Fontem paginae Thomas Aquinas inspicere

{{L1}}{{Videdis|Sanctus Thomas|}}
{{Data Sancti|
2=us|
nomen=Thomas Aquinas|
imago=St-thomas-aquinas.jpg|
px=250|
explanatio=|
titulus= Theologus, Philosophus, Doctor Ecclesiae Romanae, Poeta|
natus=[[1225]]|
mortuus=[[7 Martii]] [[1274]]|
beatificatio= [[1323]]|
canonizatio=[[1323]]|
dies festae= [[28 Ianuarii]]|
attributa=|
patronus=[[Theologia|Theologorum]]}}
'''Thomas Aquinas''' seu '''de Aquino,''' '''Sanctus''' anno 1323 a Papa Ioanne XXII renuntiatus ([[Lingua Italiana|Italice]]: ''Tommaso d'Aquino'') ([[Roccha Sicca (Frusino)|Rocchae Siccae]], in [[Latium|Latio]] anno [[1225]] natus; [[Abbatia Fossanovensis|Abbatiae Fossanovensis]] prope [[Privernum]] [[7 Martii]] anno [[1274]] mortuus) fuit [[presbyter]] in [[Ordo Praedicatorum|Ordine Praedicatorum]], [[philosophus]], [[theologia|theologus]] [[scholasticismus|scholasticus]], et [[Doctor Ecclesiae]]. Doctor Angelicus nonnumquam propter [[dogma|doctrina]]m ''De substantiis separatis'' de [[angelus|angelis]], Doctor Universalis propter doctrinam a multis universitatibus et ab [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesia Romana]] acceptam, atque Doctor Communis propter doctrinam ab omnibus Catholicis admissam nominatus est. Ipse, qui omnia elementa comprehendit et "essentias" doctrinarum praecedentium, vir magni ingenii fuit, suasor [[theologia naturalis|theologiae naturalis]] princeps, et [[schola Thomistica|scholae Thomisticae]] philosophicae theologicaeque conditor.

Doctrina Thomae Aquinatis regulas et Ecclesiae Romanae Catholicae et Scientiae et Civilitatis (vide et Can. 252, §3) indicat.

Primus doctorum in Ecclesia Romana Catholica Thomas semper habetur, sententiaque eius a multis approbata est.

== Vita ==
Thomas Aquinas ex nobili genere, [[pater|patre]] Landolpho et [[mater|matre]] Theodora, c. annum [[1225]] in [[Roccha Sicca (Frusino)|Castello Roccasiccano]] prope [[oppidum]] [[Aquinum]] natus est. Iam infans [[prex|orationem]] "[[Ave Maria]]" in chartula [[manus|manu]] scripserat, quod ostentum eius augurabat. Chartula ab eo ablata, infans ad matrem, [[Deus|Deum]], et [[Sancta Maria|Sanctam Mariam]] valde clamare consuetus est; chartula ei reddita, conticere. 

Thomas [[quinque]] annos natus [[puer]] in [[monasterium]] [[Mons Casinus|Montis Cassini]] oblatus intravit. [[Neapolis|Neapolim]] anno [[1239]] se contulit, [[trivium|trivio]] et [[quadrivium|quadrivio]] studuit. Thomas anno [[1244]] [[Ordo Fratrum Praedicatorum|Ordinem Fratrum Praedicatorum]] ingrediendi cupidus, patribus opponentibus a fratribus in castellum inclusus est longius quam annum ut propositum eius mutarent, sed frustra.

Thomas valde sese ad [[Deus|Deum]] convertit, et fidem Catholicam ratione revelationeque investigavit.

=== Saeculum locaque vitae ===
Vixit:
* [[1245]]–[[1248]] [[Lutetia|Lutetiae Parisiorum]]
* [[1248]]–[[1252]] [[Colonia Agrippina|Coloniae Agrippinae]], ubi [[Albertus Magnus]] ei instruxit.
* [[1252]] Lutetiae, ubi sententiarius erat et anno [[1256]] licentiam docendi accepit.
* [[1261]]–[[1265]] in [[Urbs Vetus|Urbe Vetere]]
* [[1265]]–[[1268]] [[Roma]]e
* [[1268]]–[[1272]] Lutetiae
* [[1272]]–[[1273]] [[Neapolis|Neapoli]] et Romae

Obiit die [[7 Martii]] [[1274]] in [[monasterium|monasterio]] [[Abbatia Fossanovensis|Fossanovensi]] in [[Latium|Latio]].

Anno [[1568]], a Papa [[Pius V|Pio Quinto]] [[Doctor Ecclesiae]] renuntiatus est.

== ''Summa Theologica'' ==
Opus Thomae magnum ultimumque est ''[[Summa Theologiae|Summa Theologica]].'' Quo in opere novitiorum formas ratiocinii gratia, exegeses Sanctarum Scripturarum, exegeses seu collationis Patrum Sanctorum, [[amor]]em [[Deus|Dei]] docet. Thomas sententias suas secundum philosophos [[Graecia antiqua|Graecos]] [[Romani antiqui|Romanosque]] antiquos excogitavit, in his, [[Plato|Platonem]], [[Seneca|Senecam]], [[Cicero|Ciceronem]].

Materies huius operis est Deus. Catechizat Deum omnium rerum factorem primusque motorem, etiam bonum summum omnium creaturarum esse; omnia in Deo redire; Deum omnia existere effecisse.

Patet illum non solum elementis philosophicis [[Aristoteles|Aristotelicis]], [[Neoplatonismus|Neoplatonicis]], [[Arabia|Arabicis]], et [[Iudaeus|Iudaicis]] usum esse, vero etiam ille problema doctrinas quoque philosophias indagandi ulterius evolvebat. At tota—vel quasi tota—eius doctrina de ente, de [[Deus|Deo]], de [[homo|homine]] et mundo in suis operibus theologicis sicut in ''Summa Theologiae'' latet. Quaestio ergo est: quomodo elementa doctrinarum philosophiarum extrahenda sint ex ''Summa Theologica.'' Doctrinae philosophicae in ''Summa Theologica'' contentae debeantne secundum ordinem ac connexionem quem in isto opere theologico habent, reconstitui? Si ita sit, tunc naturaliter philosophia Thomae Aquinatis sic reconstituta, in sua articulatione ipsam articulationem ac ordinem operis pure theologici sequetur. At posset quis saltem a priori dubitari, utrum ordo procedendi secundum rationem sit necessario idem ac ordo procedendi secundum fidem ac Revelationem Catholicam.

== Sententiae praeclarae ==
[[Fasciculus:Tommaso - Super libros de generatione et corruptione - 4733257 00007.tif|thumb|''Super libros de generatione et corruptione.'']]
"Propositam nostrae intentionis in hoc opere est, ea quae ad Christianam religionem pertinet, eo modo tradere, secundum quod congruit ad eruditionem incipientium." — ''Summa Theologiae,'' Prologus.

=== De Deo ===
Deus est:
:dicendum quod Deum esse Quinque Viis probari potest. Prima . . . ex parte motus. . . . Ergo necesse est devenire ad aliquod primum movens, quod a nullo movetur: et hoc intelligunt omnes Deum. Secunda Via est ex ratione causae efficientis. Invenimus enim in istis sensibilibus esse ordinem causarum efficientium: nec tamen invenitur, nec est possibile, quod aliquid sit causa efficiens sui ipsius.—Sum. Theo. I, 2, 3. Vide et Aristotoles, Phys. III, I.

Divinam Scientiam esse Creatricem omnium entium praeteritorum, praesentium, & futurorum. Sine Deo, nihil erat, est, vel erit. Deus est causa omnium entium.

=== De natura hominis<ref>[http://marcellolandi.altervista.org/alterpages/files/Quaestio76.pdf ''De unione animae ad corpus'', textus Quaestionis 76, P. I ''Summae Theologiae'', [[Marcellus Landi]] curante]</ref> ===
:"Humanus intellectus intelligit componendo & dividendo & ratiocinando." Divina & Angelicus intellectus intelligit compositionem & divisionem & ratiocinandum sine componendo vel dividendo vel ratiocinando.—Sum. Theol.

:"Intelligit autem anima separata singularia" per influxum specierum ex divino lumine, quod quidem lumen aequaliter se habet ad propinquum et distans. Unde distantia localis nullo modo impedit animae separatae cognitionem.''—Sum. Theol.''
 
:"Respondeo dicendum quod, secundum naturalem cognitionem, de qua nunc hic agitur, animae mortuorum nesciunt quae hic aguntur. . . segregatae sunt a conversatione viventium, et coniunctae conversationi spiritualium substantiarum quae sunt a corpore separatae. unde ea quae apud nos aguntur ignorant.—Sum. Theol.

:Respondeo dicendum quod "anima rationalis non potest fieri nisi per creationem" (immediate a Deo), quod non est verum de aliis formis. Cuius ratio est, quia, cum fieri sit via ad esse, hoc modo alicui competit fieri, sicut ei competit esse. Illud autem proprie dicitur esse, quod ipsum habet esse, quasi in suo esse subsistens, unde solae substantiae proprie et vere dicuntur entia.

:Respondeo dicendum quod . . . tertio modo dicitur aliquid incorruptibile ex parte causae efficientis. et hoc modo "homo in statu innocentiae fuisset incorruptibilis et immortalis."—Sum. Theol. Prima Pars.

:Respondeo dicendum quod "homo in statu innocentiae habuit vitam animalem cibis indigentem"; post resurrectionem vero habebit vitam spiritualem cibis non indigentem."—Sum. Theol. Prima Pars.

:Non potest esse perfectum judicium scientiae naturalis de rebus naturalibus, si sensibilia ignorentur.—Sum. Theol.

:Gratia supponit naturam, non destruit, sed perficit eam.

=== De Natura Animalium ===
:Ad secundum dicendum quod quidam dicunt quod animalia quae nunc sunt ferocia et occidunt alia animalia. in statu illo fuissent mansueta non solum circa hominem, sed etiam circa alia animalia. ''sed hoc est omnino irrationabile. non enim per peccatum hominis natura animalium est mutata,'' ut quibus nunc naturale est comedere aliorum animalium carnes. . . . ''Fuisset ergo naturalis discordia inter quaedam animalia.—Sum. Theol. Prima Pars.''

== Maiora opera ==
Thomas scripsit aut dictavit inter alia:

● Scriptum Super  Sententiis Magistri Petri Lombardi 

* ''De ente et essentia'' ([[1252]]–[[1256]]), tractatus de distinctione inter ''esse'' et ''essentiam'' in creaturis omnibus.

* ''Summa Theologicae'' ([[1254]]–[[1274]]), dissertatio Magna in Theologiam & Philosophiam.

* ''Commentarium Super Job,'' Sancti Thomae Commentarium super Liber Job, tractatus de malo super iustos, quare bonus vir accidit in malum, seu de Dei providentia.

* ''Summa Contra Gentiles seu liber de veritate catholicae fidei contra errores infidelium'' ([[1259]] - [[1265]]); Tractatus seu Libri de Veritate contra Infidelium, seu Liber Manualis pro Missionariis ad Infideles.

* ''De emptione et venditione ad tempus'' ([[1262]]); libellus ad commercium, seu ad "banking & finance."

* ''Quaestio disputata De anima'' ([[1265]]–[[1266]]) et Tractatus de Anima animalium & Hominis

* ''De unitate intellectus contra Averroistas (circa [[1270]]) - Confirmatio quod homo individuus habet animam suam particularem.''

== Alia opera liturgica seu poetica ==
Thomas Missas Sanctas scripsit, e.g. Corpus Christi. Thomas etiam [[hymnus|hymnos]] scripsit, exempli gratia "[[Pange Lingua]]," "[[Lauda Sion]]," "[[Adoro te devote|Adoro Te devote]]"
* '''[http://www.preces-latinae.org/thesaurus/Hymni/Pange.html Pange Lingua]'''
* '''[http://www.preces-latinae.org/thesaurus/Hymni/LaudaSion.html Lauda Sion]'''
* '''[http://www.preces-latinae.org/thesaurus/Hymni/AdoroTe.html Adoro Te Devote]'''

== Notae ==
<div class="references-small"><references/></div>

== Bibliographia ==
* [[Theodorus Meyer|Meyer, Theodorus]]. [[1885]]. Institutiones iuris naturalis seu philosophiae moralis universae secundum principia [[Sanctus Thomas Aquinas|S. Thomae Aquinatis]] ad usum scholarum. Pars I "Ius naturae generale". [[Friburgum Brisgoviae|Friburgi Brisgoviae]] Sumptibus Herder, [[Argentoratum|Argentorati]], [[Monachium|Monachii]], in [[Urbs Sancti Ludovici|urbe S. Ludovici Americana]].
* [[Theodorus Meyer|Idem]]: Pars II "Ius naturae speciale" [[Friburgum Brisgoviae|Friburgi Brisgoviae]] Sumptibus Herder, [[1900|MCM]] [[Vindobona]]e, [[Argentoratum|Argentorati]], [[Monachium|Monachii]], [[Urbs Sancti Ludovici|S. Ludovici Americana]].
* [[Marcellus Landi|Landi, Marcellus]]. [[2007]]. "Un contributo allo studio della scienza nel Medio Evo: Il trattato Il cielo e il mondo di Giovanni Buridano e un confronto con alcune posizioni di Tommaso d'Aquino." ''Divus Thomas'' 110/2:151–185.<!--
* Wall, Albertus K., O.P., optimus magister de doctrina Thomae & de veritate Fidei Catholicae. Pater Wall obiit circa 1988. Pauca de intellectis eius publicata sunt.-->
* Wall, Kevin. [[1982]]. ''A Classical Philosophy of Art: The Nature of Art in the Light of Classical Principles.'' University Press of America.
<!--Vide: "Rooted in God / The Essence of Christian Perfection" [[2005]]. Conferences given to Dominican Nuns at Corpus Christi Monastery in 1954. Transcribed from original sources by Helen C. Zachary, i.e. Mary of the Cross, O.P., who was escorted to her entry to the same monastery in 1954 by Fr. Joseph Fulton, Provincial of the Western Dominican Province. "The idea of making a retreat is to a certain extent a modern one. However, the spiritual exercise has its roots in a practice that has always in one form or another been found in the history of the Church. We have the example in the early Church of St. Anthony seeking solitude in the desert where he could be alone with God and free from the troubles of the world. More important is the example of Our Lord himself who teaches us by word and personal example to frequently retire into solitude in order to be alone with the Father. Only in such solitude is direct, personal communion with God possible. This is the theology and philosophy of prayer as explained to us by Jesus Christ." - Introductory sentences. -->

{{NexInt}}
* [[Usor:Wmdiem/Glossarium Thomisticum|Glossarium Thomisticum]] {{Ling|Anglice}}
* [[Gulielmus de la Mare]]

== Nexus externi ==
{{vicifons|Thomas Aquinas|Thomam Aquinam}}
{{vicicitatio|Thomas Aquinas|Thomam Aquinam}}
{{CommuniaCat|Thomas Aquinas|Thomam Aquinam}}
* {{ling|Latina}} [http://www.corpusthomisticum.org/ Corpus Thomisticum]
* {{ling|Latina}} [http://www.documentacatholicaomnia.eu/20_50_1225-1274-_Thomas_Aquinas,_Sanctus.html Doctori Angelici Opera Omnia (Latinum, Italicum, Anglicum, Gallicum, Hispanicum, Germanicum, Lusitanum)]
* [http://www.intratext.com/bti/ Bibliotheca Thomistica IntraText]
* {{ling|Latina}} [http://iteadjmj.com/SANTO/ThomasAq1.pdf Vita S. Thomae Aquinatis Doctoris Angelici]

{{Lifetime|1225|1274|Thomas Aquinas}}
{{1000 paginae}}
{{Myrias|Homines}}

[[Categoria:Auctores Latini mediaevales]]
[[Categoria:Doctores Ecclesiae Catholicae]]
[[Categoria:Alumni universitatum et scholarum Parisiensium]]
[[Categoria:Alumni Studii Dominicani Coloniensis]]
[[Categoria:Dominicani]]
[[Categoria:Philosophi]]
[[Categoria:Sancti]]
[[Categoria:Scriptores Italiae]]
[[Categoria:Theologi]]
[[Categoria:Thomas Aquinas|!]]