Преглед на кодот на Гавран (соѕвездие)

{{Infobox Constellation
|local_name=Гавран
|name=Corvus
|abbreviation=Crv
|genitive=Corvi
|pronounce=
|symbolism=[[Чавка]]/[[Гавран]]
|RA=12
|dec=−20
|family=[[Херкул (семејство)|Херкул]]
|quadrant=SQ3
|areatotal=184
|arearank=70-то
|numbermainstars=4
|numberbfstars=10
|numberstarsplanets=1
|numberbrightstars=3
|numbernearbystars=1
|brighteststarname=[[Гама Гавран|γ Crv]] (Гиена)
|starmagnitude=2,59
|neareststarname=[[Рос 695]]
|stardistancely=28,99
|stardistancepc=8,89
|numbermessierobjects=нема
|meteorshowers=[[Корвиди (метеорски дожд)|Корвиди]] (26 јуни)
|bordering=[[Девица (соѕвездие)|Девица]]<br />[[Пехар (соѕвездие)|Пехар]]<br />[[Водна Змија (соѕвездие)|Водна Змија]]
|latmax=[[60. северен напоредник|60]]
|latmin=[[Јужен Пол|90]]
|month= мај
|notes=}}

'''Гавран''' — мало [[соѕвездие]] на [[јужно небо|јужното небо]]. Името потекнува од латинскиот збор ''corvus'' што означува [[гавран]] или [[чавка]]. Вклучува само 11 ѕвезди видливи со голо око. Станува збор за едно од 48-те соѕвездија забележани од [[Птоломеј]] кој изброил само 7 ѕвезди во {{римски|2}} век,<ref>{{1728}}</ref> и истото останало едно од 88-те современи соѕвездија.

==Забележителности==

[[Image:CorvusCC.jpg|thumb|left|200px|Соѕвездието Гавран набљудувано со голо око.]]

===Ѕвезди===

{{Главна статија|Список на ѕвезди во Гавран}}

Четрите основни ѕвезди, [[Делта Гавран|δ]], [[Гама Гавран|γ]], [[Епсилон Гавран|ε]], и [[Бета Гавран|β Crv]], создаваат [[астеризам (астрономија)|астеризам]] познат како „[[Спика|Спиков]][[безан]]“<ref>Nickel, J., (1999): ''Lift Up Your Eyes on High: Understanding the Stars'', Christian Liberty Press, p. 53.</ref> or "the Sail".<ref>Bakich, M. E., (1995): ''The Cambridge Guide to the Constellations'', Cambridge, Cambridge University Press, pp. 21,22.</ref><ref>Mullaney, J., (2007): ''The Herschel objects and how to observe them''
 <Astronomers' Observing Guides>, Springer, p. 39.</ref>  γ и δ се користат како посочувачи кон Спика.

Четрите ѕвезди во Гавран се мошне незначајни. [[Алфа Гавран]], наречена и Алхиба, е бела ѕвезда со светлинска величина 4, 40 сг. од Земјата. [[Бета Гавран]] е жолта џиновска ѕвезда со светлинска величина 2,7, 140 сг. од Земјата [[Гама Гавран]], наречена и Гиена, е најсјаната ѕвезда во Гавран со светлинска величина 2,6. 165 сг. од Земјата, станува збор за сино-бек џин. Традиционалното име означува „крило“. [[Делта Гавран]], наречена и Алгораб, е [[двојна ѕвезда]] која може да се набљудува одделно со мал аматерски телескоп. Првичната е синобела ѕвезда со светлинска величина 2,9, 88 сг. од Земјата. Втората е виолетова ѕвезда со светлинска величина 9. Традиционалното име означува „гавран“.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=128-130}}

[[Струве 1669]] е [[двојна ѕвезда]] која може да се набљудува одделно со мал аматерски телескоп, 280 сг. од Земјата. Парот се состои од две бели ѕвезди, и може да се види со голо око при светлинска величина 5,2. Првичната ѕвезда има светлинска величина 5,9 а втората 6.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=128-130}}

[[31 Пехар]] (ѕвезда првично сместена во [[Пехар (соѕвездие)|Пехар]]) е со светлинска величина 5,2 која еднен период по грешно се сметала за [[Меркурова месечина|месечина на Меркур]].

[[TT Гавран]] е [[полупроменлива ѕвезда]] [[црвен џин]] со спектрална класа M3IIIи светлинска величина 6,48 ана растојание од 923 сг. од Земјата.{{sfn|Tabur|Bedding|2009}}

==Далечни објекти==

Гавран не содржи [[Месјеов каталог|Месјеови објекти]].

[[Пипки (глаксии)|Пипки]] се невообичаени галаксии, со ознаки [[NGC 4038]] и [[NGC 4039]],  кои всушност се [[заемоделувачки галаксии]] кои како да имаат облик на срце гледани од Земјата. Името „Пипки“ потекнува од долгите плини опашки кои произлегуваат од краевите на двете галаксии, создадени од првичниот вртеж на галаксиите. Двете галаксии првично биле [[спирална галаксија|спирални галаксии]] кои во моментот поминуваат низ силно создавање на ѕвезди поради заемодејството на облаците од гас. Галаксиите се на растојание од 45 милиони сг. од Земјата и секоја од нив поседува силни извори на рендгенски зраци, чие потекло е непознато. Астрономите претпоставуваат дека станува збор за ретките рендгенскооддавни [[двојна ѕвезда|двојни ѕвезди]] или [[средноголема црна дупка|средноголеми црни дупки]].<ref>{{Наведена книга |title = 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe |first1 = Jamie |last1 = Wilkins |first2 = Robert |last2 = Dunn |publisher = Firefly Books |year = 2006 |location = Buffalo, New York |isbn = 978-1-55407-175-3}}</ref> Во телескопите, Пипките сјааат со светлинска величина 10.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=128-130}}

Во центарот на Гавран е сместена [[планетарна маглина|планетарната маглина]] [[NGC 4361]]. Самата маглина наликува на [[њлиптична галаксија]], но ѕвездата со светлинска величина  13 ја разоткрива вистинската природа на објектот.

==Историја и митологија==

[[File:Sidney Hall - Urania's Mirror - Noctua, Corvus, Crater, Sextans Uraniæ, Hydra, Felis, Lupus, Centaurus, Antlia Pneumatica, Argo Navis, and Pyxis Nautica.jpg|left|thumb||300px|Соѕвездието Гавран, [[Пехар (соѕвездие)|Пехар]], и останатите соѕвездија околу [[Водна Змија (соѕвездие)|Водна Змија]] во ''[[Огледалото на Уранија]]'' од 1825 година.]]

Грчкото гледиште за Гавран е првземено од Вавилонскиот Гавран (MUL.UGA.MUSHEN), кој бил со иста местоположба сместен на опашката од Змијата. Вавилонското соѕвездие било свето за [[Адад]], богот на дождот и бурите, во вториот милениум п.н.е. ќе се појавело на хоризонтот пред појавата на есенската дождлива сезона.<ref>''Babylonian Star-lore'' by Gavin White, Solaria Pubs, 2008, page 166ff</ref>

Еден мит поврзан со Гавран е дека [[Аполон]] и [[Коронида (митологија)|Коронида]]. Коронида му била неверна на својот љубовник, кој кога дознал за ова од една бела чавка. Аполон и ги поцрнел пердувите од бес.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=128-130}}

Друг мит кој се поврзува со Гавран е дека една чавка застанала на патот и наместо да донесе вода за Аполон, таа се најала [[смоква|смокви]]. И наместо да му ја каже вистината на Аполон, му кажала дека змија, [[Водна Змија (соѕвездие)|Водна Змија]], ја попречила да дојде до водата, држејки змија во своите канџи како доказ. Аполон видел дека се работи за лага, и,  со едно замавнување ги поставил Гавран, ([[Пехар (соѕвездие)|Пехар]]), и змијата ([[Водна Змија (соѕвездие)|Водна Змија]]) на небото. И се погрижил лажливата птица секогаш да биде жедна, и во вистинскиот и во животот на небото, каде пехарот е секогаш вон дофат.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=128-130}}

==Источна астрономија==

Во [[кинеска астрономија|кинеската астрономија]], ѕвездите од Гавран се сместени во [[Прекрасна Птица (кинеско соѕвездие)|Прекрасна Птица]] на југ (南方朱雀, ''Нан фанг џу ќуе'').<ref>{{zh}} [http://aeea.nmns.edu.tw/2006/0607/ap060722.html AEEA (Activities of Exhibition and Education in Astronomy) 天文教育資訊網 2006 年 7 月 22 日] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210225112418/http://aeea.nmns.edu.tw/2006/0607/ap060722.html |date=2021-02-25 }}</ref>

== Поврзано ==

* [[Девица (соѕвездие)]]
* [[Пехар (соѕвездие)]]
* [[Водна Змија (соѕвездие)]]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{рв|Corvus (constellation)}}
*[http://hawastsoc.org/deepsky/crv/index.html Hawaiian Astronomical Society]
*[http://chandra.harvard.edu/photo/constellations/corvus.html Chandra X-ray Observatory]
*[http://www.constellationsofwords.com/Constellations/Corvus.html Constellations of Words]
*[http://www.allthesky.com/constellations/crater/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Corvus]
*[http://www.ianridpath.com/startales/corvusandcrater.htm Star Tales – Corvus and Crater]
*[http://www.constellation-guide.com/constellation-list/corvus-constellation/ Corvus Constellation at Constellation Guide]

{{Соѕвездија}}
{{Ѕвезди во Гавран}}

[[Категорија:Гавран (соѕвездие)| ]]
[[Категорија:Соѕвездија]]
[[Категорија:Јужни соѕвездија]]
[[Категорија:Соѕвездија забележани од Птоломеј]]