Nyaè Ahmad Dahlan
| Nyai Ahmad Dahlan | |
|---|---|
| Bhâbbhâr | Siti Walidah 3 Jânuwari 1872 Kauman, Yogyakarta, Hindia Belanda |
| Sèdhâ | Cèṭa'an:Death date and age Kauman, Yogyakarta, Indonesia |
| Asta | Masjid Gedhe Kauman, Yogyakarta |
| Kabhângsa'an | Indonesia |
| Lalampaa'n | Pekerja sosial |
| Taon aktif | 1914–1946 |
| Raka/Raji | Ahmad Dahlan |
| Pottra bini' bân lakè' | 6 |
| Penghargaan | Pahlawan Nasional Indonesia |
Nyaè Ahmad Dahlan otabâ Siti Walidah (3 Januwâri 1872-31 Mèi 1946) iyâ arèyâ tokoh emansipasi binè’, raji ḍâri sè ngoddhâk organisasi Muhammadiyâh, Ahmad Dahlan sè tamasok Pahlawan Nasional Inḍonèsia kèya.[1]
Biografi
Lagghi' ngoḍâ
Nyaè Ahmad Dahlan lahèr kalabân nyama Siti Walidah è Kauman, Jugjakarta taon 1872. Nyaè Ahmad Dahlan pottrèna Kèyaè Haji Mohammad Fadli, olama’ bân bhângsa panjhi ḍâri Kasoltanan Jukjagarta, sè dhâddhi kennengan koh-tokoh aghâma ḍâri Kraton.[2] Nyaè Ahmad Dahlan asakola è romana, sè èyajhâri èlmo Islam, tamaso’ bhâsa Arab bân Al-Qur’an. Dhibi'na maca Al-Qur’an kalabân naskah Jhâwi.[3]
Nyaè Ahmad Dahlan akabin sarèng sapopona, Ahmad Dahlan. Bâjâ Ahmad Dâhlan prappa’ mo’-emo’na ngembhâaghi Muhammadiyâh è bâkto jârowa, Nyaè ngèrèng rakana ḍâlem parjhâlânan.[3] Namong, serrèna sabâgiyân ḍâri pandangan Ahmad Dahlan tentang Islam èangghep radikal, pasangan jârèya kadhâng narèma ancèman. Akanta, sabelluna parjhâlânan ka Kebhupatèn Banyuwangi, Jhâbâ Tèmor kabbhi narèma anceman èpatè'èn ḍâri kaom konservatif è ka’dissa.[3]
Sopo Tresno bân Aisyiyâh
È taon 1914 dhibi'na maaddhek Sopo Tresno. Nyaè Ahmad Dahlan bân rakana ghântèyan ngatowaè kalompo’ kasebbhut ḍâlem Al-Qur'an bân akandhâ maknana. Dhibi´na molaè fokus ka ayât-ayât Al-Qurán sè abahas isu-isu orèng binè’. Kalabân ngajhâri maca bân nolès è Sopo Tresno. Kaḍuwâna malambat kristenisasi è Jhâbâ kalabân sakola sè èsponsorè sareng pamarènta Hindia Bâlândhâ.[4]
Kalabân rakana bân brâmpan pamempèn Muhammadiyah laènna, Nyaè Ahmad Dahlan abahas parèsmian Sopo Tresno mènangka kalompo’ binè’. Sampè' nolak proposal dâ’-adâân, Fatimah, kabbih sapakat ngobâ nyama dhâddhi Aisyyah, asal dâri asmana rajina Nabi Muhammad, yakni Aisyah.[4] Kalompo’ anyar rèya, èresmèyaghi neng tangghâl 22 April 1917, kalabân Nyaè Dahlan mènangka kapala. Pas ollè lèma’ taon organisasi rèya dhâddhi bâgiân ḍâri Muhammadyâh.
Lèbât Aisyyah, Nyaè Ahmad Dâhlan aghâbây sakola pottre bân asrama, sarta kaaksaraan bân program pendidikan Islam bhâḍhi orèng binè’. Dhibi´na jhughân ahotbâ ngarendheng kabin paksah.[5] Jhughân ngèntarè ca’-ranca’ è Jhâbâ. Bhidhâ kalabân tradisi masyarakat Jhâbâ sè patraki, Nyaè Ahmad Dahlan apendapat jhâ' orèng binè’ èmaksodaghi kangghuy dhâddhi mitra lakèna.[5] Sakola Aisyiyah epangaroè sareng ideologi pendidikan Ahmad Dahlan yakni Catur Posat: Pendidikan è roma, pendidikan è sakola, pendidikan è masyarakat, bân pendidikan è tempat-tempat ibâḍâ.[6]