„9. öldin“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Nýjasta útgáfa síðan 5. desember 2023 kl. 11:46

9. öldin er tímabilið frá byrjun ársins 801 til enda ársins 900.

Á þessum tíma stóð endurreisn Karlunga sem hæst í Frankaveldi á sama tíma og Víkingaöld gekk yfir á Norðurlöndum og í Bretlandi. Norrænir landnemar settust að í Danalögum á Englandi, Dublin á Írlandi og skosku eyjunum, auk þess að nema land á Hjaltlandseyjum, Færeyjum og Íslandi, og stofna ríki í Rússlandi. Í Bagdad dró Hús viskunnar til sín marga fræðimenn og Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi var skipaður yfirmaður þess árið 820. Arabíski lögspekingurinn Ahmad ibn Hanbal var hýddur fyrir kenningar sínar í valdatíð Abbasídakalífans Al-Mu'tasim. Á þessari öld stóð blómaskeið klassískrar javískrar menningar í konungsríkinu Mataram á Jövu. Bygging Búddahofsins Borobudur hófst þar líklega um 800. Um miðja öldina var konungsríkið Pagan stofnað þar sem nú er Mjanmar. Í Kína hnignaði Tangveldinu og náttúruhamfarir og lögleysa herjuðu á ríkið. Uppreisn Huang Chao varð upphafið að endalokum þess. Á þessari öld hrundi klassísk menning Maja vegna þurrka og borgarastyrjalda, og borgríkin Palenque, Copán, Tikal og Calakmul voru yfirgefin þegar fólk fluttist norður á bóginn.

9. öldin: Ár og áratugir

@@ Lína 5: / Lína 5: @@
 Á þessum tíma stóð [[endurreisn Karlunga]] sem hæst í [[Frankaveldi]] á sama tíma og [[Víkingaöld]] gekk yfir á Norðurlöndum og í Bretlandi. Norrænir landnemar settust að í [[Danalög]]um á Englandi, [[Dublin]] á Írlandi og skosku eyjunum, auk þess að nema land á [[Hjaltlandseyjar|Hjaltlandseyjum]], [[Færeyjar|Færeyjum]] og [[Ísland]]i, og stofna ríki í [[Rússland]]i. Í [[Bagdad]] dró [[Hús viskunnar]] til sín marga fræðimenn og [[Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]] var skipaður yfirmaður þess árið 820. Arabíski lögspekingurinn [[Ahmad ibn Hanbal]] var hýddur fyrir kenningar sínar í valdatíð Abbasídakalífans [[Al-Mu'tasim]]. Á þessari öld stóð blómaskeið klassískrar javískrar menningar í [[konungsríkið Mataram|konungsríkinu Mataram]] á Jövu. Bygging Búddahofsins [[Borobudur]] hófst þar líklega um 800. Um miðja öldina var [[konungsríkið Pagan]] stofnað þar sem nú er Mjanmar. Í [[Kína]] hnignaði [[Tangveldið|Tangveldinu]] og náttúruhamfarir og lögleysa herjuðu á ríkið. [[Uppreisn Huang Chao]] varð upphafið að endalokum þess. Á þessari öld hrundi klassísk menning [[Majaveldið|Maja]] vegna þurrka og borgarastyrjalda, og borgríkin [[Palenque]], [[Copán]], [[Tikal]] og [[Calakmul]] voru yfirgefin þegar fólk fluttist norður á bóginn.
+== Ár og áratugir ==
 {{Aldirogár|9}}