I Баязит: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

	I Баязит; بايزيد اول
Лауазымы
Ту	Османлы Мемлекетінің сұлтаны
28 маусым 1389 — 20 шілде 1402
Ізашары	I Мұрат
Ізбасары	I Мехмет
Өмірбаяны
Діні	Ислам
Дүниеге келуі	1357 ; Бұрса немесе Эдирне,; Ұлы Османлы Мемлекеті
Қайтыс болуы	8 наурыз 1403 ; Ақшаһар,; Ұлы Османлы Мемлекеті
Жерленді	Бұрса
Әкесі	I Мұрат
Анасы	Гүлшешек қатын
Жұбайы	Дәулетшаһ қатын; Дәулет қатын; Оливера Лазаревич; Сұлтан қатын; Хафса қатын
Балалары	Ұлдары:; Ертұғрыл шаһзада; Иса шаһзада; Мұстафа шаһзада; Мұса шаһзада; Ибраһим шаһзада; Қасым шаһзада; Жүсіп шаһзада; Хасан шаһзада; Сүлеймен шаһзада; Омар шаһзада; I Мехмет; Қыздары:; Ирхонду ханым; Мелике ханым; Үлкен Фатима ханым; Оруз ханым; Хунди ханым; Кіші Фатима ханым
Қолтаңбасы
	өңдеу

Тарихын шолу

← Ескірек өңдеме Жаңарақ өңдеме →

Мазмұны өшірілді Content added

VisualWikitext

Inline

16:50, 2016 ж. желтоқсанның 23 кезіндегі нұсқа

I Баязит (осман. بايزيد اول‎ — Bâyezid-i evvel, түр. Birinci Bayezit, Yıldırım Bayezit; 1357 жыл — 8 наурыз 1403 жыл) — Ұлы Османлы Мемлекетінің 4-ші сұлтаны, қолбасшы.

Өмірбаяны

I Баязит 1357 жылы османлы сұлтаны I Мұрат шаңырағында дүниеге келді. Ол сұлтандық отбасысында кіші бала болды. Шамамен 1381 жылы Баязит гермиян әмірі Сүлейменнің Дәулетшаһ деген қызына үйленді. Жасау мүлкі ретінде гермияндар өздерінің кейбір иеліктерін берді. Содан кейін Баязит әкесінің үкімімен Кютахьяның санжақбейі болып тағайындалды.

Билеген жылдары

Сербия жаулауы

15 маусым 1389 жылы әкесінің өліміне байланысты Баязит османлы сұлтаны болып жарияланды. Анасы Гүлшешек қатын грек болу себебімен Баязитті сұлтан ретінде османлылардың христиан вассалдары көруді қалаған. Ал түріктердің көбісі Баязиттің үлкен ағасы Жақып шаһзаданы жақтаған. Соған байланысты Баязит үлкен ағасы тарапынан ешқандай бүлік көрмес үшін оны өлім жазасына кесті. Осылайша "аға-іні өлтірушілік" дәстүрі пайда болды. Баязиттің ойынша, сұлтан аға-інісіз қалса, елде ешқандай бүлік, көтеріліс болмайды. Баязиттің ұрпақтары, яғни келесі сұлтандар да "аға-іні өлтірушілік" дәстүріне бағынып, тақты осы әдіспен сақтап қалып отырды.

Косово жазығындағы шайқаста османлылар толықтай жеңіс жетті. Ал I Баязит әкесі үшін кегін алды: серб князі Стефан Вулковичпен келісім жасап, Сербияны Османлы Сұлтандығының вассалы етті, ал оның әпкесі Оливера Вулковичті әйелдікке алды.

Анадолы жаулауы

Османлы әскері Балқан түбегінде болған кезде, түрік бейліктер османлылардан өздерінің бұрынғы жерлерін қайтаруға кірісті. Алайда мұны сезген I Баязит өз әскерін лезде Анадолыға асырып, түрік бейліктеріне үлкен жорық жасады. Осы жорықта I Баязит Айдын, Сарухан, Гермиян, Ментеше және Хамит бейліктерін жаулап алды. Бұл жаулаулар османлыларға Жерорта теңізі мен Эгей теңізіне жол ашты. Жаңа құрылған Османлы флоты Хиос аралын ойран етті, Аттика жағалауларына шапқыншылықтар жасады, және теңіздегі басқа аралдарға сауда шектемесін қоюға тырысты.

1390 жылы I Баязит Қараман Бейлігінің елордасы Коньяны жаулап алды. Келесі жылы қараман бейі Алаеддин бей I Баязитке қарсы соғысты жаңартты, алайда шайқас кезінде жеңіліс тауып, I Баязит үкімімен өлім жазасына кесілді. Сонымен қатар I Баязит Кайсери, Сивас бейліктерін және Кастамону әмірлігін жаулап алды. Кастамону жаулауы османлыларға Қара теңіздегі Синоп кемежайына жол ашты.

Жаулап алынған бейліктер басқаруын I Баязит жергілікті намангерлерге тапсырып, өзі көп уақытын Еуропада өткізді. I Баязит саясаты әкесі I Мұраттың саясатынан айырмашылығы — ассимиляция саясатын ұстанбады.

Садрағзамы

№	Есімі	Қызмет атқарған мерзімі	Уақыты
6	Шандарлы Әли паша	28 маусым 1389 жыл — 20 шілде 1402	13 жыл

	Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары
Ізашары I Мұрат	I Баязит 28 маусым 1389 — 20 шілде 1402	Ізбасары I Мехмет
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф)
Әулет · Шежіре · Санат

@@ 11-жол: / 11-жол: @@
 | Діні = [[Ислам]]
 | Туған күні = 1357
-| Туған жері = [[Бурса (қала)|Бұрса]] немесе [[Эдирне]],<br />[[Ұлы Османлы Мемлекеті]]
+| Туған жері = [[Бурса (қала)|Бұрса]] немесе [[Эдирне]],<br />[[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекеті]]
 | Қайтыс болған күні = 8.3.1403
-| Қайтыс болған жері = Ақшаһар,<br />[[Ұлы Османлы Мемлекеті]]
+| Қайтыс болған жері = Ақшаһар,<br />[[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекеті]]
 | Жерленді = [[Бурса (қала)|Бұрса]]
 | Әкесі = [[I Мұрат]]
@@ 22-жол: / 22-жол: @@
 }}
-'''I Баязит''' ({{lang-ota3|بايزيد اول|Bâyezid-i evvel}}, {{lang-tr|Birinci Bayezit, Yıldırım Bayezit}}; [[1357 жыл]] — [[8 наурыз]] [[1403 жыл]]) — [[Ұлы Османлы Мемлекеті]]нің [[Османлы Мемлекетінің сұлтаны|4-ші сұлтаны]], қолбасшы.
+'''I Баязит''' ({{lang-ota3|بايزيد اول|Bâyezid-i evvel}}, {{lang-tr|Birinci Bayezit, Yıldırım Bayezit}}; [[1357 жыл]] — [[8 наурыз]] [[1403 жыл]]) — [[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекеті]]нің [[Османлы Мемлекетінің сұлтаны|4-ші сұлтаны]], қолбасшы.
 ==Өмірбаяны==