Преглед на кодот на Париз

:''Оваа статија е за главниот град на Франција. За други значења видете [[Париз (појаснување)]].''
{{Infobox French commune
|name = Париз
|native name = Paris
|image = Paris montage2.jpg|290px|alt=Paris montage. Clicking on an image in the picture causes the browser to load the appropriate article.
rect 0 0 1200 441 [[Лувр]]
rect 0 447 618 1398 [[Ајфелова кула]]
rect 618 447 1200 1056 [[Триумфална порта (Париз)|Триумфална порта]]
rect 618 1056 1200 1398 [[Дефанс]]
rect 0 1650 750 1680 [[Сена]]
</imagemap>
|caption =Надесно: Пирамида пред [[Лувр]], [[Триумфална порта (Париз)|Триумфалната порта]], [[Дефанс]], панорама на Париз на реката [[Сена]] и [[Ајфелова кула|Ајфеловата кула]] - сликите водат кон соодветни статии
|image flag = Flag of Paris with coat of arms.svg
|image flag size = 100px
|image coat of arms = Grandes Armes de Paris.svg
|image coat of arms size = 120px
|flag legend = Знаме
|coat of arms legend = Грб
|city motto = ''Fluctuat nec mergitur''<br />(латински: „Брануван од брановите, но не потонува“)
|latitude = 48.8567
|longitude = 2.3508
|time zone = [[Средноевропско време|CET]] <small>(UTC +1)</small>
|mayor = [[Бертран Делано]]
|party = [[Социјалистичка партија (Франција)|PS]]
|term = 2008–14
|subdivisions entry = [[Административна поделба|Единици]]
|subdivisions = [[Арондисмани на Париз|20 арондисмани]]
|area km2 = 105.4
|area footnotes =<ref name="area">[http://www.statistiques-locales.insee.fr/Fiches%5CRS%5CDEP%5C75%5CCOM%5CRS_COM75056.pdf INSEE локални статистики] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20091229230237/http://www.statistiques-locales.insee.fr/Fiches/RS/DEP/75/COM/RS_COM75056.pdf |date=2009-12-29 }}.</ref>
|INSEE=75056
|postal code=75001-75020, 75116
|population = 2243833
|population date = 2010<ref name="paris_pop_2010">{{fr}} {{нмс|url=http://www.insee.fr/fr/themes/tableau_local.asp?ref_id=POP&millesime=2010&nivgeo=COM&codgeo=75056|title=Chiffres clés évolution et structure de la population - Commune de Paris (75056)|author=[[INSEE|Institut National de la Statistique et des Études Économiques]]|accessdate=7 јули 2013}}</ref>
|population ranking = 1. во Франција
|urban area km2 = 2844.8
|urban area date = 2010
|urban pop = 10.413.386<ref name="paris_UU10_pop">{{нмс|url=http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?codeMessage=5&plusieursReponses=true&zoneSearchField=PARIS&codeZone=00851-UU2010&idTheme=3&rechercher=Rechercher|title=Unité urbaine 2010 : Paris (00851)|publisher=INSEE|language=француски|accessdate=3 јули 2012}}</ref>
|urban pop date = Јан. 2009
|metro area km2 =  17174.4
|metro area date = 2010
|metro area pop = 12.161.542<ref>{{нмс|url=http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?codeMessage=5&plusieursReponses=true&zoneSearchField=PARIS&codeZone=001-AU2010&idTheme=3&rechercher=Rechercher|title=Aire urbaine 2010 : Paris (001)|publisher=INSEE|accessdate=21 октомври 2011|archive-date=2012-05-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20120512055618/http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?codeMessage=5&plusieursReponses=true&zoneSearchField=PARIS&codeZone=001-AU2010&idTheme=3&rechercher=Rechercher|url-status=dead}}</ref><ref name="paris_AU10_pop">{{нмс|url= http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?zoneSearchField=PARIS&codeZone=001-AU2010&idTheme=3|title=Aire urbaine 2010 : Paris (001)|publisher=INSEE|language=француски|accessdate=3 јули 2012}}</ref>
|metro area pop date = Јан. 2009
|website = [http://www.paris.fr/ www.paris.fr]
}}

'''Париз''' ({{lang-fr|Paris}}) е главен град на [[Франција]], а воедно претставува и административен, политички, стопански, културен и образовно-научен центар на таа земја. Градот лежи на бреговите на реката [[Сена]] во северниот дел на Франција, во [[Региони во Франција|регионот]] [[Ил де Франс]] т.е. [[Париски регион|парискиот регион]].

Големината на градското подрачје е ограничено уште во [[1860]] година и поради тоа Париз е со константен број на население од околу 2.200.000 жители. Меѓутоа во поширокото градско урбано опкружување, живеат над 12 милиони [[жител]]и и со тоа овој регион е еден од најнаселените региони во [[Европа]], по регионите околу [[Москва]] и [[Лондон]].

Париз веќе неколку столетија наназад има значење за [[економија]]та, [[култура]]та, [[политика]]та, [[образование]]то, [[уметност]]а и [[наука]]та во светот. Во најново време Париз е и седиште на високата мода, модните брендови, како и луксузот и естетиката на живеењето.

Според податоците од [[2005]] година,<ref name="London ranked as world's six largest economy">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.itweek.co.uk/accountancyage/news/2184877/london-ranked-world-six-largest=|title=London ranked as world's six largest economy|publisher=ITWeek|accessdate=2008-08-04}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница| url=http://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.asp?MediaDetailsID=863| title="Table 1.2 – Top 30 urban agglomeration GDP rankings in 2005 and illustrative projections to 2020 (using UN definitions and population estimates)"|first="UK Economic Outlook, March 2007", page 5|last=[[PriceWaterhouseCoopers]]|format=PDF | accessdate=2007-03-09}}</ref> Париз од градовите во [[Европа]] е со најразвинена [[економија]] и највисок [[БДП]]. Париз и [[Париски регион|парискиот регион]] со 534 милијарди € (2007) учествува со четвртина од вкупниот БДП на Франција. Во Париз се сместени и работат 37 од 500-те најголеми компании во светот според списокот [[Fortune Global 500]].

Во Париз се сместени и многу меѓународни организации како [[УНЕСКО]], [[Организација за економска соработка и развој|Организацијата за економска соработка и развој]] (OECD), Меѓународната комора за трговија (ICC), како и неформалниот [[Париски клуб]], додека пак во еден период тука било сместено и седиштето на [[НАТО]].

Со годишна бројка од над 45 милиони туристи Париз е најпосетуваниот [[град]] во светот, како резултат на многубројните културни, историски и уметнички знаменитости, како и поради парковите и други атракции во градот. Поради тој факт Париз се нарекува и ''град на светлината'' или ''најромантичниот град во светот''.

== Потекло на поимот ==

Денешното име на Париз потекнува од старите жители што живееле на тој простор -Пинтерското племе и Ризкото племе. Градот бил наречен ''Лангезим'' (или поточно ''Langе Ziorum'')во текот на првите шест века под окупација на [[Римско Царство|Римското Царство]]. Името на градот го менува [[Јулијан Отпадник]]от (1703-1759) во сегашното име ''Париз''.
Некои научници сметаат дека името на племето Пинтерското племе потекнува од келтско-галаски збор ''пинтер'' - „pinteresio“, што во превод значи „богата земја“ или “богатства“.Затоа можеме да кажеме дека Франција е позната по градот Париз. од До раниот 20 век, Париз бил познат и по името ''Панам'' (на [[француски]]: ''Paname'') во францускиот жаргон (File:ltspkr.pngMoi j'suis d'Paname, т.е "Јас сум од Панам"),јас сум панам.

== Географија ==

Градот Париз е сместен на реката [[Сена]]. На реката се наоѓаат и два острова во самиот центар на градот, еден помал [[Сен-Луј (остров)|островот Сен-Луј]] и другиот поголем [[Ил де ла Сите|островот Ил-де-ла-Сите]], кој воедно претставува и атракција за туристите, бидејќи на него се наоѓа познатата [[Богородична црква (Париз)|Богородична црква]], (Нотр-Дам) и мостот [[Понт-Неф]] (Новиот мост), кој денес впрочем е најстариот мост на реката [[Сена]], изграден уште во [[1607]] година.
Најниската точка на градот е на 35 метри надморска височина, додека највисоката е 130 метри надморска височина (ридот [[Монмартр]]).

Надвор од Париз постојат два големи парка и тоа, [[Булоњска шума|Булоњската шума]] и [[Винсенска шума|Винсенската шума]]. Тие зафаќаат површина од  86,92&nbsp;км<sup>2</sup>. Во [[1929]] година двете шуми официјално биле споени со градот.

== Клима ==

Париз има [[океанска клима]] и е под влијание на [[Атлантски Океан|атлантската струја]] и тоа доведува да нема некои големи температурни разлики во текот на годината.

Париз има релативно топли лета со просечна највисока температура од  25&nbsp;°C (77&nbsp;°F) и просечна најниска температура од 15&nbsp;°C (59&nbsp;°F). Зимите се студени, меѓутоа без поголеми минусни температури, со просечни температури од 3&nbsp;°C (37&nbsp;°F) до - 8&nbsp;°C (46&nbsp;°F). Пролетните и есенските денови се претежно со блага температура и со умерени студени ноќи. Врнежите се чести во текот на целата година и често може да дојде до ненадејни врнежи во текот на денот.
Годишниот просек на врнежи е 642&nbsp;mm/m<sub>2</sub>. Снегот е релативно ретка појава во Париз.

Највисоката температура некогаш измерена во Париз е 40.4&nbsp;°C (105&nbsp;°F), измерена на 28 јули 1948, додека најниската била −23.9&nbsp;°C (−11&nbsp;°F), изнерена на 10 декември 1879.
Париз годишно просечно има околу 1789 сончеви часови, најмогу сонце има во јули, просечно по 240 часа месечно, а најмалку во декември 53 сончеви часа месечно.

{{Weather box
|location = Париз (парк „Монсури“), 1981–2010
|metric first = Y
|single line = Y
|Jan record high C = 16.1
|Feb record high C = 21.4
|Mar record high C = 25.7
|Apr record high C = 30.2
|May record high C = 34.8
|Jun record high C = 37.6
|Jul record high C = 40.4
|Aug record high C = 39.5
|Sep record high C = 36.2
|Oct record high C = 28.4
|Nov record high C = 21
|Dec record high C = 17.1
|year record high C = 40.4
|Jan high C = 7.2
|Feb high C = 8.3
|Mar high C = 12.2
|Apr high C = 15.6
|May high C = 19.6
|Jun high C = 22.7
|Jul high C = 25.2
|Aug high C = 25.0
|Sep high C = 21.1
|Oct high C = 16.3
|Nov high C = 10.8
|Dec high C = 7.5
|year high C = 16.0
|Jan mean C = 5.0
|Feb mean C = 5.6
|Mar mean C = 8.8
|Apr mean C = 11.5
|May mean C = 15.3
|Jun mean C = 18.3
|Jul mean C = 20.6
|Aug mean C = 20.4
|Sep mean C = 16.9
|Oct mean C = 13.0
|Nov mean C = 8.3
|Dec mean C = 5.5
|year mean C = 12.5
|Jan low C = 2.7
|Feb low C = 2.8
|Mar low C = 5.3
|Apr low C = 7.3
|May low C = 10.9
|Jun low C = 13.8
|Jul low C = 15.8
|Aug low C = 15.7
|Sep low C = 12.7
|Oct low C = 9.6
|Nov low C = 5.8
|Dec low C = 3.4
|year low C = 8.5
|Jan record low C = -14.6
|Feb record low C = -14.7
|Mar record low C = -9.1
|Apr record low C = -3.5
|May record low C = -0.1
|Jun record low C = 3.1
|Jul record low C = 6
|Aug record low C = 6.3
|Sep record low C = 1.8
|Oct record low C = -3.1
|Nov record low C = -14
|Dec record low C = -23.9
|year record low C = -23.9
|Jan precipitation mm = 53.7
|Feb precipitation mm = 43.7
|Mar precipitation mm = 48.5
|Apr precipitation mm = 53
|May precipitation mm = 65
|Jun precipitation mm = 54.6
|Jul precipitation mm = 63.1
|Aug precipitation mm = 43
|Sep precipitation mm = 54.7
|Oct precipitation mm = 59.7
|Nov precipitation mm = 51.9
|Dec precipitation mm = 58.7
|Jan precipitation days = 10.2
|Feb precipitation days = 9.3
|Mar precipitation days = 10.4
|Apr precipitation days = 9.4
|May precipitation days = 10.3
|Jun precipitation days = 8.6
|Jul precipitation days = 8
|Aug precipitation days = 6.9
|Sep precipitation days = 8.5
|Oct precipitation days = 9.5
|Nov precipitation days = 9.7
|Dec precipitation days = 10.7
|Jan sun = 62.5
|Feb sun = 79.2
|Mar sun = 128.9
|Apr sun = 166.0
|May sun = 193.8
|Jun sun = 202.1
|Jul sun = 212.2
|Aug sun = 212.2
|Sep sun = 167.9
|Oct sun = 117.8
|Nov sun = 67.7
|Dec sun = 51.4
|source 1 = Метео Франција<ref>{{нмс
|url=http://climat.meteofrance.com/chgt_climat2/climat_france?CLIMAT_PORTLET.path=climatstationn%2F75114001 |title=Климатолошки податоци за Париз, Франција|publisher=Метео Франција|date=August 2011}}</ref>|date=August 2010}}

== Историја ==

=== Почетоци ===
[[Податотека:Romanbathparis.jpg|thumb|300px|left|[[Римска бања]] во Латинскиот кварт.]]
Најраните археолошки откритија кои содржат траги за постоење на населби во денешниот регион на Париз датираат уште од 4200 година п.н.е., додека податоците за племето [[Паризи]], кои биле познати морепловци и трговци, се од [[250 п.н.е.]].

[[Стар Рим|Римјаните]] го зазеле Париз околу [[52 п.н.е.]] и го прошириле градот на левата страна на реката [[Сена]] и на островот [[Ил де ла Сите]]. Гало-римскиот град бил наречен [[Лутеција]].
Во наредните векови Париз константно се ширел и прераснал во град со убави градби како палати, бањи, театри, форуми, амфитеатри и друго. Распадот на [[Римско Царство|Западното Римско Царство]] и заземањето од страна на [[Германи]]те довело до стагнација на градот. Градот го добива своето сегашно име ''Париз'' по падот на [[Римско Царство|Западното Римско Царство]]. Франечкиот  крал [[Клодвик I]] го прогласува Париз за главен град во [[508]] година.

=== Среден век и периодот до 19 век ===
[[Чума]]та се појавува во Париз во [[1348]] година, од којашто настрадале многу луѓе. Во [[1466]], пак од чума и од глад умреле 40.000. Во тој период Париз имал околу 400.000 жители.

Париз ја губи титулата на [[главен град]] за време на [[Стогодишна војна|Стогодишната војна]] меѓу [[Франција]] и [[Англија]]. Приматот му го враќа кралот [[Карло VII Победникот]] во [[1437]] година. Подоцна центарот на државата се префрла во долината на [[Замоци на Лоара|Замоците на Лоара]]. Во [[1528]], кралот [[Франсоа I]] го пренесува центарот на моќ од Лоара повторно во Париз. За време на Француската религиозна војна (1562-1598) во градот се наоѓало седиштето на Католичката партија на [[Франција]]. За време на владеењето на [[Карло IX]], додека се подготвувала венчалната церемонија на наследникот на престолот [[Анри IV]], започнала [[Вартоломејска ноќ|Вартоломејската ноќ]] (ноќта меѓу 23 и [[24 август]] [[1572]]) и набргу масакарот врз протестантите се проширил низ целата земја. Во тој масакар биле убиени 50.000 протестантски верници. Во 1682, кралот [[Луј XIV]] го префрлил своето седиште од Париз во дворецот во [[Версај]].

Околу сто година подоцна, во Париз се случила и познатата [[Француска револуција]] со напад на затворот [[Бастилја]] на [[14 јули]] [[1789]] година, а во [[1792]] кралската монархија била гилотирана. На [[31 март]] Париз паднал под владение на [[Руси]]те, за првпат по 400 години градот бил освоен. Војските на [[Козаци]]те и Калмиците влегуваат во градот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://napoleonistyka.atspace.com/Paris_1814.htm |title=Battle of Paris 1814 |publisher=Napoleonistyka.atspace.com |date= |accessdate=2009-05-05}}</ref>

=== 19 век ===
Парижаните револтирани од монархијата кренале [[Јулска револуција]] во [[1830]]. Кралот [[Шарл X]] бил принуден да абдицира од престолот. Со [[Февруарска револуција|Февруарската револуција]] во [[1848]] година завршила монархијата на [[Луј-Филип I]] и се пристапило кон создавање на Втората Француска Република.

Индустриската револуција и Француската втора империја довеле до голем и брз развој на Париз. Преку железничките врски се овозможиле непречени миграции кон Париз и развој на индустријата во предградијата на градот.

Париз доживува масовна реконструкција за време на владеењето на [[Наполеон III Бонапарт]]. Со планот на архитектот [[барон Осман]] се изградиле нови  улици, широки булевари и авении, се подобрила комуникациската врска со внатрешноста на земјата, се обновиле фасадите на зградите, се изградила водоводна и канализациона мрежа. Со тоа кралот се надевал дека ќе ги смири народните маси и ќе обезбеди нивна поддршка.

Во периодот од [[1870]] и [[1871]] година, градот се наоѓа под опсада, со која завршила и Француско-пруската војна.
Со падот на кралот [[Наполеон III Бонапарт]] се формирала [[Париска комуна|Париската комуна]], при што народот ја презел власта, протерувајќи ја владата надвор од градот. Во борбите меѓу комуните и царската гарда загинале повеќе од 22.000 парижани.

Париз бил домаќин на Универзалната изложба одржана по повод на стогодишнината од [[Француска револуција|Француската револуција]]. За таа изложба била изградена и прочуената [[Ајфелова кула]], главен архитект на кулата бил [[Густав Ајфел]] по кого градбата го добила името. За време на изложбата во [[1900]] година било отворено и париското метро.

=== 20 век ===
За време на [[Првата светска војна]], Париз бил во близина на фронтот меѓу [[Франција]] и [[Англија]] од една страна, и [[Германија]] од друга. Со победата во [[Прва битка на Марна|Првата битка на Марна]] било спречено навлегувањето на германската војска кон Париз. Во повоениот период Париз станува главен центар на уметниците. Тука твореле: [[Игор Стравински|Стравински]], [[Пабло Пикасо|Пикасо]], [[Ернест Хемингвеј|Хемингвеј]] и многу други познати уметници од целиот свет.

На [[14 јуни]] [[1940]] година, Париз паѓа во рацете на германските окупациски сили и останува сè до август [[1944]] кога бил ослободен, два месеца по инвазијата во [[Нормандија]].

По [[Втора светска војна|војната]], Париз започнува да се развива со забрзано темпо. Париските предградија започнале да се шират и се изградил најголемиот деловен кварт во [[Европа]], Ла Дефенс (La Défense) со високи облакодери и модерни зданија.

Сè до [[1970-ти]]те повеќе предградија не биле индустријализирани, посебно северните и источните, и со доселувањето на емигрантите се зголемил бројот на невработени лица. Но со развојот на индустријата и високата технологија, во париската област се создал и напредок на оваа поле, па така денес Париз има најголем [[БДП]], поголем од сите други градови во Европа.

=== 21 век ===
Со цел да се намалат социјалните тензии во приградските зони и да се ревитализира економијата на Париз, се планираат неколку мерки од владата на Франција. Планот на претседателот на [[Франција]], [[Никола Саркози]] е формирање на интегрирана метропола наречена ''Grand Paris'' со развој на предградијата каде живеат многу луѓе и отворање на работни места, како и инвестирање во софистицирана висока индустрија, и развој на научната дејност.

Во план за изградба се и неколку висококатници (над 300 m), кои биле одобрени во [[2006]] да се градат во деловниот кварт ''La Défense''.

== Култура ==
=== Опера и театар ===
[[Податотека:Palais_Garnier.jpg|thumb|[[Опера Гарние]]]]
Во Париз има големи оперски куќи, тука пред сè треба да се спомене [[Опера Гарние]] изградена во [[19 век]], исто така и модерната [[Опера Бастилја]]. Во 19 век постоеле и други оперски куќи како Опера на комиката, и [[театар]]от Лирик, којшто денес е познат како Градски Театар.

Театрите традиционално заземаат значајно место во културата на Париз, а тоа и денес е случај. Некои од главните театри во градот се [[Бобино]], театрите Магадор и Гете-Монпарнез.
Многумина од француските музички легенди својата слава ја стекнале во париските концертни сали, како [[Едит Пјаф]], [[Морис Шевалије]], [[Шарл Азнавур]] и многу други.

=== Храна ===
Париското [[кулинарство]] има голема традиција. Во градот има безброј ресторани и кафулиња, каде што туристите можат да уживаат во [[Француска кујна|Француската кујна]] и нејзините специјалитети. Во градот се застапени и многу други кујни од светот.

=== Хотели ===
[[Податотека:Lesdeuxmagots.jpg|thumb|right| "Les Deux Magots" кафе.]]
Хотелите се уште една причина за ширењето на туризмот во Париз. Во градот има многу луксузни [[хотел]]и, но може да се најдат и просечни апартмани. Најлуксузен и најпознат е  [[Хотел Риц Париз|хотелот Риц]] (Hôtel Ritz), кој се наоѓа на плоштадот [[Вандом (плоштад)|Вандом]], а е отворен во [[1898]] година. Познат хотел е и хотелот Де Крилон (Hôtel de Crillon) сместен на плоштадот Конкордија (Place de la Concorde), отворен во [[1909]] година.
[[Податотека:Champs-Élysées.jpg|thumb|200px|Авенијата [[Елисејски Полиња]] од [[Плоштад Конкордија|Плоштадот Конкордија]], (Champs-Élysées)]]

== Туристички атракции ==
=== Централно подрачје ===
* [[Ајфелова кула]] (Eiffel Tower) е  железна кула изградена на Марсовото поле, покрај реката [[Сена]]. Тоа е највисоката градба во Париз и меѓу најпрепознатливите симболи не само на Париз туку и во светот. Кулата е именувана според нејзиниот архитект [[Густав Ајфел]]. Кулата е висока 300 метри, што одговара на околу 75 ката. Заедно со 24 метарската антена (72 стапки), структурата е висока 324 метри што одговара на околу 81 кат. Во времето кога завршила нејзината изградба во [[1889]] година, кулата била највисоката градба во светот, а останала највисока сè до [[1930]] година. Денес претставува една од најпосетените туристички атракции.
* [[Лувр]] (Louvre) е најголемиот музеј во светот. Сместен е во дворецот Лувр. Изграден е како утврдена палата за Филип Августус во центарот на Париз во оската на Елисејските Полиња. Делови од Лувр за првпат биле отворени за јавноста како музеј на [[8 ноември]] [[1793]] година, за време на Француската револуција. Централниот двор, во кој се наоѓа пирамидата Лувр изградена во [[1989]], служи како влез во музејот. Музејот чува некои од најпознатите уметнички дела, како ''[[Мона Лиза]]'', ''Девицата'' и ''Детето со Св. Ана'' на [[Леонардо да Винчи]] и ''Венера од Милос'' на [[Александрос од Антиок]].
* [[Плоштад Конкорд]] (Place de la Concorde) е најголемиот плоштад во Париз. Се наоѓа во центарот на градот и од него започнува авенијата [[Елисејски Полиња]]. После плоштадот во [[Бордо]], Плоштадот Конкорд е најголем во [[Франција]]. На плоштадот бил убиен на [[гилотина]] францускиот кралот [[Луј XVI]]. На ова место се наоѓа и египетскиот обелиск.
* [[Елисејски Полиња|Елисејските Полиња]] (Champs-Élysées) е широка авенија со многу луксузни продавници, кина, кафулиња, ресторани. Тоа е една од најпознатите улици во светот. Авенијата е долга 2 километри и тргнува од [[Плоштад Конкорд|Плоштадот Конкорд]] на исток, па сè до [[Плоштад Шарл де Гол|Плоштадот Шарл де Гол]] на запад, каде се наоѓа и [[Триумфална Порта|Триумфалната Порта]].
* [[Плоштад Бастилја]] (Place de la Bastille)- каде се наоѓал познатиот затвор Бастилја, уништен за време на [[Француска револуција|Француската револуција]].
* [[Богородична црква (Париз)|Богородичната црква]] (Notre Dame de Paris) е готска катедрала на источната половина на островот Ил де ла Сите на реката [[Сена]], со главен влез од западната страна. Ова е катедрала на Париз и седиште на [[архиепископ]]от на градот. Богородичната црква се смета за најубавиот пример за француската готска [[архитектура]].  Името „Нотр Дам“ на француски значи „Нашата Госпоѓa“ ([[Богородица]] или [[Дева Марија]]).
* [[Ил де ла Сите]] (Île de la Cité) е еден од двата природни острови во Париз. Ил де ла Сите бил местото каде е основан градот Париз уште во праисторијата и од каде што започнал да се шири градот. Денес островот е познато туристичко одредиште, бидејќи на него се наоѓаат неколку симболи на градот.
* [[Триумфална Порта|Триумфалната Порта]] (Arc de Triomphe) е споменик на плоштадот Шарл де Гол, познат и како плоштад Етоал. Се наоѓа на источната страна на Елисејските Полиња. Оваа порта ја изградил [[Наполеон Бонапарт]], како израз на благодарност кон неговата војска, по неговите походи низ [[Европа]]. Тука е сместен и гробот на незнајниот јунак. Триумфалната Порта е висока 51 метар, а широка 45 метри.
* [[Монмартр]] (Montmartre) е рид на надморска височина од 130 метри, кој се наоѓа во северниот дел од градот, во осумнаесеттиот округ (''arrondissement''), од десната страна на реката [[Сена]]. Монмартр е познат најмногу по базиликата [[Базилика Сакр-Кер|Сакр-Кер]] (Свето срце) која се наоѓа на неговиот врв, но и како место за ноќен живот, познато по славните париски [[кабаре]]а. Другата, постара позната црква на ридот е Сент Пјер де Монмартр, за која се тврди дека била место каде бил основан редот на [[Езуити]]те. Многу уметници имале атељеа и живееле на Монмартр, како на пример [[Салвадор Дали]], [[Клод Моне]], [[Пабло Пикасо]], [[Винсент ван Гог]] и многу други.
[[Податотека:Arc Triomphe.jpg|мини|250п|лево|Триумфалната порта]]
* [[Монпарнас]] (Montparnasse) е кварт во Париз на левиот брег на Сена. Во овој кварт се наоѓа Пастеровиот институт. Под земја се наоѓаат познатите [[париски катакомби]]. Во почетокот на [[XX век]], Монпаранс бил центар на интелектуалниот и уметничкиот живот во Париз, кои главно ги сочинувале сиромашните емигранти.
* [[Латински кварт Париз|Латински кварт]] (Quartier Latin) е [[схоластика|схоластички]] центар уште од [[12 век]]. Сместен е на левата страна на Сена, во близина на Универзитетот [[Сорбона]]. Во овој кварт има многу ресторани, училишта и универзитети.

=== Париската област ===
* [[Ла Дефенс]] (La Défense) е предградие на Париз и претставува најголем [[бизнис]] центар во Европа и е меѓу најголемите во светот. Во Ла Дефенс има многу современи градби, висококатници, кои се едни од највисоките во Европа. Многу светски познати фирми тука имаат свои претставништва.
* [[Вал де Сен]] (Val de Seine) е една од најважните бизнис одредници во Париз. Тука се сместени и многу телевизиски куќи како Француската телевизија, [[ТФ1]], [[Канал +]], [[Евроспорт]] и многу други.
* [[Сен-Дени]] (Saint-Denis) е предградие на Париз, во кое се сместени многу филмски студија. Предградието е познато и по тоа што е дом на најголемиот француски стадион [[Стад де Франс]] (Stade de France).

=== Паркови и градини ===
Во Париз има многу јавни паркови и градини. Меѓу познатите е [[Луксембуршка Градина]], која се наоѓа во близина на Луксембуршката Палата. Во градот има и шума-паркови, како што се Булоњската Шума, Винсенската Шума и др.

== Демографија ==

Според пописот од 1999, во Париз живеат 2.125.000, што е помалку од историски најголемиот број од 2,9 милиони во 1921 година. Париската урбана зона зафаќа површина од 2.723&nbsp;км<sup>2</sup> и е 26 пати поголема од самиот град. Париз и регионот околу градот се една од најголемите мултикултурни области во Европа. Според пописот од [[1999]] година, 19,4% од целокупното население во Париз е родено надвор од [[Франција]]. Најголем број од нефранцуското население го сочинуваат доселеници од [[Кина]] и [[Африка]].

[[Податотека:Paris Night.jpg|thumb|center|800px|<center>Поглед на Париз - ''Градот на светлината''.</center>]]

== Администрација ==
Париз е главен град на Франција и седиште на владата на Франција. Претседателот на Франција е сместен во [[Елисејска палата|Елисејската палата]] која се наоѓа во осмиот округ, додека седиштето на премиерот се наоѓа во Хотел Матињон (Hôtel Matignon) во седмиот округ. Министерствата се сместени на неколку локации од градот. [[Сенат]]от е сместен во [[Луксембуршка Палата|Луксембуршката Палата]], во шестиот округ, а долниот дом на парламентот во [[Палата Бурбон|Палатата Бурбон]]. Најголемите француски судови се наоѓаат во Париз. Касацискиот суд кој е највисок суд во земјата се наоѓа во Палатата на Правдата на [[Ил де ла Сите]].

== Стопанство ==
Со [[БДП]] од 2007 во износ од 533,6 милијарди евра, регионот на Париз е со најголем БДП во Европа. Кога регионот би бил држава, би била 17-та најголема економија во светот, приближно голема колку холандската економија. Парискиот регион е главен француски економски центар. Париз нема специјализирана индустрија како некои други големи градови, туку повеќе индустриски гранки (финансии, ИТ сервис, технологија, висока мода и друго).

Според податоците од пописот, извршен во 1999 година, околу 5.100.000 луѓе се вработени во парискиот регион. Од нив, 16,5% работат во бизнис секторот, 13,0% во комерцијалниот сектор, 12,3% во производство, 10% во јавна администрација и одбрана, 8,7% во здравство, 8,2% во транспорт и комуникации, 6,6% во образование и 24,7% во други економски сектори. Од производствените сектори најголем е [[електроника|електронскиот]] со 17,9% од вкупната работна сила. Туризмот е значајна гранка и во неа се вработени околу 3,6% од работниците од парискиот регион.

== Образование ==

На почеток на [[9 век]], императорот [[Карло Велики]] наредил во црквите да се даваат часови по читање, пишување и други образовни и научни вештини. Париз уште тогаш бил значаен црковен центар во Франција и постепено прераснувал во [[схоластика|схоластички центар]]. Во раниот [[13 век]], во црковното училиште во Нотр Дам настава одржувале многу познати учители, но многу од нив под влијание на црквата предавале контроверзни учења.

Во Париз има многу основни и средни училишта, престижни образовни центри како Lycée Louis-le-Grand, [[Lycée Henri-IV]] и други.
Во академската 2004-2005 година во градот со својата околина имало 17 јавни [[универзитет]]и со 359.749 студенти. Тоа е најголема концентрација на студенти во Европа.

Катедралата Нотр Дам била првиот високообразовен центар пред формирањето на Парискиот Универзитет.
[[Сорбона]] е најпознатиот универзитет во Париз, кој е основан од страна на [[Роберт де Сорбон]], кој бил теолог и схоластичар, а живеел и творел во средниот век.

== Спорт ==

Најпопуларен спортски клуб во Париз е фудбалскиот клуб [[Пари Сен Жермен]], кој е еден од најпознатите во Франција и игра на стадионот [[Парк на Принцовите]]. Познат кошаркарски клуб е Париз Баскет Рејсинг. Градот има и рагби тим Стад Франс Пари (Stade Français), кој е меѓу најпознатите во Европа.

Во предградието Сен-Дени се наоѓа најголемиот стадион во Франција [[Стад де Франс]] со капацитет од 80.000 гледачи и 5 ѕвезди на [[УЕФА]]. Тука се одигра финалето на [[1998 ФИФА Светско Првенство|светското првенство во фудбал во 1998]]. На овој стадион значајни натпревари играат француската фудбалска и француската рагби репрезентација.

Градот Париз бил домаќин на две [[Олимписки игри|Олимпијади]], во [[Летни олимписки игри - 1900|1900]] и [[Летни олимписки игри - 1924|1924]], а во него се одиграле натпревари и од две [[Историја на ФИФА Светско Првенство|светски првенства во фудбал]], во [[1938]] и [[1998]] година.
Париз е познат и по велосипедската трка [[Тур де Франс]], која се вози низ цела Франција, а последната етапа од трката завршува на Елисејските Полиња.

== Сообраќај ==
[[Податотека:Vélib.jpg|thumb|left|Vélib'.]]
Улогата на Париз како светски центар, наметнува потреба од квалитетен транспорт до и надвор од градот. Градот има повеќе видови на јавен превоз со цел брзо и квалитетно превезување на патиници од едно до друго место во градот. RATP e државна компанија за масовен превоз во Париз. Таа вклучува 654 автобуски линии, метро, трамвајски линии, RER железничка мрежа во густо населените области и OPTIL, приватна мрежа од автобуски линии.

Париското метро е назначајниот транспортен систем, со 300 станици, поврзани со 214&nbsp;км мрежа и со 16 линии низ целиот град. Во Париз има 4 трамвајски линии, а во план е отворање на уште шест. Во Париз популарен е и велосипедскиот превоз со изнајмување на велосипед, познат како Велиб (Vélib'), со над 20.000 велосипеди дистрибуирани на 1450 јавни паркинг места. Во 2008 година е воведен и фери систем Вогу (Voguéo) на реките Сена и [[Марна (река)|Марна]].

Париз е поврзан со другите Француски и Европски градови со железница, со супер брзите [[TGV воз]]ови, како и со обични возови.

Париз има два големи аеродрома: [[Аеродром Орли|Орли]] и [[Аеродром Париз-Шарл де Гол|Шарл де Гол]] (еден од најголемите аеродроми во светот, по број на слетувања и по број на примени патници). Во близина на градот се наоѓаат и два помали аеродрома.

Париз има и развиена мрежа од автопатишта, кои го поврзуваат градот со големите градови во [[Франција]] и [[Европа]], како [[Лион]], [[Лил]], [[Стразбур]], [[Нант]] и европските како [[Брисел]], [[Франкфурт]] и др.

== Збратимени градови ==
Париз има еден [[сестрински град]] и многу партнерски градови.<ref name="partners1">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.paris.fr/portail/accueil/Portal.lut?page_id=6587&document_type_id=5&document_id=16468&portlet_id=14974 |work=Mairie de Paris |title=Les pactes d'amitié et de coopération |accessdate=2007-10-14 |archive-date=2010-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100122093109/http://www.paris.fr/portail/accueil/Portal.lut?page_id=6587 |url-status=dead }}</ref><ref name="partners2">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.paris.fr/en/city_government/international/special_partners.asp |work=Mairie de Paris |title=International relations : special partners |accessdate=2007-10-14 |archive-date=2008-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081225090448/http://www.v1.paris.fr/EN/city_government/international/special_partners.asp |url-status=dead }}</ref>
=== Сестрински град ===
* {{знамеикона|Italy}} [[Рим]], [[Италија]], од 1956 (''Seule Paris est digne de Rome; seule Rome est digne de Paris'' / ''Solo Parigi è degna di Roma; Solo Roma è degna di Parigi'' / "Само Париз е вреден за Рим; Само Рим е вреден за Париз").

=== Партнерски градови ===
{{MultiCol}}
* {{знамеикона|Algeria}} [[Алжир (град)|Алжир]], [[Алжир]], од 2003.
* {{знамеикона|Jordan}} [[Аман]], [[Јордан]], од 1987.
* {{знамеикона|Greece}} [[Атина]], [[Грција]], од 2000.
* {{знамеикона|China}} [[Пекинг]], [[Кина]], од 1997.
* {{знамеикона|Lebanon}} [[Бејрут]], [[Либан]], од 1992.
* {{знамеикона|Germany}} [[Берлин]], [[Германија]], од 1987.
* {{знамеикона|Argentina}} [[Буенос Аирес]], [[Аргентина]], од 1999.
* {{знамеикона|Egypt}} [[Каиро]], [[Египет]], од 1985.
* {{знамеикона|Morocco}} [[Казабланка]], [[Мароко]], од 2004.
* {{знамеикона|United States}} [[Чикаго]], [[САД]], од 1996.
* {{знамеикона|Denmark}} [[Копенхаген]], [[Данска]], од 2005.
* {{знамеикона|Switzerland}} [[Женева]], [[Швајцарија]],
* {{знамеикона|Indonesia}} [[Џакарта]], [[Индонезија]], 
* {{знамеикона|Japan}} [[Кјото]], [[Јапонија]], од 1958.
* {{знамеикона|Portugal}} [[Лисабон]], [[Португалија]], од 1998.
* {{знамеикона|UK}} [[Лондон]], [[Велика Британија]], од 2001.
* {{знамеикона|Spain}} [[Мадрид]], [[Шпанија]], од 2000.
* {{знамеикона|Mexico}} [[Град Мексико]], [[Мексико]], од 1999.
* {{знамеикона|Canada}} [[Монтреал]], [[Канада]], од 2006.
* {{знамеикона|Russia}} [[Москва]], [[Русија]], од 1992.
{{ColBreak}}
* {{знамеикона|Brazil}} [[Порто Алегре]], [[Бразил]], од 2001.
* {{знамеикона|Czech Republic}} [[Прага]], [[Чешка]], од 1997.
* {{знамеикона|Canada}} [[Квебек]], [[Канада]], од 2003.
* {{знамеикона|Morocco}} [[Рабат]], [[Мароко]], од 2004.
* {{знамеикона|Saudi Arabia}} [[Ријад]], [[Саудиска Арабија]], од 1997.
* {{знамеикона|Russia}} [[Санкт Петербург]], [[Русија]], од 1997.
* {{знамеикона|United States}} [[Сан Франциско]], [[САД]], од 1996.
* {{знамеикона|Chile}} [[Сантјаго]], [[Чиле]] од 1997.
* {{знамеикона|Brazil}} [[Саун Пауло]], [[Бразил]], од 2004.
* {{знамеикона|South Korea}} [[Сеул]], [[Јужна Кореја]], од 1991.
* {{знамеикона|Bulgaria}} [[Софија]], [[Бугарија]], од 1998.
* {{знамеикона|Australia}} [[Сиднеј]], [[Австралија]], од 1998.
* {{знамеикона|Georgia}} [[Тбилиси]], [[Грузија]], од 1997.
* {{знамеикона|Japan}} [[Токио]], [[Јапонија]], од 1982.
* {{знамеикона|Tunisia}} [[Тунис]], [[Тунис]], од 2004.
* {{знамеикона|Poland}} [[Варшава]], [[Полска]], од 1999.
* {{знамеикона|United States}} [[Вашингтон]], [[САД]], од 2000.
* {{знамеикона|Armenia}} [[Ереван]], [[Ерменија]], од 1998.
{{EndMultiCol}}

==Париз како тема во уметноста и во популарната култура==
===Париз како тема во книжевноста===
Париз претставува инспирација за голем број [[писател]]и, кои искажуваат различни оцени за градот. На пример, американскиот писател [[Хенри Милер]] го опишува Париз како „претежно сив град“,<ref>Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987, стр. 7.</ref> „нездраво место“,<ref>Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987, стр. 77.</ref> „смрди“,<ref name="Henri Miler 1987">Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987, стр. 101.</ref> но „кој е навистина волшебен ноќе“<ref>Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987, стр. 54.</ref> и „изгледа прекрасно“.<ref name="Henri Miler 1987"/> За [[Монмартр]], тој вели дека е „мрзелив, рамнодушен, некако остарен, не е толку магичен колку што е заводлив, не пушта искри туку тлее со пригушен пламен.“<ref>Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987, стр. 8.</ref> Понатаму, тој пишува дека „Монмартр е целиот пропаднат, избледен, запуштен, нескриено порочен, алчен, порочен. Сè на сè, повеќе е одбивен отколку привлечен, но подмолно одбивен, како и самиот порок.“<ref>Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987, стр. 8-9.</ref> Во расказот „Вселување“ од збирката „[[Писма од мојот млин]]“, францускиот писател [[Алфонс Доде]] го опишува Париз како „бучен и црн“,<ref>Alphonse Daudet, ''Pisma iz mog mlina''. Zagreb: Znanje, 1986, стр. 26.</ref> додека во романот „[[Зази во метрото]]“, [[Ремон Кено]] пишува дека „Париз е големо село“.<ref>Rejmon Keno, ''Caca u metrou'' (drugo izdanje). Beograd: BIGZ, 1992, стр. 32.</ref> Во новелата „[[Исповедта на Лусио]]“,португалскиот писател [[Марио де Са-Карнеиро]] пишува за „космополитскиот Париз – снобовски и генијален“.<ref>Марио де Са-Карнеиро, ''Исповедта на Лусио''. Скопје: Бегемот, 2015, стр. 27</ref> 
Од друга страна, во романот „[[Записките на Малте Лауридс Бриге]]“, германскиот писател [[Рајнер Марија Рилке]] го опишува Париз како „голем град, голем, полно со значајни искушенија“,<ref>R. M. Rilke, ''Zapisci Maltea Lauridsa Brigea''. Beograd: Rad, 1964, стр. 44.</ref> додека [[Фридрих Ниче]] вели дека уметникот нема друга татковина освен Париз, зашто на ниту едно друго место нема таква страсност во поглед на формата, а Париз се одликува со сериозност ''par excellence''.<ref>Фридрих Ниче, ''Ecce Homo (Ево човека) – Како постајеш, шта си''. Сарајево: Издање И. Ђ. Ђурђевића, 1918, стр. 56.</ref> Во романот „[[Госпоѓа Бовари]]“, [[Гистав Флобер]] го опишува Париз како „поголемо пространство од океанот“.<ref>Гистав Флобер, ''Госпођа Бовари''. Нови Сад: Матица српска, 1951, стр. 52.</ref> Во расказот „Месојадно растение“, македонската писателка [[Наташа Сарџоска]] го опишува Париз со следниве зборови: „Париз беше ''predator''. Свирепо и крволочно животно. Месождер. Отров во мало шишенце. Остров во нечовечко море. Привлечен и загадочен. Туѓ и недофатлив.“<ref>''Очудувања 3''. Скопје: Бегемот, 2019, стр. 46.</ref>

Париз се јавува како тема во повеќе книжевни дела, како:
* „Во тоа време околу плоштадот на Бастилја...“ - расказ на [[Андре Бретон]].<ref>Андре Бретон, ''Рајот не е наполно загубен''. Скопје: Култура, 1989, стр. 43-44.</ref>
* „Париски ноктурно“  - песна на францускиот поет [[Пол Верлен]].<ref>Pol Verlen, ''Pesme''. Beograd: Rad, 1969, стр. 18-21.</ref>
* „Во април 1944: Париз дише уште“ - песна на [[Пол Елијар]] од [[1945]] година.<ref>Пол Елијар, ''Времето не проаѓа''. Скопје: Кочо Рацин, 1966, стр. 61-62.</ref>
* „[[Низ Париз]]“ - расказ на францускиот писател [[Марсел Еме]].<ref>Марсел Еме, ''Париски приказни''. Скопје: Темплум, 2008.</ref>
* „[[Пустиникот од Париз]]“ - книга на италијанскиот писател [[Итало Калвино]].<ref>Лилјана Узуновиќ, „Читателот во земјата на романите или за нишката на Шехерезада“, во: Итало Калвино, ''Ако една зимска ноќ некој патник''. Скопје: Магор, 2012, стр. 227.</ref>
* „Проштавање од Париз“ — песна на македонскиот поет [[Блаже Конески]].<ref>Блаже Конески, ''Везилка''. Скопје: Арс Ламина - публикации, Арс Либрис, 2021, стр. 64.</ref>
* „[[Мирни денови во Клиши]]“ - книга на американскиот писател [[Хенри Милер]].<ref>Henri Miler, ''Mirni dani na Klišiju (drugo izdanje)''. Beograd: BIGZ, 1987.</ref>
* „[[Парижанка (роман)|Парижанка]]“ - [[роман]] на францускиот писател [[Франсоа Шарл Моријак]].<ref>''Преводи на литературни дела од автори кои добиле Нобелова награда'', НИД „Микена“, Битола, 2010.</ref>
* „[[Без скршена пара во Париз и во Лондон]]“ - книга на британскиот писател [[Џорџ Орвел]] од 1933 година.<ref>Džordž Orvel, ''Životinjska farma''. Beograd; BIGZ, 1985, стр. 101.</ref>
* „Париска оргија или Париз повторно се населува“ - песна на францускиот поет Артур Рембо од 1871 година.<ref>Артур Рембо, ''Боравак у паклу''. Београд: Култура, 1968, стр. 29-31.</ref>
* „Париска воена песна“ - песна на францускиот поет [[Артур Рембо]].<ref>Артур Рембо, ''Боравак у паклу''. Београд: Култура, 1968, стр. 19-20.</ref>
* „[[Тајните на Париз]]“ - роман на францускиот писател [[Ежен Си]].<ref>Божидар Настев, „Поговор - Виктор Иго (1802 - 1885) Клетници“, во: Виктор Иго, Клетници. Скопје: Матица македонска, 2003, стр. 495.</ref>
* „Notre Dame“ - песна на македонскиот поет [[Ацо Шопов]].<ref>Ацо Шопов, ''Песни''. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 37.</ref>
* „Во еден од центрите на Париз“ - песна на македонскиот поет Ацо Шопов.<ref>Ацо Шопов, ''Песни''. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 148-149.</ref>

===Париз како тема во музиката===
* [[Париз (рок-група)|Париз]] (англиски: ''Paris'') — американска рок-група, основана во 1975 година.<ref>[https://www.discogs.com/artist/1229210-Paris-19 Paris (19) (пристапено на 26.2.2024)]</ref>
* „Елисејски полиња“ ([[Француски јазик|француски]]: ''Champ Elysees'') — песна на британската [[Панк рок|панк-рок]] група [[Адиктс]] (''The Adicts'').<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=78Ig4WAxg2I YouTube, The Adicts - Champs Elysees (пристапено на 29.12.2016)]</ref>
* „Април во Парис“ (англиски: ''April in Paris'') — популарна песна на композиторот Вернон Дјук (Vernon Duke) и текстописецот Јуп Харбург (Yip Harburg) од 1932 година.<ref>[https://www.discogs.com/master/68437-Count-Basie-And-His-Orchestra-April-In-Paris Count Basie And His Orchestra* – April In Paris (пристапено на 25.9.2024)]</ref>
* „Париски локал“ — песна на југословенската пејачка [[Оливера Катарина]].<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=OxAqfhdP6cI OLIVERA KATARINA - Pariski Lokal (пристапено на 15.12.2016)]</ref>
* „Париз 1919“ ([[Англиски јазик|англиски]]: ''Paris 1919'') — песна од истоимениот албум на американскиот рок-музичар [[Џон Кејл]] (''John Cale'') од 1973 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=q5YHqWqhFkU YouTube John Cale - Paris 1919 (пристапено на 26.1.2018)]</ref>
* „Вечност во Париз“ (англиски: ''Eternity in Paris'') — песна на британската рок-група [[Клок ДВА]] (''Clock DVA'') од 1983 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=TAQrPFhV_04 Clock DVA - Eternity in Paris - YouTube (пристапено на 15.11.2016)]</ref>
* „Злосторствата на Париз“ (англиски: ''Crimes of Paris'') — песна на британскиот [[Рок-музика|рок-музичар]] [[Елвис Костело]] (''Elvis Costello'') од 1986 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=JZZ5gpXG6b0 YouTube, Elvis Costello & the Attractions - "Crimes of Paris" (пристапено на 19.3.2018)]</ref>
* „Слободен човек во Париз“ (англиски: ''Free Man In Paris'') — песна на американската музичарка [[Џони Мичел]] (''Joni Mitchell'') од 1974 година.<ref>[https://www.discogs.com/Joni-Mitchell-Court-And-Spark/release/892417 DISCOGS, Joni Mitchell ‎– Court And Spark (пристапено на 19.8.2018)]</ref>
* „Мулен Руж како холандска дискотека“ (англиски: ''Moulin Rouge as a dutch discoteque'') — песна на македонската музичка група [[Фолтин]] од 2003 година.<ref>Foltin, ''Donkey Hot'', Kukuzel IX002, 2003.</ref>

===Париз како тема во филмот===
* „[[Последното танго во Париз]]“ ([[италијански]]: ''L’ultimo tango a Parigi'') - француско-италијански [[филм]] од 1972 година во [[режија]] на [[Бернардо Бертолучи]] (''Bernardo Bertolucci'').<ref>[http://kinoteka.mk/%d0%bf%d1%80%d0%be%d0%b3%d1%80%d0%b0%d0%bc%d0%b0-%d0%be%d0%ba%d1%82%d0%be%d0%bc%d0%b2%d1%80%d0%b8-2019/ kinoteka.mk (пристапено на 5.10.2019)]</ref>
* „[[Полноќ во Париз (филм од 2011)|Полноќ во Париз]]“ (''Midnight in Paris'') – [[филм]] на [[режисер]]от [[Вуди Ален]] од 2011 година.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1605783/?ref_=nv_sr_1 IMDb, Midnight in Paris (2011) (пристапено на 14.5.2017)]</ref>
* „[[Париз, те сакам]]“ - [[филм]] на 10 [[режисер]]и.<ref>''Пази се! Доаѓа Cinedays 13.'' Скопје: Младински културен центар, 2014, стр. 45.</ref>

== Наводи ==
<references/>

== Надворешни врски ==

{{sisterlinks}}
* [http://www.paris.fr/en Официјално мрежно место на Париз] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050516080502/http://www.paris.fr/en/ |date=2005-05-16 }} {{en}}
* [http://en.parisinfo.com Туристичка мрежно место на Париз] {{en}}
* [http://english.pidf.com  Ил де Франс — туристички портал] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210425204609/http://english.pidf.com/ |date=2021-04-25 }} {{en}}
* {{dmoz|Regional/Europe/France/Regions/ Ил де Франс/Париз|Париз}}
** [http://www.picspack.de/search.php?search_keywords=paris Фотографии од Париз] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090219220351/http://www.picspack.de/search.php?search_keywords=paris |date=2009-02-19 }}

{{Главни градови на ЕУ}}
{{Департмани во Франција}}
{{Префектури на регионите во Франција}}
{{Главни градови во Европа}}
{{Избрана}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Париз| ]]
[[Категорија:Градови во Франција]]
[[Категорија:Градови во Ил де Франс]]
[[Категорија:Департмани во Ил де Франс]]
[[Категорија:Главни градови во Европа]]
[[Категорија:Населени места основани во 3 век п.н.е.]]