Преглед на кодот на Мартин Лутер Кинг

{{Без извори|датум=ноември 2009}}
[[Податотека:Martin Luther King, Jr. and Lyndon Johnson.jpg|мини|десно|200п|Мартин Лутер Кинг (десно) со претседателот на [[САД]] [[Линдон Џонсон]] (лево)]]
'''Мартин Лутер Кинг Јуниор''' ({{роден на|15|јануари|1929}} - {{починал на|4|април|1968}}) — афроамерикански баптистички свештеник, борец за [[граѓански права]] и добитник на [[Нобеловата награда за мир]]. Тој е еден од најзначајните личности во поновата историја на [[САД]] и се смета за еден од највлијателните поборници на [[ненасилство]]то, а многу луѓе ширум светот го почитуваат како херој, миротворец и маченик. Како признание на неговата истакната улога во американската историја, во прв ред поради неговата улога за здобивањето на [[афроамериканци]]те со основните човекови и граѓански права, во [[1986]], во негова чест, беше прогласен државен празник во САД, наречен [[Ден на Мартин Лутер Кинг]], кој се празнува третиот понеделник во јануари секоја година.

== Образование ==

Кинг е роден во [[Атланта]], [[Џорџија]]. Во [[1951]] дипломира на богословијата „Крозер“ во Честер, Пенсилванија, а во [[1955]] се здоби со звање доктор на науки по систематска теологија на Бостонскиот универзитет.

== Борба за граѓански права ==

Во [[1954]] станува пастор во [[Монтгомери]], Алабама. Кога во [[1955]] [[Роза Паркс]] одби да се покори на правилата на [[сегрегација]]та, црнечката заедница во Монтгомери организира бојкот на автобусите, а Кинг беше еден од водачите на тој бојкот. За време на кампањата, беше фрлена бомба врз куќата на Кинг, а подоцна тој беше и уапсен.

По оваа кампања, Кинг во [[1957]] ја основа Конференцијата за јужњачко христијанско водство, чија цел беше преку ненасилни акции да протестира во прилог на укинување на подредената положба на Црнците во САД. Тој организираше и предводеше многу маршеви за правото на Црнците на глас, за десегрегација, за праведно вработување и за останатите основни граѓански права. Најголемиот дел од овие права беа озаконети преку усвојувањето на Законот за граѓански права од [[1964]] и на Законот за избирачки права од [[1965]].

Најпознат марш што го организираа Црнците во САД, при што еден од организаторите беше Кинг, беше маршот до [[Вашингтон]] за работа и слобода во [[1963]]. На централниот собир учествуваа повеќе од 250.000 луѓе, црнци но и белци, и беше голем успех, без сомнение еден од главните настани во борбата за извојување на основните граѓански права. Говорот на Кинг, „[[Имам сон]]”, предизвика воодушевување меѓу присутните и се смета, заедно со Гетисбуршкото обраќање на [[Абрахам Линколн]], за еден од најдобрите говори во историјата на американското [[говорништво]].

Поради својата посветеност на ненасилниот отпор при спротивставувањето на расните предрасуди во САД, на [[14 октомври]] [[1964]] на Кинг му беше доделена Нобеловата награда за мир. Така, Кинг, на 35-годишна возраст, стана најмладиот добитник на Нобеловата награда за мир.

Од [[1965]], Кинг почнува да изразува сомнежи во врска со улогата на САД во [[Виетнамска војна|Виетнамската војна]]. На [[4 април]] [[1967]] - точно една година пред неговата смрт - Кинг одржа говор кој беше остро насочен против улогата на САД во војната, инсистирајќи дека САД е во Виетнам „за да го окупира како американска колонија”, при што го нарече САД „најголем испорачувач на насилство во светот денес”.

Иако беше внимателен во своите јавни говори во врска со прераспределбата на богатството, плашејќи да не биде обвинет за [[комунизам]], во приватните разговори понекогаш ја изразуваше својата приврзаност кон [[демократски социјализам|демократскиот социјализам]]: „Мора да постои подобра распределба на богатството и можеби Америка мора да се движи кон демократски социјализам.”

== Атентатот ==

Во прилог на својата посветеност на намалувањето на социјалните разлики, во [[1968]] Кинг ја организира „Кампањата на сиромашните”, која кулминира со марш до Вашингтон, при што на [[3 април]] Кинг одржа говор во врска со сиромаштијата.

Следниот ден врз Кинг беше извршен атентат во [[Мемфис (Тенеси)|Мемфис]], [[Тенеси]], додека се подготвуваше да предводи марш во знак на поддршка на синдикатот на санитетските работници од Мемфис. На неговиот погреб присуствуваа околу 300.000 луѓе.

Извршител на атентатот беше Џејмс Ерл Реј, а многумина се сомневаат дека владата беше вмешана во атентатот врз Кинг. Она што сигурно се знае е дека [[ФБИ|Федералното истражно биро]] уште од [[1961]] почна да се интересира за Кинг, поради сомневања дека е поврзан со комунистите.

== Литература ==
* Мартин Лутер Кинг, „Автобиографијата на Мартин Лутер Кинг Помладиот“, КСЦ/Полица, Скопје, 2019.

{{Нормативна контрола}}

{{DEFAULTSORT:Кинг, Мартин Лутер}}
[[Категорија:Американски борци за човекови права]]
[[Категорија:Американски нобеловци]]
[[Категорија:Афроамериканци]]
[[Категорија:Баптисти]]
[[Категорија:Добитници на Нобеловата награда за мир]]
[[Категорија:Луѓе од Атланта]]
[[Категорија:Носители на Претседателскиот медал на слободата]]
[[Категорија:Носители на Златниот медал на Конгресот]]
[[Категорија:Членови на Американската академија на уметностите и науките]]
[[Категорија:Убиени верски водачи]]