Сеизмички бран

Зафатнински и површински сеизмички бранови

Сеизмички бранови — бранови кои патуваат низ Земјата или низ некое еластично тело на пример,резултат од земјотреси, експлозии, и некои други процеси кои дејствуваат на телото. Сеизмичките бранови исто така континуирано постоеле на Земјата од постојано разбивање на океанските бранови (познат како микросеизми) и ветерот.Сеизмичките бранови ги проучувале сеизмологисти, и мереле се сеизмографи, кое го снима производството на енергија од сеизмометарот или геофон. За сеизмичко проучување на нафтените деривати, хидрофоните можат да дадат дополнителни информации. Пропагандната брзина на брановите зависи од густината и еластичноста од медиумот во кој продира. Брзината на брановите досигнува 3–8 км/s на Земјината кора. Земјотресите создаваат различни типови на бранови со различни брзини. Кога брановите ќе стасаат до сеизмичките опсерватории, нивното различно време на патување овозможува научниците да го лоцираат хипоцентарот. Во геофизиката, одбивањето на сеизмичките бранови се користи за истражување на внатрешноста на Земјата и лажни вибрации за истражување на површински структури.

Видови сеизмички барнови

Имаме два вида на сеизмички бранови,телесни бранови и поврсински бранови.Постојат и други типови сеизмички бранови но нивното значење е могу мало.

Просторни бранови

Просторните бранови патуваат низ внатрешноста на Земјата кој претставува полн простор.Нивното патување поминува низ слоевите со значително големо варирање на еластичните својства и густината.Ова варирање условно ја променува температурата како и составот на материјалот низ кој брановите се шират.На границите на различните средини брановите се одбиваат и прекршуваат по закони кои закони се идентични со законите за шитење на сончевите зраци.

П-бранови

П-брановите (таканаречени надолжни бранови) се бранови кои се шират така што ширењето на честичките на бранот во просторот осцилираат кога бранот почнува да се шири.Кога би го запреле времето ќе видиме дека во еден дел од просторот имаме компресија(збивање) а во друг дилатација(истиснување)Овие бранови можат да се шират во сите средини освен во вакуум. Во воздухот П-брановите се шират како акѕстични и патуваат со иста брзина како и звукот.Типичните бранови се лонгитудонални бранови со брзина со оклку 330км/с во воздух,140км/с во вода и повеќе од 5000км/с во гранулат.Поради недостасување на амплитуда п-брановите имаат помало продирачко својство од другите видови на таласи.

С-бранови

С-бранови (таканаречени секундарни или С-бранви) се бранови кои се шират така што честичките од средината се нормални на правецот на ширењето на бранот.Во случај на хотизонтално поставување на бранот(или СХ бранови)земјата се поместува на изменично на една страна,па на друга страна.Транверзалните таласи можат да се простираат само низ цврста средина а додека флуидите (гасовите и течностите)не се простираат.Брзината на С-брановите е околу 60% побрзи од П-брановите во некоја средина.Отаму потекнува и нзаивот сеизмички бранови во сеизмолошките станици познати како примарни бранови.С-брановите имаат поголема амплитуда од П-брановите па затоа имаат и поголемо продирачка моќ.

Површински бранови

Површинските бранови се бранови кои се простираат на ист начин како оние бранови кои се простираат во вода.Се простираат во највисоките делови од Земјината кора и патуваат многу побрзо од телесните бранови.Поради нивната ниска честота,вториот период и високата амплитуда,тие можат да бидат најдиструктивниот тип на сеизмички бранови.Постојат два вида на површински бранови и тоа:Рејлијеви брановииЛевеови бранови.Теоретски површинските бранови можеме да ги описиме како систем на основини и споредни бранови.

Рејлијеви бранови

Рејлијевите бранови исто така се нарекуваат завиткана ролна.Се површински бранови кои патуваат како повторување на движењето соодветно на површинските бранови.Постоењето на овие бранови било откриено од Џон Вилиијам Струт во 1885 година.Тие се побавни од телесните бранови,приближно 90% од брзината на С-брановите со типично едноставен еластичен зафат.Рејлејевиот бран конечно бил потврден во очигледно за време на земјотрес во отворен простор каде што се паркираат многу автомобили коишто се поместуваат нагоре и надолу со брановите,соопштението доаѓа од сизмилошките најавувања кои се видливи двишења и можат да се точно претставени со човечко затреперување на очите.