Uluru: Ënnerscheed tëscht de Versiounen

Inhalt geläscht Inhalt derbäigesat

Inline

Aktuell Versioun vum 18:20, 1. Mee 2023

Den Uluru ass de gréisste Monolith op der Äerd an déi wuel bekanntst Touristenattraktioun vun Australien. Den Uluru oder Ayers Rock, wéi een nach haut meeschtens genannt gëtt, ass e Rescht vun enger Biergkett.

Geographie

Den Uluru läit am Uluru-Kata Tjuta Nationalpark 460 km südëstlech vun Alice Springs ewech, am Northern Territory matzen an der riseger rouder Wüst vun Australien.

En ass 4 ½ km laang, 2 ½ km breet an 348,7 m héich.

Geologie

Uluru heescht iwwersat: Plaz am Schiet. Et ass e geologesche Phenomeen. De roude Sandsteemonolith steet 348 Meter aus dem australeschen Outback eraus. Mä dat ass eigentlech nëmmen d'Spëtz dovun, de Rescht, läit bis zu sechsdausend Meter déif ënner der Äerduewerfläch. Op senger Uewerfläch si lauter Waasserlächer, verschiddener sou déif, datt si ni ausdréchnen. De wéinege Reen deen an där dréchener Wüst fält, sammelt sech op engem risege Platto a speist ëm de Fiels ronderëm e fruchtbare Buedem.

Zanter Joerdausenden ass den Uluru eng Quell vu Waasser an Nahrung fir d'Mënschen an Déieren.

Tëscht dem Dag an der Nuecht gëtt et riseg Temperaturënnerscheeder. Am Dag kënnen d'Temperature bis op 40 Grad eropklammen, wougéint s'an der Nuecht an de Minus falen. Dohier geet d'Gestengs duerch d'Hëtzt am Dag auserneen an an der Nuecht duerch d'Keelt zitt et sech zesummen wat derzou féiert datt den Uluru lues a lues zerbréckelt.

Eigentlech besteet de Monolith aus déckkäregem groe Sand. Seng rout Faarf huet hie kritt duerch de Stëbs, deen de Wand aus der rouder Wüst op hie bléist.

Geschicht

Den Uluru ass en hellegen Uert fir d'Anangu, déi Aboriginis déi an dëser Géigend schonn zanter dausende vu Jore liewen. 1871 huet den Uluru vum europäeschen Entdecker William Gosse den Numm Ayers Rock kritt. Den Numm kënnt vum deemolegem Premierminister dem Sir Henry Ayers vu South Australia. De Gosse, dee vu Beruff Vermiessungsingenieur war, huet de Monolith 1873 als Éischten erfuerscht. An den 1980er Joren ass tëscht den Aboriginis an dem australesche Staat en Ofkommes getraff ginn, déi d'Benotze vum Uluru festleet. D'Land ronderëm de Fiels kruten d'Urawunner zeréck, ënner der Konditioun den Nationalpark fir Touristen zougänglech ze loossen. D'Hoteller direkt beim Fiels sinn dunn och an déi nei gebaute Stad Yulara verluecht ginn. D'Reschter dovu sinn nach haut z'erkennen.

Kuckeswäertes

D'Australier bezeechnen den Uluru och gär als rout Häerz. Deen Numm kënnt vun der staarker rouder Faarf vum eisenhaltege Sandsteen. Jee no Sonnenstand- oder stralung liicht an deene verschiddenste Routtéin, wéi feierrout, purpurrout, rosa a violett.

Mat enger Kette kann een op den Ayers Rock eropklammen, wou ee vun uewen eng wonnerbar Aussicht huet. D'Eropklammen dauert ongeféier 30 – 35 Minutten. De Rekord läit bei 12 Minutten.

Et kann een och en Entdeckungstour ronderëm de Monolith maachen, wou een déi joerdausendal Hiel kucke kann. D'Zeechnungen op de Wänn sinn deelweis méi al wéi 30.000 Joer, an handelen iwwer d'Dramzäit, d'Mythologie an d'Schöpfungsgeschicht vun den Aboriginis. Déi Geschicht ass geheim an néierens schrëftlech festgehalen a konnt bis elo net vun de Wëssenschaftler enträtselt ginn.

Um Spaweck

Commons: Uluru – Biller, Videoen oder Audiodateien

@@ Linn 1: / Linn 1: @@
-Den '''Uluru''' ass de gréisste [[Monolith]] ob der Äerd an déi wuel bekanntesten Touristenattraktioun vun [[Australien]]. Den Uluru oder '''Ayers Rock''', wéi een nach haut meeschtens genannt gëtt, ass e Rescht vun enger Biergkett.
+Den '''Uluru''' ass de gréisste [[Monolith]] op der Äerd an déi wuel bekanntst Touristenattraktioun vun [[Australien]]. Den Uluru oder '''Ayers Rock''', wéi een nach haut meeschtens genannt gëtt, ass e Rescht vun enger Biergkett.
 == Geographie ==
-[[Image:Ayers Rock - Uluru.JPG|right|300px|thumb|Den Ayers Rock]]
+[[Fichier:Ayers Rock - Uluru.JPG|300px|thumb|Den Ayers Rock]]
-Den Uluru leit am [[Nationalpark Uluru – Kata Tjuta]] 460 km südëstlech vun [[Alice Springs]] ewech, am [[Northern Territory]] matten an der riseger rouder [[Wüst]] vun [[Australien]].
+Den Uluru läit am [[Uluru-Kata Tjuta Nationalpark]] 460&nbsp;km südëstlech vun [[Alice Springs]] ewech, am [[Northern Territory]] matzen an der riseger rouder [[Wüst]] vun [[Australien]].
 En ass 4 ½ km laang, 2 ½ km breet an 348,7 m héich.
@@ Linn 11: / Linn 11: @@
 == Geologie ==
-Uluru heescht iwwersat : ''Plaz am Schiet''. En ass e geologescht Phänomen.
+Uluru heescht iwwersat: ''Plaz am Schiet''. Et ass e geologesche Phenomeen.
 De roude [[Sandsteen|Sandsteemonolith]] steet 348 Meter aus dem [[Australien|australeschen]] Outback eraus.
-Mä dat ass eigentlech nëmmen d’Spëtz dovun, de Rescht, läit bis zu sechsdausend Meter déif ënnert der Äerdiwwerfläch.
+Mä dat ass eigentlech nëmmen d'Spëtz dovun, de Rescht, läit bis zu sechsdausend Meter déif ënner der [[Äerduewerfläch]].
-Ob senger Iwwerfläch si lauter Waasserlächer, verschiddener esou déif dass si ni ausdréchnen. De wéinege Reen déi an dëser dréchner Wüst fält, sammelt sech ob engem risege Platto a speist ëm de Fiels ronderëm e fruchtbare Buedem.
+Op senger Uewerfläch si lauter Waasserlächer, verschiddener sou déif, datt si ni ausdréchnen. De wéinege Reen deen an där dréchener Wüst fält, sammelt sech op engem risege Platto a speist ëm de Fiels ronderëm e fruchtbare Buedem.
-Zënter Joerdausenden ass den Uluru eng Quell vu [[Waasser]] an Nahrung fir d'[[Mënsch|Mënschen]] an [[Déier|Déieren]].
+Zanter Joerdausenden ass den Uluru eng Quell vu [[Waasser]] an Nahrung fir d'[[Mënsch]]en an [[Déier]]en.
-Tëschent dem Dag an der Nuecht ginn et riseg Temperaturschwankungen. Am Dag kënnen Temperaturen bis ob 40 Grad eropklammen, wuergéint se an der Nuecht an de Minus falen. Dohir geet d’Gestengs duerch d’Hëtzt am Dag auserneen an an der Nuecht duerch d’Keelt zitt et sech zesummen. Dës Temperaturschwankungë féieren dozou dass den Uluru lues a lues zerbréckelt.
+Tëscht dem Dag an der Nuecht gëtt et riseg Temperaturënnerscheeder. Am Dag kënnen d'Temperature bis op 40 Grad eropklammen, wougéint s'an der Nuecht an de Minus falen. Dohier geet d'Gestengs duerch d'Hëtzt am Dag auserneen an an der Nuecht duerch d'Keelt zitt et sech zesummen wat derzou féiert datt den Uluru lues a lues zerbréckelt.
-Eigentlech besteet de Monolith aus déckkäregem groe [[Sand]]. Seng rout Faarf huet hie kritt duerch de Stëbs, deen de Wand aus der gigantescher rouder [[Wüst]] ob hie bléist.
+Eigentlech besteet de Monolith aus déckkäregem groe [[Sand]]. Seng rout Faarf huet hie kritt duerch de Stëbs, deen de Wand aus der rouder [[Wüst]] op hie bléist.
 == Geschicht ==
-Den Uluru ass en hellegen Uert fir d'[[Anangu]], déi [[Aboriginis]] déi an dëser Géigend schonn zënter dausende vu Jore liewen.
+Den Uluru ass en hellegen Uert fir d'[[Anangu]], déi [[Aboriginis]] déi an dëser Géigend schonn zanter dausende vu Jore liewen.
-[[1871]] huet den Uluru vum europäeschen Entdecker William Gosse de Numm Ayers Rock kritt. De Numm kënnt vum deemolegem [[Premierminister]] dem Sir Henry Ayers vu [[South Australia]]. De Gosse, dee vu Beruff Vermiessungsingenieur war, huet de Monolith [[1873]] als Éischten erfuerscht.
+[[1871]] huet den Uluru vum europäeschen Entdecker William Gosse den Numm Ayers Rock kritt. Den Numm kënnt vum deemolegem [[Premierminister]] dem Sir Henry Ayers vu [[South Australia]]. De Gosse, dee vu Beruff Vermiessungsingenieur war, huet de Monolith [[1873]] als Éischten erfuerscht.
-An den 80er Joren ass tëscht den [[Aboriginis]] an dem [[Australien|australesche]] Stat en Ofkommes getraff ginn, déi d’Notzung vum Uluru festleet. D’Land ronderëm de Fiels kruten d’Urawunner zeréck, ënnert der Konditioun de [[Nationalpark]] fir Touristen zougänglech ze loossen. D’Hotellen direkt beim Fiels sinn dunn och an déi nei gebaute Stad [[Yulara]] verluegt ginn. D’Reschter dovunner sinn nach haut ze erkennen.
+An den 1980er Joren ass tëscht den Aboriginis an dem [[Australien|australesche]] Staat en Ofkommes getraff ginn, déi d'Benotze vum Uluru festleet. D'Land ronderëm de Fiels kruten d'Urawunner zeréck, ënner der Konditioun den [[Nationalpark]] fir Touristen zougänglech ze loossen. D'Hoteller direkt beim Fiels sinn dunn och an déi nei gebaute Stad [[Yulara]] verluecht ginn. D'Reschter dovu sinn nach haut z'erkennen.
 == Kuckeswäertes ==
-D'[[Australier]] bezeechnen den Uluru och gären als rout [[Häerz]]. Deen Numm kënnt vun der staarker rouder Faarf vum eisenhaltege Sandsteen. Jee no Sonnenstand- oder strahlung liicht an deene verschiddenste Roudtéin, wéi feierrout, purpurrout, rosa a violett.
+D'Australier bezeechnen den Uluru och gär als rout [[Häerz]]. Deen Numm kënnt vun der staarker rouder Faarf vum eisenhaltege Sandsteen. Jee no Sonnenstand- oder stralung liicht an deene verschiddenste Routtéin, wéi feierrout, purpurrout, rosa a violett.
-Mat enger Ketten kann een ob den Ayers Rock eropklammen, wou ee vun uewen eng wonnerbar Aussicht huet. D'Eropklammen dauert ongeféier 30 – 35 Minutten. De Rekord läit bei 12 Minutten.
-Et kann een och en Entdeckungstour ronderëm de Monolith maachen, wou een déi jordausendal Hiel kucke kann. D’Zeechnungen ob de Wänn sinn deelweis méi al wéi 30.000 Joer. Ob de Wänn kann een d'Wandmolereien déi iwwert ''Dramzäit'', d'[[Mythologie]] an d'Schöpfungsgeschicht vun den Aboriginis, gesinn.
-Well dës ''Dramzäit'' vun de Wëssenschaftler net enträtselt ka ginn, a well dës Geschichte geheim sinn an néierens schrëftlech festgehale sinn, besteet d'Gefor dass déi traditionell [[Aboriginis]] lues a lues ausstierwen.
+Mat enger Kette kann een op den Ayers Rock eropklammen, wou ee vun uewen eng wonnerbar Aussicht huet. D'Eropklammen dauert ongeféier 30 – 35 Minutten. De Rekord läit bei 12 Minutten.
-<center>[[Image:Uluru.jpg|framed|none|Den Ayers Rock]]</center>
+Et kann een och en Entdeckungstour ronderëm de Monolith maachen, wou een déi joerdausendal Hiel kucke kann. D'Zeechnungen op de Wänn sinn deelweis méi al wéi 30.000 Joer, an handelen iwwer d'''Dramzäit'', d'[[Mythologie]] an d'Schöpfungsgeschicht vun den Aboriginis.
+Déi Geschicht ass geheim an néierens schrëftlech festgehalen a konnt bis elo net vun de Wëssenschaftler enträtselt ginn.
+[[Fichier:Uluru.jpg|thumb|center|Den Ayers Rock]]
-[[Category:Northern Territory]]
+== Um Spaweck ==
-[[Category:Fielsformatiounen]]
+{{Commonscat}}
-[[Category:Geographie vun Australien]]
+[[Kategorie:Northern Territory]]
-[[id:Uluru]]
+[[Kategorie:Fielsformatiounen]]
-[[bg:Улуру]]
+[[Kategorie:Geographie vun Australien]]
-[[ca:Ulurú]]
-[[cs:Uluru]]
-[[da:Uluru]]
-[[de:Uluṟu]]
-[[en:Uluru]]
-[[es:Uluru]]
-[[eo:Uluru]]
-[[et:Uluru]]
-[[fr:Uluru]]
-[[he:אולורו]]
-[[hr:Uluru]]
-[[it:Uluru]]
-[[ja:ウルル]]
-[[lt:Ajerso uola]]
-[[nl:Uluru]]
-[[no:Uluru]]
-[[oc:Uluru]]
-[[pl:Uluru]]
-[[pt:Uluru]]
-[[ro:Uluṟu („Ayers Rock“)]]
-[[qu:Uluru]]
-[[ru:Улуру]]
-[[sl:Uluru]]
-[[sr:Улуру]]
-[[fi:Uluru]]
-[[sv:Uluru]]
-[[th:โขดหินอุลูรู]]
-[[tr:Uluru]]
-[[uk:Айера Гори]]
-[[ur:اولورو]]
-[[zh:烏魯汝]]