Ենիսեյ

Ենիսեյ (գետ)
	Մեծ Ենիսեյի և Փոքր Ենիսեյի միախառնման վայրը Կիզիլ քաղաքի մոտ
Բնութագիր
Երկարություն	3487
Ավազանի մակերես	2 580 000 կմ²
Ավազան	Կարայի ծով
Ջրի ծախս	19800
Ջրահոսք
Ակունք	Փոքր Ենիսեյի և Մեծ Ենիսեյի միախառնման վայր
Ակունքի տեղակայում	Տիվա, Delgermörön? և Ider River?
Բարձրություն	3300 մ
Կոորդինատներ	51°43′42″ հս․ լ. 94°27′18″ ավ. ե.HGЯO
Գետաբերան	Կարայի ծով
Գետաբերանի տեղակայում	Կարայի ծով և Ենիսեյի ծոց
Կոորդինատներ	71°49′46″ հս․ լ. 82°42′57″ ավ. ե.HGЯO
Տեղակայում
Հոսող հոսքեր	Աբական գետ, Kas River?, Sym River?, Yeloguy?, Turukhan?, Mana River?, Kan?, Անգարա, Bolshoy Pit?, Պոդկամեննայա Տունգուսկա, Bakhta?, Ստորին Տունգուսկա, Sopochnaya?, Bolshaya Kheta River?, Կուրեյկա, Khemchik?, Khantayka?, Kem?, Dubches?, Oya?, Little Yenisey?, Bolshoy Yenisei?, Tanama?, Bazaikha River?, Kacha River?, Sisim?, Sukhaya Tunguska?, Us?, Kantegir?, Averina River?, Alina?, Antsiferovka?, Aschayakha?, Baklanikha?, Berëzovka?, Bidzha?, Bolshaya?, Bolshaya?, Bolshaya Baykalikha?, Bol'shaya Bobrovka?, Bol'shaya Varlamovka?, Bol'shaya Vesnina?, Bolshaya Gorbushina?, Bol'shaya Igarka?, Bolshaya Melnitsa?, Bol'shaya Sliznëva?, Մեծ Տել, Bol'shaya Shorikha?, Buzim?, Byuza?, Verkhny Imbak?, Verkhnyaya Denezhkina?, Vyatka?, Galaktyonyha River?, Graviyka?, Gremuchaya?, Gryaznaya?, Gryaznukha?, Devyashikha?, Dërbina?, Dzhoy?, Dorofeyevskaya?, Dudinka?, Yezagash?, Emtikha?, Ermachikha?, Yesaulovka?, Igarskaya Protoka?, Ilyushkina?, Isakovka River?, Kazantseva?, Kazachya?, Kazyrsug?, Nikandrovskaya?, Karynsuk?, Kimbirka?, Kiya?, Kokora?, Koma?, Komsa?, Kuzeeva?, Kutukas?, Kychkova?, Lapkhay?, Loginskaya?, Lugavka?, Malaya?, Malaya Sazonovka?, Malaya Kheta?, Malaya Shorikha?, Malyshevka?, Mezenina?, Miroedikha?, Mongoche?, Nemutikha?, Nizhny Imbak?, Nizhnyaya Lebedinka?, Nizhnyaya Podyomnaya?, Nizhnyaya Surnikha?, Nikiforova?, Nichka?, Osinovka?, Payyakha?, Paysalya?, Verkhnyaya Podyomnaya?, Polovinka?, Poloy?, Potashikha?, Priluchnaya?, Protoka Surgutikha?, Pucheglazikha?, Pyativyorstnaya?, Roslyakovskaya?, Rudikovka?, Savina?, Savinskaya?, Sanchugovka?, Sarafanikha?, Sarchikha?, Salnaya Kurya?, Semivyorstnaya?, Senkina?, Simonova?, Srednyaya?, Srednyaya Orlovka?, Stolbovaya?, Sumarochikha?, Sukharikha?, Sukhaya Dudinka?, Tatarka?, Tati?, Tasheba?, Tes?, Tis?, Tanalau?, Tochinskaya?, Tryokhvyorstnaya?, Tugulan?, Ubey?, Ui River?, Fat'yanikha?, Filkina?, Fokina?, Kholpakova?, Chayka?, Chaa-Khol'?, Chërnaya?, Chistoklet?, Shagonar?, Shambato?, Shilka?, Elegest?, Erbek?, Bol'shaya Yudinka?, Yunyakha?, Nosovaya?, Yuryachkovskaya?, Yagodkina?, Yazevaya?, Yakovleva?, Yama?, Yangodayakha?, Yarayakha?, Zverevskaya?, Bolshaya Avamskaya?, Galevka?, Garevka?, Golchikha? և Laletina?
Ջրի մարմիններ	Sayano-Shushenskoe Reservoir? և Krasnoyarsk Reservoir?
Երկիր	Մոնղոլիա ; Ռուսաստան
Երկրամաս	Տուվա, Կրասնոյարսկի երկրամաս, Խակասիա, Իրկուտսկի մարզ, Բուրյաթիա, Անդրբայկալ երկրամաս
Ջրահավաք	Ենիսեյի ավազան

Ենիսեյ (ռուս.՝ Енисей), գետ Մոնղոլիայում, Ռուսաստանում (Տուվա, Կրասնոյարսկի երկրամաս, Խակասիա, Իրկուտսկի մարզ, Բուրյաթիա, Անդրբայկալի երկրամաս)։

Աշխարհագրություն

Ենիսեյ գետը սկիզբ է առնում Փոքր Ենիսեյի և Մեծ Ենիսեյի միախառնման վայրից և թափվում է Կարայի ծով։ Գետը պատկանում է Կարայի ծովի ավազանին։ Ակունքը ծովի մակարդակից գտնվում է 3300 մ բարձրության վրա։ Գետի ափին են գտնվում Կիզիլ, Շագոնար, Սայանոգորսկ, Մինուսինսկ, Աբական, Դիվնոգորսկ, Կրասնոյարսկ, Սոսնովոբորսկ, Ժելեզնոգորսկ, Ենիսեյսկ, Իգարկա, Դուդինկա քաղաքները և Չերյոմուշկի, Մայնա, Շուշենսկոյե, Ուստ-Աբական, Նովոսյոլովո, Բերյոզովկա, Ատամանովո, Կազաչինսկոյե, Տուրուխանսկ, Կուրեյկա, Ուստ-Պորտ, Կարաուլ բնակավայրերը։

Անվանում

Անվանումն առաջացել է գետի էվենկերեն Իոանեսի անվանումից, որը բառացի նշանակում է «մեծ ջուր, գետ»։ Տուվայի Հանրապետության սահմաններում կոչվում է Վերին Ենիսեյ (տուվիներեն՝ Ուլուգ-Խեմ, բառացի՝ «մեծ գետ»)^[3]։

Հիդրոգրաֆիա

Ենիսեյ գետի երկարությունը կազմում է 3487 կմ, ավազանի մակերեսը՝ 2580000 կմ² է։ Գետի ջրի ծախսը միջինում կազմում է 19800 մ³։

Վտակներ

Ենիսեյ գետի վտակներն են ձախից՝ Խեմչիկ, Կանտեգիր, Աբական, Կեմ, Կաս, Սիմ, Դուբչես, Ելոգույ, Տուրուխան, Փոքր Խետա, Մեծ Խետա, Տանամա, Գրյազնուխա, աջից՝ Ուս, Կեբեժ, Տուբա, Սիդա, Սիսիմ, Մանա, Կան, Անգարա, Մեծ Պիտ, Պոդկամեննայա Տունգուսկա, Բախտա, Ստորին Տունգուսկա, Կուրեյկա, Խանտայկա, Դուդինկա գետերը։

Տես նաև

Ակունք և Գետաբերան

Ծանոթագրություններ

↑ Абакан (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 11.
↑ А. Л. К. Абаканъ (ռուս.) // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 1. — С. 8.
↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ենիսեյ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 517)։

[_30848ecd47c52e7a-1] Абакан (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 11.

[_75b03c0062346e07-2] А. Л. К. Абаканъ (ռուս.) // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 1. — С. 8.

[3] Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».

[1]

[2]

[3]