Hari : ................................ Tarikh :...............................

BAB 1 ≈ INDEKS

1.1. Tatatanda indeks.

Latihan 1

1. Lengkapkan jadual di bawah dengan asas atau indeks bagi nombor atau sebutan algebra yang diberi

2. Nyatakan pendaraban berulang berikut dalam bentuk indeks .

(a) 6 × 6 × 6× 6× 6× 6 = (b) 0.5 × 0.5 × 0.6 × 0.5× 0.5 =

(c) × × × = (d) ( −m ) × ( −m ) × ( −m ) =

1
Hari : ................................ Tarikh :...............................

(e) 1 × 1 × 1 = (f) × × × × =

3. Tukarkan nombor atau sebutan algebra dalam bentuk indeks kepada pendaraban berulang.

(a) (−3) =
(b) (2.5) =

(c) = (d) −2 =

(e) ( ) = (f) (− ) =

(g) = (h) (3 ) =

4. Tuliskan setiap nombor berikut dalam bentuk indeks dengan menggunakan asas yang dinyatakan
dalam kurungan.

(a) 81 [ asas 3 ] = (b) 15625 [ asas 5 ] =

(c) [ asas ] = (d) 0.00032 [ asas 0.2 ] =

(e) −16384 [ asas 4 ] = (f) [ asas − ] =

5. Hitung nilai bagi setiap nombor dalam bentuk indeks di bawah.

(a) 9 = (b) (−4) = (c) (2.5) =

(d) (−3.2) = (e) = (f) − =

(g) 1 = (h) −2 =

2
Hari : ................................ Tarikh :...............................

1.2. HUKUM INDEKS

1.2.1 Pendaraban yang melibatkan indeks.

i. Ringkaskan

1. 4 × 4 = 2. 5 × 5 = 3. 8 × 2 =

4. 2 ×3 = 5. 4 ×5 = 6. 2 × =

7. 3 ×7 = 8. 5 ×6 = 9. 4 ×5 ×3 =

10. 2 × ×9 = 11. 2 ×3 ×4 = 12. 6 ×2 ×5 =

ii. Permudahkan setiap yang berikut.

1. 2 × 5 × 5 = 2. 4 × 3 × 3 =

3. 3 × 5 × 3 = 4. 7 × 6 × 7 =

5. 2 × 5 ×4 = 6. 3 × 2 ×5 =

7. 2ℎ × 5 × ℎ = 8. 3 ×2 ×4 =

9. 2 ×3 ×2 ×5 10. 5 ×2 ×3 ×3
= =

11. ×2 ×7 ×2 12. 3 ×3 ×5 ×
= =

3
Hari : ................................ Tarikh :...............................

1.2.2. Pembahagian yang melibatkan indeks

i. Ringkaskan

1. 2 ÷ 2 = 2. 6 ÷ 6 = 3. 3 ÷3 =

4. 7 ÷ 7 = 5. 8 ÷ 8 = 6. 10 ÷ 10 =

7. = 8. = 9. =

10. = 11. = 12. =

13. 6 ÷3 = 14. 5ℎ ÷ 15ℎ = 15. 9 ÷ 18 =

1.2.3. Kuasa bagi nombor dan pemboleh ubah yang berindeks.

Ringkaskan.

1. ( ) = 2. (5 ) = 3. (4 ) =

4. (3 ) = 5. ( ) = 6. ( ) =

7. (3 ) = 8. (2 ) = 9. (−2 ) =

10. (−3 ) =
11. = 11. =

12. (3 × 2 ) = 13. (5 × 10 ) =

4
Hari : ................................ Tarikh :...............................

14. (7 × 4 × 9 ) = 15. (5 × 6 × 10 ) =

16. (4 × 6 × 7 ) = 17. (2 × 5 × 10 ) =

18. ( ) = 19. ( ) = 20. m( ) =

21. (3 ) = 22. (−2 ) = 23. (−7 ) =

24. (9ℎ ) = 25. ÷ ( × ) 26. 15( ) ÷ 5

= =

×
27. = 28. = 29. =
( )

1.2.4. Indeks Negatif.

Latihan 1 : Tukarkan setiap yang berikut dalam bentuk indeks positif.

1. = 2. 5 = 3. 3 =

4. = 5. 10 = 6. =

Latihan 2 : Tukarkan setiap yang berikut dalam bentuk indeks negatif.

1. = 2. = 3. =

5
Hari : ................................ Tarikh :...............................

4 6. =
4. = 5. 3 = 5

1.2.5. Indeks Pecahan.

Latihan 1 : Tukarkan setiap yang berikut dalam bentuk punca kuasa.

1. = 2. 10 = 3. 16 =

4. = 5. 10 = 6. 16 =

Latihan 2 : Tukarkan setiap yang berikut dalam bentuk indeks.

1. √18 = 2. √2 = 3. √5 =

4. √10 = 5. √7 = 6. =
√

Latihan 3 : Cari nilai-nilai nombor berikut.

1. 32 = 2. 81 = 3. 64 =

4. 125 = 5. 1000 = 6. 10 000 =

7. 16 = 8. 27 = 9. 125 =

6
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Latihan 4. Hitungkan setiap yang berikut.

1. (a) 8 × 8 (b) 4 × 4 (c) 27 × 27

2(a) 81 ÷ 81 (b) 16 ÷ 16 (c) 64 ÷ 64

3(a) 9 × 9 ÷ 9 (b) 16 × 16 ÷ 16 (c) 27 ÷ 27 × 27

4(a) (4 ) ÷ 4 × 4 (b) (8 ) ÷ 8 × 8 (c) ×( ) ÷

Latihan 5 : Permudahkan setiap yang berikut

1. (3 ) ×3 2. (2 ) ×2 3. 8 × (8 )

4. (8 ) ÷ 5. (16 ) ÷ 6. 2 ÷ (2 )

7
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 6 : Hitungkan nilai x bagi setiap persamaan yang berikut.

1. 2 ÷ 2 = 8 2. 3 × 81 = 3 3. =1

4. 4 × 8 =2 5. ( ) × =
6. 2 =

7. 3 ÷ 3 = 81( )
8. ( ) × ( )
= 9. 25 ÷ 125 =

Latihan 7

1. Dalam satu uji kaji yang dijalankan oleh Iman, didapati suhu
sejenis logam meningkat daripada 25°C kepada T°C mengikut
persamaan T = 25(1.2) apabila logam tersebut dipanaskan
selama m saat. Hitung beza di antara saat kelima dengan saat
keenam, dalam darjah Celcius terdekat.

2. Puan Natasya membeli sebuah kereta buatan tempatan dengan

harga RM55 000. Selepas 6 tahun, Puan Natasya ingin menjual
kereta tersebut. Berdasarkan penerangan pihak pembeli kereta
terpakai, harga kereta Puan Natasya akan dihitung dengan
formula RM55 000 . Dalam situasi ini, n ialah bilangan
tahun yang dihitung selepas kereta dibeli. Berapakah nilai
pasaran kereta Puan Natasya? Nyatakan jawapan anda dalam RM
yang terdekat.

3. Puan Adira menyimpan RM50 000 pada 1 Mac 2018 di sebuah

bank tempatan dengan faedah 3.5% setahun. Selepas t tahun,
jumlah simpanan Puan Adira dalam RM ialah 50 000(1.035) .
Hitung jumlah simpanan pada 1 Mac 2024, jika Puan Adira tidak
pernah mengeluarkan wang simpanannya.

8
Hari : ................................ Tarikh :...............................

9
Hari : ................................ Tarikh :...............................

10
Hari : ................................ Tarikh :...............................

BAB 2 ≈ BENTUK PIAWAI

2.1. Angka Bererti

 Semua digit bukan sifar ialah angka bererti

 Digit sifar antara digit bukan sifar ialah angka bererti
 Digit sifar dibahagian akhir suatu integer ialah angka bererti mengikut tahap kejituan
yang dikehendaki
 Digit sifar dibahagian akhir suatu perpuluhan ialah angka bererti kerana menentukan
tahap kejituan perpuluhan tersebut
 Digit sifar sebelum digit bukan sifar yang pertama bukan angka bererti.

11
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 1: Nyatakan bilangan angka bererti bagi setiap nombor yang berikut.

1) 2 2) 52 = 3) 751
4) 605 5) 7008 6) 701503
7) 500 8) 8200 9) 9000
10) 6010 11) 0.25 12) 0.012
13) 0.005 14) 0.103 15) 3.100
16) 7.010 17) 3.0050 18) 12.0

Latihan 2 : Bundarkan nombor berikut kepada bilangan bererti yang dinyatakan.

1. 57.4 = [ 2 AB ] 2. 683.4 = [ 3 AB ]
3. 506.31 = [ 4 AB ] 4. 20.03 = [ 3 AB ]
5. 6.49 = [ 2 AB ] 6. 5.86 = [ 2 AB ]
7. 62.69 = [ 3 AB ] 8. 3.2746 = [ 4 AB ]
9. 54.668 = [ 3 AB ] 10. 29.97 = [ 3 AB ]
11. 20.953 = [ 3 AB ] 12. 67.96 = [ 3 AB ]
13. 0.472 = [ 2 AB ] 14. 0.0673 = [ 2 AB ]
15. 0.497 = [ 2 AB ] 16. 0.2997 = [ 2 AB ]
17. 0.00401 = [ 2 AB ] 18. 0.5096 = [ 2 AB ]
19. 0.008007 = [ 2 AB ] 20. 0.0007998 = [ 2 AB ]

Latihan 3 : Lengkapkan jadual berikut dengan membundarkan setiap nombor berikut betul kepada angka
bererti yang diberi.

Nombor 3 angka bererti 2 angka bererti 1 angka bererti

1. 47 193
2. 5 261
3. 305.72
4. 20.68
5. 8.595
6. 5.9
7. 0.6973
8. 0. 09184
9. 0. 005709
10. 0.0004076

12
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 4 : Hitung setiap operasi berikut. Nyatakan jawapan betul kepada angka bererti seperti yang
dinyatakan dalam kurungan.

1) 2.57 × 4.5 + 0.45 2) 8.59 ÷ 2.1 − 1.26

[4] [3]

3) 14.23 − 2.6 × 1.2 4) 15.74 + 20.3 ÷ 2.5

[3] [2]

5) 7.63 × 0.5 ÷ 4.2 + 5.7 6) 10.26 ÷ 0.75 − 4.2 × 0.2

[3] [2]

7) 15.62 − 1.72 × 0.2 + 6.3 8) 4.94 + 5.75 ÷ 0.26 × 1.4

[1] [3]

9) [ 354 − (−23.9)] × 12 10) (3.5 + 1.5)² + 3(123.5) × 0.5

[4] [4]

11) 2.5 − 0.873 − 0.7739 12) 0.1244 − 5.9992 ÷ 80

[3] [2]

.
13) + 6.625 14) − 0.21

[2] [4]

( . × )
15)

[3]

13
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 5 : Selesaikan masalah yang berikut.

1) Panjang, lebar dan tinggi sebuah kuboid masing-masing ialah 7.5 cm, 12.5cm dan 10.5 cm.
Hitung isi padu kuboid itu, dengan menyatakan jawapan anda betul kepada 4 angka bererti.

2) Luas sebuah gelanggang tenis ialah 914.25 m². Panjang gelanggang itu ialah 35.5 m. Cari lebar
dalam cm , gelanggang itu, betul kepada dua angka bererti.

3) Sebuah kotak mengandungi 6 tin. Setiap tin berjisim 505 g dan kotak itu berjisim 60 g. Cari
jumlah jisim, dalam g, 6 tin dan kotak itu dengan menyatakan jawapan betul kepada 2 angka
bererti.

4) Data menunjukkan taburan penduduk Malaysia pada tahun 2017. Hitungkan beza antara jumlah
kaum Melayu dan India dengan jumlah bumiputera dan warga asing, betul kepada empat angka
bererti.

Kaum Bilangan
Melayu 14 191 720
Cina 6 392 636
India 1 907 827
Bumiputera 3 331 788
Lain-lain 189 385
Warga Asing 2 320 779

5) Qistina membuat pelaburan di dalam Amanah Saham Gemilang sebanyak RM3 500. Dia akan
membuat penambahan RM500 bagi setiap 6 bulan. Kadar faedah tahunan ialah 8% setahun dan
dibayar pada setiap bulan terakhir tahun kewangan. Hitung jumlah simpanan Qistina selepas 3
tahun, betul kepada empat angka bererti.

14
Hari : ................................ Tarikh :...............................

2.2. Bentuk Piawai

Latihan 1 : Tulis setiap nombor berikut dalam bentuk piawai.

1) 658 = 2) 526 = 3) 317.5 =

4) 94.6 = 5) 7204 = 6) 35400 =
7) 683000 = 8) 0.0416 = 9) 0.0924 =
10) 0.784 = 11) 0.00584 = 12) 0.000407 =

Latihan 2 : Tukarkan setiap nombor piawai yang berikut kepada satu nombor tunggal.

1. 7.26 × 10 = 2. 9.43 × 10 =
3. 5.214 × 10 = 4. 4.76 × 10 =
5. 8.23 × 10 = 6. 8.196 × 10 =
7. 7.9 × 10 = 8. 5.64 × 10 =
9. 6.14 × 10 = 10. 5.8 × 10 =
11. 5.209 × 10 = 12. 9.7 × 10 =
13. 7.05 × 10 = 14. 1.28 × 10 =

Latihan 3 : Lengkapkan jadual di bawah dengan menulis nombor tunggal bagi nilai ukuran sistema
metrik dalam bentuk piawai.

Nilai
Awalan Simbol
Nombor Tunggal Bentuk Piawai
eksa E 1 000 000 000 000 000 000 1 × 10
peta P 1 000 000 000 000 000
tera T 1 000 000 000 000
giga G 1 000 000 000
mega M 1 000 000
kila k 1 000
hekto h 100
deka da 10
- - 1 1 × 10
desi d 0.1 1 × 10
centi c 0.01
mili m 0.001
mikro µ 0.000 001
nano n 0. 000 000 001
piko p 0.000 000 000 001
femto f 0. 000 000 000 000 001
atto a 0. 000 000 000 000 000 001

15
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 4 : Tukarkan ukuran dalam sistem metrik berikut kepada unit yang diberikan dalam kurungan.
Nyatakan jawapan anda dalam bentuk piawai.

1) 1050 kilometer 2) 216 gigabait 3) 0.75 teraliter

[ meter] [ bait] [ liter]

4) 95 mikrometer 5) 123 nanometer 6) 0.089 femtometer

[ meter] [ meter] [ meter]

Latihan 5 : Selesaikan setiap yang berikut dan nyatakan jawapan dalam bentuk piawai

1. 3.1 × 10 + 5.8 × 10 2. 4.4 × 10 + 5.1 × 10

3. 5 × 10 + 4 × 10 4. 3 × 10 + 6 × 10

5. 2.0 × 10 + 7.5 × 10 6. 4.7 × 10 + 8.3 × 10

7. 6 × 10 + 4 × 10 8. 7 × 10 + 8 × 10

9. 6.7 × 10 + 5.2 × 10 10. 8.7 × 10 + 6.3 × 10

11. 5.4 × 10 − 4.1 × 10 12. 8.7 × 10 − 5.2 × 10

13. 6 × 10 − 4 × 10 14. 7 × 10 − 8 × 10

15. 4 × 10 − 3 × 10 16. 7 × 10 − 5 × 10

17. 9.4 × 10 − 7.3 × 10 18. 7.2 × 10 − 9.2 × 10

19. 5.7 × 10 + 8.02 × 10 20. 4.1 × 10 + 9.5 × 10

16
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 7 : Selesaikan setiap yang berikut dan nyatakan jawapan dalam bentuk piawai

1. 5 × 10 × 1.7 × 10 2. 3 × 10 × 2.4 × 10

3. 6 × 10 × 8 × 10 4. 7 × 10 × 8 × 10

5. 7 × 10 × 4 × 10 6. 6.2 × 10 × 3 × 10

7. 4 × 10 × 3.7 × 10 8. 7.5 × 10 × 5 × 10

9. 6.3 × 10 × 4.0 × 10 10. 5.3 × 10 × 4 × 10

Latihan 8 : Selesaikan setiap yang berikut dan nyatakan jawapan dalam bentuk piawai

× ×
1. = 2. =
× ×

. × ×
3. = 4. =
× ×

. × ×
5. = 6. =
× ×

. × . ×
7. = 8. =
× ×

17
Hari : ................................ Tarikh :...............................

× ×
9. = 10. =

.
11. = 12. =
× ×

13. (1.08 × 10 ) ÷ ( 2.4 × 10 ) 14. (9.6 × 10 ) ÷ (1.5 × 10 )

15. (5.9 × 10 ) ÷ (2 × 10 ) 16. (2.58 × 10 ) ÷ (0.3 × 10 )

Latihan 9 : Penyelesaian Masalah.

1. Kelajuan cahaya ialah 299 800 000 m/s. Jarak 2. Cik Leela membeli empat bungkus bawang
bulan dari bumi ialah 384 000 000 m. Cari yang masing-masing mempunyai jisim 0.998 kg
masa, dalam saat, untuk satu sinaran cahaya 1.055 kg, 0.974 kg dan 1.058 kg. Cari jisim
bergerak dari bumi ke bulan, betul kepada 2 purata bagi sebungkus bawang, betul kepada 3
angka bererti. angka bererti.

3. Seorang hartawan meninggalkan harta pusaka 4. Encik Kamaruddin membeli sebidang tanah
yang bernilai RM1.2 juta. Dalam wasiat beliau yang berharga RM14.50 bagi setiap meter
RM500 000 diberikan kepada isterinya dan baki persegi. Jika dia membayar RM455 000 untuk
wang dibahagikan sama rata antara 6 orang tanah tersebut, cari luas tanah itu dalam hektar,
anaknya. Hitungkan jumlah wang yang diterima betul kepada 3 angka bererti.
oleh setiap anaknya, betul kepada 3 angka ( 1 hektar = 10 000 m² ).
bererti.

18
Hari : ................................ Tarikh :...............................

5. Pada tahun 2009, hampir 5000 mati setiap hari 6. Luas permukaan bumi ialah 5.1 × 10 km².
di seluruh dunia disebabkan
an virus HIV. Jika 90% daripada permukaan bumi dilitupi air,
Anggarkan jumlah kematian disebabkan virus cari luas, dalam km², permukaan bumi yang
HIV pada tahun 2009. Berikan jawapan anda dilitupi air. Berikan jawapan anda dalam bentuk
dalam bentuk piawai, betul kepada 3 angka piawai.
bererti.

7. Jumlah eksport Malaysia bagi tempoh Januari 8. Pengeluaran getah asli di Malaysia pada tahun
hingga Disember 2010 ialah RM639 4428 juta 2010 ialah 939 000 tan, meningkat sebanyak
dan jumlah import untuk tempoh yang sama 9.6% berbanding dengan tahun sebelumya.
ialah RM529 195 juta. Cari perbezaan antara Hitung pengeluaran getah asli pada tahun 2009,
nilai eksport dan nilai import bagi tempoh dalam kg. Berikan jawapan anda dalam bentuk
Januari hingga Disember 2010. Berikan jawapan piawai betul kepada 4 angka bererti.
anda dalam bentuk piawai, betul kepada 4 angka
bererti.

9. Sebuah kilang mengeluarkan 72 ribu paket kerepek setiap minggu.

Jika kilang itu beroperasi 6 hari seminggu dan 18 jam sehari,
Hitung
(a) bilangan
langan kerepak yang dihasilkan setiap hari. Nyatakan
jawapan anda dalam bentuk piawai.
(b) keuntungan purata per jam jika untung bersih satu paket
kerepek ialah 32 sen. Nyatakan jawapan anda dalam RM
terdekat.

10. Encik Ayob memandu kereta dari Kota Bahru ke Kuala

Terengganu untuk melawat anaknya. Dalam perjalanan balik ke
Kota Bahru, dia singgah di bandar Setiu. Peta disebelah
menunjukkan jarak dan masa perjalanan Encik Ayob.
(a)) Hitung purata laju, dalam km/j kereta Encik Ayob bagi
perjalanan
(i) Kota Bahru ke Kuala Terengganu.
(ii) Kuala Terengganu ke Setiu
(iii) Setiu ke Kota Bahru.
Nyatakan jawapan anda betu
betul kepada 3 angka bererti.

11. Sebuah dewan orang ramai yang baharu dibina memerlukan 6 185 keping jubin berukuran
30 cm × 30 cm untuk lantai.
(a) Hitung luas lantai dewan itu dalam meter persegi. Nyatakan jawapan anda dalam bentuk piawai
betul kepada tiga angka bererti.
(b) Diberi kos sekeping jubin ialah RM1.75. Hitung jumlah kos jubin dalam RM terdekat.

19
Hari : ................................ Tarikh :...............................
BAB 3 ≈ MATEMATIK PENGGUNA

3.1. Simpanan dan Pelaburan

Simpanan merujuk kepada wang lebihan yang disimpan di dalam peti besi, tabung atau laci.
Wang lebihan juga boleh disimpan di bank yang akan memberi pulangan mengikut kadar faedah
dan tempoh simpanan.
Terdapat beberapa jenis akaun simpanan.

- Pemegang akaun simpanan boleh menyimpan sebarang amaun mengikut

kemampuan.
- Pemegang akaun menerima kadar faedah berdasarkan jumlah simpanan dan
Akaun tempoh simpanan.
Simpanan - Kadar faedah adalah lebih rendah berbanding dengan akaun simpanan tetap.
- Pemegang akaun boleh mengeluarkan wang simpanan pada bilabila-bila masa.
- Wang simpanan boleh dikeluarkan dengan menggunakan kad debit melalui
mesin teler automatik(ATM).

20
Hari : ................................ Tarikh :...............................

- Menyimpan sejumlah wang tertentu untuk satu tempoh masa tertentu.

- Pemegang akaun akan ditawarkan kadar faedah yang lebih kompetitif
Akaun berbanding akaun simpanan.
Simpanan - Wang simpanan tidak boleh dikeluarkan sehingga tempoh matang.
Tetap - Sekiranya wang dikeluarkan sebelum tempoh matang, faedah yang
sepatutnya diterima akan dikurangkan dan akan dibatalkan pada suatu masa.
- Sijil simpanan akan dikeluarkan kepada pemegang akaun.

- Simpanan dalam akaun semasa boleh digunakan untuk tujuan peribadi atau
perniagaan.
- Pemegang akaun boleh melakukan pembayaran kepada pihak lain melalui
cek.
Akaun - Simpanan dalam akaun semasa tidak dibayar faedah sebaliknya dikenakan
Semasa caj perkhidmatan.
- Pemohon akaun semasa perlu mengemukakan seorang perujuk iaitu
pemegang akaun semasa dicawangan bank yang sama.
- Pemegang akaun boleh menikmati kemudahan overdraft iaitu pengeluaran
wang melebihi baki simpanan, tetapi dengan caj faedah.

Latihan 1 : Lengkapkan jadual di bawah.

Jenis Simpanan Jenis Pelaburan

1. Encik Airel menyimpan sejumlah RM300 di

dalam bank.

2. Cik Aida merupakan seorang peniaga yang

menyimpan sejumlah wang dengan tujuan
untuk mengeluarkan cek apabila hendak
membayar kepada pemiutang.

3. Puan Rita menggunakan wang yang diterima

daripada bapanya untuk membeli satu lot kedai.

4. Encik Farid menyimpan wang sebanyak

RM20 000 di dalam bank untuk membiayai
pendidikan anak-anaknya pada masa hadapan.

5. Puan Maisarah membeli 1 000 unit amanah

saham.

6. Encik Irfan membeli 4 000 unit syer Bank

Orkid Berhad yang bernilai RM1.00 sesyer di
Bursa Saham Kuala Lumpur.

21
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Faedah simpanan merupakan ganjaran yang dibayar oleh institusi kewangan seperti bank kepada
penyimpan. Faedah boleh dibahagi kepada dua jenis iaitu faedah mudah dan faedah kompaun.
1) Faedah mudah ialah ganjaran yang diberikan kepada penyimpan mengikut suatu kadar tertentu ke atas
jumlah simpanan ( prinsipal ) untuk suatu tempoh masa ( dalam tahun ) yang tertentu.

I = Prt , I = Faedah , P = Prinsipal , r = kadar ( % ), t = masa ( tahun )

Latihan 2 :
1. Hitung faedah mudah dan jumlah simpanan berdasarkan maklumat berikut.

Prinsipal Kadar faedah

Tempoh Faedah mudah diperoleh Jumlah simpanan
(RM) mudah setahun

a) 3 000 1.8% 9 bulan

b) 4 000 2% 3 bulan

c) 7 000 2.5% 2 tahun

d) 2 000 1.5% 6 bulan

2. Encik Zainol menyimpan sebanyak RM4 000 di Bank Bunga

Raya dengan kadar faedah 2% setahun.
Berapakah faedah yang diperoleh Encik Zainol selepas 1 tahun?

3. Puan Maimunah menyimpan sebanyak RM5 000 dibank dengan

kadar faedah 3% setahun bagi tempoh 2 tahun. Hitung kadar
faedah yang akan diperoleh Puan Maimunah bagi tempoh 2 tahun
tersebut.

4. Cik Wani menyimpan sebanyak RM10 000 di Bank Murni

dengan kadar faedah 4 % setahun. Hitung jumlah faedah yang
diperoleh selepas 6 bulan.

5. Puan Nina menyimpan sebanyak RM8 000 di bank dengan kadar

faedah 3% setahun. Hitung jumlah simpanan Puan Nina selepas
beliau menyimpan selama
(a) 2 tahun (b) 3 tahun

22
Hari : ................................ Tarikh :...............................

6. Berapa lamakah masa yang diambil untuk sejumlah RM9 000

perlu disimpan dalam sebuah bank yang membayar faedah 6%
setahun untuk mendapat faedah mudah RM 2 340?

7. Cari jumlah wang yang perlu disimpan dalam bank untuk

menerima faedah mudah RM1 575 dalam tempoh 15 bulan pada
kadar 9% setahun.

8. Lengkapkan jumlah simpanan dalam rajah berdasarkan kadar faedah mudah yang diberi.

(i) 3% setahun

Jumlah simpanan bagi

(ii) 12% setahun RM5000 selama 4
tahun

(iii) 15% setahun

9. Lengkapkan jadual di bawah.

Kadar faedah Faedah mudah Jumlah simpanan

Prinsipal (RM) Tempoh
mudah setahun diperoleh (RM) (RM)

(a) 10 000 1.8% 135

(b) 4 000 3.3% 3 bulan

(c) 2.5% 1762.50 72 262.50

(d) 55 000 6 bulan 55 412.50

23
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Faedah kompaun ialah faedah yang dihitung berdasarkan prinsipal asal dan juga faedah yang terkumpul
daripada tempoh penyimpanan. Secara umum, rumus penghitungan yang melibatkan kaedah kompaun
ialah

MV = nilai matang ( matured value )

P = prinsipal
MV = P 1 + r = kadar faedah
n = bilangan kali faedah dikompaun dalam setahun
t = tempoh dalam tahun

Latihan 3 :

1. Hitungkan nilai matang bagi setiap yang berikut.

1. Hitung nilai matang bagi simpanan RM 10 000 2. Hitung nilai matang bagi simpanan RM 5 000
untuk 3 tahun, dengan kadar faedah tahunan untuk 6 tahun, dengan kadar faedah 3% setahun
3.1%, dikompaun setiap suku tahun. dikompaun setiap tahun.

3. Puan Aini membuat simpanan sebanyak 4. Encik Salim menyimpan bonusnya sebanyak
RM20 000 dalam suatu akaun simpanan tetap RM14 000 dalam akaun simpanan tetap dengan
dengan kadar faedah 3.3% setahun, dikompaun kadar faedah 3.2% setahun, dikompaun setiap
setiap bulan. Hitung nilai matang dalam akaun setengah tahun. Hitung jumlah simpanan dalam
itu selepas 10 tahun. akaun itu selepas 5 tahun.

5. Pada awal tahun , Encik Ahmad menyimpan RM15 000 dalam

akaun simpanan dengan kadar faedah 4% setahun dan
pengkompaunan setiap 6 bulan. Berapakah jumlah wang
simpanan Encik Ahmad pada akhir tahun ketiga?

6. Sebuah bank menawarkan kadar faedah 5% setahun untuk

simpanan dalam akaun simpanan tetap. Jika Puan Wana
menyimpan RM10 000 pada awal tahun, berapakah jumlah wang
dalam akaun simpanan tetap beliau pada akhir tahun jika faedah
dikompaunkan
(a) 3 bulan sekali (b) sebulan sekali

24
Hari : ................................ Tarikh :...............................

7. Puan Nani mendeposit RM500 ke dalam akaun simpanannya

yang memberikan kadar faedah 4% setahun dan dikompaun setiap
suku tahun. Berapakah jumlah wang simpanan Puan Nani pada
akhir tahun kelima?

8. Encik Mazrul mendeposit RM1 000 kedalam akaun simpanannya

yang memberikan kadar faedah 5% setahun dan dikompaun setiap
setengah tahun. Berapakah jumlah wang simpanan Encik Mazrul
pada akhir tahun ketiga?

9. Puan Aminah mendeposit RM100 ke dalam akaun simpanannya

yang memberikan kadar faedah 3% setahun dan dikompaun setiap
bulan. Berapakah jumlah wang simpanan Puan Nani pada
akhir tahun kedua?

10. Sulaiman menyimpan RM8 000 ke dalam akaun simpanan tetap

dan kadar faedah dikompaunkan setiap 1 tahun. Berapakah kadar
faedah tahunan yang dikenakan supaya dia boleh mendapat
RM8 520 selepas 2 tahun?

11. Aminah menyimpan sejumlah wang ke akaun simpanan tetap

dengan kadar faedah tahunan 3.2%, dikompaunkan setiap suku
tahun. Hitung prinsipal jika ia bertambah menjadi RM6 157
selepas 5 tahun.

Pelaburan ialah langkah alternatif untuk mendapatkan pulangan pada masa hadapan dalam bentuk
pendapatan semasa dan keuntungan modal.
Jenis-jenis pelaburan adalah seperti berikut.

- Syarikat akan menerbitkan saham bagi tujuan mengumpul modal.

- Individu yang membeli saham daripada sebuah syarikat merupakan pemilik
Saham syarikat dengan syarat tertentu.
- Pemegang saham akan menerima pulangan dalam bentuk dividen dan
keuntungan modal.

- Dikendalikan oleh syarikat unit amanah yang diuruskan oleh pengurus

profesional yang bertauliah.
Amanah - Syarikat unit amanah akan mengumpulkan wang daripada pelabur dan akan
Saham dilaburkan dalam pelbagai syarikat yang berpotensi memberikan pulangan
menguntungkan.
- Pengurus profesional memberi nasihat dan menguruskan wang pelabur.

25
Hari : ................................ Tarikh :...............................
- Pelaburan atas aset tidak alih seperti rumah kediaman, kedai, tanah dan
sebagainya.
- Faktor-faktor yang dipertimbangkan dalam pelaburan hartanah adalah
Hartanah seperti keadaan ekonomi, keupayaan menjana pendapatan iaitu sewa, lokasi
serta prospek hartanah pada masa akan datang.
- Pelabur mendapat pulangan pelaburan dalam bentuk sewa dan keuntungan
modal.

Pulangan Amanah Saham

Dividen ( Lazimnya diterima Syer bonus merupakan

Keuntungan modal
pada akhir tahun kewangan tambahan yang diberi secara
( peningkatan harga saham
dan dihitung berdasarkan percuma kepada pemegang
semasa saham dijual )
wang yang dilaburkan saham sedia ada

Latihan 1 : Hitungkan kos purata seunit saham berdasarkan jadual pembelian berikut.
a) Jadual di bawah menunjukkan pembelian unit amanah saham oleh Encik Zain untuk tiga bulan
berturutan.

Bulan September Oktober November

Unit 4 000 3 000 5 000
Harga seunit RM 0.85 RM 0.88 RM 0.80

b) Jadual di bawah menunjukkan pembelian saham oleh Mahmud dengan tiga harga berlainan.

Unit 3 000 5 000 6 000

Harga seunit RM 1.41 RM 1.40 RM 1.36

c) Jadual di bawah menunjukkan pembelian unit amanah saham oleh Shukri untuk empat bulan
berturutan.

Bulan Januari Februari Mac April

Unit 3 000 5 000 4 000 2 000
Harga seunit RM 1.05 RM 1.03 RM 1.00 RM 1.06

26
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Nilai pulangan pelaburan = × 100%
Latihan 2

1. Pada 1 Januari 2018, Puan Siti melabur dalam Amanah Saham

Bumiputera ( ASB ) sebanyak 3 000 unit yang bernilai RM2.00
seunit. Bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018, ASB
membayar dividen sebanyak 5%. Pada 1 Januari 2019 Puan Siti
menjual semua saham yang dimiliki dengan harga RM2.20
seunit. Berapakah nilai pulangan pelaburan Puan Siti

2. Adam menggunakan RM4 000 untuk membeli unit amanah

saham P. Dalam tempoh dia memegang unit itu, dia telah
mendapat dividen sebanyak RM100. Selepas setahun, dia menjual
semua unit amanah saham itu dan mendapat RM4 500. Hitung
nilai pulangan pelaburan itu.

3. Pada tahun 2017, Encik Zainal menggunakan RM8 000 untuk

membeli unit amanah saham Q. Dia mendapat dividen RM60
sebanyak dua kali dalam tempoh memegang unit itu. Selepas
menjual semua unit amanah saham itu, dia mendapat RM8 900.
Hitung nilai pulangan pelaburan itu.

4. Puan Maryati telah membeli syer syarikat R dengan harga

RM10 000. Dalam tempoh memegang syer itu, dia telah
mendapat dividen sebanyak RM150. Selepas itu, dia menjual
semua syer dan mendapat RM11 400. Hitung nilai pulangan
pelaburan itu.

5. Azmi melabur RM12 000 dalam pembelian syer syarikat S.

Selepas setahun, dia menjual semua syer itu dan mendapat
RM10 000. Hitung nilai pulangan pelaburan itu. Seterusnya,
nyatakan satu faktor yang mempengaruhi pulangan pelaburan
Azmi.

6. Kamal membayar RM7 650 untuk membeli unit amanah saham K

dengan purata kos sesyer sebanyak RM1.02 seunit.
i) Hitung jumlah unit amanah saham K yang dibeli oleh Kamal.
ii) Selepas mendapat dividen sebanyak RM100, Kamal bercadang
untuk menjual semua unit amanah saham itu dengan mendapat
pulangan pelaburan sekurang-kurangnya 12%. Apakah harga
jualan minimum bagi unit amanah saham itu.

27
Hari : ................................ Tarikh :...............................

7. Jadual di bawah menunjukkan pembelian saham oleh Kudus

untuk tiga bulan berturut-turut.
Bulan Januari Februari Mac
Unit 2 000 3 000 5 000
Harga seunit RM1.76 RM1.78 RM1.72

i) Hitung kos purata seunit saham yang dibeli oleh Kudus

ii) Haris pula membeli 10 000 unit saham itu sekaligus pada bulan
Januari. Antara pembelian saham oleh Kudus dan Haris,
strategi siapakah yang lebih menguntungkan. Jelaskan jawapan
anda.

8. Encik Ghani membeli 5 000 syer saham daripada syarikat P

bernilai RM8 000. Kemudian dia membeli unit amanah saham Q
dengan jumlah wang yang sama pada purata kos sesyer RM0.80
seunit.
i) Encik Ghani menjual semua syer saham syarikat P dengan
harga RM1.72 seunit. Hitung nilai pulangan pelaburan ini.
ii) Diberi nilai pulangan pelaburan bagi unit amanah saham adalah
2% lebih rendah daripada (i). Hitung harga jualan unit amanah
saham itu.

Hartanah
( Tanah , Rumah,Lot Komersial )

Duti setem ialah cukai yang

dikenakan atas dokumen atau
Kos Guaman merupakan
surat yang mempunyai kesan Komisen fee yang dibayar oleh
bayaran kepada peguam untuk
perundangan, komersial atau penjual hartanah kepada ejen
melakukan kerja pindah milik
kewangan seperti di bawah bagi urusan jualan hartanah.
harta bagi pihak pembeli
Jadual Pertama Akta Setem
1949

28
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Latihan 3 :

1. Encik Yusof membeli satu lot kedai dengan harga RM600 000 pada 1 Januari 2007. Beliau telah
membayar 10% daripada nilai belian lot kedai tersebut iaitu sebanyak RM60 000. Lot kedai tersebut
di sewakan mulai 1 Februari 2007. Pada 31 Disember 2016 beliau menjual lot kedai tersebut dengan
harga RM1 300 000. Jumlah pinjaman masih berhutang kepada pihak bank ialah RM486 000.
Manakala jumlah ansuran bulanan yang telah dilunaskan kepada pihak bank berjumlah RM450 000.
Caj-caj lain yang terlibat dalam urusan adalah seperti berikut:
Kos Guaman Duti Setem Komisen ejen
RM15 000 RM15 000 RM18 000

Jumlah sewa yang diperoleh sepanjang pegangan lot kedai tersebut ialah sebanyak RM200 000. Hitung
nilai pulangan pelaburan yang diperoleh Encik Yusof.

2. Encik Husin membeli sebuah rumah pada 1 Januari 1995 dengan harga RM300 000 dan menjelaskan
10% wang pendahuluan sebanyak RM30 000. Beliau mengharapkan pulangan sebanyak 30% dalam
tempoh 20 tahun. Encik Husin menjuak rumah tersebut pada harga RM600 000 setelah genap
memiliki rumah tersebut selama 20 tahun. Jumlah pinjaman yang telah dilunaskan kepada pihak bank
ialah RM475 000. Dalam tempoh tersebut, beliau berjaya memperoleh sewa sebanyak RM60 000.
Perbelanjaan lain adalah seperti berikut:
Kos Guaman Duti Setem Komisen ejen
RM4 000 RM4 000 RM2 000

Berapakah nilai pulangan pelaburan bagi Encik Husin selama 20 tahun? Adakah beliau mencapai
hasratnya untuk mendapat pulangan sebanyak 30%?

3. Encik Zaidi , Encik Roslan dan Encik Naim telah bersara dan masing-masing menerima wang
persaraan daripada syarikat sebanyak RM400 000. Mereka bertiga melakukan pelaburan mengikut
cara pelaburan yang berbeza.

Encik Zaidi membeli sebuah

Encik Roslan melabur Encik Naim menyimpan
pangsapuri kos sederhana yang
RM400 000 dalam Syarikat RM200 000 dalam akaun
bernilai RM150 000 dan
Manis dengan membeli saham simpanan dengan kadar faedah
menerima sewa sebanyak
yang berharga RM2.00 seunit. 1% setahun dan baki
RM800 sebulan. Wang yang
Pada tahun tersebut, syarikat itu RM200 000 disimpan dalam
selebihnya disimpan dalam
mengisytiharkan dividen akaun simpanan tetap dengan
simpanan tetap dengan kadar
sebanyak 8%. kadar 4% setahun.
faedah 4% setahun

Siapakah pelabur yang bijak?

29
Hari : ................................ Tarikh :...............................
3.2. Pengurusan Kredit dan Hutang

1. Pembayaran dengan kad kredit membolehkan 5. Faedah sama rata dikira berdasarkan
anda membeli barangan atau mendapatkan prinsipal dan dikekalkan hingga akhir
perkhidmatan tanpa menggunakan tunai. tempoh pinjaman.
Faedah perlu dibayar tidak akan berkurang
2. Caj kewangan ialah caj yang dikenakan keatas walaupun prinsipal semakin berkurang apabila
baki belum jelas selepas tempoh tanpa faedah pembayaran balik sudah mula dibuat.
( biasanya 20 hari )
6. Rumus pengiraan jumlah bayaran balik
3. Caj bayaran ialah caj yang dikenakan jika pinjaman dengan faedah sama rata :
pengguna gagal menjelaskan jumlah bayaran A = P + Prt
minimum bulanan. Dengan A = jumlah bayaran balik
P = Prinsipal
4. Pengiraan faedah sama rata selalu digunakan r = faedah
dalam pinjaman kereta, pinjaman peribadi dan t = masa
pinjaman barangan pengguna ( sewa beli )
manakala pengiraan faedah atas baki pula 7. Rumus pengiraan bayaran ansuran : A / n
digunakan dalam pinjaman perumahan. dengan n = bilangan ansuran dalam bulan

Latihan 1 :

1. Tandakan ( / ) untuk pernyataan yang menunjukkan pengurusan kredit dan hutang yang bijak.

Pernyataan Tanda
(a) Siti membelanjakan lebih daripada kemampuan bayaran baliknya
(b) Aida menggunakan cara auto debit untuk membayar bil
(c) Aiman membuat belanjawan setiap bulan
(d) Hamid selalu lewat membuat pembayaran balik

2. Hitung caj kewangan dan caj bayaran lewat bagi setiap yang berikut berdasarkan keadaan di mana
tarikh penyata ialah 15 hari daripada tarikh tamat tempoh tanpa faedah.

Bayaran balik dibuat

Baki belum Caj kewangan 18% Caj bayaran lewat 1% ke
dalam tempoh tanpa
jelas setahun atas baki tertunggak
faedah

(a) RM500 Tiada bayaran

Pembayaran minimum
(b) RM1000
RM50

30
Hari : ................................ Tarikh :...............................

(c) RM800 Tiada bayaran

Pembayaran minimum
(d) RM1 500
RM75

(e) RM2 000 Tiada bayaran

Latihan 2 : Selesaikan masalah berikut

1. Mariam membeli sebuah beg tangan yang berharga RM600

dengan kad kredit pada bulan September. Dia tidak membuat
bayaran balik dan tarikh penyata ialah 15 hari daripada tarikh
tamat tempoh tanpa faedah. Diberi kadar caj kewangan dan caj
bayaran lewat kad kredit itu masing-masing ialah 18% dan
1% ke atas baki tertunggak. Hitung jumlah baki tertunggak pada
penyata bulan Oktober.

2. Ahmad membelanjakan RM1 200 dengan menggunakan kad

kredit pada bulan April. Dia hanya membuat pembayaran
minimum sebanyak RM60 dan tarikh penyata ialah 15 hari
daripada tarikh tamat tempoh tanpa faedah. Diberi caj kewangan
dan caj bayaran lewat masing-masing ialah 18% setahun dan 1% \
ke atas baki tertunggak. Hitung jumlah baki tertunggak pada
penyata bulan Mei.

3. Rina dan Chong membeli sebuah komputer setiap seorang yang

berharga RM2 800 pada bulan Jun. Rina membayar dengan kad
kredit manakala Chong membayar dengan wang tunai. Rina
terlupa membuat bayaran balik dan tarikh penyata ialah 12 hari
daripada tarikh tamat tempoh tanpa faedah. Diberi kadar caj
kewangan dan caj bayaran lewat ialah masing-masing 18% dan
1% ke atas baki tertunggak.
(i) Hitung jumlah baki tertunggak pada penyata bulan Julai bagi
Rina.
(ii) Jika Rina telah membayar jumlah baki tertunggak pada bulan
Julai, hitung perbezaan bayaran yang dibuat oleh Rina dan
Chong.

31
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 3 : Hitung jumlah bayaran balik dan bayaran ansuran yang berikut.

Jumlah Pinjaman Kadar faedah Tempoh Bayaran ansuran sebulan

Jumlah bayaran balik
( RM ) tahunan Pinjaman ( RM )

(a) 120 000 4% 9 tahun

(b) 60 000 7% 4 tahun

(c) 20 000 6% 3 tahun

(d) 80 000 5% 6 tahun

Latihan 4 : Selesaikan masalah berikut.

1. Abu ingin membuat pinjaman peribadi sebanyak RM30 000

daripada bank dengan kadar faedah tahunan 6% dan tempoh
pinjaman ialah 5 tahun.
(i) Hitung bayaran ansuran bagi pinjaman peribadi itu.
(ii) Jika Abu ingin mengurangkan tempoh bayaran balik pinjaman
kepada 4 tahun, berapakah wang yang perlu ditambah ke atas
ansurannya?

2. Hajar hendak membuat pinjaman peribadi sebanyak RM54 000

daripada sebuah institusi kewangan. Diberi kadar faedah tahunan
ialah 7% dan tempoh pinjaman ialah 6 tahun.
(i) Hitung bayaran ansuran Hajar
(ii) Anis ingin mengurangkan ansuran bulanannya kepada
RM877.50 dengan kadar faedah yang sama. Apakah tempoh
pinjaman yang baru?

3. Fatimah bercadang untuk membuat pinjaman peribadi sebanyak

RM60 000 daripada bank selama 7 tahun. Dia ingin
menggunakan daripada gaji bulanannya untuk membayar
ansuran bulanan itu. Diberi gaji bulanannya ialah RM5 100.
(i) Hitung kadar faedah maksimum yang boleh dia tanggung.
(ii) Jika Fatimah berjaya mendapat kadar faedah tahunan 3.7%
daripada bank, bolehkah dia mengurangkan tempoh bayaran
balik pinjaman kepada 6 tahun? Terangkan jawapan anda.

32
Hari : ................................ Tarikh :...............................

4. Encik Asnawi meminjam sebanyak RM15 000 daripada Bank

untuk memulakan perniagaan. Bank mengenakan 5% kadar
faedah sama rata untuk tempoh pembayaran balik selama 5 tahun.
Berapakah jumlah faedah yang akan dibayar oleh Encik Asnawi
kepada pihak bank?

5. Encik Sobri membuat pinjaman peribadi sebanyak RM20 000

daripada sebuah bank dengan kadar faedah 4% setahun. Tempoh
bayaran balik adalah selama 10 tahun. Berapakah ansuran
bulanan yang perlu dibayar oleh Encik Sobri.

6. Cik Amy meminjam sejumlah wang daripada sebuah bank

dengan kadar faedah 5% setahun. Tempoh bayaran balik adalah
selama 8 tahun. Jika ansuran bulanan yang dibayar oleh Cik Amy
ialah RM218.75, berapakah jumlah wang yang dipinjam oleh
Cik Amy?

7. Encik Fauzi telah meminjam RM16 000 daripada sebuah bank.

Beliau akan membayar balik selama 5 tahun dengan ansuran
bulanan sebanyak RM320. Berapakah faedah tahunan yang
dikenakan oleh pihak bank?

8. Puan Noraini meminjam sebanyak RM12 000 daripada sebuah

bank dengan kadar faedah 3% setahun bagi tempoh 5 tahun.
Manakala Puan Fazira meminjam amaun yang sama daripada
sebuah bank lain dengan kadar faedah 4.5% setahun bagi tempoh
5 tahun. Nyatakan perbezaan antara jumlah faedah yang dibayar
oleh Puan Noraini dengan Puan Fazira.

9. Puan Betty meminjam RM65 000 untuk membeli sebuah Proton

Perdana yang baru. Pihak bank mengenakan kadar faedah
sebanyak 4.5% setahun ke atas pinjamannya. 6.5 tahun
kemudian, Puan Betty telah menjelaskan pinjamannya.
Hitungkan jumlah bayaran balik pinjaman yang telah dibayar
oleh Puan Betty.

33
Hari : ................................ Tarikh :...............................

BAB 4 - LUKISAN BERSKALA

Latihan 1: Lukis semula objek pada grid segiempat sama yang di sediakan.

(a) Sama saiz dengan objek

(b) Lebih kecil daripada objek

(c) Lebih besar daripada objek

34
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 2 : Lukis bentuk geometri yang berikut mengikut skala yang diberi

(a) Skala = 1 : 1

(b) Skala = 1 : 2

(c) Skala = 1 :

Latihan 3 : Lukis bentuk gabungan berikut mengikut skala yang diberi.

(a) Skala = 1 : 2

35
Hari : ................................ Tarikh :...............................

(b ) Skala = 1 :

Latihan 4 : Pada grid yang diberi , lukiskan bentuk berikut mengikut skala yang diberi

1. Skala = 1 : 2. Skala = 1 :

3. Skala = 1 : 1 3. Skala = 1 : 2

5. Skala = 1 : 4 6. Skala = 1 : 3

36
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 5 : Lukiskan bentuk yang berikut mengikut skala yang diberikan

1. Skala = 1 : 2. Skala = 1 : 1

3. Skala = 1 : 4 3. Skala = 1 : 5

Latihan 6 : Lukiskan yang berikut mengikut skala yang diberi.

1. Skala = 1 :

37
Hari : ................................ Tarikh :...............................
2. Skala = 1 : 3

3. Skala = 1 : 2

6 cm
5. Skala = 1 : 5

6. Skala = 1 : 2

Latihan 7 : Anggapkan grid yang berikut terdiri daripada segi empat sama dengan sisi 1 cm.
Lukiskan semula setiap rajah dengan menggunakan skala yang diberi.

1. Skala = 1 : 400

38
Hari : ................................ Tarikh :...............................
2. Skala = 1 : 200

3. Skala = 1 : 300

3. Skala = 1 : 800

Latihan 8 : Nyatakan skala bagi setiap yang berikut

Objek Lukisan Berskala Skala

1.

39
Hari : ................................ Tarikh :...............................
2.

3.

4.

5.

Latihan 9 : Selesaikan setiap masalah yang berikut

1. Panjang sebatang sungai ialah 6.4 cm pada 2. Tinggi sebuah bangunan dalam suatu
peta dengan skala 1 : 5 000 000. Cari lukisan ialah 4.5 cm. Jika tinggi sebenar
panjang sebenar sungai itu, dalam km. bangunan itu ialah 117 m, cari skala yang
digunakan.

3. Skala yang digunakan dalam sebuah peta 4. Panjang persisiran pantai ialah 7.5 cm di
ialah 1 : 80 000. Jika panjang jalan di atas atas peta dengan skala 1 : 6 000 000. Cari
peta ialah 4.5 cm, cari jarak sebenar jalan jarak sebenar persisiran pantai itu, dalam
itu, dalam km. km

40
Hari : ................................ Tarikh :...............................

5. Panjang sebatang sungai ialah 1.5 cm pada 6. Panjang sebatang sungai pada sebuah peta
lukisan berskala. Jarak sebenar sungai itu ialahh 3.6 cm. Jika skala peta ialah
ialah 12 km. Cari skala yang digunakan. 1 : 50 000, cari jarak sebenar sungai itu.

7. Skala 2 cm kepada 1 km digunakan untuk 8. Jarak antara dua buah pulau ialah 25.8 km.
suatu peta. Jika jarak antara dua buah Cari jarak antara dua pulau itu pada peta
bandar pada peta itu ialah 5.5 cm, cari jarak dengan skala 1 : 200 000.
sebenarnya.

10.
9. Pada satu lukisan berskala, 4 cm mewakili Nat yang ditunjukkan
panjang sebenar 2.8 m. Hitung skala lukisan dilukis semula dengan skala
ini dalam bentuk 1 : n. 1 : . Cari lebar nat ini
dalam lukisan itu.

11. Sebuah peta dilukis mengikut skala 12. Tinggi sebuah menara pada lukisan
1 : 50 000. Panjang sebenar jambatan ialah berskala ialah 9 cm. Jika tinggi sebenar
800 m. Cari panjang, dalam cm,
cm jambatan menara itu ialah 360 m, apakah skala yang
itu pada peta. digunakan?

13.
14. Salmah membina sebuah model kapal
terbang dengan menggunakan skala
1 : 500. Jika panjang model itu ialah
12 cm, cari panjang sebenar, dalam m,
kapal terbang itu.

Dalam rajah di atas, Q ialah lukisan berskala

bagi P.. Apakah skala yang digunakan?

41
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 10 . Selesaikan masalah yang berikut.

1. Rajah di bawah menunjukkan lukisan berskala bagi sebuah pejabat yang dilukis mengikut
skala 1 : 600.

Setiap bilik berbentuk segi empat tepat. Hi

Hitung luas, dalam m² , bagi
(a) bilik stor (b) bilik mesyuarat (c) pejabat 3

2. Rajah di bawah ialaj lukisan berskala bagi lantai sebuah rumah berbentuk segi empat tepat
yang berukuran 24 m × 36 m.

Antara bilik P , Q , R dan S, yang manakah berukuran 8m × 24 m

42
Hari : ................................ Tarikh :...............................

BAB 5 - NISBAH TRIGONOMETRI

1. Trigonometri adalah satu cabang Matematik

yang merupakan sukatan sudut dan sisi segi
tiga
2. Sebuah segi tiga bersudut tegak mempunyai
dua sudut tirus dan satu sudut tegak

1. Berdasarkan segi tiga bersudut tegak di bawah, salin dan lengkapkan jadual yang diberi.

Segi tiga Sudut Hipotenus Sisi bertentangan Sisi bersebelahan

∠ QPR
Δ PQR
∠ PRQ
∠ MNK
Δ KMN
∠ MKN
∠ FEG
Δ EFG
∠ EGF
∠ BAE
Δ ABE
∠ AEB
∠ BCD
Δ CBD
∠ BDC

2. Namakan (i) hipotenus , (ii) sisi bertentangan dan (iii) sisi bersebelahan terhadap bagi
setiap rajah yang berikut.

(a) (b) (c)

43
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Sinus bagi sudut tirus ( sin )

1. Sinus bagi suatu sudut tirus, dalam suatu segi tiga

bersudut tegak ialah nisbah sisi bertentangan sudut
berkenaan kepada hipotenus.
2. Sinus sesuatu sudut boleh diringkaskan sebagai sin sudut
itu
Sin =
Sin =

Latihan 1 . Tulis nisbah sisi bertentangan kepada hipotenus bagi sudut θ dalam setiap segitiga
yang berikut.

1. 2. 3. 4.

Latihan 2.. Nyatakan sinus bagi sudut θ dalam setiap rajah yang berikut , dalam bentuk pecahan.

1. 2. 3.

Sin θ = Sin θ = Sin θ =

4. 5. 6.

Sin θ =
Sin θ = Sin θ =

44
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 3.. Hitung nilai sin θ bagi setiap rajah yang berikut. Beri jawapan dalam bentuk pecahan.

1. 2. 3.

sin θ = sin θ =
sin θ =

4. 5. 6.

sin θ = sin θ = sin θ =

Latihan 4.. Dengan menggunakan nilai sin θ yang diberi , cari nilai y bagi setiap segi tiga yang
berikut.

1. 2. 3.
sin θ = sin θ = sin θ = 0.6

4. 5. 6.
sin θ = sin θ = 0.5 sin r = 0.9 , sin s =

45
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Kosinus bagi sudut tirus ( kos )

1. Kosinus bagi suatu sudut tirus, dalam suatu segi tiga

bersudut tegak ialah nisbah sisi bersebelahan sudut
berkenaan kepada hipotenus.
2. Kosinus sesuatu sudut boleh diringkaskan sebagai
kos sudut itu
Kos =
Kos =

Latihan 1 . Tulis nisbah sisi bersebelahan kepada hipotenus bagi sudut θ dalam setiap segitiga
yang berikut.

1. 2. 3. 4.

Latihan 2 . Nyatakan kosinus bagi sudut θ dalam setiap rajah yang berikut , dalam
bentuk pecahan.

1. 2. 3.

kos θ = kos θ = kos θ =

4. 5. 6.

kos θ = kos θ = kos θ =

46
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 3. Hitung nilai kos θ bagi setiap rajah yang berikut. Beri jawapan dalam bentuk pecahan.

1. 2. 3.

kos θ = kos θ =
kos θ =

4. 5. 6.

kos θ = kos θ =
kos θ =

Latihan 4.. Dengan menggunakan nilai kos θ yang diberi , cari nilai x bagi setiap segi tiga yang
berikut.

1. 2. 3.
kos θ = kos θ = kos θ = 0.25

4. 5. 6.
kos θ = kos θ = 0.5 kos r = , kos s =

47
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Tangen bagi sudut tirus ( tan )

1. Tangen bagi suatu sudut tirus, dalam suatu segi tiga

bersudut tegak ialah nisbah sisi bertentangan sudut
berkenaan kepada sisi bersebelahan.
2. Tangen sesuatu sudut boleh diringkaskan sebagai
tan sudut itu
Tan =
Kos =

Latihan 1. Tulis nisbah sisi bertentangan kepada sisi bersebelahan bagi sudut θ dalam setiap
segitiga yang berikut.

1. 2. 3. 4.

Latihan 2.. Nyatakan tangen bagi sudut θ dalam setiap rajah yang berikut , dalam bentuk pecahan.

1. 2. 3.

tan θ =
tan θ = tan θ =

4. 5. 6.

tan θ =
tan θ = tan θ =

48
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 3.. Hitung nilai tan θ bagi setiap rajah yang berikut. Beri jawapan dalam bentuk pecahan.

1. 2. 3.

tan θ =
tan θ = tan θ =

4. 5. 6.

tan θ =
tan θ =
tan θ =

Latihan 4.. Dengan menggunakan nilai tan θ yang diberi , cari nilai x bagi setiap segi tiga yang
berikut.

1. 2. 3.
tan θ = tan θ = tan θ = 1

4. 5. 6.
tan θ = 0.7 tan θ = 1.2 tan r ° = , tan s = 1

49
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Sudut Khas

Nisbah trigonometri bagi sudut-sudut

sudut khas

Latihan 1 : Lengkapkan jadual di bawah berdasarkan segi tiga ABC dan segi tiga PQR yang
diberikan.

50
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Latihan 2 : Tentukan nilai-nilai berikut tanpa menggunakan kalkulator.

1. 2 kos 60° + tan 45° 2. 3 kos 60° + 2 tan 45°

3. 2 tan 45° + kos 60° 4. 3 sin 30° − 2 kos 60°

5. 2 sin 30° − 3 kos 60° 6. 4 tan 45° − 2 kos 60°

7. (2 sin 60°)( 3 kos 60°) + 3 tan 30° 8. (2 sin 60°)( 3 kos 60°) + 3 tan 30°

9. (3tan45°)(4sin60°) − (2kos30°)(3 sin30°) 10. 4 tan 45° + ( 2 sin 45°)( 6 kos 45°)

Sifir Trigonometri ( 4 angka )

Latihan 1. Tukarkan ukuran sudut yang berikut kepada darjah dan minit.

1. 18.5° = 2. 31.7° = 3. 38.4° = 4. 85.5° =

5. 54.8° = 6. 25.5° = 7. 30.2° = 8. 82.4° =

9. 44.5° = 10. 74.8° = 11. 62.8° = 12. 7.05° =

Latihan 2. Tukarkan ukuran sudut yang berikut kepada darjah.

1. 24°06' = 2. 34°48' = 3. 9°18' = 4. 59°42' =

5. 73°54' = 6. 82°50' = 7. 22°10' = 8. 48°08' =

9. 40°46' = 10. 52°41' = 11. 38°24' = 12. 17°20' =

51
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 3.. Dengan menggunakan kalkulator , cari nilai bagi setiap yang berikut.

1. sin 30° = 2. sin 69.7° = 3. sin 20°9' =

4. sin 54°18' = 5. sin 73°54' = 6. kos 17° =

7. kos 30° = 8. kos 45.5° = 9. kos 22°36' =

10. kos 62°50' = 11. tan 45° = 12. tan 36.9° =

13. tan 88.8° = 14. tan 12°24' 15. tan 47°13' =

Latihan 4. Dengan menggunakan kalkulator , cari nilai sudut θ bagi setiap yang berikut.

1. sin θ = 0.9354 2. sin θ = 0.9952 3. sin θ = 0.7660

θ= θ= θ=

4. sin θ = 0.9396 5. sin θ = 0.6457 6. kos θ = 0.6390

θ= θ= θ=

7. kos θ = 0.9382 8. kos θ = 0.5693 9. kos θ = 0.1097

θ= θ= θ=

10. kos θ = 0.7133 11. tan θ = 1.1197 12. tan θ = 0.5774

θ= θ= θ=

13. tan θ = 5.67 114. tan θ = 0.6694 15.. tan θ = 1.9969

θ= θ= θ=

Penyelesaian Masalah.

Latihan 1 : Selesaikan setiap yang berikut.

1.

Diberi kos x = 0.6 , cari

(a) sin x (b) tan x

52
Hari : ................................ Tarikh :...............................
2. Dalam rajah, D ialah titik tengah bagi garis lurus AC.
Diberi sin x = , cari nilai
(a) tan x (b) kos y

3. Dalam rajah , BD ialah garis lurus.

Diberi tan x = 0.75 , cari nilai bagi
(a) kos x (b) sin y (c) p

4. Dalam rajah, R ialah titik tengah bagi garis lurus QS.

Diberi kos x = , cari nilai
(a) tan x (b) sin y
(c) tan y (d) m

5. Rajah menunjukkan dua buah segi tiga bersudut tegak,

DEG dan EFG.. Diberi bahawa tan y = dan sin x = .
Cari
(a) kos y
(b) panjang DG, dalam cm.

6. Dalam rajah , QRS ialah satu garis lurus dan

QR : RS = 1 : 2
Cari nilai bagi tan x.

53
Hari : ................................ Tarikh :...............................
7. Dalam rajah BDE ialah satu garis lurus.
Diberi bahawa kos x = dan tan y = .
Cari panjang DE.

8. Dalam rajah , ABQ dan PBC ialah satu garis lurus.

Diberi bahawa kos x = dan BQ = 8 cm.
Hitung panjang BC.

Latihan 2 : Selesaikan setiap yang berikut.

1. Jarak di antara tempat meletak kenderaan dengan

bangunan ialah 18 m. Hanna mendongak ke arah
bangunan itu dari tempat meletak kenderaan. Berapakah
tinggi, dalam m, bangunan itu?

2. Rajah menunjukkan sebuah trapezium KLMN. Diberi

bahawa kos = , hitung luas , dalam m² , kawasan
berlorek.

3. Sebuah tangga sepanjang 6 m tersandar pada dinding

mencancang. Jarak kaki tangga itu dari dinding ialah 3 m.
Cari sudut di antara tangga dengan tanah mengufuk

54
Hari : ................................ Tarikh :...............................

BAB 6 - SUDUT DAN TANGEN BAGI BULATAN

6.1. SUDUT DALAM BULATAN

6. 1.1. Sudut pada pusat adalah 2 kali sudut pada

lilitan jika kedua-duanya
duanya mencangkumi
lengkok yang sama

6.1.2 Sudut pada lilitan dalam semi bulatan ialah

90°

6.1.3 Sudut yang dicangkumi pada pusat

( atau lilitan ) oleh lengkok yang sama
panjang adalah sama

6.1.4 Saiz sudut di pusat ( atau lilitan ) bulatan

adalah berkadaran dengan panjang lengkok
yang mencangkuminya

6.1.5 Sudut-sudut
sudut di lilitan yang dicangkumi oleh
sesuatu lengkok adalah sama besar.

Latihan 1. Dalam rajah di bawah, O ialah pusat bulatan. Padankan sudut di bawah.

1. Sudut pada pusat

x

y
2. Sudut pada lilitan

55
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Latihan 2 : Rajah di bawah menunjukkan sebuah bulatan berpusat O. Namakan sudut yang
dicangkum oleh setiap lengkok yang diberi.

Lengkok Nama Sudut

1. Lengkok minor PR pada lilitan bulatan.
2. Lengkok minor QS pada lilitan bulatan
3. Lengkok major PR pada lilitan bulatan
4. Lengkok major PR pada pusat bulatan

Latihan 3 : O ialah pusat bulatan bagi semua gambar rajah di bawah. Cari nilai bagi x.

1. 2. 3.

4. 5. 6.

7. 8. 9.

x= x= x=

10. 11. 12.

x= x= x=

56
Hari : ................................ Tarikh :...............................
13. 14. 15.

x= x= x=

16. 17. 18.

x= x =_______, y =_______ x =_______,

_______, y =_______

19. 20.

x =_______, y =_______
x =_______, y =_______

Diberi bahawa O ialah pusat bulatan bagi semua rajah di bawah , carikan nilai bagi x

21. 22.

23. 24.

57
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 4 : Dalam rajah di bawah, O ialah pusat bulatan. Kira nilai y

1. 2. 3.

4. 5. 6.

Latihan 5.

58
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 6 . Dalam setiap rajah yang berikut, cari nilai x dan nilai y

1. 2. 3.

4. 5. 6.

7. 8. 9.

Latihan 7

59
Hari : ................................ Tarikh :...............................

6.2. Sisi Empat Kitaran

6.2.1. Sisi empat kitaran ialah sebuah segi empat dalam bulatan yang
keempat-empat
empat bucunya menyentuh lilitan.

6.2.2. Hasil tambah sudut-sudut

sudut pedalaman bertentangan sebuah sisi
empat kitaran ialah 180°

∠ p + ∠ q = 180° dan ∠ x + ∠ y = 180°

6.2.3. Sudut peluaran sebuah sisi empat kitaran adalah sama dengan sudut
pedalaman yang bertentangan dengannya.

∠x = ∠y

60
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 8. Tentukan sama ada sisi empat dalam setiap rajah yang berikut ialah sisi empat kitaran
atau tidak. Jika ya,, namakan pasangan sudut pedalaman yang bertentangan.

1. 2. 3.

4. 5. 6.

Latihan 9 : Dalam setiap rajah yang berikut, kenal pasti pasangan sudut peluaran dan sudut
pedalaman bertentangan yang sepadan.

Latihan 10 : Dalam setiap rajah berikut, hitungkan nilai x dan nilai y.

(a) (b) (c)

61
Hari : ................................ Tarikh :...............................
(d) (e) (f)

(g) (h) (i)

Latihan 11 : Cari nilai setiap yang berikut

62
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 12 : Cari nilai setiap yang berikut.

63
Hari : ................................ Tarikh :...............................
6.3. Tangen kepada bulatan

6.3.1. Nyatakan garisan yang merupakan tangen bagi bulatan yang berikut.

(a) (b)

(c) (d)

64
Hari : ................................ Tarikh :...............................
6.3.2. Selesaikan setiap yang berikut.

6.3.3. Selesaikan setiap masalah yang berikut. Diberi O ialah pusat bulatan.

Carikan
(i) x (ii) y

(iii) z (iv) panjang AT

65
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Carikan
(i) p (ii) q

(iii) panjang OA

Carikan
(i) a (ii) b

(iii) panjang BT

Carikan
(i) c (ii) d

(iii) panjang BT

Carikan
(i) e (ii) f

(iii) panjang jejari

(f) Rajah berikut menunjukkan sebiji bola tersekat di bawah tangga. Bola itu menyentuh
permukaan lantai pada titik P dan permukaan tangga pada titik N.. Diameter bola itu ialah
12 cm dan jarak NQ ialah 15 cm. Cari saiz sudut PQN.

66
Hari : ................................ Tarikh :...............................
6.4. Sudut dalam Tembereng Selang
Selang-seli

6.4.1. Dalam setiap soalan berikut, PQR ialah tangen kepada bulatan dan O ialah pusat bulatan. Cari
sudut a dan b.

67
Hari : ................................ Tarikh :...............................

68
Hari : ................................ Tarikh :...............................
6.5. Tangen Sepunya.

6.5.1. Lukiskan tangen sepunya pada bulatan

bulatan-bulatan
bulatan berikut dan nyatakan bilangan tangen sepunya
yang boleh dilukis.

1. 2.

3. 4.

5. 6.

6.5.2. Selesaikan setiap masalah yang berikut.

1. AB ialah tangen sepunya dua bulatan yang masing

masing-
masing berpusat O dan P.. Jejari bulatan masing
masing-masing
ialah 9 cm dan 4 cm. Hitung panjang AB.

2. PQ ialah tangen sepunya kepada dua bulatan yang

berpusat di S dan R.. Jejari bulatan
bulatan-bulatan itu ialah
9 cm dan 4 cm. Hitungkan
(i) panjang SR (ii) panjang PQ

(iii) luas PQRS

69
Hari : ................................ Tarikh :...............................
3. PQ ialah tangen sepunya kepada dua bulatan yang
berpusat di E dan F.. Jejari bulatan
bulatan-bulatan itu ialah
9 cm dan 5 cm. Hitungkan
(i) panjang PQ (ii) luas PQFE

4. Dalam rajah, PCR ialah tangen sepunya kepada kedua

kedua-
dua bulatan itu. Diberikan BCD ialah garis lurus dan
AB berselari dengan DE, ∠ ABD = 65°. Hitungkan

(i) x (ii) y

5. Dalam rajah, ST ialah tangen sepunya kepada bulatan

yang berpusat di A dan B.. Jejari masing
masing-masing ialah
12 cm dan 6 cm. Diberi ∠ BAS = ∠ ABT = 60°.
Hitungkan

(i) jarak AB (ii) jarak ST

Latihan Intensif

1. Rajah di bawah menunjukkan suatu bulatan. 2. Rajah di bawah menunjukkan bulatan

Hitung nilai x dan y. berpusat di O. Hitung nilai x.

3. Rajah di bawah menunjukkan bulatan 4. Dalam rajah di bawah, O ialah pusat bulatan
berpusat di O. ABC ialah tangen kepada dan MN ialah tangen kepada bulatan. Diberi
bulatan. Diberi bahawa ∠ BDE = 60°. bahawa ∠ LKN = 52° dan ∠ MLO = 136°.
Hitung nilai bagi x dan y Hitung nilai bagi x.

70
Hari : ................................ Tarikh :...............................
5. Rajah di bawah menunjukkan bulatan 6. Rajah di bawah menunjukkan bulatan
berpusat di O. ABC ialah tangen kepada berpusat di O. ABC dan CDE ialah tangen
bulatan. Diberi bahawa BD = BE dan kepada bulatan. Diberi bahawa ∠ BCD =
∠ CBD = 65°. Hitung nilai bagi x. 48°. Hitung nilai bagi x.

7. Rajah di bawah menunjukkan bulatan 8. Rajah di bawah menunjukkan dua bulatan.

berpusat di O. AD ialah tangen kepada PTQ ialah tangen sepunya kepada kedua-
kedua
bulatan. Diberi bahawa ∠ BSR = 15°. dua bulatan tersebut. Diberi panjang
Hitung nilai bagi x. KT = LT , ∠KLT = 61° dan ∠SNT = 42°.
Hitung
(a) ∠ LTQ (b) nilai x

9. Rajah di bawah menunjukkan dua bulatan 10. Rajah di bawah menunjukkan bulatan
berpusat di O dan di P masing--masing. berpusat di O. PQ ialah tangen kepada
ABCD ialah tangen sepunya kepada kedua
kedua- bulatan. Hitung nilai bagi
dua bulatan tersebut. Hitung luas trapezium (i) jejari bulatan,
an, dalam cm
OBCP,, dalam cm², betul kepada tiga angka (ii) panjang OP,, dalam cm
Bererti. (iii) luas Δ OPQ,, dalam cm²

71
Hari : ................................ Tarikh :...............................
BAB 7 : PELAN DAN DONGAKAN.

7.1. Unjuran Ortogon

Satah ialah permukaan rata pada suatu objek. Terdapat tiga

jenis satah iaitu satah mengufuk
mengufuk, satah mencancang dan satah
condong.

Normal kepada suatu satah ialah garis lurus yang berserenjang

atau bersudut tegak dengan sebarang garis pada satah tersebut.

Unjuran ortogon ialah imej yang terbentuk pada suatu satah

apabila unjuran garis dari objek berserenjang dengan satah
tersebut.

72
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Latihan 1 : Lukiskan Pelan , Pandangan Hadapan ( Dongakan X ) dan Pandangan Sisi
( Dongakan Y )bagi setiap objek yang berikut.

Pepejal Pelan Dongakan X Dongakan Y

1.

2.

3.

4.

5.

6.

73
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Pepejal Pelan Dongakan X Dongakan Y
7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

74
Hari : ................................ Tarikh :...............................
Pepejal Pelan Dongakan X Dongakan Y
14.

15.

16.

17.

18.

Latihan 2 : Lukiskan Pelan bagi setiap rajah yang berikut.

1.

75
Hari : ................................ Tarikh :...............................
2.

3.

4.

5.

6.

76
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 3 : Lukiskan pandangan hadapan ( dongakan X ) dan pandangan sisi ( dongakan Y )

setiap yang berikut.

Pepejal Pandangan Hadapan X Pandangan Sisi Y

1.

2.

3.

4.

5.

77
Hari : ................................ Tarikh :...............................
6.

Latihan 4 :

1. Rajah di bawah menunjukkan prisma tegak.

Lukis dengan skala penuh
(a) pelan prisma
(b) dongakan prisma dari arah X
(c) dongakan prisma dari arah Y

2. Rajah di bawah menunjukkan

gabungan kuboid dan prisma tegak.
Lukis dengan skala penuh
(a) pelan prisma
(b) dongakan prisma dari arah X
(c) dongakan prisma dari arah Y

78
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 5

1. Rajah di sebelah menunjukkan suatu pepejal berbentuk

prisma tegak dengan trapezium ABCD sebagai keratan
rentas seragamnya terletak pada meja mengufuk.
Lukis dalam satu gambar rajah dengan saiz penuh,
(a) pelan pepejal itu.
(b) dongakannya pada satah mencancang yang selari
dengan AB sebagaimana dilihat dari X.
(c) dongakannya pada satah mencancang yang selari
dengan BC sebagaimana dilihat dari Y.

79
Hari : ................................ Tarikh :...............................

2. Rajah di sebelah menunjukkan suatu pepejal

berbentuk prisma tegak dengan muka ABCDEF
sebagai keratan rentas seragamnya. Pepejal itu
terletak dengan tapak segi empat tepat ABQP
pada meja mengufuk.
Dengan menggunakan skala 1 cm kepada 10 cm,
lukis dalam satu gambar rajah,
(a) pelan pepejal itu.
(b) dongakannya pada satah mencancang yang
selari dengan AB sebagaimana dilihat dari X.
(c) dongakannya pada satah mencancang yang
selari dengan BQ sebagaimana dilihat dari Y.

80
Hari : ................................ Tarikh :...............................

3. Rajah di sebelah menunjukkan suatu pepejal

gabungan yang terdiri daripada sebuah prisma
tegak dan sebuah separuh silinder. Trapezium
ABCD ialah keratan rentas seragam prisma itu.
Separuh silinder itu mempunyai diameter 4 cm
dicantumkan dengan prisma itu pada satah KJGH
Tepi AD dan EH adalah mencancang.
Lukis dengan saiz penuh dalam satu gambar
rajah,
(a) pelan pepejal itu.
(b) dongakannya pada satah mencancang yang
selari dengan AB sebagaimana dilihat dari X.
(c) dongakannya pada satah mencancang yang
selari dengan BQ sebagaimana dilihat dari Y.

81
Hari : ................................ Tarikh :...............................

4. Rajah di sebelah menunjukkan suatu pepejal

berbentuk prisma tegak dengan muka ABCDE
sebagai keratan rentas seragamnya. Pepejal itu
terletak dengan tapak segi empat tepat ABQP
pada satah. Muka CDSR ialah satah mengufuk.
Pada satu gambar rajah, lukis dengan
menggunakan skala 1 cm kepada 5 cm,

(a) pelan pepejal itu.

(b) dongakannya pada satah mencancang yang
selari dengan AB sebagaimana dilihat dari X.
(c) dongakannya pada satah mencanc
mencancang yang
selari dengan AP sebagaimana dilihat dari Y.

82
Hari : ................................ Tarikh :...............................

5. Rajah di sebelah menunjukkan suatu pepejal

berbentuk prisma tegak dengan muka
LMSRQ sebagai keratan rentas seragamnya.
Pepejal itu terletak dengan tapak segi empat
tepat KLMN pada satah mengufuk. Tepi RU
berada 6 cm dari satah KLQP dan tinggi 9cm
dari tapak KLMN.. Dengan menggunakan
skala 1 cm kepada 3 cm, lukis dalam satu
gambar rajah,
(a) pelan pepejal itu.
(b) dongakannya pada satah mencancang
yang selari dengan KL sebagaimana
dilihat dari X.
(c) dongakannya pada satah mencancang
yang selari dengan LM sebagaimana
dilihat dari Y.

83
Hari : ................................ Tarikh :...............................

6. Rajah di sebelah menunjukkan suatu pepejal

gabungan yang terdiri daripada sebuah prisma
tegak dan sebuah kuboid yang dicantumkan
pada satah BNSP.. Prisma itu mempunyai
trapezium ABCD sebagai keratan rentas
seragamnya. Pepejal itu terletak dengan tapak
ABKMNFE pada satah mengufuk. Diberi
AD = EH = 3cm dan BC = FG = 7cm.
ABK, BPC dan BNF ialah garis lurus.
Dengan menggunakan skala 1 cm kepada 1m,
lukis dalam satu gambar rajah
(a) pelan pepejal itu.
(b) dongakannya pada satah mencancang
yang selari dengan AK sebagaimana
dilihat dari X.
(c) dongakannya pada satah mencancang
yang selari dengan AE sebagaimana
dilihat dari Y.

84
Hari : ................................ Tarikh :...............................
7. Rajah menunjukkan suatu pepejal gabungan yang terdiri daripada sebuah kuboid dan sebuah
prisma tegak yang dicantumkan pada satah BGSP.. Muka berbentuk trapezium PQRS ialah
keratan rentas seragam bagi psrima itu. Tapak pepejal itu ialah ABEFGCD terletak pada satah
mengufuk. Diberi BP = EQ = FR = GS = 4 m, BG = PS = 5 m dan EF = QR = 2 m.

(a) Dengan menggunakan skala 1 cm kepada 1 m, lukis dalam satu gambar rajah,
(i) pelan pepejal itu.
(ii) dongakannya pada satah mencancang yang selari dengan AE sebagaimana dilihat dari X.
mencancang yang selari dengan AD sebagaimana dilihat dari Y.
(iii) dongakannya pada satah mencanca

(b) Kos pembinaan pepejal gabungan itu ialah RM25 per m². Hitungkan kosnya kepada RM
yang hampir.

85
Hari : ................................ Tarikh :...............................
8. Gambar rajah menunjukkan pelan, dongakan depan dan dongakan sisi bagi suatu pepejal
berbentuk prisma tegak. Segi tiga QRU ialah keratan rentas seragamnya. Pepejal itu terletak
dengan tapak segi empat tepat PQRS pada satah mengufuk. Lakar dan labelkan pepejal itu.

9. Gambar rajah menunjukkan pelan, dongakan depan dan dongakan sisi bagi sebuah model
khemah. Tapak khemah berbentuk segi empat tepat ABCD adalah mengufuk. Pelan dan
dongakan itu dilukis dengan skala 1 cm kepada 3 m
m.

(a) Lakar model khemah itu. Labelkan model itu dengan lengkap.
(b) Lima muka tepi khemah itu dilitupi dengan kanvas. Koes pemasangan kanvas ialah
RM 14 per m². Hitung kos yang diperlukan. Bundarkan kepada RM yang hampir.

86
Hari : ................................ Tarikh :...............................
10. Gambar
ambar rajah menunjukkan pelan, dongakan depan dan dongakan sisi bagi satu pepejal
berbentuk prisma tegak yang terletak dengan tapak segi empat tepat pada satah mengufuk.

(a) Lakar pepejal itu.

(b) Hitung isipadu dan luas permukaan pepejal itu.

87
Hari : ................................ Tarikh :...............................
BAB 8 : LOKUS DALAM DUA DIMENSI.

Latihan 1 : Terangkan lokus bagi objek yang bergerak dalam setiap rajah yang berikut.

1. Seorang atlit berlari mengelilingi stadium 2. Sebiji durian jatuh dari pokok

3. Sebuah satelit berputar mengelilingi bumi 4. Sebuah cakera padat berpusing

88
Hari : ................................ Tarikh :...............................

5. Gandar tayar pada sebuah kereta yang 6. Seorang pemain bola keranjang
bergerak. menjaringkan gol.

Latihan 2 : Lakarkan lokus bagi titik atau objek bagi setiap yang berikut.

1. Seekor kambing yang diikat dengan seutas tali pada sebatang pokok dan bergerak
mengelilingi pokok itu dengan keadaan tali sentiasa tegang.

2. Hujung hidung seorang budak lelaki apabila dia berjalan di sepanjang suatu garis lurus di atas
tanah.

3. Sebiji kelapa yang jatuh dari pokoknya.

89
Hari : ................................ Tarikh :...............................

4. Titik A pada roda sebuah basikan yang sedang bergerak.

Latihan 3 : Huraikan setiap lokus yang berikut.

Rajah menunjukkan 8 buah segi empat sama Huraikan lokus bagi titik yang
dengan sisi 3 cm
(i) berjarak 3 cm dari titik N

(ii) berjarak 6 cm dari garis ALK

(iii) berjarak sama dari titik I dan E

(iv) berjarak sama dari garis BMJ dan JIH

Latihan 4 : Bina lokus bagi titik P yang berikut.

1. Titik P sentiasa berjarak 3 cm dari titik X 2. Titik P sentiasa berjarak 2.5 cm dari titik D

90
Hari : ................................ Tarikh :...............................

3. Titik P sentiasa berjarak 3 cm dari titik E 4. Titik P sentiasa berjarak 2 cm dari titik K

Latihan 4 : Bina lokus bagi titik Q yang berikut.

1. Titik Q sentiasa berjarak sama dari titik A 2. Titik Q sentiasa berjarak sama dari titik A
dan titik B. dan titik B.

3. Titik Q sentiasa berjarak sama dari titik C 4. Titik Q sentiasa berjarak sama dari titik K
dan titik D. dan titik M.

91
Hari : ................................ Tarikh :...............................

Latihan 5 : Bina lokus bagi titik R yang berikut.

1. Titik R sentiasa berjarak 3 cm dari garis 2. Titik R sentiasa berjarak 1 cm dari garis
lurus AB. lurus XY.

3. Titik R sentiasa berjarak 2 cm dari garis 4. Titik R sentiasa berjarak 3 cm dari garis
lurus JK. lurus MN dan KN.

PERSILANGAN DUA LOKUS

1.
Rajah menunjukkan dua titik, A dan B dilukis pada
suatu satah.
Pada rajah, lukis
i) lokus bagi titik U dengan keadaan jaraknya sentiasa
3 unit dari paksi-y.
ii) lokus bagi titik V dengan keadaan jaraknya sama
dari titik A dan titik B.
iii) Tandakan dengan simbol untuk semua titik
persilangan bagi lokus U dan lokus V.

92
Hari : ................................ Tarikh :...............................

2. Rajah menunjukkan sudut XOY. Pada rajah,

i) lukis lokus P yang sama jarak dari O dan X

ii) Lukis lokus Q yang berjarak 2.5 cm dari titik O

iii) tandakan dengan simbol titik persilangan dua

lokus itu.

3. Rajah menunjukkan sebuah segi empat, JKLM.

Lukis dalam rajah,

i) lokus bagi titik P dengan keadaan jaraknya sentiasa

3 cm dari ML.
ii) lokus bagi titik Q dengan keadaan jaraknya sentiasa
3.5 cm dari J.
iii) Seterusnya, tandakan dengan simbol semua titik
persilangan bagi lokus P dan lokus Q

Latihan 6.

1. Rajah di ruang jawapan menunjukkan sebuah heksagon EFGHJK berpusat P yang dilukis pada grid
segi empat sama yang sama besar bersisi1 unit. Y dan Z ialah dua titik yang bergerak dalam
heksagon itu.
Pada Rajah,
(i) lukis lokus bagi titik Y yang bergerak dengan keadaan titik itu sentiasa 2 unit dari garis lurus
GH,
(ii) lukis lokus bagi titik Z yang bergerak dengan keadaan titik itu sentiasa berjarak 2 unit dari
titik P,
(iii) seterusnya, tandakan dengan simbol ⊗ kedudukan bagi semua persilangan lokus Y dan
lokus Z itu.

93
Hari : ................................ Tarikh :...............................
2 Rajah dalam ruang jawapan menunjukkan heksagon sekata KLMNPQ yang bersisi 3 cm.
Y dan Z ialah dua titik yang bergerak di dalam heksagon itu.
PadaRajah,

(i) lukis lokus bagi titik Y yang bergerak dengan keadaan jaraknya adalah sentiasa samadari garis
KN dan garis LP,
(ii) lukis lokus bagi titik Z yang bergerak dengan keadaan titik itu sentiasa 2 cm dari pusat
O,
(iii) tandakan dengan simbol ⊗, kedudukan bagi semua persilangan antara lokus Y dan
lokus Z.

3 Rajah di ruang jawapan menunjukkan sebuah trapezium ABCD. X dan Y ialah dua titik yang
bergerak dalam trapezium itu.
PadaRajah,

(i) lukis lokus bagi titik X yang bergerak dengan keadaan DAX = BAX BAX,
(ii) lukis lokus bagi titikY yang bergerak dengan keadaan jaraknya sentiasa sama dari titik D dan
titik C,
(iii) tandakan dengan simbol ⊗, kedudukan bagi persilangan lokus X dan lokus Y itu.

D C

94
Hari : ................................ Tarikh :...............................
BAB 9 : GARIS LURUS

Latihan 1 : Kecerunan Garis Lurus

A. Hitungkan kecerunan bagi garis lurus yang melalui pasangan titik yang berikut.

1. ( 1, 5 ) dan ( 2, 8 ) 2. ( 2, 4 ) dan ( 3, 8 )

3. ( 4, 5 ) dan ( 6, 6 ) 4. ( −2, 3 ) dan ( 0, 7 )

5. ( 2, 2 ) dan ( 4, 2 ) 6. ( −3, −1 ) dan ( 2, 4 )

7. ( −5, −2 ) dan ( 1, −4 ) 8. ( −2, −1 ) dan ( −6, −5 )

B. Hitungkan kecerunan bagi setiap garis lurus dalam rajah yang berikut.

1. 2.

95
Hari : ................................ Tarikh :...............................
3. 4.

5. 6.

7. 8.

Latihan 2 : Pintasan

A. Carikan kecerunan , pintasan−yy atau pintasan−x.

1. 2.
Pintasan - y = 8 Pintasan - y = 9
Pintasan - x = 4 Pintasan - x = 3
Kecerunan = Kecerunan =

3. 4.
Pintasan - y = −4 Kecerunan =
Pintasan - x = 2
Pintasan - x = −6
Kecerunan =
Pintasan - y =

5. 6.
Kecerunan = −2
Pintasan - y = 8
Pintasan - x =

96
Hari : ................................ Tarikh :...............................
7. 8.

9. 10.

B. Cari pintasan - x bagi setiap garis lurus yang berikut:

1. y = 2x − 8 2. y = 3x − 9

3. y = 6 + 2x 4. y = x + 4

5. 3y + 2x = −4 6. 4y − 3x = −6

7. 5x + y = 13 8. −4x − y = 7

Latihan 3 : Persamaan Garis Lurus

A. Cari kecerunan ( m ) , pintasan

pintasan-y (c ) bagi setiap garis lurus yang berikut:

1. y = 3x + 4 2. y = 2x + 6

3. y = 3+ 5x 4. y = + 3x

97
Hari : ................................ Tarikh :...............................

5. y = − x 6. 2y = 6x + 5

7. 2y = 8x + 7 8. 3y + 9x = 1

9. 4y + 2x = −3 10. 6y = 2 + 3x

B. Cari persamaan garis lurus yang berikut.

1. Melalui ( 2, 4 ) dan mempunyai kecerunan 3 2. Melalui (−1, 3) dan mempunyai kecerunan 2

3. Melalui (4, −2) dan mempunyai 4. Melalui ( −2, −1 ) dan mempunyai

kecerunan −1 kecerunan 3

5. Melalui ( 4, −3 ) dan mempunyai 6. Melalui ( −6, 0 ) dan mempunyai

kecerunan kecerunan

98
Hari : ................................ Tarikh :...............................

7. Melalui ( 0, 4 ) dan mempunyai 8. Melalui ( 0, 5 ) dan mempunyai

kecerunan 2 kecerunan 6

9. Melalui ( 0, − ) dan mempunyai 10. Melalui ( 1, 4 ) dan mempunyai

kecerunan 3
kecerunan

C. Cari persamaan garis lurus yang melalui pasangan titik berikut.

1. ( 1, 5 ) dan ( 2, 7 ) 2. ( 2, 5 ) dan ( 3, 9 )

3. ( 3, 4 ) dan ( 5, 8 ) 4. ( 5, 1 ) dan ( 2, 4 )

5. ( −4, 2 ) dan ( 2, 5 ) 6. ( −1, 6 ) dan ( 3, −2 )

99
Hari : ................................ Tarikh :...............................

7. ( −2, 0 ) dan ( −4, 6 ) 8. ( 1, 3 ) dan ( 4, 5 )

Latihan 4 : Garis Selari

Cari persamaan garis lurus yang berikut

1. Melalui titik ( 2, 6 ) dan selari dengan y = 2x + 4

2. Melalui titik ( 1, 4 ) dan selari dengan y = −3x + 2

3. Melalui titik ( 6, 5 ) dan selari dengan y = x + 3

4. Melalui titik ( 6, 1 ) dan selari dengan 2y = x + 4

5. Melalui titik ( 9, 4 ) dan selari dengan 2x + 3y = 1

100