Mîtolojiya erebî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Mîtolojiya erebî
Mîtolojiya erebî
Mîtolojî; polytheistic religion ;
	Xwedawendên kevn ên ereban
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere

← Cudahiya kevntir

Content deleted Content added

DîtbarîWîkînivîs

Inline

Guhartoya herî nû ya 08:22, 16 tebax 2024

Mîtolojiya erebî an polîteîzma erebî ew forma serdest a dîn di Erebistana beriya îslamê de bû û li ser hurmeta ruh û xwedayan bû. Bi fetha îslamî ya bi rêveberiya Muhemmed ev rewş guherî, olên xwecihî yên ereb winda bûn û piraniya ereb piştî şerê ereb û misilman bûn misilman.

Dîrok

Di Erebistana beriya îslamê de olperestiya xwecihî ya ereban, dînên semîtîk ên kevnar, xiristiyanî, cihûtî, mandaîzm û zerdeştî jî di nav de bûn.^[1]^[2]^[3]

Îbadeta polîteîzma erebî ji xweda û xwedawendên cihêreng re dihatin kirin, di nav de Hubel û xwedawendên El-Lat, el-Uzza, û Menat, li mal û perestgehên herêmî yên wekî Kabe li Mekeyê. Beytên bi rêûresmên cûrbecûr, hec û feraset û her weha qurbankirinên olî, dihatin kirin. Gelek teswîrên fizîkî (peyker) yên xwedayên beriya îslamê bi taybetî li nêzî Kabeyê hebûn, ku tê gotin heta 360 ji wan li wir peyda bûn, ku artêşa Îslamî ya bi serokatiya Mihemed hilweşandin.^[4]^[5]^[6]

Rola îslamê di windabûna dînên kevn de

Misilman di wê baweriyê de ne ku Mihemed piştî têkbirina Ereban hemû perestgeh û ayînên wan -ku wan jê re digotin pût- wêran kir, tenê Perestgeha Kabeyê hişt û dîsa mala Xwedê îlan kir. Îbrahîm Kabeya ku di eslê xwe de jê re digotin "Mala Xwedê" ava kir, tevî ku neviyên kurê Îbrahîm (Îsmaîl) ku ji Mekkeyê bûn, koçî welatên din kirin û kevirên Kabeyê bi xwe re hildan û paşê wan keviran kir peyker û îbadetê kirin. Di dawiyê de ew peyker li seranserê Erebistanê belav bûn û Erebên muşrîk kabe girtin û bi van peykeran tijî kirin. Piştî derketina Îslamê hemû peykerên Ereban ji Kabeyê hatin hilweşandin.^[7]

Çavkanî

^ Hoyland 2002, r. 139.
^ Berkey 2003, r. 42.
^ Nicolle 2012, r. 19.
^ Robinson 2013, r. 75.
^ Taylor 2001, r. 130, 131, 162.
^ Healey 2001, r. 110, 153.
^ Teixidor 2015, r. 73-74.

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[FOOTNOTEHoyland2002139-1] Hoyland 2002, r. 139.

[FOOTNOTEBerkey200342-2] Berkey 2003, r. 42.

[FOOTNOTENicolle201219-3] Nicolle 2012, r. 19.

[FOOTNOTERobinson201375-4] Robinson 2013, r. 75.

[FOOTNOTETaylor2001130,_131,_162-5] Taylor 2001, r. 130, 131, 162.

[FOOTNOTEHealey2001110,_153-6] Healey 2001, r. 110, 153.

[FOOTNOTETeixidor201573-74-7] Teixidor 2015, r. 73-74.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Rêz 1: / Rêz 1: @@
+{{Agahîdanka giştî
-[[Wêne:Antico_yemen,_al-jawf,_statuette_di_donne_sedute,_III-I_sec._ac._03.JPG|200px|thumb|Xwedayên kevn ên ereban]]
+| wêne               = Antico_yemen,_al-jawf,_statuette_di_donne_sedute,_III-I_sec._ac._03.JPG
-'''Ola kevn a ereb''' an '''polîteîzma erebî''', ew forma serdest a olê di Erebistana beriya Îslamê de bû û li ser hurmeta ruh û xwedayan bû. Bi fetha îslamî ya bi rêveberiya [[Muhemmed]] ev rewş guherî, olên xwecihî yên ereb winda bûn û piraniya ereb piştî [[şerê ereb û misilman]] bûn [[misilman]].
+| sernavê_wêne       = Xwedawendên kevn ên ereban
+}}
+'''Mîtolojiya erebî''' an '''polîteîzma erebî''' ew forma serdest a [[dîn]] di [[Nîvgirava Erebistanê|Erebistana]] beriya [[îslam]]ê de bû û li ser hurmeta [[Rih|ruh]] û [[xweda]]yan bû. Bi fetha îslamî ya bi rêveberiya [[Muhemmed]] ev rewş guherî, olên xwecihî yên [[ereb]] winda bûn û piraniya ereb piştî [[şerê ereb û misilman]] bûn [[misilman]].
 == Dîrok ==
-Di Erebistana beriya Îslamê de olperestiya xwecihî ya ereban, olên semîtîk ên kevnar, [[Xiristiyanî|xirîstiyanî]], [[cihûtî]], [[mandaîzm]] û [[zerdeştî]] jî di nav de bûn.
+Di Erebistana beriya îslamê de olperestiya xwecihî ya ereban, dînên [[Semîtîzm|semîtîk]] ên kevnar, [[xiristiyanî]], [[cihûtî]], [[mandaîzm]] û [[zerdeştî]] jî di nav de bûn.{{Sfn|Hoyland|2002|p=139}}{{Sfn|Berkey|2003|p=42}}{{Sfn|Nicolle|2012|p=19}}
-Îbadeta polîteîzma erebî ji xweda û xwedawendên cihêreng re dihatin kirin, di nav de [[Hubal]] û xwedawendên [[al-Lāt]], [[al-‘Uzzā]], û [[Manat]], li mal û perestgehên herêmî yên wekî Kaaba li Mekkeyê. Îlahî bi rêûresmên cûrbecûr, di nav wan de [[Heca olî|hec]] û [[feraset]], û her weha [[Qurbankirin|qurbankirinên]] olî, dihatin xwendin. Di derbarê rola Xwedê ya di [[dînê Mekkî]] de teorîyên cuda hene. Gelek teswîrên fizîkî yên xwedayên beriya Îslamê bi taybetî li nêzî Kabeyê hebûn, ku tê gotin heta 360 ji wan li wir peyda bûn.
+Îbadeta polîteîzma erebî ji xweda û xwedawendên cihêreng re dihatin kirin, di nav de [[Hubel]] û xwedawendên [[El-Lat]], el-[[Uzza]], û [[Menat]], li mal û [[perestgeh]]ên herêmî yên wekî [[Kabe]] li [[Meke]]yê. [[Beyt]]ên bi rêûresmên cûrbecûr, [[Heca olî|hec]] û [[feraset]] û her weha [[qurbankirin]]ên olî, dihatin kirin. Gelek teswîrên fizîkî (peyker) yên xwedayên beriya îslamê bi taybetî li nêzî Kabeyê hebûn, ku tê gotin heta 360 ji wan li wir peyda bûn, ku artêşa Îslamî ya bi serokatiya Mihemed hilweşandin.{{Sfn|Robinson|2013|p=75}}{{Sfn|Taylor|2001|p=130, 131, 162}}{{Sfn|Healey|2001|p=110, 153}}
+=== Rola îslamê di windabûna dînên kevn de ===
+Misilman di wê baweriyê de ne ku Mihemed piştî têkbirina Ereban hemû perestgeh û ayînên wan -ku wan jê re digotin pût- wêran kir, tenê Perestgeha Kabeyê hişt û dîsa mala Xwedê îlan kir. Îbrahîm Kabeya ku di eslê xwe de jê re digotin "Mala Xwedê" ava kir, tevî ku neviyên kurê Îbrahîm (Îsmaîl) ku ji Mekkeyê bûn, koçî welatên din kirin û kevirên Kabeyê bi xwe re hildan û paşê wan keviran kir peyker û îbadetê kirin. Di dawiyê de ew peyker li seranserê Erebistanê belav bûn û Erebên muşrîk kabe girtin û bi van peykeran tijî kirin. Piştî derketina Îslamê hemû peykerên Ereban ji Kabeyê hatin hilweşandin.{{Sfn|Teixidor|2015|p=73-74}}
 == Çavkanî ==
 {{Çavkanî}}
+{{Kontrola otorîteyê}}
-[[Kategorî:Ereb]]
+{{Şitil}}
-[[Kategorî:Dîn]]
+[[Kategorî:Dîroka Erebistana Siûdî]]
+[[Kategorî:Mîtolojiya erebî| ]]