Ագարակաձոր
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ագարակաձոր (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Ագարակաձոր | |||
 | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Վայոց ձորի մարզ | ||
| Համայնք | Արենի (համայնք) | Արենի համայնք[1] | ||
| Հիմնադրված է | 1828 թ. | ||
| ԲԾՄ | 1160 մետր | ||
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | ||
| Բնակչություն | ▲1301 մարդ (2011)[2] | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Ագարակաձոր, գյուղ Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի Արենի համայնքում[1]։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ագարակաձոր գյուղը գտնվում է Արփա գետի ձախ ափին՝ Ագարակաձոր վտակի գետաբերանի շրջանում, ծովի մակարդակից 1120 մ բարձրության վրա։ Մարզկենտրոն Եղեգնաձորից հեռու է 3 կմ դեպի հարավ-արևելք, իսկ մայրաքաղաք Երևանից՝ 119 կմ։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կլիման մերձարևադարձային է՝ չոր, ցամաքային, ամառները՝ շոգ, ձմեռները՝ ցուրտ։ Տարեկան տեղումների քանակը 300-350 մմ է։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղը ներկայիս կառուցվածքով հիմնադրվել է 19-րդ դարի սկզբին։ Ընդհանուր առմամբ հիշատակվում է դեռևս 12-ից 13-րդ դարերից։ Այն եղել է Օրբելյանների կալվածքը։ Տնտեսական կյանքի և առևտրի զարգացման համար մեծ մշանակություն տալով ճանապարհաշինությանը՝ Տարսայիճ Օրբելյանը (13-րդ դար) կառուցել է մի քանի քարավանատներ և կամուրջներ, այդ թվում նաև՝ Ագարակաձորի կամուրջը, որը կանգուն է և գործում է մինչ այսօր։
Պատմամշակութային հուշարձաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ագարակաձոր գյուղը հարուստ է պատմամշակութային հուշարձաններով[3]։ 2003 թվականի տվյալներով բնակավայրի տարածքում հաշվառվել է 12 անուն հուշարձանախումբ ընդհանուր 52 անուն հուշարձան, որոնք ընդգրկված են պետության կողմից հաստատված պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում[3]։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ագարակաձորի բնակչությունը ներգաղթել է 1828-1829 թվականներին Խոյ, Սալմաստ գավառներից, ինչպես նաև Մակուից։
Ստորև ներկայացված է Ագարակաձոր գյուղի բնակչության փոփոխությունն ըստ տարիների[4].
Հասարակական կառույցներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ագարակաձոր համայնքում գործում է միջնակարգ դպրոց, մանկապարտեզ, մշակույթի տուն, բուժկետ, կապի հանգույց։
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Համայնքն ունի 340 տնտեսություն։
Համայնքի տնտեսության գլխավոր ճյուղը գյուղատնտեսությունն է։ Այստեղ կլիման նպաստավոր է այգեգործության և խաղողագործության համար։ Մշակում են հացահատիկ, կերային մշակաբույսեր և բանջարաբոստանային կուլտուրաներ։ Զբաղվում են անասնապահությամբ, բուծելով խոշոր և մանր եղջերավոր անասուններ։
Արոտավայրերը զբաղեցնում են 912 հա տարածք։ Պահուստային հողերը յուրացվում և օգտագործվում են որպես վարելահողեր։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ և չոր տափաստաններ են, որոնք վերամշակվել են՝ վերածվելով կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտների։
Արդյունաբերության հիմքը սննդի արդյունաբերությունն է։ Գյուղում գործում են «Ջերմուկ» հանքային ջրերի մեկ գործարան, երկու քարի մշակման արտադրամաս, որոնք օգտագործում են Գնիշիկից և Սիսիանից բերված հումքը։
Օգտակար հանածոներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Համայնքի տարածքում հայտնաբերված է տուֆի հանքավայր, բայց այն ունի պահուստային նշանակություն և չի շահագործվում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Տեղեկություններ Արենի համայնքի մասին Վայոց Ձորի մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 22․11․2023 թվական)։
- ↑ 2,0 2,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ 3,0 3,1 Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում 17 հունիսի 2003 թվականի N 754-Ն Հայաստանի Հանրապետության Վայոց Ձորի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը հաստատելու մասին, ստորագրված 20.06.2003 թվականին, (էլեկտրոնային տարբերակը arlis.am կայքում)։
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 7» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Հունիսի 4-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Հայաստանի բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.
- ↑ Հակոբյան Թ., Մելիք-Բախշյան Ս., Բարսեղյան Հ. Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան (հայ.) — Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1986. — հատոր 5. — էջ 540. — 4696 p.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ագարակաձոր» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 50)։ 
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||