Kabûl

Kabûl کابل
Bajarên paytext
Ala
Kabûl li ser nexşeyê
Kabûl
Koordînat: 34°31′58″Bk 69°9′57″Rh
Dewlet	Efxanistan, Împeratoriya Hexamenişî, Împeratoriya seleukî, Maurya empire, Greco-Bactrian Kingdom, Indo-Scythians, Kushan Empire, Împeratoriya Sasanî, Kidarites, Hephthalite Empire, Samanid dynasty, Ghaznavids, Ghurid dynasty, Khwarazmian Empire, Chagatai Khanate, Împeratoriya Moxol a Hindistanê, Durrani Empire, talîban, Meda, Îran
Li beşa îdarî	Kabul District Chagatai Khanate (1250–1342)
Paytexta	Efxanistan Kabul Islamic Emirate of Afghanistan (de jure, 1996–2001) Democratic Republic of Afghanistan (1978–1992) Keyaniya Efxanistanê (1926–1973) Islamic State of Afghanistan (1992–2002) Transitional Islamic State of Afghanistan (2002–2004) Kabul District Republic of Afghanistan (1973–1978) Emirate of Afghanistan (1823–1926) Durrani Empire (Nayê zanîn, Qendehar, 1776–1823) Durrani Empire (Nayê zanîn, 1839–1842) Emirate of Afghanistan Împeratoriya Moxol a Hindistanê (1504–1526)
Dema avabûnê	1200
Îdarî
• Şaredar	Hamdullah Nomani
Qada rûerdê
• Giştî	275 km2 (106 sq mi)
Bilindahî	1790 m (5870 ft)
Nifûs	4.273.156 (2020)
Dem	UTC+4:30
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Kabûl (bi navê fermî کابل Kabol), paytext û bajarê herî mezin ê Efxanistanê ye ku li rojhilatê Efxanistanê cih digire. Bajêr di heman demê de şaredariyek e ku beşek ji parêzgeha Kabûlê pêk tîne ji aliyê îdarî ve li 22 navçeyên şaredariyê hatiye dabeşkirin. Li gor texmînên sala 2023an nifûsa Kabûlê nêzîkî 5 milyon kes e. Kabûl wekî navenda siyasî, çandî û aborî ya Efxanistanê xizmet kiriye û bi bajarvanîbûna bilez, Kabûl bûye 75em bajarê herî mezin ê cîhanê û bajarê sereke yê Efxanistanê.

Bajarê îro ya Kabûlê li aliyê jor, di nav newalek teng de li Çiyayê Hindu Kuşê û li aliyekî jî bi Çemê Kabûlê re hatiye sinor kirin. Bi bilindahiya 1790 metreyan ji asta deryayê, bajêr yek ji bajarên paytextê herî bilind ên li cîhanê ye. Navenda bajarî taxên bajêr ên kevin digire vedigire ku herêmên Pira Xaştî, Xebgah, Kehforoşî, Deh-Efganan, Çendavel, Şorbazar, Seracî, Zana-Xan û Bagê Elîmerdan wedihewîne. Tê pêşbînîkirin ku dîroka Kabûlê ji 3.500 salan zêdetir e ku bi kêmanî dîroka bajêr ji dema Împeratoriya Farisî ya Axamenişî ve vedigere.