Äerd

Äerd
The Blue Marble, Apollo 17
Eegenschafte vum Orbit (Epoch J2000.0)
Dauer vun engem Dag	23h:56min:04s
Mëttelste Radius	149.597.887 km (1.000 000 11 AE)
Orbitalen Ëmfang	0.940 Tm (6.283 AE)
Numeresch Exzentrizitéit	0.016 710 22
Perihel	147.098.074 km (0.983 289 9 AE)
Aphel	152.097.701 km (1.016 710 3 AE)
Sideresch Period	365.256 96 d (1.000 019 1 a)
Duerchschnëttsorbitalvitesse	29.783 km/s
Maximal Orbitalvitesse	30.287 km/s
Minimal Orbitalvitesse	29.291 km/s
Inklinatioun	0.000 05°
Satellitten	1 (Mound)
Physikalesch Eegenschaften
Duerchmiesser um Equator	12,756.28 km
Duerchmiesser tëscht de Polen	12,713.56 km
Äerdëmfank um Equator	40,075 km
Äerdëmfang op de Polen	40,008 km
Uewerfläch	510,067,420 km²
Volumen	1.0832×1012 km³
Mass	5.9736×1024 kg
Dicht	5.515 g/cm³
Fluchtvitesse	11.186 km/s
Bunnschréi	23.439 281°
Neigung vun der Dréiachs	90°
Albedo	0.367
Uewerflächentemperatur - Min - Mëttel - Max	185 K 287 K 331 K
Uewerflächendrock	100 kPa
Bestanddeeler vun der Atmosphär
Stéckstoff	78,084%
Sauerstoff	20,942%
Argon	0,934%
Kuelendioxid	350 ppm

D'Äerd ass dee Planéit, op deem mir liewen. Si ass deen drëtte Planéit an eisem Sonnesystem.

D'Entstoe vun der Äerd

Bis haut kann nach kee richteg soen wéi d'Äerd entstanen ass an eng sëllegen Theorien goufen schonn opgestallt. Et gëtt allerdéngs eng schlësseg Theorie déi seet, datt eis ganzt Sonnesystem duerch d'Zesummeballe vu Wolleken aus Stëbs a Gas am Weltall forméiert gouf. D'Äerd soll demno viru 4,5 Milliarde Joer entstane sinn. Si ass am Laf vun 10 Millioune Joer duerch di ganz Matière déi si am Sonnesystem begéint ass an duerch d'Schlécke vun dësen Deelercher, ëmmer méi grouss ginn. D'Obprallenergie war onvirstellbar grouss an dat stänneg Bombardéieren an déi gravitativ Virgäng an der Äerdmëtt hunn d'Äerdiwwerfläch mat ausgedehnte Vulkanlandschaften an Ozeaner aus geschmolzenem Gestengs geformt. Duerch dës Bombardementer gouf d'Äerd ëmmer méi erhëtzt. Déi opgehëtzte flësseg Matière konnt also zu engem eenzege grousse Kierper verbonne ginn. Dat schwéiert Material ass no a no an d'Mëtt gefall während déi liicht Elementer un der Iwwerfläch bliwwe sinn. Sou ass den Äerdkär an d'Äerdkuuscht entstanen. Dëst bezeechent een als formativ Phase. Si huet bis ongeféier 3,9 Milliarde Joer ugehalen.

Opbau vun der Äerd

Bis zur Äerdmëtt sinn et 6.371 km, an dat geschätzten Äerdgewicht huet 5,96 Quadrimilliounen Kilogramm.

Äerdkuuscht

Si ass ënnert de Kontinenter bis zu 70 km an ënnert den Ozeane bis zu 10 km déck an ass vun der Mass an dem Volume am Verglach zu den aneren Äerddeeler ganz kléng. Et gëtt zwëschen der kontinentaler Kuuscht an der ozeanescher Kuuscht ënnerscheet.

Äerdmantel

E läit ënner der Äerdkuuscht an ass ongeféier 2.860 km déck a besteet aus Gestengs dat ënner mächetegem Drock an enormen Temperaturen fléisst. E besteet gréisstendeels aus Silikaten.

Ieweschten Äerdmantel

Iwwergangszon

Ënneschten Äerdmantel

D'Schicht

Dës Iwwergangsschicht gehéiert nach zum ënneschten Äerdmantel an mécht d'Grenz zum Äerdkär.

Äerdkär

Den Äerdkär ass dee bannensten Beräich vun der Äerd an besteet haaptsächlech aus Eisen an Néckel. En ass agedeelt an e feste Bannekär an e flëssegen Aussekär. De Bannekär ass ongeféier 2.400 km déck a geet bis zum Äerdmëttelpunkt. Den Baussekär ass 2.300 km déck a läit bis zu 2.900 km ënnert der Äerdiwwerfläch. D'Kärtemperatur läit bei ongeféier 4000 Grad Celsius.

Lithosphär an Asthenosphär

D'Lithosphär ass deen ieweschte Beräich vun der fester Äerd. Si besteet aus der Äerdkuuscht an dem ieweschten Äerdmantel.

D'Asthenosphär ass déi plastesch reagéierten Zon am ieweschten Äerdmantel, op där Lithosphären-Placke schwammen.

Äerdmagnéitfeld

D'Äerd besteet aus zwéi Magnéitpolen an der Géigend vum Nord- a vum Südpol.

D'Atmosphär vun der Äerd

D'Atmosphär ass d'Lofthüll vun der Äerd. Et gi verschidde Sphären oder Schichten je nodeem wéi Temperatur oder d'Héicht ass. D'Grenz vun der Atmosphär läit bei ongeféier 700 km Héicht. Duerch d'Atmosphär hu mir Loft fir z'otmen, Waasser fir ze drénken, Schutz virun schiedlecher Sonnestrahlung a Meteoriten. 53 % vun de Sonnestrale ginn duerch d'Atmosphär absorbéiert oder zeréck an den All reflektéiert.

D'Kontinenter

D'Kontinenter op der Äerd maachen am Ganzen 29 Prozent vun der Äerduewerfläch aus. Dozou gehéiert déi grouss Landmass déi zesummenhänkt, d'Landmass am relativ flaachem Mier an de Kontinentalhang am Déifmier.

Naturkatastrophen

Äerdbiewen

Vun engem Äerdbiewe schwätzt een, wann d'Äerduewerfläch duerch Kräften, déi meeschtens am banneschden Deel vun der Äerd entstinn, duerchgerëselt gëtt. E Biewen um Mieresbuedem nennt ee Mierbiewen (oder, an Analogie zum däitschen, Séibiewen).

En Äerdbiewe kann entstoen:

• wann en ënnerierdeschen Huelraum zesummefällt;
• duerch e Vulkanausbroch;
• duerch Bewegunge vun den tektonesche Placken.

Moossen

Den italienesche Seismolog Guiseppe Mercalli huet am Joer 1902 e System entwéckelt, mat deem sech Äerdbiewe matenaner vergläiche loossen: déi no him benannte Mercalli-Skala. Domat kënnen Äerdbiewen an 12 Niveauen agedeelt ginn.

Obwuel déi Skala am Laf vun der Zäit e puer Mol ugepasst gouf, ass et net méiglech, mat hirer Hëllef Äerdbiewen ganz objektiv erëmzeginn: D'Annuerdnung vun de Schied ass vun der Distanz zum Epizentrum vum Biewen, der Struktur vum Ënnergrond oder dem Zoustand vun der Bausubstanz ofhängeg.

Dofir huet den amerikanesche Seismolog Charles Francis Richter vun 1927 un, eng wëssenschaftlech fundéiert Skala entwéckelt, déi et erlabe soll, Biewen allgemeng vergläichen ze kënnen. Dofir huet hien de sougenannte Seismogramm benotzt. Et ass him nämlech un deem opgefall, datt d'Ausschléi vum Zär vum Seismograph vun der Stäerkt vun dem jeeweilege Biewen ofhänkt.

Leider huet et ee Problem mat der iwwersiichtlecher Duerstellung vun de Wäerter ginn - d'Nol huet bei engem staarke Biewen zéngmilliounemol méi staark äusgeschlo wéi bei engem schwaachen. De Richter huet de Problem esou geléist: Hien huet a senger Skala am Joer 1935 definéiert, datt d'Äerdbiewestäerkt tëschent zwéin Niveauen a senger Andeelung ëm de Fakter 10 eropgeet. E Biewen op der Richter-Skala mat der Stäerkt 6,0 ass deemno zéngmol méi staark wéi eent vun der Stäerkt 5,0

Natierlech Ressourcen

Waasser

Fettgedréckten Textdrock

Um Spaweck

Commons: Äerd – Biller, Videoen oder Audiodateien