Крсте Гермов: Разлика помеѓу преработките

**Крсте Гермов**
	Крсте Гермов
Роден	5 април 1868; Прилеп, Османлиска империја; (денес Македонија)
Починал	17 декември 1962; Скопје, Македонија, СФР Југославија;
Почивалиште	Стари градски гробишта - Прилеп
Познат	војвода на ТМОРО
Роднини	Марин Бабиќ - внук

Интерактивен преглед на историјата

[проверена преработка]

← Постаро уредување

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Последна преработка од 04:46, 17 април 2024

Крсте Гермов познат како Шакир^[1] (5 април 1868, Прилеп - 17 декември 1962, Скопје) — македонски револуционер, мариовски војвода, учесник во македонското револуционерно движење, член на Македонската револуционерна организација. После втората светска војна учествува во раководењето на Народна република Македонија.

Животопис

Гермов е роден во 1868 година во Прилеп. Работeл како кројач. Во 1901 година влегол во ТМОРО,^[2] а откако во 1902 година го убил шпионот кој ја предал четата на Методи Патчев во Кадино Село, Крсте Гермов заминал во илегала, и се вклучил во четата на Петар Ацев.^[2] До Илинденското востание и за време на востанието, Гермов бил секретар на мариовската чета, која била раководена од војводата Толе Паша, а кон крајот на 1903 година, по смртта на Толе Паша, го заменил и станал реонски војвода во Мариово.^[2]

За време на Илинденското востание учествувал во повеќе борби против турскиот аскер, а по востанието против турскиот аскер и башибозук, исто така и српски и грчки чети.

Пролетта на 1904 година бил во придружба на Ѓорче Петров, а потоа бил заедно со војводата Никола Каранџулов. 1906 година бил уапсен од страна на турската власт и бил осуден на доживотен затвор. Одлежал две години на робија,^[2] а потоа бил амнестиран од Младотурците во 1908 година. Васил Балевски за Шаќир вели:

„

Крсте Гермов (Шаќир) беше многу способен војвода. Тој беше со образование, голем шегобиец и раскажувач на приказни и мајтапи. Тој сите кладенчиња во областа ги направил чешми и го беше крстил секое Шаќирова чешма. Тој имаше неколку псевдоними, како Шаќир, Аргир и други^[3]

“

„

Прекарот Шаќир го добил по некој турски разбојник, бидејќи на турските порти во Варошко Маало во Прилеп им цртал крстови да објави дека градот е рисјански. Затоа Турците го нарекле Шаќир, по разбојникот. Имал шест прекари. Бил прв соработник на Ѓорче Петров, а на војводата Толе од Мариово му бил секретар. Непомирливиот дух за правда го терал да организира акции против насилниците врз христијанското население, а имал своја чета во Мариовско. Бил соработник на војводата Петре Ацев. По атентатот на пријателот од Прилеп, Ѓорче Петров во Софија, отишол во бугарската престолнина, посветувајќи се на поддршка на студенти со национални идеи^[4]

“

По востанието

Во 1910 година во разоружувачката акција од страна на турската власт бил подложен на мачење, потоа заминал за Софија, каде отворил свое кафе, па работел и како кондуктер во Дирекцијата на трамваите.

Учествувла во Балканските војни, во македонскиот доброволен одред (Македонско-одринско ополчение). Добил орден За храброст IV ред ^[5]. По војната живеел во Софија.

Соработувал со списанието Македонски вести (Софија 1935-36) уредувано од Ангел Динев.

Втора светска војна

По капитулацијата на Бугарија во септември 1944 година, потписник е на Апелот до Македонците во Бугарија заедно со други видни револуционери и дејци како: Павел Шатев, Туше Делииванов, Петар Шанданов, Михаил Герџиков и др.^[6]

Се вратил во Асномска Македонија, бил избран за народен пратеник од Прилепско во Народното собрание на Македонија.

На 1 септември 1946 година во Скопје ја отворил Првата седница на Македонското народно собрание токму како Шаќир Војвода, како највозрасен народен пратеник. Починал во Скопје на 17 декември 1962, а бил погребан со високи почести во родниот град - Прилеп. Пред својата смрт војводата во разговор со Лазар Колишевски во 1961 година истакнал:

„

..Дојдов да ти кажам уште една работа: сите пишувате, и порано пишуваа, внатрешни, надворешни, врховисти, централисти и слично - е, па додов да ти кажам дека на Дворот (Дворецот во Софија) влегувавме сите: едни низ главната врата, други низ малата врата, некои низ капиџик, некои низ прозорец, некои преку таван, а некои богами и преку баџа! Туку да знаеш, сите влегуваа... [Трите точки се ставени од Д. Кљакиќ] освен еден човек... Таму не влезе само Гоце Делчев... ^[7]

“

Извори

↑ Псевдонимите на ВМРО, Ангел и Христо Узунови, Серија, „Архивата на Ангел Узунов“, Државен Архив на Република Македонија, Скопје, 2015, стр. 67
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959
↑ „Спомени на двама четници на ВМОРО 1904-1908“, „Акшеана 2007“, София, 2008 г., стр.65
↑ „Сеќавања на неговата ќерка Нада Гермова-Бабиќ“. Архивирано од изворникот на 2021-08-09. Посетено на 2007-07-22.
↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 176.
↑ Динев, Ангел (1983). Одбрани Дела во три книги - Втора книга. Скопје: Култура - Скопје. стр. 333–337.
↑ Кљакиќ, Драган. Времето на Колишевски. Скопје, 1994, стр. 182.

Надворешни врски

Кратка биографија на Шакир војвода

[1] Псевдонимите на ВМРО, Ангел и Христо Узунови, Серија, „Архивата на Ангел Узунов“, Државен Архив на Република Македонија, Скопје, 2015, стр. 67

[ReferenceA-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959

[3] „Спомени на двама четници на ВМОРО 1904-1908“, „Акшеана 2007“, София, 2008 г., стр.65

[4] „Сеќавања на неговата ќерка Нада Гермова-Бабиќ“. Архивирано од изворникот на 2021-08-09. Посетено на 2007-07-22.

[5] „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 176.

[6] Динев, Ангел (1983). Одбрани Дела во три книги - Втора книга. Скопје: Култура - Скопје. стр. 333–337.

[7] Кљакиќ, Драган. Времето на Колишевски. Скопје, 1994, стр. 182.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Ред 2: / Ред 2: @@
 | име             = Крсте Гермов
 | портрет         = KrstoGermov.jpg
-| px              = 150п
+| px              =
 | опис            =
 | родено-име      =
-| роден-дата      = {{роден на|||1868}}
+| роден-дата      = {{роден на|5|април|1868}}
-| роден-место     = {{роден во|Прилеп}}, {{роден во|Македонија|Отоманска Империја}}
+| роден-место     = {{роден во|Прилеп}}, [[Османлиска империја]]<br> (денес {{роден во|Македонија}})
 | починал-дата    = {{починал на|17|декември|1962}}
-| починал-место   = {{починал во|Скопје|Македонија}}
+| починал-место   = {{починал во|Скопје|Македонија}}, [[СФР Југославија]]
 | починал-причина =
 | познат          =  војвода на [[ТМОРО]]
@@ Ред 15: / Ред 15: @@
 | родители        =
 | деца            =
+|почивалиште=Стари градски гробишта - Прилеп|роднини=[[Марин Бабиќ]] - внук}}
-}}
-'''Крсте Гермов''' познат како '''Шаќир војвода''' ({{роден на|||1868}}, {{роден во|Прилеп}} - {{починал на|17|декември|1962}}, {{починал во|Скопје}}) — македонски револуционер, мариовски војвода, учесник во македонското револуционерно движење, член на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]]. После втората светска војна учествува во раководењето на [[Народна Република Македонија|Народна република Македонија]].
+'''Крсте Гермов''' познат како '''Шакир'''<ref>Псевдонимите на ВМРО, Ангел и Христо Узунови, Серија, „Архивата на Ангел Узунов“, Државен Архив на Република Македонија, Скопје, 2015, стр. 67</ref> ({{роден на|5|април|1868}}, {{роден во|Прилеп}} - {{починал на|17|декември|1962}}, {{починал во|Скопје}}) — македонски револуционер, мариовски војвода, учесник во македонското револуционерно движење, член на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]]. После втората светска војна учествува во раководењето на [[Народна Република Македонија|Народна република Македонија]].
-== Биографија ==
+== Животопис ==
-[[Податотека:Sl. 1Vlado Baboski i Sakir vojvoda vo Mariovo.JPG|250px|мини|десно|Владо Бабовски (лево) и Шаќир војвода (го чита писмото) во Мариово]]
+[[Податотека:Sl. 1Vlado Baboski i Sakir vojvoda vo Mariovo.JPG|мини|лево|Трајко Зојката (лево), Коста Костурчето (во средината) и Шаќир војвода (десно, чита писмо)]]
-Гермов е роден во 1868 година во [[Прилеп]]. Работeл како [[кројач]]. Во [[1901]] година влегол во [[ТМОРО]],<ref>Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959</ref> а откако во 1902 година го убил шпионот кој ја предал четата на [[Методија Патче|Методи Патчев]] во [[Кадино Село]], Крсте Гермов заминал во илегала, и се вклучил  во четата на [[Петар Ацев]].<ref>Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959</ref> До Илинденското востание и за време на востанието, Гермов бил секретар на мариовската чета, која била раководена од војводата [[Толе Паша]], а кон крајот на 1903 година, по смртта на Толе Паша, го заменил и станал реонски војвода во [[Мариово]].<ref>Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959</ref>
+Гермов е роден во 1868 година во [[Прилеп]]. Работeл како [[кројач]]. Во [[1901]] година влегол во [[ТМОРО]],<ref name="ReferenceA">Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959</ref> а откако во 1902 година го убил шпионот кој ја предал четата на [[Методија Патче|Методи Патчев]] во [[Кадино Село]], Крсте Гермов заминал во илегала, и се вклучил  во четата на [[Петар Ацев]].<ref name="ReferenceA"/> До Илинденското востание и за време на востанието, Гермов бил секретар на мариовската чета, која била раководена од војводата [[Толе Паша]], а кон крајот на 1903 година, по смртта на Толе Паша, го заменил и станал реонски војвода во [[Мариово]].<ref name="ReferenceA"/>
 За време на [[Илинденското востание]] учествувал во повеќе борби против турскиот аскер, а по востанието против турскиот аскер и башибозук, исто така и српски и грчки чети.
-Пролетта на [[1904]] година бил во придружба на [[Ѓорче Петров]], а потоа бил заедно со војводата [[Никола Каранџулов]]. [[1906]] година бил уапсен од страна на турската власт и бил осуден на доживотен затвор. Одлежал две години на робија,<ref>Илинденски сведоштва, том I, дел II, ДАРМ Скопје 2016, стр. 959</ref> а потоа бил амнестиран од [[Младотурци]]те во [[1908]] година. Васил Балевски за Шаќир вели:
+Пролетта на [[1904]] година бил во придружба на [[Ѓорче Петров]], а потоа бил заедно со војводата [[Никола Каранџулов]]. [[1906]] година бил уапсен од страна на турската власт и бил осуден на доживотен затвор. Одлежал две години на робија,<ref name="ReferenceA"/> а потоа бил амнестиран од [[Младотурци]]те во [[1908]] година. Васил Балевски за Шаќир вели:
+[[Податотека:Shakir voivoda.JPG|ляво|мини|250п|Четата на Шаќир војвода]]
 {{Цитатник|''Крсте Гермов (Шаќир) беше многу способен војвода. Тој беше со образование, голем шегобиец и раскажувач на приказни и мајтапи. Тој сите кладенчиња во областа ги направил чешми и го беше крстил секое Шаќирова чешма. Тој имаше неколку псевдоними, како Шаќир, Аргир и други''<ref>„Спомени на двама четници на ВМОРО 1904-1908“, „Акшеана 2007“, София, 2008 г., стр.65</ref>}}
-{{Цитатник|''Прекарот Шаќир го добил по некој турски разбојник, бидејќи на турските порти во Варошко Маало во Прилеп им цртал крстови да објави дека градот е рисјански. Затоа Турците го нарекле Шаќир, по разбојникот. Имал шест прекари. Бил прв соработник на Ѓорче Петров, а на војводата Толе од Мариово му бил секретар. Непомирливиот дух за правда го терал да организира акции против насилниците врз христијанското население, а имал своја чета во Мариовско. Бил соработник на војводата Петре Ацев. По атентатот на пријателот од Прилеп, Ѓорче Петров во Софија, отишол во бугарската престолнина, посветувајќи се на поддршка на студенти со национални идеи''<ref>[http://www.dnevnik.com.mk/?itemID=983DE6521A0CE947A9053A2DEFF0D5B6&arc=1 Сеќавања на неговата ќерка Нада Гермова-Бабиќ]</ref>}}
+{{Цитатник|''Прекарот Шаќир го добил по некој турски разбојник, бидејќи на турските порти во Варошко Маало во Прилеп им цртал крстови да објави дека градот е рисјански. Затоа Турците го нарекле Шаќир, по разбојникот. Имал шест прекари. Бил прв соработник на Ѓорче Петров, а на војводата Толе од Мариово му бил секретар. Непомирливиот дух за правда го терал да организира акции против насилниците врз христијанското население, а имал своја чета во Мариовско. Бил соработник на војводата Петре Ацев. По атентатот на пријателот од Прилеп, Ѓорче Петров во Софија, отишол во бугарската престолнина, посветувајќи се на поддршка на студенти со национални идеи''<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dnevnik.com.mk/?itemID=983DE6521A0CE947A9053A2DEFF0D5B6&arc=1 |title=Сеќавања на неговата ќерка Нада Гермова-Бабиќ |accessdate=2007-07-22 |archive-date=2021-08-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210809075254/http://www.dnevnik.com.mk/?itemID=983DE6521A0CE947A9053A2DEFF0D5B6&arc=1 |url-status=dead }}</ref>}}
 == По востанието ==
-Во [[1910]] година во разоружителната акција од страна на турската власт бил подложен на мачење, потоа заминал за [[Софија]], каде отворил свое кафе, па работел и како кондуктер во Дирекцијата на трамваите.
+Во [[1910]] година во разоружувачката акција од страна на турската власт бил подложен на мачење, потоа заминал за [[Софија]], каде отворил свое кафе, па работел и како кондуктер во Дирекцијата на трамваите.
-[[Податотека:Shakir voivoda.JPG|ляво|мини|250п|Четата на Шаќир војвода]]
 Учествувла во [[Балканските војни]], во македонскиот доброволен одред ([[Македонско-одринско ополчение]]). Добил орден ''За храброст'' IV ред <ref>„Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 176.</ref>. По војната живеел во [[Софија]].
+Соработувал со списанието Македонски вести ([[Софија]] [[1935-36]]) уредувано од [[Ангел Динев]].
+== Втора светска војна ==
+[[Податотека:Appeal_to_the_Macedonians_in_Bulgaria_1944.jpg|лево|мини|Септември, 1944 година ''Апел до Македонците во Бугарија''. Еден од потписниците е и Крсто Гермов.]]
+[[Податотека:Панко Брашнаров на митинг во Велес.jpg|мини|десно|250п|[[Панко Брашнаров]] на митинг во ослободениот Велес, ноември 1944 г. Десно до него стои Крсто Ѓермов-Шаќир, а лево претседателот на Президиумот на АСНОМ, [[Методија Андонов-Ченто]].]]
+По капитулацијата на Бугарија во септември [[1944]] година, потписник е на ''[[s:Апел до Македонците во Бугарија во 1944|Апелот до Македонците во Бугарија]]'' заедно со други видни револуционери и дејци како: [[Павел Шатев]], [[Туше Делииванов]], [[Петар Шанданов]], [[Михаил Герџиков]] и др.<ref>{{Наведена книга|title=Одбрани Дела во три книги - Втора книга|last=Динев|first=Ангел|publisher=Култура - Скопје|year=1983|location=Скопје|pages=333-337}}</ref>
+Се вратил во Асномска Македонија, бил избран за народен пратеник од [[Прилепско]] во Народното собрание на [[Македонија]].[[Податотека:Sitting Rizo Rizov, Krastyo Germov Alexandar Martulkov Standing Dimitar Popevtimov, Anastas Mitrev, Panko Brashnarov, Pavel Shatev.jpg|мини|250п|Група стари македонски револуционери снимени во април 1948. Седат од лево на десно: [[Ризо Ризов]], Крсто Гермов, [[Алексо Мартулков|Александар Мартулков]]. Стојат од лево на десно: [[Димитар Поп Евтимов]], [[Анастас Митрев]], [[Панко Брашнаров]] и [[Павел Шатев]].]]
-Соработувал со списанието Македонски вести ([[Софија]] [[1935-36]]) уредувано од [[Ангел Динев]]. Се вратил во Асномска Македонија, бил избран за народен пратеник од [[Прилепско]] во Народното собрание на [[Македонија]].
 На 1 септември 1946 година во [[Скопје]] ја отворил Првата седница на Македонското народно собрание токму како ''Шаќир Војвода,'' како највозрасен народен пратеник. Починал во [[Скопје]] на [[17 декември]] [[1962]], а бил погребан со високи почести во родниот град - Прилеп. Пред својата смрт војводата во разговор со [[Лазар Колишевски]] во 1961 година истакнал:
@@ Ред 54: / Ред 63: @@
 [[Категорија:Македонски борци]]
 [[Категорија:Македонски војводи]]
-[[Категорија:Прилепчани]]
+[[Категорија:Луѓе од Прилеп]]
+[[Категорија:Македонски преселници во Софија]]
+[[Категорија:Борци против грчката вооружена пропаганда во Македонија]]