Videz la fonto/fonti por 9ma di mayo

{{mayo}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''9ma di mayo''' esas la 129ma [[dio]] di la yaro (130ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 236 dii til la fino di la yaro.
----
==Dio ==
* En [[Europana Uniono]] - Dio di [[Europa]].
* En [[Rusia]] - Dio di la Vinko (1945).

==Eventi ==
* [[1864]] - [[Duesma milito di Schleswig]]: eventas la [[batalio di Heligoland]] inter Dana mar-armeo e la mar-armei de Austria e Prusia, kun Dana vinko.
* [[1883]] - [[Paul Kruger]] divenas prezidanto di [[Republiko Transvaal]], en la nuna [[Sudafrika]].
* [[1941]] - Milito inter [[Tailando]] e [[Francia di Vichy]] pri teritorii en [[Indochinia]] finas. Francia di Vichy aceptas la mediaco di [[Japonian imperio]], e cedas teritorii de nuna [[Kambodja]] a Tailando.
* [[1945]] - En [[Norvegia]], [[Vidkun Quisling]] enkarcerigesas.
* [[1950]] - [[Robert Schuman]], Franca politikisto, introduktas “projeto Schuman” quo duktos a nuna [[Europana Uniono]].
* [[1955]] - [[West-Germania]] membreskas [[NATO]].
* [[1956]] - [[Manaslu]], la 8ma maxim alta monto dil mondo en [[Azia]], acensesas unesmafoye.
* [[1958]] - [[Popul-Republiko Chinia]] ruptas diplomacala relati kun [[Japonia]].
* [[1966]] - [[Popul-Republiko Chinia]] explozigas lua unesma [[hidrogena bombo]].
* [[1970]] - Cirkume 100 mil personi protestas en Usa kontre la [[milito en Vietnam]].
* [[1994]] - En [[Sudafrika]], [[Nelson Mandela]] divenas l'unesma nigra prezidanto.
* [[2002]] - En Kaspiysk, [[Rusia]], bombo duktita fore explozas dum militala revuo, e produktas 43 morti e 130 vunditi.
* [[2004]] - Prezidanto di [[Chechenia]], [[Ahmat Abdulhamidovich Kadirov|Ahmat Kadirov]], mortigesas en bombo-explozo.
* [[2015]] - En [[Jalisco]], [[Mexikia]], centi de personi protestas kontre la violento de organizita krimino, qua produktis 17 morti dum la 1ma di mayo.<ref>{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/05/09/centenas-de-pessoas-marcham-em-jalisco-contra-a-violencia.htm |titulo=Centenas de pessoas marcham em Jalisco contra a violência |idiomo={{pt}}|autoro=EFE|editero=UOL |accessdaste=9ma di mayo 2015}}</ref>
* [[2016]] - [[Tero]], [[Merkuro]] e [[Suno]] en sama lineo.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Mercúrio passa diante do Sol | url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/05/09/mercurio-passa-diante-do-sol.htm|editero=UOL|vidita ye=9ma di mayo 2016}}</ref>
* 2016 - En [[Mogadishu]], [[Somalia]], atento per bombo dal islamana grupo ''Al Shabab'' produktas adminime 5 morti e 13 vunditi.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.voanews.com/content/attack-on-police-headquarters-in-mogadishu/3321353.html|titulo=Attack on Police Headquarters in Mogadishu Kills 5|publikigita ye=9ma di mayo 2016|editero=VOA|vidita ye=16ma di julio 2016 |idiomo={{en}}}}</ref>
* [[2020]] - [[Brazilia]] superiras 10 mil mortinti pro COVID-19.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Covid-19: Brasil ultrapassa 10 mil mortes, com 155.939 casos confirmados|url=https://www.correiobraziliense.com.br/app/noticia/brasil/2020/05/09/interna-brasil,853111/covid-19-brasil-ultrapassa-10-mil-mortes-com-155-939-casos-confirmad.shtml|editero=Correio Braziliense|publikigita ye=9ma di mayo 2020|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[2022]] - [[Mahinda Rajapaksa]], chefa ministro di [[Sri-Lanka]], renuncas pos intensa populala protesti.

==Cinematografuri==
* [[1949]] - [[La diablo en la korpo (1947 cinematografuro)|La diablo en la korpo]] liberigesas en {{USA}}

==Naski ==
* [[1170]] - Rejulo [[Valdemar la 2ma di Dania]] (m. 1241)
* [[1746]] - [[Gaspard Monge]], Franca matematikisto (m. 1818)
* [[1800]] - [[John Brown]], Usan abolisisto (m. 1859)
* [[1815]] - [[David Gilmour Blythe]], Usana piktisto (m. 1865)
* [[1823]] - [[Frederick Weld]], Novazelandana politikisto (m. 1891)
* [[1874]] - [[Howard Carter]], Britanian explorero (m. 1939)
* [[1877]] - [[Hovsep Pushman]], Armenian-Usana piktisto (m. 1966)
* [[1882]] - [[George Barker (piktisto)|George Barker]], Usana piktisto (m. 1965)
* [[1883]] - [[José Ortega y Gasset]], Hispana filozofo (m. 1955)
* [[1887]] - [[John Nordin]], Sueda injenioro, Idisto ed Interlinguisto (m. 1983)
* [[1907]] - [[Baldur von Schirach]], chefo di [[Hitler-yunaro]] (m. 1974)
* [[1915]] - [[Les Paul]], Usana gitaristo (m. 2009)
* [[1927]] - [[Manfred Eigen]], Germana fizikisto e kemiisto, Nobel-laureato (m. 2019)
* [[1936]] - [[Glenda Jackson]], Britanian aktorino e politikisto
* 1936 - [[Albert Finney]], Angla aktoro (m. 2019)
* 1936 - [[Ernest Shonekan]], prezidanto di Nigeria (m. 2022)
* [[1947]] - [[Michael Levitt]], Sudafrikana-Israelana biofizikisto, Nobel-laureato pri kemio
* [[1949]] - [[Billy Joel]], Usana kantisto, pianisto e kompozisto
* 1949 - [[Ibrahim Baré Maïnassara]], prezidanto di Nijer (m. 1999)
* [[1959]] - [[János Áder]], chefministro di Hungaria
* [[1960]] - [[Ion Sturza]], chefministro di Moldova
* 1960 - [[Johnny Paul Koroma]], chefo di stato di Sierra Leone (posible mortigita en 2003)
* [[1968]] - [[Marie-José Pérec]], Franc atletino
* 1968 - [[Scott Pruitt]], Usana politikisto
* [[1980]] - [[Estíbaliz Martínez Yerro]], Hispana gimnastikistino
* 1980 - [[Nicolae Dică]], Rumana futbalisto
* [[1990]] - [[Yevgeni Yevgenyevich Donskoi|Yevgeni Donskoi]], Rusiana tenisistulo

==Morti ==
* [[1280]] - Rejulo [[Magnus la 4ma di Norvegia]] (n. 1238)
* [[1789]] - [[Jean-Baptiste Vaquette de Gribeauval]], Franca injenioro e militisto (n. 1715)
* [[1805]] - [[Friedrich Schiller]], Germana poeto (n. 1759)
* [[1850]] - [[Joseph Louis Gay-Lussac]], Franca kemiisto e fizikisto (n. 1778)
* [[1903]] - [[Paul Gauguin]], Franca piktisto (n. 1848)
* [[1918]] - [[George Coșbuc]], Rumana skriptisto (n. 1866)
* [[1919]] - [[Juan Isidro Jimenes]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1846)
* [[1931]] - [[Albert Abraham Michelson]], Germana fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] (n. 1852)
* [[1947]] - [[Miguel Abadía Méndez]], prezidanto di Kolumbia (n. 1867)<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.colombia.com/colombia-info/historia-de-colombia/presidentes-de-colombia/miguel-abadia-mendez/|titulo=Miguel Abadía Méndez - Presidentes de Colombia|vidita ye=13ma di septembro 2020|idiomo={{es}}}}</ref>
* [[1965]] - [[Leopold Figl]], kancelero di Austria (n. 1902)
* [[1978]] - [[Aldo Moro]], chefministro di Italia, mortigita (n. 1916)
* [[1979]] - [[Gabriel Ramanantsoa]], prezidanto di Madagaskar (n. 1906)
* [[1986]] - [[Tenzing Norgay]], Nepalana montoacensisto (n. 1914)
* [[2004]] - [[Brenda Fassie]], Sudafrikana kantistino (n. 1964)
* 2004 - [[Jan Hanzl]], Chekoslovakiana hokeisto (n. 1920)
* 2004 - [[Ahmat Abdulhamidovich Kadirov|Ahmat Kadirov]], prezidanto di Chechenia (n. 1951)
* [[2011]] - [[Lidia Gueiler Tejada]], prezidantino di Bolivia (n. 1921)
* [[2015]] - [[Kenan Evren]], prezidanto di Turkia (n. 1917)
* [[2019]] - [[Alvin Sargent]], Usana cenaristo (n. 1927)

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Mayo]]