Juno Beach

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Juno Beach l'è el nòm en còdes de giöna de le sich spiàge catàde fò per el sbarch de Normandia del 6 de zögn del 1944 endèl quàder de la segonda guera mondial. El nòm de Juno el vé de la spùza de 'n generàl de alùra. La spiàgia la se tróa 'ntra chèla suernuminàda Sword Beach e chèla suernominàda Gold Beach, e la va de Saint-Aubin-sur-Mer a èst enfìna à a la metà stràda 'ntra i paizì de La Rivière, frasiù de Ver-sur-Mer et Courseulles-sur-Mer.

L'operasiù de sbarch l'è stàda asegnàda a la 3a Diviziù de Fanterìa Canadéza comandàda de generàl magiùr Rodney Keller.

I facc

I bombardamèncc dei aparèchi aleàcc endèi dé prìma i gh'ìa fat poch dagn e 'l bombardamènt navàl cuminciàt a le sés de matìna e cuntinuàt enfìna a le sèt e mèza el gh'ìa danegiàt apéna el 14 % de le furtificasiù, en piö per vìa dei ritàrdi cauzàcc del bröt tép e del mar gròs i todèsch i gh'ìa ìt el tép de cumincià a organizàs per la diféza.

Juno Beach l'ìa stàda dividìda en tré setùr ciamàcc Love a òvest, Mike (Green e Red, cioè vért e rós) en mès e Nan (Green, White e Red, cioè vért, biànch e rós) a èst. La 7' Brigàda aidiàda del 6' Regimènt blindàt canadés (1st Hussars) el gh'ìa de sbarcà e rià a controlà el setùr Mike denàcc a Graye-sur-Mer e Courseulles. L'8' brigàda aidiàda del 10' regimènt blindàt canadés (caalerìa Fort Garry) l'è sbarcàt endèl setùr Nan denàcc a Bernières-sur-Mer e Saint-Aubin-sur-Mer. La 9' brigàda l'ìa stàda tignìda de risèrva. El mar en tompèsta el g'ha mìa pirmitìt el sbarch di car anfìbi de la 8' brigàda, ma 'nvéce, 'na quach car de la 1st Hussars l'è riàt a tocà tèra.

Endèla prìma ùra de combatimènt le fórse canadéze le g'ha sübìt entùren al 50% de le pèrdite, en dàto paragunàbil a chèl de le pèrdite americàne a Omaha Beach, suradetöt entra i Royal Winnipeg Rifles e i Regina Rifle Regiment.

Gràsie a 'na bràca de òm del regimènt de la Chaudière che i è riàcc a catürà i soldàcc todèsch söla spiàgia, i òm del Queen's Own Rifles e del The North Shore (New Brunswick) Regiment che fàa part de la 8' brigàda, i éra mìa piö 'nciodàcc a tèra, e i è riàcc a 'nfiltràs 'ntra le file todèsche e demenemà 'nvèrs l'entrotèra. I mèzi blindàcc del Fort Garry Horse i g'ha sgrandìt fò le testàde de pónt.

Envers mesdé la diviziù l'ìa töta sbarcàda e la gh'ìa penetràt de divèrsi chilòmetri per rià a ciapà i póncc söl fiöm Seulles e a le sés de séra la controlàa la citadìna de Saint-Aubin-sur-Mer.

La séra del 6 de zögn, el "1st Hussars" el gh'ìa avansàt de quìndes chilòmetri e süperàt la stràda Caen-Bayeux, e l'ìa stàda lünica unità a ìga centràt i sò obietìf. Gh'è tocà però ripiegà perchè la fanterìa de sostègn la gh'ìa mìa nàda dré.

Quach elemèncc de la 9' brigàda, el North Scotia Highlanders e 'l regimènt dei füziliér de Sherbrooke, tignìcc de risèrva 'nfìna a chèl momènt lé, i pènetra 'nvers sud e i se reönés, endèl fas nòt, a 'n quach chilòmetro de Caen.

A la fì del dé dòpo, le fórse canadéze furmàde de 21000 òm (sènsa cöntà le pèrdite), le s'è zontàde a le fórse britàniche che gh'ìa ciapàt Sword Beach. Le pèrdite de le fórse canadéze i è stàde de presapóch en miér de òm (359 mórcc, 574 ferìcc e 47 catüràcc), se sà 'nvéce negót de precìzo söl nömer de le pèrdite de la part todèsca.

Bibliografìa

Stephen E. Ambrose, D-Day 6 June 1944: The Climactic Battle of World War II, - Pocket Books,‎ 2002 (ISBN 978-0-7434-4974-8)
Donald E. Graves, Century of Service: The History of the South Alberta Light Horse - Toronto, Robin Brass Studio,‎ 2005 (ISBN 978-1-896941-43-1, OCLC 58051282, LCCN 2005415835)
Dan Van Der Vat, D-Day: The Greatest Invasion: A People's History - New York, Bloomsbury Publishing PLC,‎ 2003, 1a edisiù (ISBN 978-1-58234-314-3)
Lance Goddard, D-Day : Juno Beach, Canada's 24 Hours of Destiny - Toronto, Dundurn Press,‎ 2004 (ISBN 978-1-55002-492-0)
Yann Magdelaine, Juno : L'assaut canadien, edisiù OREP,‎ 2010, 32 p.
Olivier Richard, 1944 : les Canadiens en Normandie de Juno Beach à Dieppe - Comever,‎ 2013 (ISBN 9791091044059)

Colegamèncc estèrni

Galerie Photos Arqiviad qé: [1] - Juno Beach : Foto de la spiàgia del sbàrch canadés
American D-Day Arqiviad qé: [2]
Normandie Mémoire Espace Historique : Juno Beach Arqiviad qé: [3]
Centre Juno Beach
D-Day : État des Lieux - Operasiù del 6 de zögn del 1944 sö Juno Beach
Òpere fotogràfiche de Marianne Lécareux söl Cèntro Juno Beach