Преглед на кодот на Шаховски турнир во Дортмунд

[[Податотека:Anatoli Karpow.jpg|мини|десно|150п|[[Анатолиј Карпов]] на турнирот во Дортмунд во 2000]]
'''Шаховскиот турнир во [[Дортмунд]]''' (официјално ''Dortmunder Sparkassen Chess Meeting''), познат и како '''Шаховски турнир Шпаркасен''' е еден од најпрестижните и најсилни шаховски турнири во светот. Турнирот е супер турнир на ФИДЕ и се одржува секоја година во текот на летото. На турнирот секоја година учествуваат врвни [[велемајстор]]и, па турнирот секоја година е еден од најсилните во светот, во група со шаховските турнири во [[Шаховски турнир во Вајк ан Зее|Вајк ан Зее]] и [[Шаховски турнир во Линарес|Линарес]]. Покрај главниот турнир, во рамките на настанот, секоја година се организираат турнири за шахисти во сите класи и категории. Во последните неколку години, турнирот се одржува во просториите на [[Дортмундски театар|Дортмундскиот театар]].

На турнирот може да бидат поканети само најдобрите шахисти во светот (со најголем реjтинг), но исклучок од ова е покана до победникот на Аерофлот тунирот, кој секоја година се одржува во [[Москва]], а на кој може да учествуваат шахисти со [[Ело рејтинг]] помал од 2550 бода.

Турнирот, обично се игра во [[Бергеров систем]], при што секој учесник треба да одигра две партии (една со бели и една со црни фигури).

== Историја ==
{{Шах страничник}}
Првиот турнир се одржал во 1973, како меѓународниот германско првенство, а прв победник бил [[Ханс-Јоаким Хехт]]. Но, во [[Дортмунд]], во 1928, 1951 и 1961 се одржале три значајни турнири, кои важат за предвесници на турнирот. За некои шахисти, овој турнир бил почеток на успешна кариера, а меѓу нив се вбројуваат: За неколку од светската елита играчи, на турнирот означени почетна точка на својата кариера: [[Петар Леко]] (за првпат учествувал во 1991) и [[Владимир Крамник]] (на турнирот во 1992 ја исполнил [[велемајсторска норма|велемајсторската норма]]). Турнирот во 1992 бил најсилниот шаховски турнир којшто нкогаш бил организиран во [[Германија]]. На турнирот победил светскиот првак [[Гари Каспаров]], иако загубил две партии (против [[Гата Камски]] и [[Роберт Хибнер]]). Во 2002, турнирот претставуваше [[турнир на кандидатите]], на кој победникот [[Петар Леко]] го предизвика светскиот првак според [[ПША]] [[Владимир Крамник]] на меч за светски првак, кој се одржа во 2004.

Во 2005, турнирот достигна 19. категорија, што значи дека просечниот Ело рејтинг на учесниците изнесуваше 2700 бода. на турнирот, изнeнадувачки победи младиот германски велемајстор [[Аркадиј Најдич]], којшто со 19 години е најмладиот победник на турнирот досега. Најмногу победи на турнирот воопшто има [[Владимир Крамник]], кој бил победник 9 пати.

Во 2006, турнирот се одржа од 28 јули до 6 август, а учествуваа шест од најдобрите 10 шахисти според ранг списокот на ФИДЕ во светот. На турнирот победи Владимир Крамник, а ист број на победи имаше и [[Петар Свидлер]].

Турнирот во 2007, се одржа од 23 јуни до 1 јули. На турнирот учествуваа Ананд, Крамник, [[Шахријар Мамедјаров|Мамедјаров]], Леко, [[Борис Гелфанд|Гелфанд]], Најдич, [[Магнус Карлсен|Карлсен]] и [[Евгени Алексеев|Алексеев]]. Просечниот Ело рејтинг на турнирот изнесуваше 2727 бода, па турнирот беше од 20. Победник беше Крамник со резултат 5/7.

Во 2008, учествуваа Крамник, Мамедјаров, Леко, [[Василиј Иванчук|Иванчук]], Најдич, [[Јан Густафсон|Густафсон]], [[Јан Непомнијашиј|Непомнијашиј]] и [[Лоек Ван Вели|Ван Вели]]. Турнирот се одржа од 28 јуни до 6 јули, а победник на турнирот беше Петар Леко, кој оствари резултат 4,5/7. Владимир Крамник, кој победи на турнирот во претходните две години оствари невообичаено лош резултат 3/7.

Во 2009, турнирот се одржа од 2 до 12 јули. На турнирот учествуваа Крамник, Леко, Карлсен, [[Евгени Јаковенко|Јаковенко]], [[Етјен Бакро|Бакро]] и Најдич. на турнирот победи Крамник со резултат 6,5/10, пред Карлсен, Леко и Јаковенко со по 5,5 бода. секоја со 5,5 бода. Ова беше деветтата рекордна победа на Крамник на овој турнир.

== Победници на турнирот ==
=== Пред 1973 ===
{| class="prettytable"
 ! Година
 ! Победник
 ! Земја
 |-
 | [[1928]]
 | [[Фриц Земиш]]
 | {{ГЕР}}
 |-
 | [[1951]]
 | [[Алберик О'Кели де Голвеј]]
 | {{БЕЛ}}
 |-
 | [[1961]]
 | [[Марк Таиманов]]
 | {{СССР}}
|}

=== По 1973 ===
{| class="prettytable"
 ! Година
 ! Победник
 ! Земја
 |-
 | [[1973]]
 | [[Хејки Вестеринен]]
 | {{ФИН}}
 |-
 | [[1974]]
 | [[Виктор Чокалтеа]] 
 | {{РОМ}}
 |-
 | [[1975]]
 | [[Хејки Вестеринен]]
 | {{ФИН}}
 |-
 | [[1976]]
 | [[Борис Спаски]]
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1977]]
 | [[Олег Романишин]]
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1978]]
 | [[Јан Шмејкал]]
 | {{ЧЕХ}}
 |-
 | [[1979]]
 | [[Тамаз Гиоргадзе]] 
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1980]]
 | [[Рејмонд Кин]]
 | {{АНГ}}
 |-
 | [[1981]]
 | [[Генадиј Кузмин]]
 | {{СССР}} 
 |-
 | [[1982]]
 | [[Властимил Хорт]]
 | {{ЧЕХ}}
 |-
 | [[1983]]
 | [[Јехуда Грунфелд]]
 | {{ИЗР}}
 |-
 | [[1984]]
 | [[Борис Спаски]]
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1985]]
 | [[Јури Разуваев]]
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1986]]
 | [[Золтан Рибли]]
 | {{УНГ}}
 |-
 | [[1987]]
 | [[Јури Балашов]]
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1988]]
 | [[Смбат Лпутјан]]
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1989]]
 | [[Ефим Гелер]] 
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1990]]
 | [[Александар Чернин]] 
 | {{СССР}}
 |-
 | [[1991]]
 | [[Игор Стол]] 
 | {{ЧЕХ}}
 |-
 | [[1992]]
 | [[Гари Каспаров]]
 | {{РУС}}
 |-
 | [[1993]]
 | [[Анатолиј Карпов]]
 | {{РУС}}
 |-
 | [[1994]]
 | [[Јерун Пикет]]
 | {{ХОЛ}}
 |-
 | [[1995]]
 | [[Владимир Крамник]] 
 | {{РУС}}
 |-
 | [[1996]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[1997]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[1998]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[1999]]
 | [[Петар Леко]]
 | {{УНГ}}
 |-
 | [[2000]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2001]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2002]]
 | Петар Леко
 | {{УНГ}}
 |-
 | [[2003]]
 | [[Виктор Бологан]]
 | {{МОЛ}}
 |-
 | [[2004]]
 | [[Вишванатан Ананд]]
 | {{ИНД}}
 |-
 | [[2005]]
 | [[Аркадиј Најдич]] 
 | {{ГЕР}}
 |-
 | [[2006]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2007]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2008]]
 | [[Петар Леко]] 
 | {{УНГ}}
 |-
 | [[2009]]
 | Владимир Крамник
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2010]]
 | [[Руслан Пономариов]]
 | {{УКР}}
 |-
 | [[2011]]
 | [[Владимир Крамник]]
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2012]]
 | Фабијано Каруана
 | {{ИТА}}
 |-
 | [[2013]]
 | [[Мајкл Адамс]]
 | {{АНГ}}
 |-
 | [[2014]]
 | Фабијано Каруана
 | {{ИТА}}
 |-
 | [[2015]]
 | [[Фабијано Каруана]]
 | {{САД}}
 |-
 | [[2016]]
 | [[Максим Вашје-Лаграв]]
 | {{ФРА}}
 |-
 | [[2017]]
 | [[Радослав Војташек]]
 | {{ПОЛ}}
 |-
 | [[2018]]
 | [[Јан Непомњашчи]]
 | {{РУС}}
 |-
 | [[2019]]
 | [[Ленјер Домингес Перес]]
 | {{САД}}
|}

== Надворешни врски ==
* [http://www.sparkassen-chess-meeting.de Sparkassen Chess Meeting] {{de}}
* Jan van Reek: [http://www.endgame.nl/dortmund.htm ''Шаховски турнир во Дортмунд''] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160818104559/http://www.endgame.nl/dortmund.htm |date=2016-08-18 }} {{en}}
* [http://www.teleschach.de/schachtage/home.htm TeleSchach: Dortmunder Schachtage seit 1973 (Berichte, Tabellen und Fotos)] {{de}}

[[Категорија:Шаховски турнири]]
[[Категорија:Шахот во 1973 година]]
[[Категорија:Спортот во Дортмунд]]