خانەدانائە یووبیان

خانەدانائە یووبیان الأيوبيونئا ل-ئاییūبīیūن ئەرەبی
← ← ← 1171 — 1260/1517 → →
ئا لائە یووبیان نیشان
نەخشەیا مەزنبوونائی مپاراتۆریائە یووبیان د بین سەلاهەدینئە یووب د سالا 1193ان
ئا گاهیێن گەلەمپەری
رێڤەبەری
پایتەخت		قاهیرە (1171-1254) شام (1254-1341)
زمان		کوردی، ەرەبی
دین		ئیسلام-سونیتی
تبح
تبح/سال
دراڤ		دینار
دەم
نیشانا ینتەرنەتێ
کد. تەلەفۆنێ
گەلهە
12ەمین سەدسال		7.200.000 (تێنە مسیرئوو سوریێ)
		{{{گەلهە4}}}
		{{{گەلهە5}}}
رووەرد
1190		2.250.000
1220		3.750.000
		{{{رووەرد3}}}
		{{{رووەرد4}}}
		{{{رووەرد5}}}
دیرۆکئوو بوویەر
		{{{بوویەر6}}}
		{{{بوویەر7}}}
		{{{بوویەر8}}}
		{{{بوویەر9}}}
		{{{بوویەر10}}}
		{{{بوویەر11}}}
		{{{بوویەر12}}}
سەروەری
		{{{سەرۆکئا3}}}
		{{{سەرۆکئا4}}}
		{{{سەرۆکئا5}}}
		{{{سەرۆکئا6}}}
{{{سەرناڤ سەرۆکب}}}
		{{{سەرۆکب1}}}
		{{{سەرۆکب2}}}
		{{{سەرۆکب3}}}
		{{{سەرۆکب4}}}
		{{{سەرۆکب5}}}
{{{سەرناڤ سەرۆکج}}}
		{{{سەرۆکج1}}}
		{{{سەرۆکج2}}}
		{{{سەرۆکج3}}}
		{{{سەرۆکج4}}}
		{{{سەرۆکج5}}}
{{{سەرناڤ سەرۆکد}}}
		{{{سەرۆکد1}}}
		{{{سەرۆکد2}}}
		{{{سەرۆکد3}}}
		{{{سەرۆکد4}}}
		{{{سەرۆکد5}}}
سلتان (کەیاکسەر)
1174–1193		سەلاهەدینێئە یووبی
1193–1198		ئەزیزئۆ سمان
1198–1200		مانسور
1200–1218		ئادل I.
1218–1238		کامیل
1238–1240		ئادل II.
1240–1249		سالەهێئە یووبی
1250–1254		ئەشرەف موسا
		{{{سەرۆکئە9}}}
کارینا قانووندانینێ
	{{{پەرلەمان}}}
		{{{پەرلەمان4}}}
		{{{پەرلەمان5}}}
یا بەرێ یا پاشێ دووگەلا فاتیمیان زەنگیان کەیانییائۆ رشەلیم دەولەتا مەملووکان خانەدانا راسولیان

خانەدانا ئەیووبیان، خانەدانەکی یا دیرۆکی بوو. مالباتا سەلاهاددینئە یووبی، مالباتەکە کوردئە ژئێ لا رەوادیانئە . ژ ڤێئێ لێ شادی ب هەردوو کورێن خوە رەئە سەدەدین شێرکۆئوو نەجمەدینئە یووب ژ گوندێ ئەجدانکانێ چوونە بەخدایێئوو ژ ور ژی پشترە چوون ل تکریتێ بجهبوون. شادی ل تکریتێ مرئوو هەردوو کورێن وی چوون کەتنە خزمەتا موجەهەدەدینێ گیتانی دە. گیتانی دیت، کوئە یووب ژیرئوو زانە یە، رابوو وی خست دەستکارێ تەکریتێ. سەلاهەددینئە یووبی د 1136ئا ن دە ل تەکریتێ هاتە دنیایێ. باڤئوو ئا پێ سەلاهەدین چوونە جەم ئیمادەدین زەنگی خوەدیێ مووسلێ. وی گەلەکی گوه دا وانئوو ئە یووب کرە والیێ بەلبەکێ.

دیرۆک

قەسرەکیئە یووبیان ل حەلەبێ

پشتی مرنائی مادەدینئە یووب ب مالتابا خوە ڤە چوو شامێئوو خوە گەهاندە نوورەدین کورێئی مادەدینێ زەنگی خوەدیێ حەلەبێ. نوورەدینێ زەنگی حمسئوو رەهبا دانەئە یووبئوو ئە و کرە میرەکی مازن، شێرکۆ ژی رێکرە مسرێ، دا شەرێ مەلەک مەنسوور بکە، یێ دەستدرێژی شاویرێ کربوو. شێرکۆ برازیێ خوە سەلاهەدین ژی بخوە رە بر. شێرکۆ ژ بەر مێرانیئوو راستیا خوە بووبوو دەستێ سلتان نوورەدین، یێ راستێ. شێرکۆ پشتی دەمەکێ ڤەگەرا وەلاتێ شامێ، ژ هنگی ڤەئێ دی رۆلا سەلاهەدنی سیاسی دەستپێ کرئوو بەرز بوو.

ژ بەر کۆ فرەنگان چاڤێن خوە بەردانە مسرە، شێرکۆ دیسە ڤەگەرایێئوو سەلاهەدین ژی رێکرە باژارێ سکەندەریێ. شێرکۆ وەزیرێ مسرێ بووئوو دەست ل سەر دانی. تا مرنا وی سالا 1168 هەر شێرکۆ کارووبارێ مسرێ گەراند. پشترە ل ور سەلاهەدین بوو وەزیرێ پێشی، لێ ژ بەر راستیئوو دادەوەریا خوەئێ دیئە و بووبوو شاهێ دلێ مسریان. سەلاهەدین فرەنگ د شەرێ ل دمیاتێ دە شکاند. باڤێ وی ژی هاتە مسرێ، گەهایێ. پشتی مرنا خەلیفێ فاتمیئا دد (ال-'ئادد)ئێ دی سەلاهەدین بوو سەردەستێ مسرێ یێ بێهەمپا.ئوو پشتی کۆ نوورەدینێ زەنگی مرئێ دی سەلاهەدین خوە کرە سلتانێ مسرێ. ب ڤێ هکمێ مالباتائە یووبیان سازکر.

ب شەر یەمەن، سوودانئوو فەلەستین ڤەکرنئوو سالا 1174 دەست دانی سەر شام، مووسلئوو حەلەبێ. سالا 1187 د شەرێ حەتینێ دە زۆرا خاچپەرەستان برئوو قودس ڤەکر. شاهێ Iنگلیستانێ رجهارد (بخوینە: ریچارد)، یێ ب دلێ شێر ناڤکری جارەکە دنئێ ریشیئە یووبیان کر، دا قودەسێ ڤەگەرێنە، لێ بسەر نەکەت. د سالا 1192 لەڤهانتنەک د ناڤ هەردووئا لیان دە چێبوو،ئوو شەر رەواستا. ل گۆر ڤێ لەڤهاتنێ ژئە ردا بەر لێڤا دەریایێ پێ ڤە، یا د ناڤ سوورئوو یافا دە تتشت د دەستێ خاچپەرەستان دە نەما.

یەک ژ مەزنترین بوویەرێن د دیرۆکائە رەبی دە ڤەکرنائە یووبی، یا وەلاتێ یەمەنێ یە. ژ بەر کۆ میرەکێنئە یووبی ب ڤێ ڤەکرنێ یەمەن، مسر، سووریائوو وەلاتێ جەزیرێ (نها د ناڤ دەستێ سووری، ئیراقئوو ترکیەیێ دە یە) کرنە یەک. ب ڤێ یێکتیێ بسەرکەتنا مەزن ل سەر خاچەپەرەستان بووئوو وەلاتێئە رەبان گەهانە هەڤ.

حکوومدار

پەرێیەنئە یووب سالا 1201

حکوومدارەن مسرێ

• 1171–1193: ان-ناسر یوسوف (سەلاهەدین)
• 1193–1198: ال-ئاززئو تهمان،
• 1198–1200: ال-مانسور موهامماد I.، دەسسەن سۆهن
• 1200–1218: ال-ئادلئا بو باکر I. (ساپهادن)
• 1218–1238: ال-کامل موهامماد I.
• 1238–1240: ال-ئادلئا بو باکر II.
• 1240–1249: اس-سالهئا ییوب
• 1249–1250: ال-مو'اززام توران سجهاه
• 1250–1254: ال-ئاسجهراف موسا

حکوومدارەن سووریێ

• 1174–1193: ان-ناسر یوسوف (سەلاهەدین)
• 1193–1196:ئا ل-ئافدال نور
• 1196–1218:ئا ل-ئادلئا بو باکر I.
• 1218–1227: ال-مو'اززام Iسا
• 1227–1229: ان-ناسر داوود
• 1229–1237: ال-ئاسجهراف موسا
• 1237–1237: اس-ساله Iسمال
• 1237–1238: ال-کامل موهامماد I.
• 1238–1238: ال-ئادلئا بو باکر II.
• 1238–1239: اس-سالهئا ییوب
• 1239–1245: اس-ساله Iسمال
• 1245–1249: اس-سالهئا ییوب
• 1249–1250: ال-مو'اززام توران سجهاه
• 1250–1260: ان-ناسر یوسوف

میرەن حەلەبێ

• 1183–1186: ال-ئادلئا بو باکر I. (ساپهادن)
• 1186–1216: اس-زاهر گهاز
• 1216–1236: ال-ئازز موهامماد
• 1236–1260: ان-ناسر یوسوف

میرەن حەمایێ

• 1178–1191: ال-موزاففارئو مار I.
• 1191–1221: ال-مانسور موهامماد I.
• 1221–1229: ان-ناسر کلدسجهئا رسلان
• 1229–1244: ال-موزاففار ماهمود
• 1244–1284: ال-مانسور موهامماد II.، دەسسەن سۆهن
• 1284–1299: ال-موزاففارئو مار II.
• 1310–1331: ال-مو'اییادئا بو ل-فدا (خرۆنیست)
• 1331–1334: ال-ئافدال موهامماد III.

میرەن حۆمیسە

• 1164–1169: ئاسادئا د-دن سجهرکوه I.
• 1178–1186: ناسرئا د-دن موهامماد
• 1186–1240: ال-مودسجهاهد سجهرکوه II.
• 1240–1246: ال-مانسور Iبراهم
• 1246–1248: ال-ئاسجهراف موسا
• 1248–1260: ان-ناسر یوسوف
• 1248–1263: ال-ئاسجهراف موسا

میرەن کێراک

• 1188–1218: ال-ئادلئا بو باکر I. (ساپهادن)
• 1218–1227: ال-مو'اززام Iسا
• 1227–1248: ان-ناسر داوود
• 1250–1263: ال-موگهتهئو مار

میرەن یەمەنێ

• 1173–1179: ال-مو'اززام توران سجهاه
• 1179–1197: ال-ئازز توگهتەگن
• 1197–1202: ال-مو'زز Iسمال
• 1202–1214: ان-ناسرئا ییوب
• 1214–1215: ال-موزاففار سولامان
• 1215–1229: ال-ماس'ود یوسوف

میرەن جیزیرا بۆتان

• 1185–1193: ان-ناسر یوسوف (سالادن)
• 1193–1200: ال-ئادلئا بو باکر I. (ساپهادن)
• 1200–1210: ال-واهادئا ییوب
• 1210–1220: ال-ئاسجهراف موسا
• 1220–1247: ال-موزاففار گهاز
• 1247–1260:ئا ل-کامل موهامماد

میرەن حەسکیفێ

• 1232–1239:ئا س-سالهئا ییوب
• 1239–1249:ئا ل-مو'اززام توران سجهاه،

مژارێن تێکلدار

• زەنگیان
• فاتمی
• ئیمپەراتۆریا مۆنگۆلان