Преглед на кодот на Контура на тонот

{{МФА-белешка}}
'''Контурата на тонот''' е [[тон (лингвистика)|тон]] во еден тонски јазик кој се менува од една висина на друга преку слогот или зборот. Тонските контури се особено чести во [[Источна Азија|источна]] и [[југоисточна Азија]], но се јавуваат и во други места, како да речеме [[Крушки јазици|крушките јазици]] во [[Либерија]] и [[Џушки јазици|џушките јазици]] во [[Намибија]].

== Поими ==
[[Податотека:Pinyin_Tone_Chart-mk.svg|right|thumb|150px|Графикон со петте [[тонски акцент]]и на [[кинески јазик|кинескиот јазик]] според системот [[пинјин]]]]
Кога висината се спушта, тогаш контурата се нарелува ''надолен тон''; кога се крева, тогаш е ''нагорен тон''; кога се спушта, па се враќа, тогаш тој е ''надолно-нагорен тон''; а пак кога се крева, а потоа се враќа, тогаш се нарекува ''нагорно-надолен тон''. Еден тон во контурно-тонски јазик кој се задржува на приближно рамномерна висина се нарекува ''рамен тон''. Тонот кој е прекраток за да има контура, обично заради крајната [[плозив|плозивна согласка]], се нарекува ''отсечен'', ''скратен,'' или ''прекинат тон''.

== Фонетски конвенции ==
Постојат три фонетски конвенции за транскрипција на контурата на тонот.
# [[Дијакритика|Дијакритики]] како {{МФА|<â>}} и {{МФА|<ǎ>}} за надолен и нагорен тон; дијакритики за надолно-нагорен и нагорно-надолен тон, како и за разликување помеѓу пониско и повисоко нагорни  или надолни тонови. Овие не се нашироко поддржани кај компјутерските фонтови до 2008 г.
# [[Тонска буква|Тонски букви]] како средно рамни {{МФА|<˧˧>}}, високо надолни {{МФА|<˥˩>}}, ниско надолни {{МФА|<˨˩>}}, средно нагорни {{МФА|<˧˥>}}, ниско нагорни {{МФА|<˩˧>}}, надолно-нагорни {{МФА|<˨˩˦>}} и нагорно-надолни {{МФА|<˧˦˩>}}.
# Бројчени замени за тонските букви. Седумте горенаведени тона се запишуваат како 33, 51, 21, 35, 13, 214, 341 за азиски јазик, или пак 33, 15, 45, 31, 53, 452, 325 за африкански или американски јазик. Ова се должи на тоа што азиската бројчена транскрипција е во редна скала заснована на [[фундаментална честота]] (f<sub>0</sub>), додека американската бројчена транскрипција е по основна скала заснована на [[периодичност]] наместо [[фундаментална честота|честота]]. Овие две својства на сигналот се меѓусебно обратнопропорционални во нивниот математички сооднос.

== Особености ==
Контурните тонови се разликуваат од ''регистарските тонови'' каде дијакритиките како што се високата <á>, средната <ā> и ниската <à> се обично доволни за транскрипција. Овие се користат и за високи, средни и ниски рамни тонови.

== Поврзано ==
* [[Контура (лингвистика)]]
* [[Тонска буква]]
* [[Тонски број]]
* [[Тонско име]]

[[Категорија:Фонологија]]
[[Категорија:Кинески јазик]]