Ֆրեդ Ցինեման
| Ֆրեդ Ցինեման Fred Zinnemann | |
|---|---|
| Դիմանկար կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր | |
| Ծնվել է | ապրիլի 29, 1907 |
| Ծննդավայր | Վիեննա, Ավստրիա |
| Մահացել է | մարտի 14, 1997 |
| Մահվան վայր | Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիա |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ և  Ավստրիա |
| Կրթություն | Վիեննայի համալսարան և Լուի Լումիերի ազգային բարձրագույն դպրոց |
| Երկեր | Ջուլիա, The Day of the Jackal?, A Man for All Seasons?, The Nun's Story?, A Hatful of Rain?, From Here to Eternity?, Ուղիղ կեսօրին, The Search?, The Seventh Cross? և People on Sunday? |
| Մասնագիտություն | կինոպրոդյուսեր, կինոռեժիսոր, լուսանկարիչ, ռեժիսոր և պրոդյուսեր |
| Ամուսին | Ռենե Բարտլետ |
| Պարգևներ և մրցանակներ | 2 Օսկար, 2 Ոսկե Գլոբուս |
| Երեխաներ | Tim Zinnemann? |
| Կայք | IMDb-ում էջ |
 Fred Zinnemann Վիքիպահեստում | |
Ֆրեդ Ցինեման (գերմաներեն Fred Zinnemann; 29 ապրիլի 1907, Վիեննա — 14 մարտի 1997, Լոնդոն), ավստրիական ծագումով ամերիկացի ռեժիսոր։
Կենսագրություն
Ֆրեդ Ցինեմանը ծնվել է Վիեննայում, հրեայի ընտանիքում, նրա հայրը բժիշկ էր: Ցինեմանը սկզբում որոշել էր դառնալ երաժիշտ, սակայն հետո ընդունվում է Վիեննայի համալսարան` սովորելու իրավաբանի մասնագիտություն։
ԱՄՆ տեղափոխվելուց հետո Ցինեմանը աշխատում է իր ընկերոջ` մեկ այլ ավստրացի ներգաղթյալ, ռեժիսոր և գրող Բերտոլդ Ֆիրտելի հետ` որպես թարգմանիչ և օգնական։ Ֆիրտելի միջոցով նա ծանոթանում է կինոաշխարհի հայտնի մի քանի անձանց հետ` դերասանուհի Գրետա Գարբո, ռեժիսորներ Սերգեյ Էյզենշտեյն, Ֆրիդրիխ Մուռնաու, Ռոբերտ Ֆլաերտի և այլոց հետ։
Հենց Ֆլաերտիի հետ համատեղ կատարված մի փաստագրական նախագիծ, իր իսկ Ցինեմանի խոսքերով դառնում է «ամենակարևոր իրադարձությունը իր պրոֆեսիոնալ կարիերայի ընթացքում»: Ցինեմանը 1930 թվականին նկարահանվում է «Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է» ֆիլմի զանգվածային տեսարաններում։
1936 թվականին ստանում է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն և ամուսնանում Ռենե Բարտլետի հետ, ում հետ ապրում է մինչև իր կյանքի վերջ։ Նրանց ամուսնությունից 4 տարի անց ունենում են մեկ որդի` Թիմ, ով հետագայում դառնում է կինոպրոդյուսեր:
Ցինեմանը իր վերջին ֆիլմը նկարահանեց 1982 թվականին, որից հետո թողեց կինոկարիերան։ 1992 թվականի հրատարակել է ինքնակենսագրական «Ֆրեդ Ցինեմանը կինոյի մասին» գիրքը։
Մահացել է 1997 թվականին սրտի նոպայից։
Կարիերա
Կինոյում սկզբում աշխատել է որպես օպերատոր, իսկ 1930 թվականին հոլիվուդյան ռեժիսորներ Բիլլի Ուայլդերի և Ռոբերտ Սիոդմակի հետ համատեղ նկարահանում է «Կիրակնօրյա մարդիկ» ֆիլմը։ Սկզբու նա նկարահանում է կարճամետրաժ ֆիլմեր:
Ցինեմանի առաջին լիամետրաժ աշխատանքը 1933 թվականին Մեքսիկայում նկարահանված ձկնորսների մասին պատմող «Ալիք» փաստագրական ֆիլմն էր, որը նա նկարահանել էր գյուղատնտեսության նախարարության պատվերով։
Մեքսիկայից վերադառնալուց հետո նկարահանում է 18 կարճամետրաժ ֆիլմեր Metro-Goldwyn-Mayer կինոընկերության համար: Դրանցից մեկի` «Այս մայրերը կարող էին ապրել» (1938) ֆիլմի համար նա ստանում է «Օսկար» 1942 թվականի նկարահանում է 2 լիամետրաժ ֆիլմ դետեկտիվ ժանրում` «Աչքերը գիշերվա մեջ» և «Ձեռնոցներով մարդասպանը», որոնք սակայն մեծ հաջողություն չեն ունենում.
Նրա առաջին ամենահայտնի ֆիլմը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասին պատմող «Յոթերորդ խաչը» ռազմական դրաման էր, որտեղ գլխավոր դերում հանդես էր գալիս Սփենսեր Թրեյսին։ Ցինեմանի 2 ֆիլմ նորամուտային դարձան ապագայում հայտնի 2 հոլիվուդյան դերասանների համար, Մոնտգոմերի Կլիֆթ «Որոնում» (1948) և Մառլոն Բրանդո «Տղամարդիկ» (1950)։
1951 թվականի Ցինեմանը իր վերջին կարճամետրաժի` «Բենջի» ֆիլմի համար կրկին ստանում է Օսկար: Դրանից հետո էկրան են բարձրանում Ցինեմանի ամենահայտնի ֆիլմերից երկուսը` 1952 թվականին «Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը (ներառված է Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 10 լավագույն ֆիլմեր ըստ 10 ժանրերի ցանկում վեստեռներ ֆիլմերի 2-րդ պատվավոր տեղում) և «Այսուհետ և դարեդար» դրաման (1953)։ Այս ֆիլմերում հանդես են գալիս այդ ժամանակի հոլիվուդյան շատ աստղեր:
«Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը չնայած իր դրամարկղային հաջողությանը միանշանակ չի ընդունվում Հոլիվուդի կողմից և այդ ժամանակի երկու հայտնի հոլիվուդյան դեմքեր` Հովարդ Հոուքսը և Ջոն Ուեյնը քննադատում են ֆիլմը և նրանց համատեղ «Ռիո-Բրավո» վեստեռնը կարծես դառնում է Ֆրեդ Ցինեմանի ֆիլմի պատասխան։
Ջեյմս Ջոնսի վեպի հիման վրա նկարահանված «Այսուհետ և դարեդար» ֆիլմը ստանում է 8 Օսկար, որոնցից մեկը բաժին է հասնում Ցինեմանին լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում, նաև ստանում է Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար մրցանակը։
1963 թվականին Հոլիվուդի հետ ունեցած կոնֆլիկտների պատճառով մեկնում է Մեծ Բրիտանիա, որտեղ նույնպես ստեղծագործում է և այնտեղ 1966 թվականին նկարահանված «Մարդ բոլոր ժամանակների համար» ֆիլմը արժանանում է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում 4 Օսկարի, իսկ Ցինեմանը ստանում է Օսկար լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում և Ոսկե Գլոբուս նույնպես լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում։
Ֆիլմագրություն
Ընդհանուր թվով նկարահանել է մոտ 45 ֆիլմ, խաղացել 3 ֆիլմում որպես դերասան, 2 ֆիլմերի սցենարի հեղինակ է, 5 ֆիլմի պրոդյուսեր, 3 ֆիլմի օպերատոր:
Առավել նշանավոր ռեժիսորական գործերն են.
| տարեթիվ | անվանում | բնօրինակ անվանում | դերասաններ |
|---|---|---|---|
| 1944 | Յոթերորդ խաչը | The Seventh Cross | Սփենսեր Թրեյսի |
| 1948 | Որոնում | The Search | Մոնտգոմերի Կլիֆթ |
| 1952 | Ուղիղ կեսօրին | High Noon | Գերի Կուպեր Գրեյս Քելլի Լի Վան Կլիֆ |
| 1953 | Այսուհետ և դարեդար | From Here to Eternity | Ֆրենկ Սինատրա Մոնտգոմերի Կլիֆթ Բերտ Լանկաստեր Դեբոր Քերր Դոննա Ռիդ Էռնեստ Բորգնայն |
| 1955 | Օկլահոմա | Oklahoma | Ռոդ Սթայգեր |
| 1959 | Միանձնուհու պատմությունը | The Nun’s Story | Օդրի Հեփբորն Պիտեր Ֆինչ |
| 1966 | Մարդ բոլոր ժամանակների համար | A Man for All Seasons | Պոլ Սկոֆիլդ Օրսոն Ուելս Ջոն Հյորտ Վանեսա Ռեդգրեյվ |
| 1973 | Շնագայլի օրը | The Day of the Jackal | |
| 1977 | Ջուլիա | Վանեսա Ռեդգրեյվ Ջեյն Ֆոնդա Ջեյսոն Ռոբարդս Մաքսիմիլլիան Շելլ Մերիլ Սթրիփ | |
| 1982 | Մի ամառվա հինգ օր | Five Days One Summer | Շոն Քոնների |