1.

0 PENGENALAN

Filipina merupakan sebuah negara di bawah jajahan dan Sepanyol. Filipina

merupakan negara jajahan Sepanyol selama 300 tahun yang bermula pada tahun

1
1565-1898 dan diikuti oleh Amerika Syarikat pada abad ke-19 iaitu dengan

melancarkan serangan kerana menganggap Sepanyol meletupkan kapal perang

2
Amerika iaitu America Maine di Teluk Hawana pada 15 Februari 1989. Selain itu,

Filipina merupakan sebuah negara yang pertama di Asia Tenggara yang menerima

arus nasionalisme moden. Masyarakat tempatan Filipina telah melakukan

pemberontakan dan tentangan terhadap kuasa penjajah barat sejak zaman Ferdinand

3
Magellan yang datang ke Filipina pada tahun 1521. Antara pemberontakan yang

dilakukan adalah pemberontakan bersenjata yang dilancarkan melalui serangan secara

mendadak ke atas markas tentera Sepanyol.

Ekoran daripada nasionalisme ini juga, Filipina telah memperoleh

kemerdekaan bagi negara Filipina. Menurut syarat yang terkandung dalam undang-

undang Komanwel, kemerdekaan Filipina hendaklah diisytiharkan tanpa tertangguh

4
lagi. Kemudiannya kemerdekaan Filipina diisytiharkan pada 4 Julai 1946. Konsep

negara bangsa berasal dari Eropah sejak abad ke -19 dan mula berpengaruh di Asia

Tenggara pada abad ke-20 hasil daripada proses imperialisme yang telah dijalankan

oleh kuasa-kuasa Barat. Pembinaan Negara Bangsa menekankan konsep hidup bersatu

1
Muriah Ahmad. 2006. Penjajahan Portugis dan Sepanyol ke atas Asia Tenggara: Satu Pengamatan
Semula. Shah Alam: Karisma Publications. Hlm 132
2
D.G E. Hall. 1981. Sejarah Asia Tenggara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Pustaka. Hlm 932
3
Amat Johari Moain. 1969. Sejarah Nasionalisma Maphilindo: (Malaysia- Philippine- Indonesia).
Kuala Lumpur: Syarikat Percetakan Utusan Melayu. Hlm 1 Dipetik Dari Gregorio F. Zaide: The
Republic Of The Philippines (Manila, 1963, Ms:57)
4
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik Dan Kebudayaan Filipina: Filipina Sejak Serangan British.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 424

1
padu dalam satu negara dengan mewujudkan satu bangsa dalam sebuah negara

dengan sejarah, bahasa, budaya dan undang-undang yang dikongsi bersama oleh

5
semua individu yang menjadi warganegara. Perasaan sebangsa ini dilihat dalam

politik, sosial serta ekonomi. Esei kami ini membincangkan tentang kejayaan dan

kelemahan proses pembinaan negara bangsa di Filipina sejak merdeka sehingga tahun

1980-an.

2.0 KONSEP NEGARA BANGSA

Konsep negara bangsa mempunyai komponen-komponen tertentu seperti negara,

individu Dan bangsa. Menurut K. Ramanathan, negara secara mudahnya dapat dirujuk

kepada wilayah kewujudan kelompok manusia. Negara atau state adalah satu unit

politik yang mempunyai kedaulatan, tanggungjawab dan kuasa menjalankan hal

6
ehwal pentadbiran sendiri. Dalam Pembinaan Negara Bangsa, negara tidak tercipta

7
dengan sempurna tanpa kewujudan individu . Hal ini kerana individu merupakan

tulang belakang kepada pembangunan sesebuah negara. Manakala bangsa merupakan

satu kesatuan manusia yang hidup dalam sesebuah negara dan menurut Sodaro,

bangsa ialah satu kumpulan besar yang ahli-ahlinya mempunyai kepercayaan bahawa

mereka semua terikat atas asas perkongsian identiti sebagai satu kumpulan atau

8
masyarakat. Oleh yang demikian secara keseluruhan Pembinaan Negara Bangsa

5
Sivachandralingam Sundra Raja (1996). Tamadun Eropah. Shah Alam: Fajar Bakti Sdn. Bhd. Hlm
129.
6
Zulhilmi Paidi & Rohani Abdul Ghani. 2005. Pendidikan Negara Bangsa. Kuala Lumpur: PTS
Publication & Distributors Sdn Bhd. Hlm 31
7
Ibid. Hlm 33
8
Ibid. Hlm 34

2
merujuk kepada kombinasi masyarakat dan negara yang berfungsi dalam wilayah

yang mengkhusus sempadannya.

3.0 KEJAYAAN DALAM PROSES PEMBINAAN NEGARA BANGSA

3.1 Kemerdekaan Filipina

Dalam pembentukan negara bangsa Filipina antara kejayaan yang boleh di lihat

adalah Filipina mencapai kemerdekaan walaupun pelbagai cabaran telah ditempuhi

oleh masyarakat Filipina. Hal ini kerana, Filipina telah mencapai kemerdekaan pada 4

9
Julai 1946 setelah mendapat kemerdekaan daripada Amerika Syarikat. Dalam

mencapai kemerdekaan bagi Filipina ini telah melalui banyak cabaran misalnya

walaupun pada mulanya tuntutan untuk mendapatkan kemerdekaan ini di tolak tetapi

mereka tidak berputus asa untuk mendapatkan kemerdekaan dan kemudiannya bagi

menguatkan tuntutan itu, satu kongres kemerdekaan telah diadakan pada bulan

10
Februari tahun 1930. Oleh itu, dalam proses untuk mendapatkan kemerdekaan satu

rombongan kemerdekaan telah dihantar ke Amerika Syarikat yang diketuai oleh

Roxas dan Sergio Osmena untuk menuntut kemerdekaan daripada Amerika Syarikat

namun tidak berjaya.

Malah, setelah beberapa kali Filipina menghantar rombongan untuk menuntut

kemerdekaan akhirnya diterima setelah rombongan yang diketuai oleh Quezon telah

berjaya mendapatkan kelulusan undang-undang Tydings-Mac Duffle yang

9
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah politik dan kebudayaan Filipina Jilid II Filipina Semenjak
Serangan British. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm. 429.
10
Amat Johari Moain . 1969. Sejarah Nasionalisme Maphilindo (Malaysia, Philippine, Indonesia).
Kuala Lumpur: Penerbit Utusan Melayu. Hlm 45.

3
dikemukakan oleh Senator Milliard E. Tydings dan anggota kongres John Mac

11
Duffle. Selain itu, setelah mendapat kemerdekaan pada tahun 1946, Filipina telah

membuat perlembagaan negara setelah menerima beberapa pindaan dan perubahan

mengikut kehendak mereka sendiri dalam melicinkan pentadbiran mengikut acuan

mereka sendiri. Jelaslah bahawa Filipina berusaha untuk mendapatkan kemerdekaan

daripada Amerika Syarikat dalam membina negara bangsa Filipina.

Filipina berjaya membentuk negara bangsa dengan memperoleh kemerdekaan

bagi memerintah sendiri negara walaupun masih berada dalam pemerintahan Amerika

Syarikat. Namun, ia telah memberi peluang kepada masyarakat tempatan untuk

mentadbir sendiri walaupun Filipina masih di bawah kekuasaan penjajah. Namun,

pada tahun 1945, setelah Jepun mengalami kekalahan dalam perang dunia kedua dan

pengunduran tentera Jepun dari Filipina telah memberi peluang kepada Filipina untuk

12
mentadbir sendiri negara pada 27 Februari 1945 apabila pemerintah Filipina

dihidupkan semula namun ia bukan sepenuhnya diperintah oleh masyarakat tempatan

kerana kedatangan `United Nations Relief and Rehabilitation Administration`

(UNRRA). Pada 23 April 1946 selepas perang dunia kedua Filipina telah mengadakan

pilihan raya namun terdapat banyak masalah yang timbul sehingga menyukarkan

pentadbiran kerana kemenangan beberapa orang pemimpin kiri seperti Luis Taruc dan

Jesus Lava dalam pilihan raya. Selain itu, masalah yang timbul juga disebabkan

berlakunya perpecahan dalam Parti Nacionalista ekoran daripada perbalahan di antara

pemimpin iaitu Osmena dan Roxas sehingga mewujudkan parti lain iaitu Parti

Liberal.

11
Ibid. Hlm. 46.
12
Ibid. Hlm. 54. Dipetik dalam D.G.E.Hall: A History of South East Asia(London, 1964, hlm.813).

4
 Setelah beberapa kali pilihan raya diadakan namun kemenangan tersebut

adalah tidak adil sehinggalah pada tahun 1951, satu pilihan raya diadakan dan diakui

bahawa dalam sejarah Filipina ia merupakan pilihan raya yang bersih kerana peranan

yang dilakukan oleh Setiausaha Pertahanan negara iaitu Ramon Magsaysay yang

menggunakan Angkatan dan 1500 orang ROTC untuk menjaga tempat-tempat

13
mengundi supaya orang yang ingin mengundi berasa selamat. Oleh itu,

kemerdekaan yang dicapai oleh Filipina membawa kepada pembentukan negara

bangsa yang ingin bebas daripada cengkaman penjajah.

3.2 Pembentukan Republik Filipina

Republik Filipina muncul setelah keruntuhan Perang Dunia II di bawah pemerintahan

14
Jeneral Manuel A. Roxas iaitu seorang pahlawan Filipina pada masa perang .

Filipina adalah daripada Komanwel menjadi Republik muncul dalam keadaan sedikit

kucar-kacir dan lemah serta tidak berdaya kerana penubuhannya adalah selepas

perang dan banyak kemusnahan yang terpaksa ditanggung oleh negara Filipina.

Antara kerugian atau kerosakan yang terjadi di Filipina adalah kemusnahan ladang-

ladang, bandar raya dan bandar-bandar dipenuhi dengan keruntuhan dan pelbagai lagi

kemusnahan yang terpaksa dialami terutamanya kepada masyarakat Filipina.

Republik Filipina dan kemerdekaan negara Filipina diisytiharkan di hadapan 300,000

orang dan diiringi 21 das tembakan dan disaksikan oleh 25 orang pemimpin daripada

15
negara luar. Peristiwa bersejarah ini diisytiharkan pada 4 Julai 1946.

13
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah politik dan kebudayaan Filipina. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pustaka. Hlm 438.
14
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik Dan Kebudayaan Filipina : Filipina Sejak Serangan
British. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka. Hlm 424
15
Ibid hlm 429 Lihat juga Gregoria F. Zaide (1957). Philippine Political and Cultural History.
Manila: Philippine Education Company, Hlm. 366

5
Pembentukan Republik Filipina dalam proses pembentukan negara bangsa ini

memberi kejayaan kepada negara Filipina. Kejayaan yang dapat dilihat melalui proses

pembangunan atau kemajuan negara Filipina yang bertambah maju. Selain itu,

pentadbiran semakin teratur dan pemerintahan bercorak republik demokrasi

dijalankan dengan mengambil contoh daripada pemerintahan Amerika Syarikat.

Pentadbiran yang licin dan sistematik dalam pembinaan negara bangsa semasa

Republik Filipina dapat dilihat semasa pemerintahan Presiden Roxas yang berusaha

16
memulihkan ekonomi Republik Filipina selepas perang. Antara pemulihan yang

dilakukan dalam ekonomi adalah mengawal inflasi yang semakin tinggi serta

merumuskan dasar-dasar luar Republik Filipina yang muda dan mengukuhkan lagi

hubungan Filipina dengan Amerika. Selain itu pembangunan luar bandar juga turut di

baik pulih selepas Republik Filipina diisytiharkan. Antaranya adalah, masyarakat luar

bandar mendapat pembelaan dan muncul menjadi pusat perhatian negara yang

sebelum ini berada dalam keadaan terbiar dan tidak diendahkan oleh Ketua Pentadbir

17
(Chief Executives) yang terdahulu. Kemudahan-kemudahan untuk keselesaan

penduduk luar bandar juga telah disediakan seperti perigi atau tempat mandi, sistem

pengairan, sekolah-sekolah, pusat kesihatan, balai polis, kemudahan-kemudahan

awam dan pelbagai lagi kemudahan yang telah disediakan untuk keselesaan. Selain itu

18
Majlis Mesyuarat Luar Bandar ditubuhkan iaitu Akta Republik No. 1408 . Majlis

Mesyuarat tersebut bertujuan untuk melatih masyarakat luar bandar ke arah

pemerintahan sendiri dalam kalangan mereka dan memperkenalkan cara pemerintahan

secara demokrasi.
16
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik Dan Kebudayaan Filipina : Filipina Sejak Serangan
British. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka. Hlm 433
17
Ibid. Hlm 441
18
Ibid. Hlm 442

6
 Di samping itu, Republik Filipina juga berusaha untuk menggalakkan orang

Filipina agar mengambil bahagian dalam perniagaan di peringkat negeri dan negara.

Kongres telah meluluskan Undang-undang Retail Trade Nationalization (R.A. No .

19
1180) telah ditubuhkan untuk menjaga kepentingan peniaga-peniaga ini. Persatuan

Namarco (National Marketing Corporation) juga turut ditubuhkan untuk membantu

peruncit-peruncit di Filipina. Dengan ini jelaslah pengisytiharan Republik Filipina

telah banyak membantu atau memulihkan pentadbiran serta pembangunan negara

dalam pembentukan Negara Bangsa Filipina dan dapat dilihat dari pelbagai aspek

seperti ekonomi, politik dan sosial.

3.3 Kemajuan dalam pendidikan

Di Filipina, antara faktor yang telah menyebabkan kejayaan kepada proses pembinaan

negara bangsa Filipina adalah kemajuan dalam sistem pendidikan. Perkembangan

dalam pendidikan di Filipina telah menunjukkan kemajuan yang luar biasa dalam

tempoh sepuluh tahun iaitu sebelum dan selepas merdeka. Dalam tahun 1946, terdapat

lebih daripada 12,000 buah sekolah rakyat Filipina yang mempunyai 47,000 orang

guru dan lebih daripada 2,550,000 murid manakala pada tahun 1955 bilangan ini telah

meningkat kepada 25,631 buah sekolah rakyat yang menempatkan 96, 548 guru serta

19
Ibid. Hlm 448

7
 20 21
kira-kira 3,535,256 murid. Selain ini juga, di Filipina juga pada tahun 1957

terdapat sembilan buah universiti.

Bagi mengukuhkan negara bangsa Filipina ini, terdapat pelbagai perubahan

yang penting yang dilakukan oleh pihak pentadbiran dalam usaha untuk menaik taraf

sistem pendidikan di Filipina. Di antara perubahan yang dilakukan adalah dengan

menjalankan rancangan sekolah rakyat bagi memberi sumbangan kepada rakyat

terutamanya dalam sektor ekonomi, kebudayaan serta kemasyarakatan rakyat. Selain

itu juga, kerajaan Republik Filipina ini juga telah memperkenalkan pendidikan teknik

vokasional dalam usaha untuk menaiktarafkan pendidikan. Pengajaran agama juga

turut diberi penekanan terutamanya kepada sekolah rakyat. Di samping itu juga,

perubahan juga dilakukan dengan lebih menitikberatkan fahaman Filipina iaitu

dengan menjalankan sesi pembelajaran berdasarkan kepada cara hidup masyarakat

Filipina serta mengajar tentang kehidupan dengan mengetengahkan karangan-

karangan yang ditulis oleh Dr. Rizal. Perubahan yang terakhir yang telah

dilaksanakan oleh kerajaan Republik ini adalah dengan mewajibkan kepada semua

sekolah untuk mengibarkan bendera negara Filipina dengan penuh istiadat.

Sehubungan dengan itu, dalam tahun 1954, Kongres telah meluluskan Akta Republik

22
No 1124 yang telah menubuhkan satu Lembaga Pelajaran Negara. Lembaga ini

ditubuhkan bertujuan untuk merumuskan dasar-dasar matlamat pelajaran Filipina

20
Ibid. Hlm 451.
21
Yang tertua adalah Universiti Santo Thomas yang telah didirikan pada tahun 1611 oleh paderi
Domican Sepanyol iaitu 25 tahun lebih tuan daripada Universiti Harvard. Manakala Universiti negara
pula adalah Universiti Filipina di bandar raya Quezon dan Universiti yang terbesar di Filipina dan di
Asia Tenggara adalah Far Eastern University yang bilangan pelajar-pelajarnya yang didaftarkan dalam
tahun 1956-1957 berjumlah lebih daripada 30,000 orang. Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik dan
Kebudayaan Filipina. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 451.
22
Ibid. Hlm 451.

8
yang umum dan merangka rancangan dalam usaha untuk memperbaiki sistem

pelajaran di Filipina.

Di sini dapat dilihat bahawa, dalam sistem pendidikan di Filipina, ia lebih

mengetengahkan kepada usaha untuk memberi kemudahan pendidikan kepada semua

rakyat negara ini terutamanya terhadap rakyat yang kurang berkemampuan.

Penubuhan sekolah rakyat adalah bertujuan untuk membela nasib terutamanya

golongan bawahan untuk mendapat kemudahan pendidikan. Usaha yang dilakukan ini

secara tidak langsung dapat mewujudkan rakyat Filipina yang berpendidikan tinggi

serta mampu untuk mentadbir negara pada masa akan datang. Selain itu juga,

penekanan dalam karangan Dr Rizal juga telah membawa kepada kebangkitan serta

kesedaran rakyat tempatan untuk terus maju ke hadapan. Di antara karangan Dr Rizal

yang telah dijadikan sebagai rujukan dalam pelajaran di Filipina adalah dua buah

novel yang terkenal iaitu Noli Me Tengere (1887) dan El Filibusterismo yang

23
mendedahkan keburukan pemerintahan Sepanyol di Filipina. Oleh itu, tidak

hairanlah jika di Filipina terdapat ramai dalam kalangan golongan intelektual yang

telah menerajui sistem pentadbiran dalam negara Filipina. Oleh yang demikian,

jelaslah di sini bahawa kemajuan dalam pendidikan merupakan faktor penting dalam

proses pembinaan negara bangsa di Filipina.

3.4 Hubungan Luar

Dalam mengekalkan keselamatan dalam negara kerajaan Filipina telah menjalankan

dasar hubungan luar dengan beberapa negara bagi menjamin kemerdekaan yang telah

dicapai. Hubungan luar mula dijalankan semasa Filipina ingin mendapatkan

pengiktirafan kemerdekaan penuh dari Amerika. Hubungan ini terjalan secara rasmi
23
Amat Johari Moain. Sejarah Nasionalisme Maphilando ( Malaysia-Philippine-Indonesia). Kuala
Lumpur : Syarikat Percetakan Utusan Melayu Berhad. Hlm 7.

9
setelah Tyding-McDuffie ditandatangani oleh Presiden Roosevelt pada 24 Mac

24
1934. Dengan adanya hubungan luar dengan Amerika menjadikan suasana di dalam

negara lebih selamat. Pihak Amerika juga bertindak memberi bantuan atau memberi

tunjuk ajar dalam urusan pentadbiran. Buktinya telah wujud satu perlembagaan yang

25
menyerupai perlembagaan Amerika yang dibentuk pada tahun 14 Mei 1935. Dasar

luar telah dilanjutkan sehingga pemerintah pada ketika itu iaitu Presiden Roxas adalah

dengan melakukan kerjasama dengan kerajaan Amerika Syarikat dengan lebih erat.

Kerjasama tersebut merangkumi berbagai aspek termasuklah aspek ekonomi, politik,

sosial dan ketenteraan. Buktinya pada 29 Jun 1950, Presiden Truman (Presiden

Amerika Syarikat) telah mengumumkan untuk mendengar permintaan daripada

Presiden Elpidio Quirino dengan menghantar rombongan yang diketuai oleh Daniel

26
W. Bell untuk memerhatikan keseluruhan situasi ekonomi Republik Filipina.

Filipina juga telah mendapat bantuan kewangan daripada Amerika sebanyak 2000 juta

27
ringgit pada tahun 1950 iaitu selepas Filipina di iktiraf sepenuhnya oleh Amerika.

Selepas Filipina mencapai kemerdekaan negara Filipina telah memainkan

peranan dalam menjalinkan hubungan antarabangsa dalam hal ehwal politik Timor

Jauh. Negara Filipina dikatakan telah lama bergiat dalam Bangsa-bangsa Bersatu iaitu

pada 10 Jun 1942 semasa di bawah pemerintahan Presiden Quezon dengan

28
menandatangani pengisytiharan Bangsa-bangsa bersatu. Hubungan ini telah

24
D.G.E.Hall.1981.Sejarah Asia Tenggara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm 939.
25
Ibid. Hlm 940
26
Garel A. Grunder, William E. Livezey. 1951. The Philippines and The United States. Norman:
University of Oklahoma Press, hlm. 276.
27
D.G.E.Hall.1981.Sejarah Asia Tenggara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm 1110.
28
Harold M. Vinacke,1967.Sejarah Timor Jauh Dalam Zaman Moden. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
Dan Pustaka. Hlm 1072.

10
diteruskan oleh Osmena di mana kerajaan Filipina telah banyak mengambil bahagian

dalam urusan Bangsa-bangsa bersatu. Antara penglibatan Filipina mengambil

bahagian dalam merangka piagam Bangsa-bangsa bersatu di San-Francisco, selain itu

Filipina juga telah menandatangani perjanjian Bretton dan perjanjian Bangsa-bangsa

29
Bersatu dalam kerja-kerja membantu pemulihan.

Tada tahun 1950 kerajaan Filipina telah mengambil langkah mengadakan

sistem pertahanan untuk kawasan Asia iaitu dengan tidak menggunakan dasar

30
Amerika. Kerajaan Filipina telah menyertai SEATO iaitu Pertubuhan Persatuan

Asia Tenggara. Dengan ini boleh mengurangkan kebergantungan kepada bantuan

Amerika sepenuhnya.

Kerajaan Filipina juga telah menjalinkan hubungan luar dengan beberapa

negara luar dan telah melakukan beberapa perjanjian penting dengan negara-negara

asing. Sebagai contoh Republik Filipina telah menerima kehadiran Presiden China

iaitu Presiden Chiang Kai Shek pada Julai 1949 dan Presiden Indonesia iaitu Presiden

31
Sukarno pada Januari 1951. Hal ini jelas menunjukkan terdapat kerjasama yang baik

antara Republik Filipina dengan negara-negara luar.

3.5 Pembangunan Ekonomi

Aspek ekonomi merupakan salah satu usaha yang mesti dijalankan bagi

sesebuah negara terutamanya negara yang baru berkerajaan sendiri iaitu selepas

merdeka. Negara yang memiliki ekonomi yang stabil boleh membawa sesebuah

29
Ibid. hlm 1072.
30
Ibid. hlm1074.
31
Gregorio F. Zaide.1957. Philippine Political and Cultural History. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pustaka. hlm. 370.

11
negara itu untuk mencapai negara yang. Ekonomi di Filipina telah banyak musnah

akibat daripada kemusnahan peperangan. Akibat berlaku peperangan Filipina, negara

tersebut telah banyak menghadapi cabaran bagi membangunkan semula ekonomi di

negara tersebut. Banyak punca-punca ekonomi seperti pertanian, perlombongan dan

sebagainya telah musnah akibat peperangan. Peperangan juga telah menyebabkan

kemudahan yang terdapat di Filipina telah musnah dan akibatnya bahan mentah tidak

dapat dipasarkan. Beberapa langkah telah di ambil bagi meningkatkan kembali

ekonomi di Filipina antaranya usaha yang dilakukan oleh Presiden Quirino, beliau

telah bertindak mengatasi masalah kemiskinan di kalangan petani dan memperbaiki

hal-hal yang berkaitan dengan tanah, selain itu juga polisi ekonomi Quirino

32
mengasingkan penanam-penanam padi.

Kerajaan Filipina juga telah meluluskan Kongres undang-undang pemulihan

Filipina pada tahun 1946 dan undang-undang perdagangan Filipina pada tahun 1946.

Kedua-dua undang-undang ini bertujuan membangunkan kembali Filipina dan

33
memajukan ekonomi Filipina. Selain undang-undang yang diluluskan, kerajaan

Amerika juga telah bersetuju membayar ganti rugi kerosakan peperangan dan

membaiki kembali kemudahan yang telah musnah.

Semasa dekad pertama di bawah pemerintahan Republik, telah munculnya era

perindustrian di Filipina. Semenjak tahun 1946 semakin banyak kilang telah

dibangunkan dan perkara ini telah dinyatakan seperti “pergantungan peratusan besar

negara adalah pada barang yang diimport”. Pertumbuhan perindustrian-perindustrian

adalah seperti kilang aluminium, kilang bateri, kilang kain, kilang paku dan wayar,

32
D.G.E.Hall.1981.Sejarah Asia Tenggara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm 1111.
33
Harold M. Vinacke,1967.Sejarah Timor Jauh Dalam Zaman Moden. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
Dan Pustaka. Hlm1057.

12
kilang menyaring minyak, kilang cerut dan rokok, kilang mentol dan lampu

kalimantang, kilang getah dan tayar, kilang cat dan sebagainya. Pertumbuhan kilang-

kilang ini telah memberi peluang pekerjaan kepada tenaga kerja Filipina dan telah

mengurangkan pengaliran keluar mata wang ke luar negara.

3.6 Pentadbiran Golongan Pemerintah.

Kejayaan dalam proses pembinaan negara bangsa di Filipina sejak merdeka sehingga

tahun 1980-an ialah pentadbiran golongan pemerintah. Pemimpin yang pertama

menjadi Presiden Republik Filipina selepas mencapai kemerdekaan ialah Manuel

A.Roxas pada tahun 1946-1948. Beliau merupakan seorang ahli parlimen yang

34
berbakat, askar dan ahli ekonomi yang berkebolehan. Tambahan lagi,

tanggungjawabnya kepada Negara Filipina amat jelas kelihatan kerana beliau

berusaha dengan bersungguh-sungguh untuk memulihkan keadaan ekonomi Negara

selepas Perang Dunia kedua. Hal ini kerana, selepas perang ekonomi di Filipina tidak

stabil dan mengalami banyak kerugian. Selain itu juga, Roxas telah menguruskan

pentadbiran Negara dalam mengawal keadaan inflasi yang semakin meningkat,

menetapkan keseimbangan mata wang, melaksanakan dasar-dasar luar Republik

Filipina dan menguatkan lagi hubungan Filipina dengan Amerika.

Presiden Republik Filipina yang kedua selepas kematian Roxas ialah Elpidio

Quirino pada tahun 1948-1953. Beliau merupakan Naib Presiden Republik Filipina

35
pada pemerintahan Roxas. Dalam pentadbiran Quirino, beliau mempunyai dua

matlamat iaitu membina semula ekonomi Negara dan pemulihan semula kepercayaan

34
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik dan Kebudayaan Filipina. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pustaka. Hlm 433.
35
Ibid, hlm 427.

13
 36
dan keyakinan rakyat kepada kerajaan. Beliau telah menubuhkan jabatan untuk

mengurangkan penderitaan masyarakat Filipina yang miskin, memberi khidmat

nasihat kepada buruh, menolong petani-petani menjual tanaman-tanaman mereka,

menyelamatkan rakyat Filipina daripada peminjam-peminjam wang yang penipu dan

sebagainya. Sebagai contoh, PACSA iaitu President’s Action Commitee on Social

Amelioration (Jawatankuasa Tindakan Presiden Atas Kemajuan Masyarakat) untuk

37
mengurangkan kesengsaraan dan penderitaan rakyat Filipina. Beliau juga telah

berusaha untuk mengatasi masalah kemiskinan dalam pertanian dan memperbaiki

38
hal-hal tanah bagi menjaga kebajikan rakyat dan menyumbangkan ekonomi Negara

serta meningkat pendapatan rakyat.

Selain itu, Presiden Republik Filipina yang ketiga ialah Ramon Magsaysay

pada tahun 1953-1965. Beliau telah menubuhkan satu jawatankuasa untuk menerima

aduan dan menyiasat aduan yang dilakukan oleh rakyat Filipina seperti PCAC

39
(Presidential Complaint and Action Committee). Jawatankuasa ini mendapat

sambutan yang menggalakkan daripada rakyat Filipina dengan pelbagai masalah yang

diluahkan di dalam surat dan dihantar ke pejabat PCAC. Di samping itu, beliau juga

telah mengurangkan perbelanjaan dalam majlis sambutan yang membazirkan wang

40
Negara. Hal ini kerana, bagi memastikan wang Negara digunakan untuk

pembangunan dan kebajikan rakyat Filipina. Beliau juga telah melarang menamakan

jalan raya yang dihiasi dengan pokok, jambatan, medan pasar bandar dan lain-lain

36
Ibid. Hlm 435
37
Ibid. Hlm 435
38
D.G.E.Hall.1981.Sejarah Asia Tenggara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm 1111
39
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik dan Kebudayaan Filipina. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pusataka. Hlm 440
40
Ibid, Hlm 441

14
tempat dengan menggunakan namanya. Tambahan lagi, beliau telah melantik

kakitangan yang berbakat dan berpotensi diri dalam memajukan kerajaan yang

mempunyai kelayakan dalam bidang ketenteraan, kolej, dan sebagainya. Beliau juga

mengurangkan rasuah dan membersihkan pejabat kastam dalam pembahagian

pertukaran-pertukaran luar negeri. Jelaslah bahawa pentadbiran yang dilakukan oleh

para pemerintah penting dalam pembentukan negara bangsa.

4.0 KELEMAHAN DALAM PROSES PEMBINAAN NEGARA BANGSA

FILIPINA.

4.1 Krisis Politik di Filipina

Antara kelemahan yang dapat dilihat dalam pembentukan negara bangsa adalah

berlakunya krisis politik yang melibatkan dua buah parti iaitu Parti Nacionalista dan

Parti Liberal malah dalam parti tersebut juga berlaku perpecahan yang membawa

kepada perbalahan kerana dalam sesebuah parti tersebut memperlihatkan bahawa

seseorang boleh bertukar parti tanpa ada sekatan misalnya Ferdinand Marcos telah

melakukan penyelewengan dalam parti Liberal dan beliau telah keluar Parti tersebut

dan memasuki Parti Nacionalista malah telah memenangi pencalonan dalam pilihan

41
raya 1964. Selain itu, dapat dilihat bahawa penyelewengan yang berlaku dalam

politik Filipina menyebabkan kebanyakan penyeleweng Parti Nacionalista masuk ke

Parti Liberal pada tahun 1961 setelah Parti Liberal mengalami kekalahan dan

42
akhirnya menimbulkan masalah.

Krisis politik ini telah mempengaruhi keadaan politik walaupun pada masa itu

sudah berlaku pilihan raya kerana setiap parti politik berusaha untuk meraih undi

daripada pengundi agar mengundi mereka. Hal ini menunjukkan bahawa setiap parti

41
Onofre D. Corpuz. 1982. Filipina. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka Hlm 126.
42
Ibid. Hlm 126.

15
berpegang teguh pendirian masing-masing walaupun pada asalnya kewujudan Parti

Liberal dan Parti Nacionalista adalah daripada rumpun yang sama. Ini kerana,

pengasas Parti Liberal adalah dari golongan masyarakat yang sama dengan pengasas

43
Parti Nacionalista. Pelbagai masalah timbul ekoran daripada pengikut-pengikut parti

yang hanya merupakan hanya sebahagian kecil daripada pengundi yang kebanyakan

tidak teratur dan tidak menyertai sistem parti sehingga berlaku ketidakpuasan hati

terhadap keputusan undian.

Persoalan tentang kekalahan parti majoriti bukan disebabkan oleh kekuatan

pihak pembangkang tetapi disebabkan perasaan kecewa dan benci pengundi-pengundi

terhadap parti yang memerintah melakukan banyak kesalahan sehingga menyebabkan

44
parti majoriti mengalami kekalahan. Jelaslah bahawa, disebabkan perebutan kuasa

antara parti dan kesilapan yang dibuat oleh pihak pemerintah di Filipina telah

menyebabkan berlaku perpecahan dalam masyarakat Filipina dan disebabkan masalah

tersebut, pembentukan negara bangsa di Filipina tidak berjaya kerana tiada kerjasama

di antara masyarakat dalam membentuk negara bangsa.

4.2 Perundangan Yang lemah

Di Filipina faktor yang membawa kepada kegagalan pembentukan negara bangsa

adalah disebabkan perundangan yang lemah. Pada tahun 1946, Filipina telah

dibebaskan daripada kepompong kolonial Amerika Syarikat. Setelah Filipina

mencapai kemerdekaan pada 4 Julai 1946 di bawah pemerintahan Presiden

45
pertamanya iaitu Roxas , Filipina masih lagi berada di ambang pergolakan dan

43
Ibid. Hlm.116.
44
Ibid. Hlm. 127.
45
D.G.E Hall. 1981. Sejarah Asia Tenggara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka .Hlm 948

16
pemerintahan serta sistem perundangan masih lagi lemah. Amerika Syarikat

memperkenalkan perundangan dan pelaksanaan dasar di Filipina dengan melancarkan

beberapa dasar yang menyebabkan ketidak puasan hati penduduk Filipina sendiri

kerena dasar tersebut kejam dan tidak mempunyai sifat prikemanusiaan. Dasar-dasar

yang dibuat oleh Amerika sedikit sebanyak memberi impak kepada pemerintahan

Filipina sehingga keadaan ini menyebabkan kegagalan Filipina untuk mencapai

pembinaan negara bangsa yang mantap dan teratur.

Perundangan yang lemah ini boleh dilihat juga sewaktu pemerintahan Presiden

Magsaysay menjalankan dasar anti-Komunis dan dasar ini berkait rapat dengan kem

Barat terutamanya Amerika Syarikat. Melalaui pelaksanaan dasar ini penduduk

Filipina mula membentuk persatuan pertahanan sendiri dan Presiden Magsaysay

merupakan salah seorang pengasas SEATO iaitu Southeast Asian Treaty

46
Organization. Pelaksanaan yang dibuat dan dipersetujui oleh Presiden Magsaysay

ini tidak membuahkan hasil kerana dasar ini menimbulkan ketidakpuasan hati

masyarakat Filipina seterusnya membawa kepada pemberontokkan golongan

Hubalahap dan dalam pemberontakkan ini Presiden Magsaysay telah dibunuh oleh

gerila tersebut. Selain itu juga, perundangan yang lemah ini boleh juga dilihat sewaktu

pemerintahan Ferdinand Marcos yang sentiasa mengisytiharkan darurat dan undang-

47
undang tentera di Filipina. Keadaan ini mempengaruhi kegagalan pembinaan negara

bangsa kerana proses pembinaan negara bangsa memerlukan perpaduan semua

masyarakat dan penyertaan masyarakat sangat diperlukan bagi memastikan

pembinaan negara bangsa menjadi satu realiti di Filipina.

46
SEATO merupakan satu rancangan Amerika Syarikat untuk melawan penyebaran ideologi komunis
yang semakin berleluasa di Asia Tenggara dengan pertubuhan pertahanan serantau ini mampu
dijadikan dinding untuk menyekat kemasukan dan kemaraan Komunis daripada menguasai Asia
Tenggara.
47
Achmad Munif. 2007. 50 Tokoh Politik Legendaris Dunia. Yogyakarta: Penerbit Narasi. hlm 33

17
4.3 Masalah Rasuah

Impian Filipina untuk mencapai kesatuan dalam pembinaan negara bangsa sedikit

tergugat apabila rasuh semakin berleluasa sewaktu pemerintahan presiden Roxas dan

Magsaysay. Rasuah ini juga terus menjadi gejala apabila Presiden Magsaysay telah

meninggal dunia. Penyelewengan berlaku di antara parti Liberal dengan Parti

Nasionalista. Kedua-dua parti ini membuat penyelewengan bagi memastikan calon

mereka menang dalam pilihanraya untuk memilih Presiden baru Filipina. Parti-parti di

Filipina banyak menghasilkan penyelewengan dan pemimpin-pemimpin politik di

48
Filipina juga sentiasa menyeleweng dengan memberikan imbuhan kepada

masyarakat bagi memastikan mereka menang sewaktu dalam pilihan raya seterusnya

berjaya mentadbir Filipina dan duduk di kerusi parlimen Filipina.

Selain itu juga, sewaktu pemerintahan Presiden Alpiodio Quirino, Naib

Presiden Emmanuel Pelaez telah menyeleweng ke Parti Nasionalista pada

pertengahan penggal Kongres oleh kerana perselisihan tentang dasar dengan rakannya

49
iaitu Presiden Macapagal dalam pilihanraya tahun 1961. Penyelewengan yang

sebegini tidak membuahkan perpaduan di antara masyarakat di Filipina. Keadaan ini

secara tidak langsung tidak membantu Filipina dalam impian untuk menyatukan

Filipina dan seterusnya mampu membina pembinaan negara-negara bangsannya yang

tersendiri. Penyelewengan di antara parti-parti di Filipina tidak berakhir sehinggalah

kepada pemerintahan Presiden Marcos yang sedikit sebanyak mampu memulihkan

keadaan politik di Filipina. Rasuah yang berleluasa ini telah melambatkan proses

48
Onofre D. Corpuz.1982. Filipina. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 125
49
Ibid. hlm 125

18
pembinaan negara bangsa Filipina dan masyarakat juga menjadi hilang arah sehingga

membawa kepada perang dingin yang berlanjutan sehingga beberapa tahun lamanya.

4.4 Kerugian Akibat Perang Dunia II

Filipina selepas kemerdekaan sentiasa berusaha untuk meningkatkan perpaduan antara

masyarakat mereka dan ingin memastikan masyarakat Filipina tidak bermasalah

dalam mencapai kelangsungan hidup mereka sebagai rakyat Filipina yang merdeka.

Namun begitu, filipina sekali lagi mengalami kegagalan apabila Filipina terpaksa

menanggung kerugian akibat Perang Dunia ke-2. Filipina mengalami kerosakan yang

dahsyat oleh pihak Jepun semasa Perang Dunia II. Filipina menanggung kerugian

50
sebanyak $ 8,079,624,000 (16,159,248,000 Peso). Keadaan ini juga menggadai

51
banyak nyawa manusia yang dianggarkan seramai 1,111,938 nyawa. Ekoran

daripada ini, proses pembianaan negara bangsa tergendala dan memerlukan

pentadbiran yang kukuh untuk mengembalikan pembinaan kembali filipina. Roxas

menerima tugas ini memulihkan kembali ekonomi hasil peninggalan Jepun yang telah

meranapkan Filipina sehingga menyebabkan Filipina memerlukan satu dimensi yang

baru bagi meningkatkan pembinaan negaranya.

4.5 Krisis pendidikan

Dalam proses membentuk negara bangsa, terdapat beberapa kelemahan yang terdapat

dalam negara Filipina yang ternyata dapat menggugat perjalanan proses ini. Di antara

kelemahan dalam proses pembinaan negara bangsa Filipina adalah krisis pendidikan

yang disebabkan oleh perang dunia kedua. Perang dunia kedua ini telah membuatkan
50
Gregorio F. Zaide. 1972. Sejarah Politik dan Kebudayaan Filipina Jilid II Filipina Semenjak
Serangan British. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 433
51
Ibid. hlm 433

19
kemudahan infrastruktur di sekolah musnah dan menyukarkan proses pembelajaran.

Menurut statistik yang dikeluarkan, 80 % daripada bangunan-bangunan sekolah,

makmal serta perabot binasa dan kos pembinaan semula bangunan sekolah ini telah

52
memakan belanja lebih daripada 126,000,000 pesos. Selepas negara Filipina

mencapai kemerdekaan, beribu-ribu kanak-kanak terpaksa belajar di pondok-pondok

tanpa mempunyai kemudahan seperti kerusi dan papan hitam.

Secara tidak langsung, kesan daripada perang dunia kedua telah menyebabkan

berlakunya krisis pendidikan yang telah menyebabkan sistem pendidikan menjadi

lemah disebabkan oleh kemusnahan pada kemudahan infrastruktur. Ekoran daripada

masalah ini telah menyebabkan rakyat tempatan Filipina tidak dapat menikmati

kemudahan pendidikan yang disediakan. Oleh itu, krisis pendidikan ini telah

membawa kepada kelemahan dalam proses pembinaan negara bangsa di Filipina. Hal

ini kerana, dalam pembentukan sebuah negara bangsa, pendidikan merupakan aspek

terpenting dan perlu diutamakan. Oleh yang demikian, jelaslah bahawa krisis dalam

pendidikan telah membawa kepada kelemahan proses pembinaan negara bangsa di

Filipina.

4.6 Keadaan Ekonomi Yang Tidak Seimbang

Pembentuk Negara Bangsa Filipina sukar untuk direalisasikan akibat daripada

keadaan ekonomi yang tidak seimbang di Filipina. Walaupun Filipina telah lama

wujudnya bibit-bibit pembentukan Negara bangsa Filipina hasil daripada pengalaman

rakyatnya mendapat peluang memerintah yang lebih lama berbanding negara-negara

jajahan lain, rakyat Filipina masih lagi bergantung harap kepada Amerika Syarikat

terutamanya dari segi ekonomi. Hal ini dapat dibuktikan melalui perbahasan yang

52
Ibid. Hlm 431.

20
diutarakan oleh Paul V. Mcnutt pada 15 Februari 1946 kepada Jawatankuasa Kongres

yang menyatakan bahawa sejak sebelum perang lagi Amerika Syarikat telah

menguasai 95% daripada perdagangan eksport kecuali beras dan ikan yang menjadi

keperluan tempatan yang membawa keuntungan sebanyak $266,000,000 hasil

daripada keluaran eksport sekali gus menyebabkan Filipina bergantung bulat-bulat

53
kepada pasaran Amerika Syarikat. Pergantungan sepenuhnya kepada Amerika

Syarikat ini turut menyebabkan keadaan ekonomi Filipina turut mengalami

kemerosotan akibat kebanyakan sumber-sumber ekonomi di Filipina dimonopoli oleh

Amerika Syarikat sekali gus menyukarkan pembentukan Negara bangsa Filipina yang

kuat.

Selain itu, keadaan ekonomi semakin tidak seimbang dengan meningkatnya

amalan rasuah dalam kalangan pemimpin-pemimpin Filipina sendiri. Buktinya,

sebilangan golongan-golongan kecil ilustrado telah menguasai kebanyakan harta dan

54
kuasa Filipina ini menyebabkan ekonomi Negara Filipina semakin tidak seimbang.

Hal ini menyebabkan berlakunya pembahagian kekayaan yang tidak seimbang antara

golongan aristokrat dengan golongan rakyat biasa. Keadaan ini menjadi semakin

buruk apabila tuan-tuan tanah dan pengeksport-pengeksport Filipina yang kaya

55
mendapat faedah-faedah daripada pasaran yang dilindungi oleh Amerika Syarikat.

Keadaan ini semakin meningkatkan jurang ekonomi di antara golongan atasan dengan

golongan rakyat biasa seperti petani. Ketidakpuasan hati rakyat biasa ini terhadap

golongan pemerintah menyebabkan sering berlaku pemberontakan dan salah faham

53
Harold M. Vinacke. 1967. Sejarah Timor Jauh Dalam Zaman Moden. Kuala Lumpur: Dewan
Bahasa dan Pustaka. hlm. 1057.
54
John Bastin, Harry J. Benda. (1977). Sejarah Asia Tenggara Moden: Penjajahan Nasionalisma dan
Kebijajahan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 216.
55
Ibid. 218

21
antara mereka. Hal ini juga menyebabkan tidak wujudnya persefahaman dan

persepaduan di antara golongan aristokrat dan rakyat biasa sekali gus menyukarkan

pembentukan Negara bangsa Filipina yang kuat.

4.7 Pemberontakan Hukbalihap

Salah satu penghalang kepada pembinaan Negara bangsa Filipina ialah

pemberontakan yang sering berlaku di Filipina. Salah satu pemberontakan yang sering

berlaku melibatkan gerakan Hukbalihap. Gerakan Hukbalihap ini merupakan gerakan

gerila yang menjadi pencetus kekacauan di bahagian tengah Pulau Luzon dan

dipimpin oleh Komunis pada awalnya merupakan Tentera Rakyat Menentang

56
Jepun. Selepas Jepun meninggalkan Filipina, gerakan ini lebih cenderung

menyuarakan tentangan kepada pemimpin dan tuan tanah yang bersubahat dengan

Jepun sewaktu pendudukan Jepun di Filipina.

Gerakan Hukbhalihap ini telah banyak melakukan pemberontakan di Filipina

disebabkan ketidakpuasan hati terhadap tuan tanah yang menindas masyarakat dari

golongan petani. Pencetus kepada pemberontakan secara gerila oleh gerakan

Hukbhalihap ini apabila gerakan Hukbhalihap tidak berjaya mencapai kuasa politik

melalui proses pengundian. Hal ini memaksa gerakan Hukbhalihap ini mendapatkan

kekuasaan politik secara gerila ataupun pemberontakan. Pemberontakan mereka

terhadap kerajaan Filipina bermula dari hujung tahun 1940 sehingga awal tahun 1950

bermula dari pengkalan-pengkalan mereka di luar Bandar iaitu di Luzon Tengah

57
sehinggakan mereka hampir-hampir mengancam bandar raya Manila.

56
Harold M. Vinacke (1967). Sejarah Timor Jauh Dalam Zaman Moden. Kuala Lumpur: Dewan
Bahasa dan Pustaka. Hlm. 1062.
57
John Bastin, Harry J. Benda. 1977. Sejarah Asia Tenggara Moden: Penjajahan Nasionalisma dan
Kebijajahan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm. 217.

22
Pemberontakan yang dilakukan oleh gerakan Hukbhalihap ini telah menyebabkan

keselamatan rakyat terancam. Keadaan ini juga turut membantutkan proses

pembinaan Negara bangsa di Filipina.

Pemberontakan yang dilakukan oleh Gerakan Hukbhalihap ini juga turut

menyebabkan tuan-tuan tanah menubuhkan Pengawal Awam bagi menjamin

58
keselamatan tanah-tanah mereka yang berkepentingan. Hal ini menyebabkan

pemberontakan antara kedua-dua pihak iaitu gerakan Hukbhalihap dan kerajaan

Filipina semakin meruncing dan kematian serta kekacauan semakin menjadi-jadi di

Filipina ketika itu. Tuan-tuan tanah menubuhkan Pengawal Awam memerangi

pemberontakan semata-mata untuk menjaga kepentingan mereka manakala gerakan

Hukbhalihap mengadakan pemberontakan bersenjata untuk menghapuskan kaum

feudal yang masih lagi wujud di dalam sistem ekonomi di Filipina.

Selain itu, pemberontakan Hukbhalihap semakin hebat berlaku apabila

Presiden Roxas telah menjalankan pemerintahan secara kekerasan sebagaimana yang

59
telah dilakukan oleh Presiden Quezon. Antara tindakan yang dilakukan oleh

Presiden Roxas ini ialah menghalang beberapa orang calon pembangkang antaranya

pemimpin Hukbhalihap, Huks Luis Taruc daripada mendapat kerusi di dalam dewan

perundangan. Hal ini menyebabkan gerakan Hukbhalihap menggesa pemberontakan

besar-besaran di Filipina. Hal ini juga turut menjadi penyebab utama kesukaran

mewujudkan Negara bangsa Filipina kerana berlakunya persengketaan di antara

pemimpin-pemimpin utama di Filipina.

58
Harold M. Vinacke .1967. Sejarah Timor Jauh Dalam Zaman Moden. Kuala Lumpur: Dewan
Bahasa dan Pustaka. Hlm. 1064
59
Ibid. Hlm. 1064.

23
5.0 KESIMPULAN

Pembinaan negara bangsa amat penting untuk membina sesebuah Negara Filipina

selepas kemerdekaan. Kejayaan dan kelemahan dalam proses pembinaan negara

bangsa di Filipina sejak merdeka sehingga tahun 1980-an ialah kemerdekaan Filipina,

kemajuan dalam pendidikan, pentadbiran golongan pemerintah, pembentukan

republik, hubungan luar, pembangunan ekonomi, krisis politik di Filipina,

perundangan yang lemah, masalah rasuah, kerugian akibat Perang Dunia kedua, krisis

pendidikan dan sebagainya. Jelaslah, kejayaan ini dapat membentuk negara bangsa itu

sendiri bergantung kepada pemerintah negara itu sendiri yang memainkan peranannya

sebagai ketua negara. Oleh itu, bagi membina negara bangsa di Filipina terdapat juga

kelemahan yang boleh menyebabkan sesebuah negara bangsa itu tidak dapat dibentuk.

Secara kesimpulannya, bagi mencapai kejayaan dalam proses pembinaan negara

24
bangsa di Filipina terdapat pelbagai kelemahan atau rintangan untuk membentuk

negara tersebut.

25