Naar inhoud springen

Fort Sint-Michiel

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Venloos. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Fort Sint-Michiel is ein veurmalig fort gelaege in Nederlands Limburgse gemeinte Venlo. 't Fort is geneump nao d'n aertsingel Michiel, dae in Openbaringen van d'n bièbel oorlog veurt taege Satan en beschermer is van 't vrome Israël. De bouw van Fort Sint-Michiel startte in 1641 op Michielsdaag, 29 september.

Geschiedenis

[bewirk | brón bewèrke]
Sint-Michiel op een kaart óet 1810

Rônd 1450 waas d'r al 'n verdeidigingswerk op de westelijke Maasoever, achter veerhóes De Staay, op de plek van de kazerne. Dit waas toen nog ein holtere palissade. Rônd Venlo woort 'ne gordel van bolwerke en grachte aangelag. De soldaote ware toen dök bij de börgers ingekwarteerd.

Tachtigjäörige Oorlog

[bewirk | brón bewèrke]

Tiédes de Tachtigjäörige Oorlog deej Willem van Oranje in 1572 als ierste ein poging de stad Venlo te verovere op Filips II van Spanje, maar dees poging mislökde. In 1579 deej ziene zoon, Maurits, op 12-jeurige laeftièd opniej 'n poging. Dit kièr lökde 't waal en woort Venlo ingenaome.

In 1585 woord op d'n westelijke Maasoever 'n hoornwerk aangelag. Dit hoornwerk, bestaond óet 'n schans met wachhóes, deej 't jaor daorop deens as uitvalsbasis beej de belegering door Alexander Farnese, hertog van Parma in deens van d'n keuning van Spanje. In juni 1586[1] waas Venlo weer in Spaanse hànd.

In 1632 veroverde prins Frederik Hendrik (de Stedendwinger), tiédes de Tachtigjäörige Oorlog, Venlo op de Spanjaarde. Dees Spanjaarde sloote het fort kômpleet in en op 25 augustus 1637 verloor d'n prins de stad, nao 'n lange en zwaore belegering, weer aan dezelfde Spanjaarde. Dees Spanjaarde woèle de stad beter kinne verdeidige. Hoewel d'r sinds de zestiënde ieuw al 'n aardige verdeidigingsstructuur aan de Maaskant bestônd, 't Steenen Bolwerck, woort toch beslaote um aan de euverkant van de Maas 'n fort te bouwe. Umdet woort gestart op 29 september 1641, d'n devotiedaag van Sint-Michiel, woort 't fort nao d'n ingel verneump. In 1646 deej Frederik Hendrik 'n poging um fort en stad opniej in hànd te kriége. Doordet 't fort intösse al klaor waas (in 1644 woort 't volledig functioneel in gebroèk genaome) mislökde dees poging.

Vrede van Münster en Spaanse Successieoorlog

[bewirk | brón bewèrke]

Beej de Vrede van Münster wuurt de vesting Venlo euvergedrage aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar Venlo blièf in Spaanse hànd. In 1702 wuurt 't fort 'n maond lang belegerd. De Staatse losse in september van det jaor, nao 'n belangrièke euverwinning örges anders, inkele vreugdeschote. Dees schote waere door de fortcommandant opgevat as een herniejde opveuring van de belegering. Umdet 't garnizoen neet nog 'ne aanval kin afslaon, besluut hae zich euver te gaeve. Zoë slaag Menno van Coehoorn d'r in zoewaal vesting als fort in te nemen. Graaf Van Varo krièg in det jaor as gouverneur 't bevel euver 't fort. Daonao woorte d'r dreje nieje forte rônd de stad gebouwd: Fort Ginkel (veur de Gelderse Poort), Fort Beerendonck (beej de Martinuskerk) en Fort Keulen (veur de Keulse Poort). De vièrtiënde-ieuwse Tegelpoort, die aansloot op de Joédestraot, woort vervange door de Remundsepoort beej de Vleisstraot. De staat bouwde daobeej belangrièke militaire gebouwe in de binnestad: 't Arsenaal, twieë kroètmagaziene - naeve de Martinuskerk en op 't Helschriksel - en twieë groëte kazernegebouwe ('t Groët Blok en 't Klein Blok) beej de Remundsepoort. De bouw van beide kazernes verlichtte d'n drök die 't garnizoen op de stad lag. Vuuel börgers woorte verlos van de inkwarteering.

Franse en Belgische tièd

[bewirk | brón bewèrke]

Op 12 februari 1793 wuurt 't fort ingenaome door Franse troepe. Van daoroèt wuurt tièdes 't Franse offensief de vesting Venlo ônder veur genaome. Nao de val van Napoleon Bonaparte meuste de Franse zich truuktrekke en zoewaal fort as vesting kwame weer in Nederlandse hànd.

Oèt de 18e ieëuw datere inkele rapporte die zich negatief oètlaote euver de kwaliteit van Fort Sint-Michiel. 't Fort loog te vaer van de Maas, waas daodoor relatief simpel door d'n vijand in te nemen, waonao 't juus als oètvalsbasis taege de stad kôs waere gebroèk. Daorum woort in 1831, tièdes de Belgische Revolutie, tösse Fort Sint-Michiel en de Maas 't aerde Fort Leopold aangelag.

Nao schatting 'n kwart van de stad woort in beslaag genaome door de militaire, ônderwiel Venlo toch al euverbevolk waas. De stadsmoore knelde, bouwe boète de stad waas um militair-strategische raejene verbaoje. Dit leidde tot ônverantwoorde toestànd op 't gebied van hoèsvesting en hygiëne. In bijna alle huuzer woeënde mierdere gezinne. Verôntreinigende bedrièfkes stônde gewoeën naeve woeënhuuzer. Riolering en waterleiding waare nog ônbekint. Veural rônd de Joédestraot en 't Hetje heersten zwaore wantoestànd.

Ôntmanteling

[bewirk | brón bewèrke]
Op dit moment de innige zichbare restante van 't fort

In 1867 woort Venlo verlos van d'n vestingstatus. De vestingwerke woorte in rap tempo aafgebraoke. Allein aan de Maas (De Luif) en in de kloeëstertuin Mariaweide bleve deile van de stadsmoor euverind. In opdrach van 't Rijk ôntweerp ir. Van Gendt 'n plan veur nieje straote rônd de alde stad. 't Rijk eisde waal det de minderbroederskazerne in gebroèk bleef, waomei de binnenstad zelf veurluipig neet woort verlos van de militaire. Pas in 1909 bereikde gemeinte en Rijk 'n akkoord euver sloèting van de kazerne. De gemeinte kreeg de kazerne en goof 't Rijk in ruil daoveur de grônde van 't vruugere Fort Sint-Michiel. 't Alde kloeëster (behalve de kerk, de huidige Jôngerekerk) en de euverige kazernegebouwe woorte gesloop.

Frederik Hendrikkazerne

[bewirk | brón bewèrke]

Op de plek van Fort Sint-Michiel woort tössen 1910-1913 de Frederik Hendrikkazerne gebouwd: 'n umvangrièk cômplex met ônder andere veer legeringsgebouwe, 'n wachgebouw, exercitieloeëdse, 'n scherm- en gymnastieklokaal, privaatgebouwe, waopenmagaziéne, stalle en 'n hospitaal. In november 1913 woort 't cômplex geäöpend. Vanaaf 't begin waas d'r 'n infanterie-eenheid in gehoèsves; vanaaf 1947 auk 't distrik Venlo van de marechaussee. Nao de Twieëde Wereldoorlog woort op de kazerne 'n militaire riejschoeël gevestigd. Noow det auk die vertrokke is, kump d'r definitief 'n ind aan de ieëuwelange militaire aanwezigheid in de Maasstad.

Toekôms

[bewirk | brón bewèrke]

De gemeinte Venlo haet ôndertösse 't terrein aangekoch en haet, met as projeknaam MFC De Kazerne, 'n plan ôntwikkeld veur herinrichting van bijna 't ganse kazerneterrein. Ônder andere 'n niej voetbalstadion môt op 't terrein verrièze. Auk de marechaussee is ôndertösse van het terrein verdwene en in 't pand aan de rand van 't terrein det zeej achterluuët wuurt 'n re-integratiebureau gehoèsves.

Op 10 november 2010 haet de gemeinte Venlo kinbaar gemaak, det d'r deile van 't alde Fort Sint-Michiel zien bloeëtgelag, welke in gooje staot verkièrde. Det dit 'n historische ôntdekking betröf liejt gen twièfel. Momenteel wil de gemeinte zich beraoje euver waat zeej met dees restante wil gaon doon. Begin 2012 zal dan vervolges de vaerdere invulling van dit terrein waere bekindgemak.[2][3][4][5]

De restante gelde as uniek veur Nederland, umdet dit ein van de weinige door de Spanjaarde gebouwde forte betröf op Nederlandse baom. Veural de gaafheid speult daobeej 'n groeëte rol. 't Unieke leejt volges 'n archeologisch rapport juus in de zoeë kômpleet bewaarde gaafheid.[6]

Op 13 augustus 2011 is d'r 'n actiegroep[7] opgerich, die as inzet behald van 't fort veursteit. 'n Interview met ein van de initiatiefnemers door de lokale krant woort vrijwel direk euvergenaome door landelijke media.[8] De actiegroep wil bereike det de gemeinte de planne aanpas en 't fort veur publiek toegankelijk mâk, nao veurbeeld van Bourtange en Naarden.

[bewirk | brón bewèrke]

Brônne

[bewirk | brón bewèrke]
  1. ↑ P. W. van Wissing, J. A. E. Kuys, Biografisch Woordenboek Gelderland (2006) 111. Franeker: Uitgeverij Verloren.
  2. ↑ Berich Umroop Venlo.
  3. ↑ Berich Umroop Venlo
  4. ↑ Berich euver niejbouw Holland Casino
  5. ↑ Berich euver MFC
  6. ↑ Archeologisch rapport euver Fort Sint-Michiel
  7. ↑ Actiegroep Red Ons Fort
  8. ↑ Berich euver actiegroep op nujij.nl
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Fort_Sint-Michiel&oldid=474432"