Jakobsstaf: Ënnerscheed tëscht de Versiounen

Jakobsstaf
Wëssenschaftlech Klassifikatioun
Räich	Planzeräich
Ënnerräich	Tracheobionta
Ofdeelung	Bléieplanzen
Klass	Magnoliopsida
Ënnerklass	Asteridae
Uerdnung	Asterales
Famill	Asteraceae
Ënnerfamill	Asteroideae
Gattung	Senecio (Kräizkraider)
Wëssenschaftlechen Numm
	Senecio jacobaea
	L.

Aktiv am Historique sichen

← Méi al Ännerung

Inhalt geläscht Inhalt derbäigesat

VisuellWikiText

Inline

Aktuell Versioun vum 17:33, 17. Jun. 2021

De Jakobsstaf (Senecio jacobaea; Syn.: Jacobaea vulgaris) ass eng an Eurasien geleefeg Planz aus der Gattung Senecio, bannent der Famill vun den Asteraceae.

Nimm

Aner Nimm am Lëtzebuergesche si beim Henri Klees: Jokobsstaf, Jakobsblumm, an, méi seelen, Hunnek(n)app.^[1] Den Ernest Feltgen huet 1903 den Numm Jakobistaf fir Senecio jacobaea, an Hunnekapp fir Senecio vulgaris benotzt.^[2] Den Edmond J. Klein féiert d'Aart 1897 als Jacobistâf^[3], an de Joseph Weber 1890 als Jokobsschtâf net nëmme fir Senecio Jacobea^[4], mä och nach fir d'Aart Polemonium caeruleum, déi an anere Sproochen éischter Jakobsleeder genannt gëtt.^[5]

De wëssenschaftleche Gattungsnumm Senecio kënnt vum lat. senex = Greis, d'Aart-Epitheton jacobaea bezitt sech op den Dag Jacobi am chrëschtlechen Hellegekalenner, deen de 25. Juli ass, wann d'Planz gewéinlech blitt.

Beschreiwung

Senecio jacobaea ass e Kraut, dat meeschtens zwee Joer al gëtt, och alt emol méi al. Dat éischt Joer besteet se nëmmen aus ronn 20 cm laange Grondblieder. Eréischt dat zweet Joer entwéckelt sech e Still mat de Bléiestänn. D'Blieder hunn zackeg Borden, déi un den Extremitéite méi breet ginn.

D'Planze ginn 30 bis 100 cm grouss, a se bilden um ieweschten Deel eng Rëtsch giel Bléiekäpp a Form vun enger Schirmrispe. D'Bléiekäpp hunn en Duerchmiesser vun ongeféier 15 bis 25 mm.

De Jakobsstaf wiisst laanscht d'Felder, an de Wisen an op Broochen.

D'Planz (besonnesch d'Bléi) ass fir déi meescht Mamendéiere gëfteg, well se Pyrrolizidinalkaloiden enthält, déi schiedlech fir d'Liewer sinn. Päerd a Ranner kënnen, wa se ze vill där Planzen iwwer Jore friessen, dru stierwen.

Am Summer fënnt een dacks op Jakobsstaf-Planzen déi opfälleg giel-schwaarz gesträift Raup vun der Päiperleksaart Tyria jacobaeae, déi sech dorop spezialiséiert huet.

De Jakobsstaf zu Lëtzebuerg

De Jakobsstaf ass zu Lëtzebuerg geleefeg an net bedreet.^[6]

Illustratiounen

Blatrosett am éischte Joer.
Bléien am zweete Joer.
Tyria jacobaeae-Eeër
ënner engem Blat.
Tyria jacobaeae-Raup
frësst Blieder.
Tyria jacobaeae-Raupen op engem Bléiestand.
Jacobaea vulgaris

Literatur

Colling, Guy, 2005. Red List of the Vascular Plants of Luxembourg. Ferrantia, 42, 1-77.
Haeupler, Henning & Thomas Muer, 2000. Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutschlands. Ulmer Verlag, Stuttgart. ISBN 3-8001-3364-4.
Klees, Henri, 1972. Luxemburger Pflanzennamen. Beiträge zur Luxemburgischen Sprach- und Volkskunde VIII. Luxemburg.
Klein, E.J., 1897. Die Flora der Heimat (sowie die hauptsächlichsten bei uns kultivierten fremden Pflanzenarten biologisch betrachtet. Eine Anleitung zur selbständigen Beobachtung der Lebens- und Anpassungserscheinungen in der Pflanzenwelt). 552 S., Buchdruckerei Justin Schroell, Diekirch.
Oberdorfer, Erich, 1990. Pflanzensoziologische Exkursionsflora. 6. Aufl. Ulmer Verlag, Stuttgart. ISBN 3-8001-3454-3.
Weber, Josef, 1890. Lezeburjesch - latein - fransesch - deitschen Dixionèr fun de Planzen. Recueil des mémoires et des travaux publiés par la Société de botanique du grand-duché de Luxembourg 12: 43-144.

Um Spaweck

Commons: Jakobsstaf – Biller, Videoen oder Audiodateien

Referenzen

↑ Cf. Klees 1972: 61 an der Literatur.
↑ Feltgen, E., 1903. Die einheimischen Heilpflanzen, medizinisch-pharmazeutische Flora des Luxemburger Landes. P. Worré-Mertens, Luxemburg, S. 186.
↑ Cf. Klein 1897: 469 an der Literatur.
↑ Originalschreifweis an der Publikatioun, cf. Weber 1890: 38 an der Literatur.
↑ Cf. Weber 1890: 38 an der Literatur.
↑ Cf. Colling 2005: 48 an der Literatur.

[1] Cf. Klees 1972: 61 an der Literatur.

[2] Feltgen, E., 1903. Die einheimischen Heilpflanzen, medizinisch-pharmazeutische Flora des Luxemburger Landes. P. Worré-Mertens, Luxemburg, S. 186.

[3] Cf. Klein 1897: 469 an der Literatur.

[4] Originalschreifweis an der Publikatioun, cf. Weber 1890: 38 an der Literatur.

[5] Cf. Weber 1890: 38 an der Literatur.

[6] Cf. Colling 2005: 48 an der Literatur.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linn 1: / Linn 1: @@
+{{Infobox Planzen
-<!--
+ | Numm = Jakobsstaf
-{{Taxobox
+ | An anere Sproochen =
-| Taxon_Name       = Jakobs-Greiskraut
-| Taxon_WissName   = ''Senecio jacobaea''
+ | Bild = Illustration Senecio jacobaea0.jpg
+ | Bildtext =
-| Taxon_Rang       = Art
-| Taxon_Autor      = [[Carl von Linné|L.]]
+ | Räich = [[Planzeräich]]
+ | Ënnerräich = [[Tracheobionta]]
-| Taxon2_Name      = Kräizkräider
+ | Ofdeelung = [[Bléieplanzen]]
-| Taxon2_WissName  = ''Senecio''
+ | Klass = [[Magnoliopsida]]
-| Taxon2_Rang      = Gattung
+ | Ënnerklass = [[Asteridae]]
-| Taxon3_WissName  = Senecioneae
+ | Uerdnung = [[Asterales]]
-| Taxon3_Rang      = Tribus
+ | Famill = [[Asteraceae]]
-| Taxon4_WissName  = Asteroideae
+ | Ënnerfamill = [[Asteroideae]]
-| Taxon4_Rang      = Unterfamilie
+ | Gattung = [[Senecio]] (Kräizkraider)
-| Taxon5_Name      = Korbblütler
+ | Wëssenschaftlechen Numm = Senecio jacobaea
-| Taxon5_WissName  = Asteraceae
+ | Wëssenschaftlechen Numm Auteur = {{Kapitälchen|[[Carl von Linné|L.]]}}
-| Taxon5_Rang      = Familie
+ | Ënnerandeelung_ranking =
-| Taxon6_Name      = Asternartige
+ | Ënnerandeelung =
-| Taxon6_WissName  = Asterales
-| Taxon6_Rang      = Ordnung
-| Bild             = SenecioJacobaeaJacobaea.jpg
-| Bildbeschreibung = Jakobs-Greiskraut (''Senecio jacobaea'')
 }}
+De '''Jakobsstaf''' (''Senecio jacobaea;'' Syn.: ''Jacobaea vulgaris'') ass eng an [[Eurasien]] geleefeg Planz aus der [[Gattung (Biologie)|Gattung]] ''[[Senecio]]'', bannent der [[Famill (Biologie)|Famill]] vun den [[Asteraceae]].
--->
-[[Fichier:Illustration Senecio jacobaea0.jpg|thumb|Senecio jacobaea]]
+==Nimm==
-De '''Jakobsstaf''' (''Senecio jacobaea;'' Syn.: ''Jacobaea vulgaris'')<ref>Aner Nimm am Lëtzebuergesche sinn: Jokobsstaf, Jakobsblumm, an, méi sielen, Hunnek(n)app. Cf. Henri Klees: ''Luxemburger Pflanzennamen''. Beiträge zur Luxemburgischen Sprach- und Volkskunde VIII. Luxemburg 1972, S. 61.</ref> ass eng an [[Eurasien]] geleefeg Planz aus der [[Gattung (Biologie)|Gattung]] ''[[Senecio]]'', bannent der [[Famill (Biologie)|Famill]] vun den [[Asteraceae]].
+Aner Nimm am Lëtzebuergesche si beim [[Henri Klees]]: Jokobsstaf, Jakobsblumm, an, méi seelen, Hunnek(n)app.<ref>Cf. Klees 1972: 61 an der Literatur.</ref> Den [[Ernest Feltgen]] huet 1903 den Numm ''Jakobistaf'' fir ''Senecio jacobaea'', an ''Hunnekapp'' fir ''Senecio vulgaris'' benotzt.<ref>Feltgen, E., 1903. ''Die einheimischen Heilpflanzen, medizinisch-pharmazeutische Flora des Luxemburger Landes.'' P. Worré-Mertens, Luxemburg, S. 186.</ref> Den [[Edmond Joseph Klein|Edmond J. Klein]] féiert d'Aart 1897 als ''Jacobistâf''<ref>Cf. Klein 1897: 469 an der Literatur.</ref>, an de [[Joseph Weber (Zänndokter)|Joseph Weber]] 1890 als ''Jokobsschtâf'' net nëmme fir ''Senecio Jacobea''<ref>Originalschreifweis an der Publikatioun, cf. Weber 1890: 38 an der Literatur.</ref>, mä och nach fir d'Aart ''Polemonium caeruleum'', déi an anere Sproochen éischter ''Jakobsleeder'' genannt gëtt.<ref>Cf. Weber 1890: 38 an der Literatur.</ref>
-Den Numm bezitt sech op den Dag [[Jakobus den Eeleren|Jacobi]] am [[chrëschtentum|chrëschtlechen]] [[Hellegekalenner]], deen de [[25. Juli]] ass, wann d'Planz gewéinlech blitt.
+De wëssenschaftleche Gattungsnumm ''Senecio'' kënnt vum lat. ''senex'' = Greis, d'[[Aart-Epitheton]] ''jacobaea'' bezitt sech op den Dag [[Jakobus den Eeleren|Jacobi]] am [[chrëschtentum|chrëschtlechen]] [[Hellegekalenner]], deen de [[25. Juli]] ass, wann d'Planz gewéinlech blitt.
+==Beschreiwung==
-''Senecio jacobaea'' ass e Kraut, dat meeschtens [[zweejäreg Planz|zwee Joer]] al gëtt, och alt emol [[Ausdauernd Planz|méi al]]. Dat éischt Joer besteet se nëmmen aus ronn 20 cm laange Grondblieder. Eréischt dat zweet Joer entwéckelt sech e Still mat de Bléiestänn. D'Blieder hunn zackeg Borden, déi un den Extremitéite méi breet ginn.
+''Senecio jacobaea'' ass e Kraut, dat meeschtens [[zweejäreg Planz|zwee Joer]] al gëtt, och alt emol [[Ausdauernd Planz|méi al]]. Dat éischt Joer besteet se nëmmen aus ronn 20&nbsp;cm laange Grondblieder. Eréischt dat zweet Joer entwéckelt sech e Still mat de Bléiestänn. D'Blieder hunn zackeg Borden, déi un den Extremitéite méi breet ginn.
-D'Planze ginn 30 bis 100 cm grouss, a se bilden um ieweschten Deel eng Rëtsch giel Bléiekäpp a Form vun enger ''[[Schirmrispe]]''. D'Bléiekäpp hunn en Duerchmiesser vun ongeféier 15 bis 25 mm.
+D'Planze ginn 30 bis 100&nbsp;cm grouss, a se bilden um ieweschten Deel eng Rëtsch giel Bléiekäpp a Form vun enger ''[[Schirmrispe]]''. D'Bléiekäpp hunn en Duerchmiesser vun ongeféier 15 bis 25&nbsp;mm.
-De Jakobsstaf wiisst laangscht d'Felder, an de Wisen an op Broochen.
+De Jakobsstaf wiisst laanscht d'Felder, an de Wisen an op Broochen.
-D'Planz (besonnesch d'Bléi) ass fir déi meeschte [[Mamendéieren|Mamendéiere]] [[gëft]]eg, well se [[Pyrrolizidinalkaloiden]] enthält, déi schiedlech fir d'[[Liewer]] sinn. Päerd a Ranner kënnen, wann se zevill där Planzen iwwer Joere friessen, dru stierwen.
+D'Planz (besonnesch d'Bléi) ass fir déi meescht [[Mamendéieren|Mamendéiere]] [[gëft]]eg, well se [[Pyrrolizidinalkaloiden]] enthält, déi schiedlech fir d'[[Liewer]] sinn. Päerd a Ranner kënnen, wa se ze vill där Planzen iwwer Jore friessen, dru stierwen.
-Am Summer fënnt een dacks op Jakobsstaf-Planzen déi opfälleg giel-schwaarz gesträifte [[Raup]] vun der [[Päiperleken|Päiperleksaart]] ''[[Tyria jacobaeae]]'', déi sech dorop spezialiséiert huet.
+Am Summer fënnt een dacks op Jakobsstaf-Planzen déi opfälleg giel-schwaarz gesträift [[Raup]] vun der [[Päiperleken|Päiperleksaart]] ''[[Tyria jacobaeae]]'', déi sech dorop spezialiséiert huet.
+==De Jakobsstaf zu Lëtzebuerg==
-<center>
+De Jakobsstaf ass zu Lëtzebuerg geleefeg an net bedreet.<ref>Cf. Colling 2005: 48 an der Literatur.</ref>
+==Illustratiounen==
 <gallery>
-Fichier:Jacobskruiskruid plant.jpg|Blatrosett am éischte Joer
+Fichier:Jacobskruiskruid plant.jpg|Blatrosett am éischte Joer.
-Fichier:Senecio jacobaea 20070603w.jpg|d'Bléien
+Fichier:Senecio jacobaea 20070603w.jpg|Bléien am zweete Joer.
+Fichier:Jacobsvlinder-eitjes-hk.jpg|''Tyria jacobaeae''-Eeër<br>ënner engem Blat.
+Fichier:Tyria jacobaeae caterpillar.jpg|''Tyria jacobaeae''-Raup<br>frësst Blieder.
+Fichier:Zebrarupsen_op_Jacobskruiskruid_Senecio_jacobaea.jpg|''Tyria jacobaeae''-Raupen op engem Bléiestand.
+Fichier:Senecio jacobaea - Le Sénécon jacobée - Jakobs-Greiskraut - Jacobskuiskruid - 3.JPG|Jacobaea vulgaris
 </gallery>
-</center>
 == Literatur ==
+* [[Guy Colling|Colling, Guy]], 2005. Red List of the Vascular Plants of Luxembourg. Ferrantia, 42, 1-77.
-* Henning Haeupler, Thomas Muer: ''Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutschlands.'' Ulmer Verlag, Stuttgart 2000. ISBN 3-8001-3364-4
-* Erich Oberdorfer: ''Pflanzensoziologische Exkursionsflora''. 6. Aufl. Ulmer Verlag, Stuttgart 1990. ISBN 3-8001-3454-3
+* Haeupler, Henning & Thomas Muer, 2000. Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutschlands. Ulmer Verlag, Stuttgart. ISBN 3-8001-3364-4.
+* [[Henri Klees|Klees, Henri]], 1972. Luxemburger Pflanzennamen. ''Beiträge zur Luxemburgischen Sprach- und Volkskunde'' VIII. Luxemburg.
+* Klein, E.J., 1897. Die Flora der Heimat (sowie die hauptsächlichsten bei uns kultivierten fremden Pflanzenarten biologisch betrachtet. Eine Anleitung zur selbständigen Beobachtung der Lebens- und Anpassungserscheinungen in der Pflanzenwelt). 552 S., Buchdruckerei Justin Schroell, Diekirch.
+* Oberdorfer, Erich, 1990. Pflanzensoziologische Exkursionsflora. 6. Aufl. Ulmer Verlag, Stuttgart. ISBN 3-8001-3454-3.
+* Weber, Josef, 1890. Lezeburjesch - latein - fransesch - deitschen Dixionèr fun de Planzen. Recueil des mémoires et des travaux publiés par la Société de botanique du grand-duché de Luxembourg 12: 43-144.
-== Um Spaweck==
+== Um Spaweck ==
-{{Commons|Senecio jacobaea|{{PAGENAME}}}}
+{{Commonscat|Senecio jacobaea|{{PAGENAME}}}}
 * [http://linnaeus.nrm.se/flora/di/astera/senec/senejacv.jpg Kaart iwwer d'Verbreesung]
 * [http://www.landwirtschaftskammer.de/riswick/pdf/jakobskreuzkraut.pdf ''Jakobskreuzkraut (Senecio jacobaea) - Eine Giftpflanze auf dem Vormarsch'', 2010], vun der [http://www.landwirtschaftskammer.de ''Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen''.]
@@ Linn 58: / Linn 66: @@
 [[Kategorie:Asteraceae]]
+[[Kategorie:Flora zu Lëtzebuerg]]
-[[az:Jacobaea vulgaris]]
-[[da:Eng-Brandbæger]]
-[[de:Jakobs-Greiskraut]]
-[[en:Jacobaea vulgaris]]
-[[eo:Jakob-senecio]]
-[[es:Senecio jacobaea]]
-[[fr:Jacobaea vulgaris]]
-[[it:Jacobaea vulgaris]]
-[[li:Sint Jaokobskroed]]
-[[lt:Pievinė žilė]]
-[[nl:Jakobskruiskruid]]
-[[no:Landøyda]]
-[[pl:Starzec jakubek]]
-[[sv:Stånds]]
-[[zh:新疆千里光]]