Կար-չկար մի շուն (մուլտֆիլմ)
 ուկրաիներեն՝ Жив-був пес | |
|---|---|
.jpg) | |
| Տեսակ | կարճամետրաժ մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ |
| Ժանր | հեքիաթ և նկարված անիմացիոն ֆիլմ |
| Հիմնված է | Dog and wolf? |
| Ռեժիսոր | Էդուարդ Նազարով |
| Սցենարիստ | Էդուարդ Նազարով |
| Հնչյունավորում | Գեորգի Բուրկով Արմեն Ջիգարխանյան |
| Բեմադրող նկարիչ | Էդուարդ Նազարով |
| Օպերատոր | Միխայիլ Դրույան |
| Հնչյունային օպերատոր | Բորիս Ֆիլչիկով |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Լեզու | ռուսերեն ուկրաիներեն |
| Ընկերություն | Սոյուզմուլտֆիլմ |
| Տևողություն | 10 րոպե 36 վայրկյան |
| Թվական | 1982 |
| animator.ru/db/?p=show_film&fid=3121 | |
Կար-չկար մի շուն (ուկրաիներեն՝ Жив-був пес), 1982 թվականի արտադրության խորհրդային պատկերային մուլտֆիլմ, որի ռեժիսորը Էդուարդ Նազարովն է[1]։ Սկզբում կոչվել է «Շան կյանք»[2]։ Մուլտֆիլմը նկարահանվել է ուկրաինական «Сірко» ժողովրդական հեքիաթի մոտիվներով։
Մուլտֆիլմը DVD տարբերակով թողարկվել է «Masters of Russian Animation Volume 3»[3] մուլտֆիլմերի հավաքածուում։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գործողությունները ծավալվում են ուկրաինական մի ագարակում։ Շունը, որն այլևս պետք չի լինում իր տիրոջը, վռնդվում է։ Մինչ այդ տանից գողություն է կատարվում, իսկ շունը նույնիսկ չի հաչում։ Շունը գնում է անտառ։ Սոված պառկում է խոտերին ու չի կարողանում որս անելով հագեցնել քաղցը։ Մթնում է։ Որոշում է ինքնասպան լինել ու հենց այն պահին, երբ փորձում է ծառից կապել պարանը, հայտնվում է Գայլը։ Նրանք միասին ծրագրում են այնպես անել, որ տերը ետ տանի Շանը։
Հաջորդ օրը, երբ ընտանիքն աշխատում էր դաշտում, Գայլը գողանում է երեխային։ Շունը փրկում է նրան։ Այդպիսով Շունը ետ է վերադառնում ագարակ։ Իր կյանքի համար պարտական լինելով Գայլին, որոշում է փոխհատուցել։ Այդ օր տանտերը նշում էր դստեր հարսանիքը։ Նա օգնում է Գայլին տուն մտնել և թաքնվել սեղանի տակ։ Նրան սնունդ է տալիս և խմիչք։ Գայլը որոշում է երգել։ Հենց այդ պահին հյուրերից մեկն սկսում է երգել ուկրաինական ժողովրդական երգ։ Գայլը զուգահեռ սկսում է ոռնալ։ Բոլորը վախենում են և փորձում բռնել կենդանուն։ Այդ պահին սեղանի տակից հայտնվում է Շունն ու հաչելով վազում Գայլի ետևից։ Գայլը շնորհակալություն է հայտնում Շանը և հավատարիմ ընկերները հրաժեշտ են տալիս։ Գնալիս Գայլը հասցնում է ասել՝ «Հետ արի, եթե ինչ-որ բան այն չլինի» («Ты заходи, если что…»)։
Մուլտֆիլմն ավարտվում է այն կադրով, որտեղ ձյուն է գալիս, իսկ Շունը նայում է հեռացող Գայլի ետևից։
Ստեղծողներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Ռեժիսոր և սցենարիստ | Էդուարդ Նազարով |
| Օպերատոր | Միխայիլ Դրույան |
| Հնչյունային օպերատոր | Բորիս Ֆիլչիկով |
| Մուլտիկպլիկատոր | Անատոլի Աբարենով Էլվիրա Մասլովա Սերգեյ Դյոժկին Վլադիմիր Զարուբին Մարինա Ոսկանյանց |
| Խմբագիր | Ռաիսա Ֆրիչինսկայա |
| Ղեկավար | Նինել Լիպնիցկայա |
| Կրկնօրինակող | Գեորգի Բուրկով - շուն Արմեն Ջիգարխանյան - գայլ[4] |
Ստեղծման պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մուլտֆիլմի սցենարի հեղինակն ու ռեժիսորն ասել է՝
|
Մուլտֆիլմի առաջին սցենարը գրել է մասնագետ Սերյոժա Իվանովը։ Այն ինձ դուր չեկավ։ Եվ ես էլ վերցրեցի ընդամենը 15 տողից բաղկացած պատմվածքը, որը պատմում է այն ասին, թե ինչպես մի օր անտառում հանդիպում են շունն ու գայլը. «Դու կօգնես ինձ, իսկ ես կօգնեմ քեզ»։ Գլխումս այդուհետև հնչում էր միևնույն արտահայտությունը՝ «Հիմա երգելու եմ»[5]։ | 
|
Գայլը սկզբում այլ տեսք է ունեցել։ Այն բանից հետո, երբ պարզվել է, որ նրան կրկնօրինակողի՝ Ջիգարխանյանի ձայնը չի համապատասխանում կերպարին, գայլի նախնական կերպարը փոփոխվել է. վերանկարել են գայլին՝ հարմարեցնելով ձայնին[6]։
Երբ այն առաջին անգամ ձայնագրման ստուդիա է մտել, հեղինակը հասկացել է, որ կերպարի փոխելն անհրաժեշտություն է։ Դաշնամուրի վրա դրված են եղել էսքիզները։ Ջիգարխանյանը մոտեցել է էսքիզներին և տեսել գայլի նկարը։ Նազարովը կարծել է, թե նա կվիրավորվի իրենից, բայց Ջիգարխանյանն ասել է. «Դե ինչ, ոչինչ։ Լավ գայլ է»։
Մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Թվական | Մրցույթ | Մրցանակ | Վայր |
|---|---|---|---|
| 1983 | Կինոլոգիական միջազգային ֆեդերացիա | Առաջին տեղ |  Դանիա, Օդենսե
|
| 1983 | Ժյուրիի հատուկ մրցանակ |  Ֆրանսիա
| |
| 1983 | Մոսկովյան միջազգային կինոփառատոն | Առաջին մրցանակ | Ֆրանսիա, Տուր (ֆր.՝ Tours)
|
Երաժշտություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մուլտֆիլմում հնչում են «Ой там на горі»[7] և «Та косив батько, косив я»[8] ուկրաինական ժողովրդական երգերը։ Երկու երգերը կատարվում են «Древо»(չաշխատող հղում) անսամբլի կողմից[9], որը հիմնադրվել է 1984 թվականի նոյեմբերին Սամարա քաղաքում։
Հետաքրքիր փաստեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գայլին սկզբում պետք է կրկնօրինակեր Միխայիլ Ուլյանովը, բայց լինելով մշտական նկարահանումների մեջ՝ զբաղվածության պատճառով, չի հաջողվել ձայնագրվել մուլտֆիլմում։ Դրանից հետո նրա փոխարինել է Արմեն Ջիգարխանյանը, ով առաջին անգամ էր հանդես գալիս այս ոլորտում։
- Մուլտֆիլմի այն հատվածի երաժշտությունը, որտեղ սայլը շարժվում է, 1934 թվականի արտադրության սովետական «Չապաև» ֆիլմից է։
- Նազարովը մուլտֆիլմի սցենարի ստեղծման վրա աշխատել է ողջ տարի։
- 2012 թվականին մուլտֆիլմն ամբողջությամբ վերաձայնագրվել է ուկրաիներենով (սկզբում տեքստը ռուսերենով է եղել, իսկ երգերը՝ ուկրաիներեն)[10]։ Տեքստը թարգմանել է Լյուբոմիր Նակոնեչնին, տեքստը կարդում է Սերգեյ Ռեշետնիկը, Գայլին կրկնօրինակում է Տարաս Ժիտինսկին, իսկ Շանը՝ Միրոսլավ Լիտվակը։
Հուշարձաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գայլի գրեթե 200 կգ ծանրությամբ բրոնզաձույլ արձանը կանգնեցվել է Տոմսկում 2005 թվականին։ Հեղինակներն են՝ մետալուրգ Մաքսիմ Պետրովն ու խորհրդատու-նկարիչ Լեոնտի Ուսովը։ Գայլը կարողանում է 8 արտահայտություններ անել («Հիմա երգելու եմ» («Щас спою!»), «Աստված օգնական» («Бог в помощь!»), «Դե դու արի, եթե ինչ-որ բան այն չլինի» («Ну ты заходи, если что!»))։
- Շան 2 տոննա կշռող պողպատե քանդակը, որը կառուցվել է նկարիչ Միխայիլ Իվաշկոյի էսքիզների վրա, կանգնեցվել է Հյուսիսային Սիբիրի Անգարսկ քաղաքում 2007 թվականին[11]։
- 2013 թվականին Կիևի կենտրոնում կանգնեցվել է փայտե քանդակագործական կոմպոզիցիա, որը կրկնօրինակում է մուլտֆիլմի այն հատվածը, որտեղ Շունն ու Գայլը սեղանի տակ նստած են հարսանիքի ժամանակ։ Հեղինակը քանդակագործ Վլադիմիր Զայեցն է[12]։
- 2013 թվականի աշնանը Ուկրաինայի Պետրովսկոյե գյուղում (ուկրաիներեն՝ Петрівське) կանգնեցվել է քանդակագործակա կոմպոզիցիա՝ կազմված сидящего на постаменте Волка и стоящего рядом Пса. Композиция дополнена стилизированным плетёным забором.[13]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Էդուրարդ Նազարովի կենսագրությունը։ Մուլտֆիլմի ստեղծման գործում նրա ունեցած դերը». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 30-ին.
- ↑ Մարիա Տերեշչենկո Диплом за «Собачью жизнь». На фестивале «Московская премьера» уже празднуют столетие русской анимации Արխիվացված 2014-08-08 Wayback Machine. «Новые известия», 6 сентября 2011.
- ↑ Masters of Russian Animation Volume 3|publisher=Аниматор.ру|format=DVD|description=Описание издания сборника мультфильмов на DVD|lang=ru|accessdate=2013 թ․ հունվարի 21
- ↑ Մուլտֆիլմի ստեղծողներ
- ↑ «Հեղինակի կարծիքը առաջին սցենարի վերաբերյալ». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 9-ին.
- ↑ Ստեղծման պատմություն(չաշխատող հղում)
- ↑ Մուլտֆիլմի երաժշտության բնօրինակ բառերն ու ռուսերեն թարգմանությունը(չաշխատող հղում)
- ↑ Մուլտֆիլմի երաժշտության բառերը ռուսերենով
- ↑ Саундтрек мультфильма «Жил-был пёс»
- ↑ Жив-був пес (мультфільм українською мовою)
- ↑ Памятник в Ангарске с фото, упоминание про Томский
- ↑ «մուլտֆիլմին նվիրված փայտե քանդակ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 9-ին.
- ↑ Հետաքրքիր փաստեր և հուշարձաններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կար-չկար մի շուն (մուլտֆիլմ)» հոդվածին։ |
|
