მომხმარებელი:Vedro08/ილიჯაკოი, სავსატი
თარგი:Türkiye köy bilgi kutusu
ილიჯაკოი, (თურქ; ტრანსლიტ ;''Ilıca Köyü'') საქართველოს საზღვარზე, ართვინის პროვინციის შავშატის რაიონში. ცინალი (თურქ; ტრანსლიტ ;''Cinal'') სოფლის უძველესი ცნობილი სახელია. რუსეთის ადმინისტრაციამ სოფლის სახელწოდება ცინალი (Джинал) დაარეგისტრირა. ვინაიდან ცინალი არ არის თურქული ადგილის სახელი, 1925 წელს სოფლის სახელი შეიცვალა და ილიცა. [1] [2] [3]
| სოფელი | |
|---|---|
|
ჯინალ Ilıca Köyü | |
 | |
| ქვეყანა |
 თურქეთი |
| ართვინი | შავი ზღვის რეგიონი |
| კოორდინატები | 41°25′00″ ჩ. გ. 42°25′48″ ა. გ. / 41.41667° ჩ. გ. 42.43000° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 1788 m მ |
| კლიმატის ტიპი | შავი ზღვის რეგიონის კლიმატი |
| ოფიციალური ენა | თურქული |
| სალაპარაკო ენები | თურქული და ქართული |
| მოსახლეობა | 178 კაცი (2021) |
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 25.5 % და თურქები 74.5 % |
| სასაათო სარტყელი | UTC+3 |
| სატელეფონო კოდი | (+90) 0466 |
  | |
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ცინალი (Cinal) — ისტორიული საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთი ნაწილის შემადგენელი რეგიონის ერთ-ერთი სოფელი შავშეთის (შავშეთი). ოსმალებმა დასახლება XVI საუკუნის შუა წლებში აიღეს სამცშე-საათაბაგოდან, რომელიც საქართველოს ერთიანი სამეფოს შემდეგ ამ მხარეში გაბატონდა. ტაო-კლარჯეთი, მათ შორის შავშეთი, ქართველთა მმართველობის ქვეშ იყო და XVI საუკუნეში ოსმალეთის ხელში გადავიდა. იგი რუსებმა დაიპყრეს 1877-1878 წლებში ოსმალეთ-რუსეთის ომში. რუსეთის ადმინისტრაციაში ცინალი ექვემდებარებოდა ართვინის სანჯაკის ( ოკრუგი ) შავშატ-იმერჰევის კაზას ( უჩასტოკი ). ეს იყო ქალაქ გარკლობას (сельское общество: სოფლის თემი) საზღვრებში, რომელიც დაკავშირებული იყო ამ უბედურ შემთხვევასთან. რუსეთის მმართველობის დროს სოფელი ზაქარიეთი (ზაქარიეთი) შედგებოდა კაიძის (Kayaoglu), კვირალას (Kvirila), ლაგუნეთი(Laguneti) და ჩიხვთა(Çikhta) რაიონებისაგან, რომლებიც ამჟამად კაიაგილის სახელითაა ცნობილი. ცინალი (Cinal) საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საზღვრებში დარჩა პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ რეგიონიდან რუსული არმიის გაყვანის შემდეგ. წითელი არმიის მიერ საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ იგი თურქეთს დარჩა 1921 წელს ანკარას მთავრობასა და საბჭოთა რუსეთს შორის გაფორმებული მოსკოვის ხელშეკრულებით. ცინალი იყო იმერევის სანჯაკის 18 სოფლიდან ერთ-ერთი, რომლის მოსახლეობა ძირითადად ქართველები იყო. 1835 წელს ოსმალეთის პერიოდში ჩატარებული აღწერით, რომელშიც მხოლოდ კაცები ითვლიდნენ, სულ 194 კაცით, ის ყველაზე ხალხმრავალი სოფელია იმერევში წყალსიმერი(Balıklı) შემდეგ. სოფლის გამგებელი მაშინ აჭარის სოფელ ღორჯომიდან გადმოსახლებული ქართველი ტუსი კაიძე (Kayaoglu) რაიონიდან ტუსი იყო. . სოფლის იმამი არის ალი ეფენდი, მუსტაფას ძე. [4]
საზღვრის მეორე მხარეს დარჩა სოფელ ცინალის (ჯინალი) ნაწილი ჩირუხი (ჩირუხი). რეგიონში, რომელსაც წარსულში ცინალები (ჯინალები) ხმარობდნენ, დღეს რეგიონში გადასახლებულია სოფლები თომაშეთი ( ტომაშეთი ), დარჩიძეები ( დარჩიძეები ), შუბანი ( შუბანი ) და ქუთაური ( ქუთაური ). [5] [6]
მდებარეობის ამჟამინდელი სახელწოდებებიდანაც გასაგებია, რომ ცინალ (Cinal) ქართული დასახლება იყო. Nagomari (ნაგომარი), Deduleti (დედულეთი), Satibeti (სათიბეთი), Ortskaroti (ორწყაროთი), Bakati (ბაკათი), Capers (ყაფარი), Chunta (ჭუნთა), Zigela (ზიგელა), Satsutslie (საწუწლიე), Satokie (სათოკიე), Ğeledziri (ღელეძირი), Abriki (აბრიკი), Siskolati (სისყოლათი), Nakapi (ნაკაფი), Satani (სათანი), Laguneti (ლაგუნეთი), Zakareti (ზაქარეთი), Didgele (დიდღელე), Manaskiri (მანასკირი), Basaura (ბასაურა) დღესდღეობით ქართულიდან მომდინარე მხოლოდ რამდენიმე ადგილობრივი სახელწოდებაა, რომლებიც დღემდე გამოიყენება სოფელში. ყუბავურის უბნის სახელწოდება მომდინარეობს ქართული სახელწოდებიდან Kobalauri - Kobavur (კობალაური). ეს ნიშნავს იმ პირის ადგილს, სახელად კობა. სახელი კობა საქართველოში გავრცელებული სახელია და მისი მნიშვნელობა იაკუპია. [7] საქართველოს აჭარაში არის სოფელი კობავური (Kobavur ). [8]
ცინალის (Cinal) შედარებით ადრეული პოპულაცია შეიძლება მოვიყვანოთ რუსეთის 1886 წლის აღწერიდან. ამ დროს სოფელში 664 კაცი ცხოვრობდა. ამ მოსახლეობის 25,5% შედგებოდა ქართველებისგან, ხოლო 74,5% თურქებისგან . [9]
გეოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სოფელი ილიცა, 101 ართვინის ცენტრამდე შავშატის რაიონული ცენტრიდან 36 კილომეტრშია. კმ დაშორებით. [10] აღმოსავლეთ შავი ზღვის რეგიონში მდებარე სოფელი ილიცა მდებარეობს შავშატის რაიონის ყველაზე ჩრდილოეთ ნაწილში და საქართველოს საზღვარზე. არსიანის პლატო მდებარეობს ტურისტულ სამოგზაურო მარშრუტზე, სადაც მდიდარია ფაუნა და ფლორა, როგორიცაა ბოგას ტბა, კიზის ტბა, არსიანის მთა .
მოსახლეობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]| სოფლის მოსახლეობის მონაცემები წლების მიხედვით | |
|---|---|
| 2021 | 178 |
| 2020 | 178 |
| 2019 | 200 |
| 2018 | 209 |
| 2017 | 167 |
| 2016 | 193 |
| 2015 | 194 |
| 2014 | 174 |
| 2013 | 193 |
| 2012 | 195 |
| 2011 | 217 |
| 2010 | 236 |
| 2009 | 239 |
| 2008 | 260 |
| 2007 | 267 |
| 2000 | 437 [10] |
| 1990 | 652 [10] |
| 1985 | 788 [10] |
წყარო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
- ↑ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 86, ISBN 9786055708856.
- ↑ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları, 2019, Tiflis, s. 10, ISBN 9789941485244.
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
- ↑ {{{title}}}. ISBN 978-9941-9470-8-7.
- ↑ {{{title}}}. ISBN 978-9941-485-24-4.
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
- ↑ {{{title}}}.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..