იხილეთ წყარო გვერდისთვის სერბული ენა

{{ინფოდაფა ენა
| სახელი = სერბული
| თვითდასახელება = српски / srpski [სრპსკი]
| რაოდენობა = დაახ. 12 მლნ (2009)
| ქვეყნები = [[სერბეთი]], [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]], [[მონტენეგრო]], [[ხორვატია]]
| კლასიფიკაცია = [[ინდოევროპული ენები]]:
:[[სამხრეთსლავური ენები]]
| დამწერლობა = [[კირილური დამწერლობა]], [[ლათინური დამწერლობა]]
| სტატუსი = ოფიციალური [[ენა (ენათმეცნიერება)|ენა]]:
|1 = [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]], [[სერბია და მონტენეგრო]]
| რუკა=Map of Serbian language - official or recognized.PNG
| კოდები = sh, sr
}} 
[[File:Serbo croatian languages2006.png|thumb|right]]
'''სერბული ენა''' — [[სერბები]]ს ენა, მიეკუთვნება [[ინდოევროპული ენები|ინდოევროპული ოჯახის]] [[სამხრეთსლავური ენები|სამხრეთსლავურ ჯგუფს]].

== დამწერლობა ==
{{მთავარი|სერბული ანბანი}}
სერბეთში იყენებენ როგორც [[კირილიცა|კირილურ]], ასევე [[ლათინური დამწერლობა|ლათინურ დამწერლობა]]ს და მოიცავს 30 [[ასო (ნიშანი)|ასო]]–ნიშანს ([[გრაფემა|გრაფემას]]).

{|class="wikitable centre alternance" style="text-align:center;"
! # !! კირილური ასოები !! კირილური მნიშვნელობა !! ლათინური ასოები !! უნგრული გამოთქმა !! ISO ტრანსლიტერაცია
|-
| 1 || [[А]], а || a || [[A]], a || á || [a]
|-
| 2 || [[Б]], б || бе || [[B]], b || b || [b]
|-
| 3 || [[В]], в || ве || [[V]], v || v || [ʋ]
|-
| 4 || [[Г]], г || ге || [[G]], g || g || [g]
|-
| 5 || [[Д]], д || де || [[D]], d || d || [d]
|-
| 6 || [[Ђ]], ђ || ђе || [[Đ]], đ || gy || [d͡ʑ]
|-
| 7 || [[Е]], е || e || [[E]], e || e || [e]
|-
| 8 || [[Ж]], ж || же || [[Ž]], ž || zs || [ʒ]
|-
| 9 || [[З]], з || зе || [[Z]], z || z || [z]
|-
| 10 || [[И]], и || и || [[I]], i || i || [i]
|-
| 11 || [[Ј]], j || је || [[J]], j || j || [j]
|-
| 12 || [[К]], к || ка || [[K]], k || k || [k]
|-
| 13 || [[Л]], л || ле || [[L]], l || l || [l]
|-
| 14 || [[Љ]], љ || ље || [[Lj]], lj || j, ly || [ʎ]
|-
| 15 || [[М]], м || ме || [[M]], m || m || [m]
|-
| 16 || [[Н]], н || не || [[N]], n || n || [n]
|-
| 17 || [[Њ]], њ || ње || [[Nj]], nj || ny || [ɲ]
|-
| 18 || [[О]], о || o || [[O]], o || o || [o]
|-
| 19 || [[П]], п || пе || [[P]], p || p || [p]
|-
| 20 || [[Р]], p || ре || [[R]], r || r || [r]
|-
| 21 || [[С]], с || се || [[S]], s || sz || [s]
|-
| 22 || [[Т]], т || те || [[T]], t || t || [t]
|-
| 23 || [[Ћ]], ћ || ће || [[Ć]], ć || ty || [t͡ɕ]
|-
| 24 || [[У]], y || у || [[U]], u || u || [u]
|-
| 25 || [[Ф]], ф || фе || [[F]], f || f || [f]
|-
| 26 || [[Х]], х || ха || [[H]], h || h || [x]
|-
| 27 || [[Ц]], ц || це || [[C]], c || c || [t͡s]
|-
| 28 || [[Ч]], ч || че || [[Č]], č || cs || [t͡ʃ]
|-
| 29 || [[Џ]], џ || џе || [[Dž]], dž || dzs || [d͡ʒ]
|-
| 30 || [[Ш]], ш || ша || [[Š]], š || s || [ʃ]
|}

უძველესი წერილობითი ძეგლები განეკუთვნება [[XI საუკუნე]]ს. თანამედროვე ლიტერატურული [[ენა (ენათმეცნიერება)|ენა]] ჩამოყალიბდა [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] I ნახევარში შტოკავური დიალექტის კილო-კავების საფუძველზე. ამ მიმართულებით გადამწყვეტი მნიშვნელობა ჰქონდა [[სერბები|სერბი]] [[ვუკ კარაჯიჩი]]ს და [[ხორვატები|ხორვატი]] [[ლიუდევიტ გაი]]ს მოღვაწეობას. ლიტერატურული ენის შიგნით არსებობს ტერიტორიული, ძირითადად ლექსიკური განსხვავებანი, რაც გამოწვეულია განვითარების არაერთგვაროვანი პირობებით ხორვატულ და სერბულ ოლქებში. სერბული, ანუ სერბულ–ხორვატული ენის 3 ძირითადი [[დიალექტი]]ა: ჩაკავური, შტოკავური და კაიკავური.

(ვრცელი ინფორმაცია სერბული, ხორვატული, ანუ სერბულ–ხორვატული ენის მთავარი დიალექტებისა და ქვედიალექტების, ისევე როგორც სერბულ, ხორვატულ და ბოსნიურ ვარიანტებს შორის ისტორიულად ჩამოყალიბებული განსხვავებების შესახებ იხილეთ მთავარი სტატია '''[[სერბულ-ხორვატული ენა]]''')

== ენის სახელწოდება და სტატუსი ==

სერბული, ანუ [[სერბულ–ხორვატული ენა|სერბულ–ხორვატული ენის]] ყველაზე ოპტიმალური დახასიათება იქნებოდა თუ ვიტყოდით, რომ ეს არის [[ენა]], რომელსაც რამდენიმე ეთნოსი ([[სერბები]], [[ხორვატები]], [[ბოსნიელები]]) მშობლიურად მიიჩნევს, თუმცა სხვადასხვა სახელს კი არქმევს. ეს ფაქტი აისახება ენის ოფიციალურ სახელწოდებაზე.

უწინ, [[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკის]] ([[1991]]/[[1992]]) დაშლამდე სერბულ-ხორვატულს უწოდებდნენ ერთ [[ენა]]ს, დღესდღეობით კი ახლადაღმოცენებული ქვეყნების მიხედვით ცალ-ცალკე ენებად მოიხსენიებენ მათ, ძირითადად მაინც სერბულ და ხორვატულ ენებად, ხოლო უფრო იშვიათად ასევე ბოსნიურად და მონტენეგრულადაც.

ამ სივრცეში პოლიტიკური სეპარაციის პროცესი ჯერ არაა დასრულებული. სწორედ მწვავედ მიმდინარე პოლიტიკური სეპარაციის გამო, არც იმის შესახებ არ არსებობს ზუსტი რიცხვითი მონაცემი, თუ სინამდვილეში რამდენი ადამიანი მიიჩნევს თავს სერბულ-ხორვატულად მოსაუბრედ. სერბულად, ხორვატულად, ბოსნიურად, მონტე-ნეგრ(ინ)ულად (ან ჩერნოგორულად) მოსაუბრეთა რიცხვი კი მთლიანობაში 17–22 მლნ. კაცი არის.

== ლექსიკა ==

'''ფრაზები და სიტყვები'''

* გამარჯობა: Zdravo; Dobar dan
* კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება: Dobrodošli
* გმადლობთ: Hvala; Hvala lepo
* კი / არა: Da / Ne
* გეთაყვა: Molim
* ნახვამდის: Do viđenja; Zbogom

'''რიცხვები'''

* 1 - jedan, 2 - dva, 3 - trî, 4 - četiri, 5 - pet, 6 - šest, 7 - sedam, 8 - osam, 9 - devet, 10 - deset

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.funkyserbian.com/learnserbian/vocab/ Learn Serbian Language Phrases] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090213111620/http://funkyserbian.com/learnserbian/vocab/ |date=2009-02-13 }} {{en icon}}

{{სლავური ენები}}

[[კატეგორია:სლავური ენები]]
[[კატეგორია:ფილოლოგია]]
[[კატეგორია:სლავთმცოდნეობა]]