Jump to content

ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա
UEFA Champions League
Երկիր Եվրոպա
Ֆուտբոլային ասոցիացիա ՈՒԵՖԱ
Հիմնվել է 1955 (1992 թ.-ից ներկա կառուցվածքով)
Ակումբների քանակ 32 (խմբային փուլ)
76 (ընդհանուր)
Ներկայիս չեմպիոն Իսպանիա Ռեալ Մադրիդ (15)
Ամենատիտղոսավոր թիմ Իսպանիա Ռեալ Մադրիդ (15)
Պաշտոնական կայք www.uefa.com
2018-2019


ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա (անգլ.՝ UEFA Champions League, սովորաբար՝ Չեմպիոնների Լիգա), ֆուտբոլային, ակումբային ամենամյա առաջնություն, որն անց է կացվում Եվրոպայում։ Կազմակերպիչն է ՈՒԵՖԱ-ն։ Անց է կացվում սկսած 1992 թվականից։ Փոխարինել է «Եվրոպական չեմպիոնների գավաթ»-ին (կամ, պարզապես, Եվրոպական Գավաթ, անգլ.՝ European Champion Clubs' Cup, անց է կացվել 1955-1992)։

Ամենապատվավոր առաջնությունն է եվրոպական ֆուտբոլային ակումբների համար և պատվավորներից մեկը ամբողջ աշխարհում։

Առաջնության հաղթող են դարձել 22 ակումբ։ Ամենաշատ հաղթանականեր ունի Ռեալ Մադրիդ ակումբը (15 հաղթանակ)։

Ձևաչափ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր մրցաշրջանին մասնակցում են 77 ակումբներ ՈՒԵՖԱ անդամ 54 երկրներից (բացառությամբ Լիխտենշտայնի, քանի որ չունի ազգային առաջնություն[1][2])։ Անդամ երկրները բաժանվում են 4 հիմնական խմբերի, որոնք բաշխվում են՝ համաձայն ՈՒԵՖԱ կողմից հաշվարկվող գործակիցների[3]։

  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 1-3 տեղերում, մասնակցում են չորսական ակումբներով։
  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 4-6 տեղերում, մասնակցում են երեքական ակումբներով։
  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 7-15 տեղերում, մասնակցում են երկուական ակումբներով։
  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 16-54 տեղերում, մասնակցում են մեկական ակումբներով։

Մասնակիցների տեղաբաշխումը ըստ փուլերի

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ակումբներ, որոնք սկսում են այս փուլից Ակումբներ, որոնք հաղթահարել են նախորդ փուլը
Առաջին որակավորման փուլ
(4 ակումբ)
  • 4 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 50–54 տեղը (բացառությամբ Ջիբրալթարի) զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
Երկրորդ որակավորման փուլ
(34 ակումբ)
  • 32 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 17–49 տեղը (բացառությամբ Լիխտենշտայնի) զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
  • 2 հաղթողներ առաջին որակավորման փուլից
Երրորդ որակավորման փուլ Չեմպիոններ
(20 ակումբ)
  • 3 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 14–16 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
  • 17 Երկրորդ որակավորման փուլի հաղթողներ
Ոչ-չեմպիոններ
(10 ակումբ)
  • 9 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 7–15 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների փոխչեմպիոններ
  • 1 ակումբ, որը հանդիսանում է 6-րդ տեղը զբաղեցրած անդամ երկրի երրորդ մրցանակակիր
Փլեյ-օֆֆ փուլ Չեմպիոններ
(10 ակումբ)
  • 10 երրորդ որակավորման փուլի հաղթող
ոչ չեմպիոններ
(10 ակումբ)
  • 2 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 4 և 5 տեղերը զբաղեցրած անդամ երրորդ մրցանակակիր
  • 3 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1-3 տեղը զբաղեցրած անդամ չորրորդ մրցանակակիր
  • 5 երրորդ որակավորման փուլում հաղթած ոչ-չեմպիոններ
Խմբային փուլ
(32 ակումբ)
  • 13 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1–13 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
  • 6 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1–6 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների փոխչեմպիոններ
  • 3 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1–3 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների երրորդ մրցանակակիրներ
  • 5 Չեմպիոնների փլեյ-օֆֆ փուլի հաղթողներ
  • 5 Ոչ-չեմպիոնների փլեյ-օֆֆ փուլի հաղթողներ
1/8 եզրափակիչ
(16 ակումբ)
  • 8 Խմբերի հաղթողներ
  • 8 Խմբերի երկրորդ տեղ գրավածներ

Մրցանակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրոպական Չեմպիոնների Գավաթը հանձնվում է ամեն տարի Չեմպիոնների Լիգայում հաղթանակած ակումբին, ընդ որում վերջինս իրավունք ունի այն պահել իր մոտ 10 ամիս։ Որպես հուշ ակումբը ստանում է Գավաթի փոքրացված պատճենը (ոչ ավելին, քան 80%-ով փոքրացված)։ Չեմպիոնների Լիգայում 3 անգամ անընդմեջ կամ 5 անգամ հաղթելուց հետո ակումբը իրավունք ունի Գավաթը (իրական չափերի պատճենը) ընդմիշտ պահել իր մոտ։ Առայժմ միայն վեց ակումբներ ունեն այդ իրավունքը. Ռեալ Մադրիդ, Միլան, Լիվերպուլ, Բավարիա, Այաքս և Բարսելոնա։

Գավաթն ունի 74 սմ բարձրություն, կշռում է 11 կգ։ Պատրաստված է արծաթից։ Նախագծել է շվեյցարացի ոսկերիչ Յուրգ Շտադելմանը Բեռն քաղաքից։ Առաջին գավաթը հանձնվել է 1966 թվականին, Ռեալ Մադրիդ ակումբին, և արժեցել է 10 հազար շվեյցարական ֆրանկ։

Բացի գավաթից, Լիգայի եզրափակիչի մասնակիցներին հանձնվում են նաև մեդալներ. 40 ոսկե մեդալ՝ հաղթողներին, 40 արծաթե մեդալ՝ պարտվողներին[4]։

Պարգևատրում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՈւԵՖԱ-ն պարգևատրում է Չեմպիոնների Լիգա անցած յուրաքանչյուր ակումբին 3-ական միլիոն եվրո գումարով, ինչպես նաև 2.4 միլիոն եվրո՝ խմբային փուլում մասնակցելու համար։ Խմբային փուլում յուրաքանչյուր հաղթանակի համար ակումբները ստանում են 600-ական հազար եվրո։ 1/4 եզրափակչի յուրաքանչյուր մասնակցին վճարվում է 2.5 միլիոն եվրո, կիսաեզրափակչի մասնակցին՝ 3մլն եվրո, եզրափակիչի մասնակիցներից յուրաքանչյուրին՝ 4-ական միլիոն եվրո և հաղթողին՝ 7 միլիոն եվրո պարգևավճար։

Վիճակագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաղթողներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեզոն Հաղթող Երկիր
1955–56 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1956–57 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1957–58 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1958–59 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1959–60 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1960-61 Բենֆիկա {{{2}}} Պորտուգալիա
1961-62 Բենֆիկա {{{2}}} Պորտուգալիա
1962-63 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1963-64 Ինտեր Միլան {{{2}}} Իտալիա
1964-65 Ինտեր Միլան {{{2}}} Իտալիա
1965-66 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1966-67 Սելտիկ {{{2}}} Շոտլանդիա
1967-68 Մանչեսթեր Յունայթեդ  Անգլիա
1968-69 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1969-70 Ֆեյենորդ  Նիդերլանդներ
1970-71 Այաքս  Նիդերլանդներ
1971-72 Այաքս  Նիդերլանդներ
1972-73 Այաքս  Նիդերլանդներ
1973-74 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
1974-75 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
1975-76 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
1976-77 Լիվերպուլ  Անգլիա
1977-78 Լիվերպուլ  Անգլիա
1978-79 Նոթինգհեմ Ֆորեստ  Անգլիա
1979-80 Նոթինգհեմ Ֆորեստ  Անգլիա
1980-81 Լիվերպուլ  Անգլիա
1981-82 Աստոն Վիլլա  Անգլիա
1982-83 Համբուրգ {{{2}}} Գերմանիա
1983-84 Լիվերպուլ  Անգլիա
1984-85 Յուվենտուս {{{2}}} Իտալիա
1985-86 Ստյաուա {{{2}}} Ռումինիա
1986-87 Պորտու {{{2}}} Պորտուգալիա
1987-88 ՊՍՎ Էյնդհովեն  Նիդերլանդներ
1988-89 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1989-90 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1990-91 Ցրվենա Զվեզդա {{{2}}} Հարավսլավիա
Սեզոն Հաղթող Երկիր
1991-92 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
1992-93 Օլիմպիկ Մարսել {{{2}}} Ֆրանսիա
1993-94 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1994-95 Այաքս  Նիդերլանդներ
1995-96 Յուվենտուս {{{2}}} Իտալիա
1996-97 Բորուսսիա Դորտմունդ {{{2}}} Գերմանիա
1997-98 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1998-99 Մանչեսթեր Յունայթեդ  Անգլիա
1999-00 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2000-01 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
2001-02 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2002-03 Միլան {{{2}}} Իտալիա
2003-04 Պորտու {{{2}}} Պորտուգալիա
2004-05 Լիվերպուլ  Անգլիա
2005-06 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2006-07 Միլան {{{2}}} Իտալիա
2007-08 Մանչեսթեր Յունայթեդ  Անգլիա
2008-09 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2009-10 Ինտեր Միլան {{{2}}} Իտալիա
2010-11 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2011-12 Չելսի  Անգլիա
2012-13 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
2013-14 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2014-15 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2015-16 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2016-17 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2017-18 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2018-19 Լիվերպուլ  Անգլիա
2019-20 Բավարիա {{{2}}} Գերմանիա
2020-21 Չելսի  Անգլիա
2021-22 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2022-23 Մանչեսթեր Սիթի  Անգլիա
2023-24 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա

Ամենաշատ հանդիպումներ անցկացրած ակումբները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2024 թվականի Նոյեմբերի 28-ի դրությամբ։

Տեղ Թիմ Երկիր Խաղեր Հ Ո Պ Գ
1 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա 495 297 85 113 1087
2 Բավարիա {{{2}}} Գերմանիա 400 240 79 81 842
3 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա 354 207 77 70 705
4 Յուվենտուս {{{2}}} Իտալիա 306 155 72 79 486
5 Մանչեսթեր Յունայթեդ  Անգլիա 299 161 70 68 545
6 Բենֆիկա {{{2}}} Պորտուգալիա 297 133 68 96 489
7 Միլան {{{2}}} Իտալիա 278 136 70 72 450
8 Պորտու {{{2}}} Պորտուգալիա 277 126 61 90 411
9 Դինամո Կիեվ Ուկրաինա Ուկրաինա 261 107 57 96 364
10 Լիվերպուլ  Անգլիա 254 149 49 56 485

Ամենաշատ հանդիպումներ անցկացրած ֆուտբոլիստներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2024 թվականի Դեկտեմբերի 11-ի դրությամբ։

Տեղ երկիր Խաղացող Խաղեր Րոպե
1 {{{2}}} Պորտուգալիա  Կրիշտիանու Ռոնալդու 187 16189
2 {{{2}}} Իսպանիա Իկեր Կասիլյաս 181 16267
3 {{{2}}} Արգենտինա Լիոնել Մեսսի 163 13584
4 {{{2}}} Գերմանիա Թոմաս Մյուլեր 158 10491
5 {{{2}}} Իսպանիա  Չավի Էռնանդես 157 11851
6 {{{2}}} Գերմանիա Թոնի Կրոս 153 11962
7 {{{2}}} Ֆրանսիա Կարիմ Բենզեմա 152 11128
8  Ուելս  Ռայան Գիգզ 151 11089
9 {{{2}}} Գերմանիա Մանուել Նոյեր 147 13335
10 {{{2}}} Խորվաթիա Լուկա Մոդրիչ 145 10628
11 {{{2}}} Իսպանիա  Ռաուլ Գոնսալես 144 12179
12 {{{2}}} Իսպանիա  Սերխիո Ռամոս 142 12571
13 {{{2}}} Իտալիա Պաոլո Մալդինի 139 11932
14 {{{2}}} Իսպանիա Անդրես Ինիեստա 132 9398
15 {{{2}}} Իտալիա  Ջանլուիջի Բուֆֆոն 132 12000

(Թավատառով նշված են այն ֆուտբոլիստները, ովքեր դեռևս չեն ավարտել իրենց կարիերան)

Ռմբարկուներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2024 թվականի Դեկտեմբերի 11-ի դրությամբ

Տեղ Երկիր Խաղացող Գոլեր Միջինը

խաղում

1 Պորտուգալիա Պորտուգալիա Կրիշտիանու Ռոնալդու 141 0,77
2 Արգենտինա Արգենտինա Լիոնել Մեսսի[5] 129 0,79
3 Լեհաստան Լեհաստան Ռոբերտ Լևանդովսկի 101 0,78
4 Ֆրանսիա Ֆրանսիա Կարիմ Բենզեմա 90 0,59
5 Իսպանիա Իսպանիա Ռաուլ 71 0,50
6 Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ Ռուդ վան Նիստելռոյ[6] 60 0,77
7 Ուկրաինա Ուկրաինա Անդրեյ Շևչենկո[7] 59 0,48
8 {{{2}}} Գերմանիա Թոմաս Մյուլեր 55 0,36
9 Ֆրանսիա Ֆրանսիա Թիերի Անրի[8] 51 0,45
10 Ֆրանսիա Ֆրանսիա Կիլիան Մբապպե 50
11 Եգիպտոս Եգիպտոս Մուհամմադ Սալահ 50 0,47
12 Շվեդիա Շվեդիա Զլատան Իբրահիմովիչ 49 0,40

Չեմպիոնների լիգայի լավագույն ռմբարկուները (ներառյալ որակավորման խաղերում խփած գնդակները)[9]
(Թավատառով նշված են այն ֆուտբոլիստները, որոնք դեռևս չեն ավարտել իրենց կարիերան)

Արտաքին Հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «Gibraltar set to be new kids on the Rock as Uefa votes on its future». The Guardian. 2013 թ․ մայիսի 23.(անգլ.)
  2. ↑ «UEFA Welcome Gibraltar To Europe's Football Family As 54th Member». insidefutbol.com. 2013 թ․ մայիսի 24.(անգլ.)
  3. ↑ «2013-14 Չեմպիոնների Լիգայի կանոններ» (PDF). Nyon: ՈՒԵՖԱ. 2013 թ․ մարտ. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 1-ին.(անգլ.)
  4. ↑ http://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/Regulations/competitions/Regulations/01/79/68/69/1796869_DOWNLOAD.pdf
  5. ↑ «Статистика Лионеля Месси на сайте УЕФА». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  6. ↑ «Статистика Руда ван Нистелроя на сайте УЕФА». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  7. ↑ «Статистика Андрея Шевченко на сайте УЕФА». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  8. ↑ «Статистика Тьерри Анри на сайте УЕФА». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  9. ↑ http://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/EuroExperience/competitions/Publications/02/14/56/70/2145670_DOWNLOAD.pdf

Աղբյուրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եվրոպական գավաթի ժամանակաշրջան, 1955–1992
Մրցաշրջաններ
 • 1955–56  • 1956–57  • 1957–58  • 1958–59  • 1959–60  • 1960–61  • 1961–62  • 1962–63  • 1963–64  • 1964–65  • 1965–66  • 1966–67  • 1967–68  • 1968–69  • 1969–70  • 1970–71  • 1971–72  • 1972–73  • 1973–74  • 1974–75  • 1975–76  • 1976–77  • 1977–78  • 1978–79  • 1979–80  • 1980–81  • 1981–82  • 1982–83  • 1983–84  • 1984–85  • 1985–86  • 1986–87  • 1987–88  • 1988–89  • 1989–90  • 1990–91  • 1991–92
Եզրափակիչներ
 • 1956  • 1957  • 1958  • 1959  • 1960  • 1961  • 1962  • 1963  • 1964  • 1965  • 1966  • 1967  • 1968  • 1969  • 1970  • 1971  • 1972  • 1973  • 1974  • 1975  • 1976  • 1977  • 1978  • 1979  • 1980  • 1981  • 1982  • 1983  • 1984  • 1985  • 1986  • 1987  • 1988  • 1989  • 1990  • 1991  • 1992
Չեմպիոնների լիգայի ժամանակաշրջան, 1992–ներկա
Մրցաշրջաններ
 • 1992–93  • 1993–94  • 1994–95  • 1995–96  • 1996–97  • 1997–98  • 1998–99  • 1999–2000  • 2000–01  • 2001–02  • 2002–03  • 2003–04  • 2004–05  • 2005–06  • 2006–07 • 2007–08  • 2008–09  • 2009–10 • 2010–2011  • 2011–12  • 2012–13 • 2013–14  • 2014–15  • 2015–16  • 2016-17  • 2017-18  • 2018-19  • 2019-20  • 2020-21  • 2021-22
Եզրափակիչներ
 • 1993  • 1994  • 1995  • 1996  • 1997  • 1998  • 1999  • 2000  • 2001  • 2002  • 2003  • 2004  • 2005  • 2006  • 2007  • 2008  • 2009  • 2010  • 2011  • 2012  • 2013  • 2014  • 2015  • 2016  • 2017  • 2018  • 2019  • 2020  • 2021  • 2022
Միջազգային ֆուտբոլ
Ասիա
Աֆրիկա
Հյուսիսային,
Կենտրոնական Ամերիկա և
Կարիբյան ավազան
Հարավային Ամերիկա
Օվկիանիա
Եվրոպա

|}

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ՈՒԵՖԱ_Չեմպիոնների_Լիգա&oldid=10166615» էջից