր շունը, որն ավելի արագ էր սպանում բոլոր առնետներին։ Տասնութերորդ դարում որոշ տերիերներին խաչասերում էին բիգլերի հետ, որպեսզի լավացնեն նրանց որսը, իսկ որոշներին֊մարտական շների ցեղատեսակներով «հաստատակամությունը բարձրացնելու և քաջությունը բարձրացնելու համար»^[4]։

Այսօր տերիերների մեծ մասը պահվում է որպես ուղեկցող շներ և ընտանի կենդանիներ: Նրանք հակված են հավատարիմ և սիրալիր լինել իրենց տերերի նկատմամբ:

Տերիերների տեսակները և բազմությունը

18֊րդ դարում Բրիտանիայում ճանաչվել են միայն երկու տեսակի տերիեր․երկար ոտքեր և կարճ ոտքեր^[5]։ Այսօր տերիերները հաճախ ոչ պաշտոնապես դասակարգվում են ըստ չափի կամ գործառույթի:

Որսորդական ցեղատեսակները դեռ օգտագործվում են զոհին գտնելու համար, դիտարկելով կամ լրտեսելով նրան, հատկապես գետնի տակ, և երբեմն ՝ որսն արգելափակելու համար: Ժամանակակից օրինակները ներառում են ջեկ֊ռասսել֊տերիեր, Գերմանական Յագտերներ, Ռետ֊տերիեր, Դոբերմանի և Պատերդեյլ֊տերիեր։ Կան նաև կարճ ոտքերով տերիերներ, ինչպես Կեռն֊տերիեր, Շոտլանդական տերիեր և արևմտյան֊բարձրավանդակի֊սպիտակ֊տերիեր, որոնք նույնպես օգտագօրծում են կրծողներին ոչնչացնելու համար։

Բնօրինակ որսորդական տերիերները ներառում են ֆել տերիեր(բուծվել է Հյուսիսային Անգլիայում ՝ աղվեսների սպանությանը օգնելու համար) և հանթ տերիեր (բուծվել է հարավային Անգլիայում ՝ ավանդական ձիերի որսի ժամանակ աղվեսներին հայտնաբերելու, սպանելու կամ հետապնդելու համար):

Բուլդոգի և տերիերի տարբեր խառնուրդներ, որոնք ցլերին հալածելու և շների կռիվների համար էին 19֊րդ դարում, հետագայում վերամշակվեցին առանձին ցեղատեսակների, որոնք համատեղում էին ինչպես տերիերի, այնպես էլ բուլդոգի հատկությունները։ Բացառությամբ բեստոն֊տերիերների, քանի որ նրանք հակված են լինել տերիերների կենալ֊խմբում: Բուծողները բուծել են ժամանակակից Բուլ տերիերի ցեղատեսակներ, ինչպիսիք են Բուլ տերիերը և Ստաֆորդշիր Բուլ տերիերը, որոնք ընտանեկան շներ են և ցուցադրական տերիերներ:

Տոյհ֊տերիերները բուծվել են ավելի մեծ տերիերներից: Այս ցեղատեսակները ներառում են անգլիական Տոյհ տերիերը և Յորքշիրի տերիերը: Փոքր լինելով ՝ նրանք պահպանում են իսկական տերիերական բնավորությունը և հնազանդ «փակ շներ»չեն։ Բուլ֊էնդ֊տերիերի-ի այլ ժառանգներ, ինչպիսիք են ասիական Գուլ֊տերիերը, այն շների շարքում են, որոնք դեռ բուծվում են շների անօրինական կռիվների համար։

Արտաքին տեսք

Տերիերը արտաքին տեսքով մեծապես տարբերվում է շատ փոքր, թեթև, հարթ մազերով, ինչպիսիք են անգլիական տհոյ֊տերիերը (սև ՝ վառ թուխ երանգներով որոնք կշռում են 27 կգ (6 ֆունտ), կոպիտ վերարկուով շատ մեծ էլդերտեր-ին, որոնք կարող են հասնել 32կգ (70 ֆունտ) կամ ավելի։ 2004 թվականին Միացյալ քենել֊ ակումբը ճանաչեց ռետ֊տերիեր-ից ստացված նոր, մազազուրկ տերիեր ցեղատեսակը, որը կոչվում էր ամերիկյան մերկ տերիեր:

Քենել֊ակումբի դասակարգում

Շների ցուցադրություններին մասնակցելիս շների ակումբների մեծ մասը, ներառյալ շների միջազգային ֆեդերացիան, բուծում են մաքուր ցեղատեսակի տերիերներ իրենց սեփական տերիերների խմբում^[6]։

Ծանոթագրույուններ

↑ «Terrier Dog Breeds : Dog Breed Selector». Animal Planet (անգլերեն). Վերցված է 2019-06-09-ին.
↑ «Terrier Group». American Kennel Club (անգլերեն). Վերցված է 2019-06-09-ին.
↑ Roeder, Oliver (2016-02-16). «Terriers Were Once The Greatest Dogs In The World». FiveThirtyEight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019-06-09-ին.
↑ Marvin, John T. (1982). «2. Background and Heritage of the Terrier Family». The New Complete Scottish Terriers (Second ed.). New York: Howell Book House Inc. էջեր 20. ISBN 978-0-87605-306-5.
↑ Dandie Dinmont Terrier Club of America. «History of the Dandie Dinmont». DDTCA. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-04-12-ին. Վերցված է 2008-03-28-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ «Group 3: Terriers». Fédération Cynologique Internationale. Վերցված է 17 December 2019-ին.

Սա Կինոլոգիայի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

[1] «Terrier Dog Breeds : Dog Breed Selector». Animal Planet (անգլերեն). Վերցված է 2019-06-09-ին.

[2] «Terrier Group». American Kennel Club (անգլերեն). Վերցված է 2019-06-09-ին.

[3] Roeder, Oliver (2016-02-16). «Terriers Were Once The Greatest Dogs In The World». FiveThirtyEight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019-06-09-ին.

[4] Marvin, John T. (1982). «2. Background and Heritage of the Terrier Family». The New Complete Scottish Terriers (Second ed.). New York: Howell Book House Inc. էջեր 20. ISBN 978-0-87605-306-5.

[5] Dandie Dinmont Terrier Club of America. «History of the Dandie Dinmont». DDTCA. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-04-12-ին. Վերցված է 2008-03-28-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[6] «Group 3: Terriers». Fédération Cynologique Internationale. Վերցված է 17 December 2019-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+'''Տերիերներ''' ({{ԱԾ}}), [[Շներ|շների]] ցեղատեսակի խումբ, նախատեսված փորող կենդանիների որսի համար, և կրծողների դեմ պայարելու համար <ref>{{Cite web|url=http://animal.discovery.com/breed-selector/dog-breeds/terrier-dogs.html|title=Terrier Dog Breeds : Dog Breed Selector|website=Animal Planet|language=en|access-date=2019-06-09}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.akc.org/dog-breeds/terrier/|title=Terrier Group|website=American Kennel Club|language=en|access-date=2019-06-09}}</ref>։ Տերիերներ, սրանք շների [[Ցեղ|ցեղատեսակներից]] մեկն են կամ տերիեր տեսակի բնիկ ցեղատեսակներ, որոնք ինչպես կանոն փոքրիկ, մռայլ, ճարպիկ և համարձակ են<ref>{{Cite web|url=https://fivethirtyeight.com/features/terriers-were-once-the-greatest-dogs-in-the-world-westminster-dog-show/|title=Terriers Were Once The Greatest Dogs In The World|last=Roeder|first=Oliver|date=2016-02-16|website=FiveThirtyEight|language=en-US|access-date=2019-06-09}}</ref>։ Տերիեր տեսակի շները տարբերվում են իրենց չափերով 1 կգ֊ից (2 ֆունտ) մինչև 32կգ (71 ֆունտ) և սովորաբար դասակարգվում են ըստ պարամետրերի կամ առանձնահատկությունների: Գոյություն ունեն տերիերների հինգ տարբեր խմբեր, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի տարբեր ձևեր և չափեր։ Ժամանակակից տերիերները (մինչև 30 ցեղատեսակ) օգտագօրծվում են, որպես ծառայողական (ինչպես՝ Էրդելտերները), որսորդական (Ֆոկստեր, Գերմանական Յագտեր), ունիվերսալ գյուղական (Բորդեր֊տերիեր, Իռլանդական տերիեր) և դեկորատիվ (Բիվեր֊յորկշիրական տերիեր) շներ։
-'''Տերիերներ''' ({{ԱԾ}}), [[Շներ|շների]] ցեղատեսակի խումբ, նախատեսված փորող կենդանիների որսի համար, և կրծողների դեմ պայարելու համար <ref>{{Cite web|url=http://animal.discovery.com/breed-selector/dog-breeds/terrier-dogs.html|title=Terrier Dog Breeds : Dog Breed Selector|website=Animal Planet|language=en|access-date=2019-06-09}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.akc.org/dog-breeds/terrier/|title=Terrier Group|website=American Kennel Club|language=en|access-date=2019-06-09}}</ref>։ Տերիերներ,սրանք շների [[Ցեղ|ցեղատեսակներից]] մեկն են կամ Տերիեր տեսակի բնիկ ցեղատեսակներ,որոնք ինչպես կանոն փոքրիկ,մռայլ,ճարպիկ և համարձակ են<ref>{{Cite web|url=https://fivethirtyeight.com/features/terriers-were-once-the-greatest-dogs-in-the-world-westminster-dog-show/|title=Terriers Were Once The Greatest Dogs In The World|last=Roeder|first=Oliver|date=2016-02-16|website=FiveThirtyEight|language=en-US|access-date=2019-06-09}}</ref>։Տերիեր տեսակի շները տարբերվում են իրենց չափերով 1կգ․ից (2 ֆունտ) մինչև 32կգ (71 ֆունտ) և սովորաբար դասակարգվում են ըստ պարամետրերի կամ առանձնահատկությունների: Գոյություն ունեն տերիերների հինգ տարբեր խմբեր, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի տարբեր ձևեր և Չափեր։Ժամանակակից Տերիերները(մինչև 30ցեղատեսակ) օգտագօրծվում են ,որպես ծառայողական (ինչպես,Էրդելտերները ), որսորդական (Ֆոկստեր,Գերմանական Յագտեր), ունիվերսալ գյուղական (Բորդեր֊տերիեր,Իռլանդական տերիեր) և դեկորատիվ(Բիվեր֊յորկշիրական տերիեր) շներ։
 == Պատմություն ==
-Տերիերի ցեղատեսակների մեծ մասը կատարելագործվել են հին, հատուկ բուծված շներից:Որսորդական տերիերներն օգտագործվում էին սպորտում ։ Տերիերները մրցում էին առնետների փոսը մաքրելու հարցում. հաղթում էր շունը, որն ավելի արագ էր սպանում բոլոր առնետներին։ Տասնութերորդ դարում որոշ Տերիերներին խաչասերում էին Բիգլերի հետ,որպեսզի լավացնեն նրանց որսը,իսկ որոշներին—մարտական շների ցեղատեսակներով «հաստատակամությունը բարձրացնելու և քաջությունը բարձրացնելու համար»։<ref>{{cite book
+Տերիերի ցեղատեսակների մեծ մասը կատարելագործվել են հին, հատուկ բուծված շներից: Որսորդական տերիերներն օգտագործվում էին սպորտում։ Տերիերները մրցում էին առնետների փոսը մաքրելու հարցում. հաղթում էր շունը, որն ավելի արագ էր սպանում բոլոր առնետներին։ Տասնութերորդ դարում որոշ տերիերներին խաչասերում էին բիգլերի հետ, որպեսզի լավացնեն նրանց որսը, իսկ որոշներին֊մարտական շների ցեղատեսակներով «հաստատակամությունը բարձրացնելու և քաջությունը բարձրացնելու համար»<ref>{{cite book
 |last= Marvin
 |first= John T.
@@ Տող 18. / Տող 17. @@
 |url-access= registration
 |url= https://archive.org/details/newcompletescott00marv/page/20
-}}</ref>
+}}</ref>։
 Այսօր տերիերների մեծ մասը պահվում է որպես ուղեկցող շներ և ընտանի կենդանիներ: Նրանք հակված են հավատարիմ և սիրալիր լինել իրենց տերերի նկատմամբ:
@@ Տող 32. / Տող 31. @@
 |archive-url= https://web.archive.org/web/20080412230506/http://clubs.akc.org/ddtca/about/history.htm
 |deadlink= yes
-}}</ref>։Այսօր տերիերները հաճախ ոչ պաշտոնապես դասակարգվում են ըստ չափի կամ գործառույթի:
+}}</ref>։ Այսօր տերիերները հաճախ ոչ պաշտոնապես դասակարգվում են ըստ չափի կամ գործառույթի:
-Որսորդական ցեղատեսակները դեռ օգտագործվում են զոհին գտնելու համար,դիտարկելով կամ լրտեսելով նրան, հատկապես գետնի տակ, և երբեմն ՝ որսն արգելափակելու համար: Ժամանակակից օրինակները ներառում են [[Ջեք ռասել տերիեր|ջեկ֊ռասսել֊տերիեր]],Գերմանական Յագտերներ,Ռետ֊տերիեր,Դոբերմանի և Պատերդեյլ֊տերիեր։ Կան նաև կարճ ոտքերով տերիերներ,ինչպես Կեռն֊տերիեր,Շոտլանդական տերիեր և արևմտյան֊բարձրավանդակի֊սպիտակ֊տերիեր,որոնք նույնպես օգտագօրծում են կրծողներին ոչնչացնելու համար։
+Որսորդական ցեղատեսակները դեռ օգտագործվում են զոհին գտնելու համար, դիտարկելով կամ լրտեսելով նրան, հատկապես գետնի տակ, և երբեմն ՝ որսն արգելափակելու համար: Ժամանակակից օրինակները ներառում են [[Ջեք ռասել տերիեր|ջեկ֊ռասսել֊տերիեր]], Գերմանական Յագտերներ, Ռետ֊տերիեր, [[Դոբերման|Դոբերմանի]] և Պատերդեյլ֊տերիեր։ Կան նաև կարճ ոտքերով տերիերներ, ինչպես Կեռն֊տերիեր, Շոտլանդական տերիեր և արևմտյան֊բարձրավանդակի֊սպիտակ֊տերիեր, որոնք նույնպես օգտագօրծում են կրծողներին ոչնչացնելու համար։
 Բնօրինակ որսորդական տերիերները ներառում են ֆել տերիեր(բուծվել է Հյուսիսային Անգլիայում ՝ աղվեսների սպանությանը օգնելու համար) և հանթ տերիեր (բուծվել է հարավային Անգլիայում ՝ ավանդական ձիերի որսի ժամանակ աղվեսներին հայտնաբերելու, սպանելու կամ հետապնդելու համար):
-Բուլդոգի և տերիերի տարբեր խառնուրդներ,որոնք ցլերին հալածելու և շների կռիվների համար էին 19֊րդ դարում,հետագայում վերամշակվեցին առանձին ցեղատեսակների, որոնք համատեղում էին ինչպես տերիերի, այնպես էլ բուլդոգի հատկությունները։ Բացառությամբ [[Բոսթոնյան տերիեր|բեստոն֊տերիերների]],քանի որ նրանք հակված են լինել տերիերների կենալ֊խմբում: Բուծողները բուծել են ժամանակակից Բուլ տերիերի ցեղատեսակներ, ինչպիսիք են [[Բուլտերիեր|Բուլ տերիերը]] և Ստաֆորդշիր Բուլ տերիերը, որոնք ընտանեկան շներ են և ցուցադրական տերիերներ:
+Բուլդոգի և տերիերի տարբեր խառնուրդներ, որոնք ցլերին հալածելու և շների կռիվների համար էին 19֊րդ դարում, հետագայում վերամշակվեցին առանձին ցեղատեսակների, որոնք համատեղում էին ինչպես տերիերի, այնպես էլ բուլդոգի հատկությունները։ Բացառությամբ [[Բոսթոնյան տերիեր|բեստոն֊տերիերների]], քանի որ նրանք հակված են լինել տերիերների կենալ֊խմբում: Բուծողները բուծել են ժամանակակից Բուլ տերիերի ցեղատեսակներ, ինչպիսիք են [[Բուլտերիեր|Բուլ տերիերը]] և Ստաֆորդշիր Բուլ տերիերը, որոնք ընտանեկան շներ են և ցուցադրական տերիերներ:
-Տոյհ֊տերիերները բուծվել են ավելի մեծ տերիերներից:Այս ցեղատեսակները ներառում են անգլիական Տոյհ տերիերը և [[Յորքշիրյան տերիեր|Յորքշիրի տերիերը]]: Փոքր լինելով ՝ նրանք պահպանում են իսկական տերիերական բնավորությունը և հնազանդ «փակ շներ»չեն ։ Բուլ֊էնդ֊տերիերի-ի այլ ժառանգներ, ինչպիսիք են ասիական Գուլ֊տերիերը, այն շների շարքում են, որոնք դեռ բուծվում են շների անօրինական կռիվների համար։
+Տոյհ֊տերիերները բուծվել են ավելի մեծ տերիերներից: Այս ցեղատեսակները ներառում են անգլիական Տոյհ տերիերը և [[Յորքշիրյան տերիեր|Յորքշիրի տերիերը]]: Փոքր լինելով ՝ նրանք պահպանում են իսկական տերիերական բնավորությունը և հնազանդ «փակ շներ»չեն։ Բուլ֊էնդ֊տերիերի-ի այլ ժառանգներ, ինչպիսիք են ասիական Գուլ֊տերիերը, այն շների շարքում են, որոնք դեռ բուծվում են շների անօրինական կռիվների համար։
 === Արտաքին տեսք ===
-Տերիերը արտաքին տեսքով մեծապես տարբերվում է շատ փոքր, թեթև,հարթ մազերով,ինչպիսիք են անգլիական տհոյ֊տերիերը (Սև ՝ վառ թուխ երանգներով որոնք կշռում են 27կգ(6 фунтов),կոպիտ վերարկուով շատ մեծ էլդերտեր-ին, որոնք կարող են հասնել 32կգ (70 ֆունտ) կամ ավելի։ 2004 թվականին Միացյալ քենել֊ ակումբը ճանաչեց ռետ֊տերիեր-ից ստացված նոր, մազազուրկ տերիեր ցեղատեսակը, որը կոչվում էր ամերիկյան մերկ տերիեր:
+Տերիերը արտաքին տեսքով մեծապես տարբերվում է շատ փոքր, թեթև, հարթ մազերով, ինչպիսիք են անգլիական տհոյ֊տերիերը (սև ՝ վառ թուխ երանգներով որոնք կշռում են 27 կգ (6 ֆունտ), կոպիտ վերարկուով շատ մեծ էլդերտեր-ին, որոնք կարող են հասնել 32կգ (70 ֆունտ) կամ ավելի։ 2004 թվականին Միացյալ քենել֊ ակումբը ճանաչեց ռետ֊տերիեր-ից ստացված նոր, մազազուրկ տերիեր ցեղատեսակը, որը կոչվում էր ամերիկյան մերկ տերիեր:
 == Քենել֊ակումբի դասակարգում ==
 Շների ցուցադրություններին մասնակցելիս շների ակումբների մեծ մասը, ներառյալ շների միջազգային ֆեդերացիան, բուծում են մաքուր ցեղատեսակի տերիերներ իրենց սեփական տերիերների խմբում<ref>{{cite web |url=http://www.fci.be/en/nomenclature/3-Terriers.html |title=Group 3: Terriers |author=<!--Not stated--> |website=Fédération Cynologique Internationale |access-date=17 December 2019 }}</ref>։
-<gallery mode="packed" class="center" heights="80px">
-Australian Terrier 002 U.jpg|[[Австралийский терьер]]
-American Staffordshire Terrier.jpg|[[Американский стаффордширский терьер]]
-Bedlington Terriers.jpg|[[Бедлингтон-терьер]]
-Grupp 3, BORDERTERRIER, Sweeping Farbror Barbro (24227702261).jpg|[[Бордер-терьер]]
-Irish-terrier.jpg|[[Ирландский терьер]]
-Skye terrier 800.jpg|[[Скайтерьер]]
-</gallery>
 == Ծանոթագրույուններ ==
 {{примечания}}