Fara í innihald

„Nagdýr“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
PixelBot (spjall | framlög)
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við ceb:Mangungutkut
Embladc (spjall | framlög)
m bætti við link hjá "bifur"
 
(8 millibreytinga eftir 6 notendur ekki sýndar)
Lína 1: Lína 1:
{{Taxobox
{{Taxobox
| color = pink
| color = pink
| name = Nagdýr
| name = Nagdýr
| image =Bristol.zoo.capybara.arp.jpg
| image = Rodent_collage.jpg
| image_width = 250px
| image_width = 250px
| image_caption = Myndir af ýmsum nagdýrum: [[flóðsvín]]i, [[stökkhéri|stökkhéra]], [[íkorni|íkorna]], [[bjór (nagdýr)|bifri]], og [[húsamús]].
| image_caption = Flóðsvín (''Hydrochoerus hydrochaeris'')
| regnum = [[Dýraríki]] (''Animalia'')
| regnum = [[Dýraríki]] (''Animalia'')
| phylum = [[Seildýr]] (''Chordata'')
| phylum = [[Seildýr]] (''Chordata'')
| classis = [[Spendýr]] (''Mammalia'')
| classis = [[Spendýr]] (''Mammalia'')
| ordo = [[Nagdýr]] (''Rodentia'')
| ordo = [[Nagdýr]] (''Rodentia'')
| subdivision_ranks = Undirflokkar
| subdivision_ranks = Undirættbálkar
| subdivision =
| subdivision = * ''[[Sciuromorpha]]''
* Undirflokkur: ''[[Sciuromorpha]]''
* ''[[Sciuravida]]''
* Undirflokkur: ''[[Sciuravida]]''
* ''[[Myomorpha]]''
* Undirflokkur: ''[[Myomorpha]]''
* ''[[Hystricognatha]]''
* Undirflokkur: ''[[Hystricognatha]]''
* ''[[Anomaluromorpha]]''
* Undirflokkur: ''[[Anomaluromorpha]]''
}}
}}
'''Nagdýr''' eru fjölmennasti [[ættbálkur (flokkunarfræði)|ættbálkur]] [[spendýr]]a með um 2000 til 3000 [[tegund (flokkunarfræði)|tegundir]]. [[Kanína|Kanínur]] og [[héri|hérar]] eru stundum talin til nagdýra en eru í raun af [[nartarar|öðrum ættbálki]]. Flest nagdýr eru smá, en ein tegund, [[flóðsvín]]ið, verður 45 [[kíló]] að þyngd. Það sem einkennir nagdýr eru stórar [[framtönn|framtennur]] í efri og neðri góm sem vaxa stöðugt svo dýrið verður að halda þeim við með því að naga stöðugt.


'''Nagdýr''' eru fjölskipaðasti [[ættbálkur (flokkunarfræði)|ættbálkur]] [[spendýr]]a með um 2.000 til 3.000 [[tegund (flokkunarfræði)|tegundir]]. Flest nagdýr eru smá, en ein tegund, [[flóðsvín]]ið, verður 45 [[kíló]] að þyngd. Það sem einkennir nagdýr eru stórar [[framtönn|framtennur]] í efri og neðri góm sem eru rótopnar, þ.e. vaxa alla ævi svo dýrið verður að halda þeim við með því að naga stöðugt.
{{Stubbur|líffræði}}


[[Kanínur]] og [[hérar]] eru stundum talin til nagdýra, en þau voru árið 1912 færð undir annan ættbálk í [[Flokkunarfræði|flokkunarfræðinni]].
{{Tengill ÚG|de}}
{{Tengill ÚG|ca}}


[[Hamstrar]], [[kanínur]], [[naggrísir]] og [[stökkmýs]] eru vinsæl [[gæludýr]].
[[Flokkur:Spendýr]]


== Tilvísanir ==
[[af:Knaagdier]]
{{reflist}}
[[als:Nagetiere]]

[[an:Rodentia]]
{{commonscat|Rodentia}}
[[ar:قوارض]]
{{Wikilífverur|Rodentia}}
[[az:Gəmiricilər]]

[[ba:Кимереүселәр]]
{{Stubbur|líffræði}}
[[bar:Nogeviecha]]

[[be:Грызуны]]
[[Flokkur:Spendýr]]
[[be-x-old:Грызуны]]
[[bg:Гризачи]]
[[br:Krigner]]
[[bs:Glodari]]
[[ca:Rosegador]]
[[ceb:Mangungutkut]]
[[cs:Hlodavci]]
[[cv:Кăшлакансем]]
[[cy:Cnofil]]
[[da:Gnavere]]
[[de:Nagetiere]]
[[dsb:Gryzarje]]
[[el:Τρωκτικά]]
[[en:Rodent]]
[[eo:Ronĝuloj]]
[[es:Rodentia]]
[[et:Närilised]]
[[eu:Karraskari]]
[[fa:جوندگان]]
[[fi:Jyrsijät]]
[[fo:Gnagdýr]]
[[fr:Rodentia]]
[[frr:Gnaudiarten]]
[[gl:Roedores]]
[[he:מכרסמים]]
[[hi:कृंतक]]
[[hr:Glodavci]]
[[hsb:Hrymzaki]]
[[hu:Rágcsálók]]
[[id:Hewan pengerat]]
[[io:Rodero]]
[[it:Rodentia]]
[[ja:ネズミ目]]
[[ka:მღრღნელები]]
[[kk:Кеміргіштер]]
[[ko:설치류]]
[[koi:Йириссез]]
[[la:Rodentia]]
[[lb:Knabberdéieren]]
[[li:Knaogdiere]]
[[lij:Rodentia]]
[[lt:Graužikai]]
[[lv:Grauzēji]]
[[mk:Глодари]]
[[ml:കരണ്ടുതീനി]]
[[mn:Мэрэгч]]
[[mr:कुरतडणारे प्राणी]]
[[ms:Rodensia]]
[[nds:Gnaagdeerter]]
[[ne:लोखर्के]]
[[nl:Knaagdieren]]
[[nn:Gnagarar]]
[[no:Gnagere]]
[[nov:Rodentia]]
[[nrm:Grugeux]]
[[nv:Tsin Deigházhígíí]]
[[oc:Rodentia]]
[[pl:Gryzonie]]
[[pnb:کترے میمل]]
[[pt:Roedores]]
[[qu:Khankiq]]
[[ro:Rozătoare]]
[[ru:Грызуны]]
[[sah:Кэрбээччилэр аймахтара]]
[[sh:Glodavci]]
[[simple:Rodent]]
[[sk:Hlodavce]]
[[sl:Glodavci]]
[[sr:Глодари]]
[[stq:Gnauedierte]]
[[sv:Gnagare]]
[[sw:Rodentia]]
[[ta:கொறிணி]]
[[th:อันดับสัตว์ฟันแทะ]]
[[tl:Rodentia]]
[[tr:Kemiriciler]]
[[tt:Кимерүчеләр]]
[[uk:Мишоподібні]]
[[ur:کترنے والا]]
[[vi:Bộ Gặm nhấm]]
[[wa:Rawiant]]
[[war:Rodensya]]
[[yi:נאגער]]
[[zh:啮齿目]]

Nýjasta útgáfa síðan 21. apríl 2023 kl. 20:03

Nagdýr
Myndir af ýmsum nagdýrum: flóðsvíni, stökkhéra, íkorna, bifri, og húsamús.
Myndir af ýmsum nagdýrum: flóðsvíni, stökkhéra, íkorna, bifri, og húsamús.
Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki (Animalia)
Fylking: Seildýr (Chordata)
Flokkur: Spendýr (Mammalia)
Ættbálkur: Nagdýr (Rodentia)
Undirættbálkar

Nagdýr eru fjölskipaðasti ættbálkur spendýra með um 2.000 til 3.000 tegundir. Flest nagdýr eru smá, en ein tegund, flóðsvínið, verður 45 kíló að þyngd. Það sem einkennir nagdýr eru stórar framtennur í efri og neðri góm sem eru rótopnar, þ.e. vaxa alla ævi svo dýrið verður að halda þeim við með því að naga stöðugt.

Kanínur og hérar eru stundum talin til nagdýra, en þau voru árið 1912 færð undir annan ættbálk í flokkunarfræðinni.

Hamstrar, kanínur, naggrísir og stökkmýs eru vinsæl gæludýr.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.