Fontem paginae terminus inspicere

{{caput|la|terminus|Terminus}} <!-- {{subst:PAGENAME}} -->
=={{-lingua-|la|terminus}}==
{{exornatio|Popadia 02.jpg|Terminus inter [[Polonia]]m et [[Tzechoslovacia]]m}}

==={{appellatio}}=== <!-- Appellatio et syllabificatio -->
:{{Audio|La-cls-terminus.ogg|/ˈter.mi.nus/|{{la-cls-appellatio}}|la}} <!-- Exemplum Latinum apellationis -->
:{{syllabae|ter|mi|nus|morph=termin-us}} <!-- Exemplum syllabificationis -->

==={{formae}}=== <!-- Formae aliae -->
* [[termo]] ''(-onis)''
* [[termen]] ''(-inis, {{n}})''

==={{notatio}}=== <!-- Notatio / etymologia -->
:{{la-nx|termen|prae=}}
[[Categoria:Radice ter|terminus]]
A lingua prisca Indeuropaea ''*ter-men-.''  

==={{substantivum|la}}===
'''termĭn'''|'''us, -ī''' ''{{m}}''
# √ [[Finis]], [[limes]].
# [[Lapis]] ad finem agri, qui agri finem designat.
# ''(Latinitas sera):'' dies constitutus.
# ''(Latinitas nova):'' '''Terminus technicus''' vocabulum quod solum vel in primis in quadam scientia in usu est.
'''termĭn'''|'''i, -orum''' ''{{m}} {{plur}}''
#Finis regionis, [[limes]]

==={{declinatio}}===
{{la-declinatio-2|termin|us}}

==={{trans}}=== <!-- Translationes -->
{{trans-tab|√ Finis, limes|
*{{en}}: {{t+|en|border}}, {{t+|en|boundary}}
*{{de}}: {{t+|de|Grenze|f}}
}}
{{trans-tab|Lapis ad finem agri, qui agri finem designat|
*{{en}}: {{t+|en|boundary|alt=boundary stone}}, {{t+|en|landmark}}
*{{de}}: {{t+|de|Grenzstein|m}}
}}
{{trans-tab|Dies constitutus|
*{{en}}: {{t+|en|date}}, {{t+|en|appointment}}
*{{de}}: {{t+|de|Termin|m}}
}}

==={{collatae}}=== <!-- Dictiones collatae -->
*{{la-nx|Terminus}} ''Deus Romanus terminorum.''
{{synon}}
*{{la-nx|termō}}, {{la-nx|termōnis}}

==={{derivatae}}=== <!-- Dictiones derivatae -->
*{{la-nx|terminālis}}
*{{la-nx|terminō}}, {{la-nx|termināre}}
* [[terminus technicus]]

{{caput|mul|terminus}} <!-- {{subst:PAGENAME}} -->
{{discretiva}}
*{{nexus-d|en}}
*{{nexus-d|ro}}
*{{nexus-d|fr}}

=={{loci|la}}== <!-- Verba allata scriptorum / auctorum -->
{{chronologia|class=[[Marcus Tullius Cicero|M. Tullius Cicero]]<br />-106…-43|saec1=[[Quintus Curtius Rufus]]<br />fl. 50|saec1.2=[[Gaius Plinius Secundus|C. Plinius Secundus]]<br />23–79|saec4=[[Ammianus Marcellinus|Marcellinus]]|saec15=[[Nicolaus Cusanus]]|saec18=[[Demetrius Cantemir]]<br />1674-1723}}
{{exempla|Latinitas Romana|
{{class|44 a.C.n. / 710 a.u.}}
*Senectutis autem nullus est certus '''terminus''', recteque in ea vivitur, quoad munus offici exsequi et tueri possit mortemque contemnere, ex quo fit ut animosior etiam senectus sit quam adulescentia et fortior. —''De senectute'' [[Marcus Tullius Cicero|Ciceronis]] <ref name=Cicero /><ref name=q />

{{saec1}}
*Et quidem suas, ‹quas› quisque opes divisis imperii partibus tuebantur, ipsi fundaverant, si umquam adversus immodicas cupiditates '''terminus''' staret. Quippe paulo ante regis ministri specie imperii alieni procurandi singuli ingentia invaserant regna sublatis certaminum causis, cum et omnes eiusdem gentis essent et a ceteris sui quisque imperii regione discreti. —''Historiae Alexandri Magni'' [[Quintus Curtius Rufus|Curtii Rufi]] <ref name=CurtiusRufus /><ref name=q />

{{saec1|ca. 78 p.C.n.}}
*hanc urbem sub ipso Caucaso esse positam; ab ea ad flumen Copheta et oppidum Indorum Peucolatim {{Miliens|CCXXXVII}}, unde ad flumen Indum et oppidum Taxilla {{Miliens|LX}}, ad Hydaspen fluvium clarum {{Miliens|CXX}}, ad Hypasim non ignobiliorem [{{Cmiliens|XXV}} {{Miliens|IIII}}] {{Miliens|CCCLXXXX}}, qui fuit Alexandri itinerum '''terminus''', exuperato tamen amne arisque in adversa ripa dicatis. epistulae quoque regis ipsius consentiunt his. —''Naturalis historia'' [[Gaius Plinius Secundus|Plinii]] <ref name=Plinius /><ref name=q />
}}
{{exempla|Latinitas postclassica|
{{saec4}}
*[[intra]] [[terminus|terminos]] [[Dacia]]e [[se]] [[contineo|continere]] ([[Ammianus Marcellinus]])
}}
{{exempla|Latinitas humanistica|
{{saec15}}
*... [[adicio|adiicientes]], [[quod]] ... [[ille|illi]] [sacerdotes] [[dico|dicantur]] [[publicus|publici]], [[qui|quorum]] [[concubinatus]] [[per]] [[factum|facti]] [[evidentia]]m [[aut]] [[sententia]]m [[in]] [[ius|iure]] [[notorius]] [[sum|est]] [[et]] [[qui]] [[suspicio|suspectam]] [[mulier]]em [[et]] [[infamo|imfamatam]] [[teneo|tenent]] [[in]] [[domus|domo]] [[post]] [[lapsus|lapsum]] [[mensis]], [[qui|quem]] [[quislibet|cuilibet]] [[pro]] [[peremptorius|peremptorio]] [[terminus|termino]] [[assigno|assignamus]]. ([[Nicolaus Cusanus]])
*...[[dies|die]] [[praefixus|praefixo]] [[et]] [[terminus|termino]] [[elabor|elapso]]... ([[Nicolaus Cusanus]])
*[[do|Dedit]] ... [[terminus|terminum]] [[unus|unius]] [[dies|diei]] [[ad]] [[compareo|comparendum]] [[coram]] [[is|eo]]... ([[Nicolaus Cusanus]])
*[[qui|quo]] [[terminus|termino]] [[venio|veniente]]... ([[Nicolaus Cusanus]])
}}
{{exempla|Latinitas nova|
{{saec18|1714 p.C.n.}}
*Verum enim vero huius dominatio fatalis periodus Moldaviae, summusque eiusque incrementi '''terminus''' fuit, ex quo sensim decrescere coepit, donec ad eam, quae nunc est, paupertatem pervenerit. Disparuit illico sub ipsius filio Bogdano praecipuus gloriae Moldavicae radius, absoluta Principis potestas, eique annexa belli pacisque iura, posteaquam Turcis fidem suam princeps obstrinxisset, et in feudi cognitionem quatuor aureorum millia Sultano quotannis solvere promisisset. —''Descriptio Moldaviae'' [[Demetrius Cantemir|Demetrii Cantemir]] <ref name=Cantemir /><ref name=q />
}}

{{fontes|noref=|ref= <!-- Eventus <ref>…</ref> -->
<ref name=Cicero>{{Cicero|senectute||XX.|72|LL|com=terminus}}</ref>
<ref name=CurtiusRufus>{{Curtius Rufus|10|10|20|BA|com=terminus}}</ref>
<ref name=Cantemir>{{Demetrius Cantemir|Moldaviae|2|1|pars=Politica|cap=De forma reipublicae Moldavicae|n=cps_4.CanDem.DesMold#:2.1;2|com=terminus}}</ref>
<ref name=Plinius>{{Plinius|6|21|62|com=terminus}}</ref>
<ref name=q>''Vicicitatio:'' '''[[q:terminus|terminus]]'''.</ref>
}}
{{DEFAULTSORT:Terminus}}
[[Categoria:Temporalia]]
[[Categoria:Geographia]]