Mîrektiya Baban: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Kurteya guhartinê tine |
Kurteya guhartinê tine |
||
(33 revîzyonên navberî yên ji 21 bikarhênerên din nayên nîşandan) | |||
Rêz 1: | Rêz 1: | ||
[[Wêne:OfficerPashaSulimanya1820.jpg|thumb|[[Omer Axa]], [[Mahmûd Paşa|Mehmûd Paşa]] zabitekî Babanî bû [[1820]].]] |
|||
⚫ | [[ |
||
[[Wêne:Map of baban emirate.jpg|thumb]] |
|||
⚫ | '''Baban''' ([[1649]]-[[1850]]) [[mîrgeh]]eke (îmareteke) kurdî bû, navê wê ji navê [[malbata Baban]] hatiye. Yekemîn serdarê mîrgeha Baban [[Ehmedê Feqî]] bû. Piştî wî [[Baba Silêman]] hat- mîrê [[Şehrezûr]]. Baba Silêman sînorên mîrnişîna xwe fereh kir û gihande [[Kerkûk]]ê. Piştî wî [[Silêman Paşa]] hat û sînor ferehtir kirin û gihande [[Koye|Koyê]], [[Xaneqîn]]ê, [[Hewlêr]]ê û [[Herîr]]ê, Altûn Koprî û [[Bedre Mendelî|Bedrê]] û heta çend navçeyên [[Rojhilata Kurdistanê]] (Kurdistana Îranê). Rêvebiriya Baban di wê demê de ji navçeya Qele Çiwalan dibû. Di [[1781]]'a de, bajarê [[Silêmanî|Silêmaniyê]] nû ava bûbû û paytext bi seroketiya Mihemed Paşa Baban çû wir. Baban gelek berberî kişand bi mîrnişînên kurdî yên dorûbera xwe re, weke bi [[Soran (mîrgeh)|Soran]] re, [[Erdelan (mîrgeh)|Erdelan]] re, [[Behdînan (mîrgeh)|Behdînan]] û [[Botan (mîrgeh)|Botan]] re û herweha berxwedan li dijî desthilatiya [[împeratoriya Osmanî]] kir. Baban li ser destê Osmaniyan roxiya di dema [[Ehmed Paşa]] de di şerê dawîn de nêzikî [[Koye|Koyê]] di sala [[1847]]'a. Di sala [[1850]]'ê de, Mîrê Baban ê dawîn [[Ebdullah Paşa]] dev ji Silêmaniyê berda û çû. |
||
== Serdarên Mîrgeha Baban == |
|||
# [[Feqî Ehmed]], 1649-1670 |
|||
# [[Baba Silêman]], 1670-1703 |
|||
# [[Xana Muhemmed]] Paşa, 1721-1731 |
|||
# [[Xalid Paşa]], 1732-1742 |
|||
# [[Salim Paşa]], 1742-1754 |
|||
# [[Silêman Paşa]], 1754-1765 |
|||
# [[Muhemmed Paşa]], 1765-1775 |
|||
# [[Ebdella Paşa]], 1775-1777 |
|||
# [[Ehmed Paşa]], 1777-1780 |
|||
# [[Mehmûd Paşa]], 1780-1782 |
|||
# [[Ibrahîm Paşa]], 1782-1803 |
|||
# [[Ebdurehman Paşayê Babanî|Abdurrehman Paşa]], 1803-1813 |
|||
# [[Mehmûd Paşa]], 1813-1834 |
|||
# [[Silêman Paşa]], 1834-1838 |
|||
# [[Ehmed Paşayê Babanî|Ehmed Paşa]], 1838-1847 |
|||
# [[Ebdella Paşa]], 1847-1850 |
|||
== Malbat == |
|||
* [[Malbata Babaniyan]] |
|||
{{Mîrgehên kurdan}} |
|||
{{Kontrola otorîteyê}} |
|||
{{Şitil}} |
|||
[[Kategorî:Dewlet û herêmên ku di 1850an de hilweşiyan]] |
|||
[[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] |
|||
[[Kategorî:Mîrgehên kurdî|Baban]] |
|||
[[Kategorî:Xanedanên kurdan]] |
Guhartoya herî nû ya 15:56, 30 hezîran 2024
Baban (1649-1850) mîrgeheke (îmareteke) kurdî bû, navê wê ji navê malbata Baban hatiye. Yekemîn serdarê mîrgeha Baban Ehmedê Feqî bû. Piştî wî Baba Silêman hat- mîrê Şehrezûr. Baba Silêman sînorên mîrnişîna xwe fereh kir û gihande Kerkûkê. Piştî wî Silêman Paşa hat û sînor ferehtir kirin û gihande Koyê, Xaneqînê, Hewlêrê û Herîrê, Altûn Koprî û Bedrê û heta çend navçeyên Rojhilata Kurdistanê (Kurdistana Îranê). Rêvebiriya Baban di wê demê de ji navçeya Qele Çiwalan dibû. Di 1781'a de, bajarê Silêmaniyê nû ava bûbû û paytext bi seroketiya Mihemed Paşa Baban çû wir. Baban gelek berberî kişand bi mîrnişînên kurdî yên dorûbera xwe re, weke bi Soran re, Erdelan re, Behdînan û Botan re û herweha berxwedan li dijî desthilatiya împeratoriya Osmanî kir. Baban li ser destê Osmaniyan roxiya di dema Ehmed Paşa de di şerê dawîn de nêzikî Koyê di sala 1847'a. Di sala 1850'ê de, Mîrê Baban ê dawîn Ebdullah Paşa dev ji Silêmaniyê berda û çû.
Serdarên Mîrgeha Baban
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Feqî Ehmed, 1649-1670
- Baba Silêman, 1670-1703
- Xana Muhemmed Paşa, 1721-1731
- Xalid Paşa, 1732-1742
- Salim Paşa, 1742-1754
- Silêman Paşa, 1754-1765
- Muhemmed Paşa, 1765-1775
- Ebdella Paşa, 1775-1777
- Ehmed Paşa, 1777-1780
- Mehmûd Paşa, 1780-1782
- Ibrahîm Paşa, 1782-1803
- Abdurrehman Paşa, 1803-1813
- Mehmûd Paşa, 1813-1834
- Silêman Paşa, 1834-1838
- Ehmed Paşa, 1838-1847
- Ebdella Paşa, 1847-1850
Malbat
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |