Прејди на содржината

Отпад од храна

Ова е избрана статија. Стиснете тука за повеќе информации.
Од Википедија — слободната енциклопедија
Овошје и зеленчук во корпа за отпадоци, фрлени нејадени
Храна што ја поврати критичарот за отпад од храна, Роб Гринфилд во Медисон, Висконсин, по дводневното пребардување низ контејнерите.[1]

Отпад од храна или губење на храна — храна којашто не се јаде. Причините за губење или фрлање на храна се многубројни и се јавуваат во целиот систем на исхранување, за време на производството, преработката, малопродажбата и потрошувачката. Глобалното губење на храна и отпад[2] изнесуваат помеѓу една третина[3] и една половина[4] од целата произведена храна. Во земјите со ниски примања најголема загуба се јавува за време на производството, додека во развиените земји многу храна — околу 100 кг по лице годишно — се губи во фазата на потрошувачка.[5]

Отпадот од храна е голем дел од влијанието на земјоделството врз климатските промени. Организацијата за храна и земјоделство процени во 2014 година дека изгубениот отпад од храна предизвикува глобални економски, еколошки и социјални трошоци од 2,6 трилиони долари годишно и е одговорен за 8% од глобалните емисии на стакленички гасови.[6] Покрај тоа, отпадот од храна што не се ракува или обновува правилно, односно преку компостирање, може да има многу негативни еколошки последици. На пример, депонискиот гас од анаеробно варење на органска материја е главен извор на метан во стаклена градина, а фосфорот што не се повраќа во отпадот од храна, доведува до понатамошно ископување на фосфат. Покрај тоа, намалувањето на отпадот од храна во сите делови на системот за храна е важен дел од намалувањето на влијанието на земјоделството врз животната средина, преку намалување на вкупната количина на вода, земја и други ресурси потребни за да се нахрани глобалната заедница.

Меѓународната заедница го идентификуваше намалувањето на отпадот од храна како важен дел од развојот на одржлива економија со Цел 12 за одржлив развој со која се бара „Преполовување на глобалниот отпад од храна по глава на жител“.[7] Покрај тоа, стратегиите за ублажување на климатските промени имаат видливо намалување на отпадот од храна; на пример, Проектот „Повлекување“ опишува намалување на отпадот од храна како еден од поефикасните начини за намалување на интензитетот на јаглерод.[8]

Дефиниција

[уреди | уреди извор]

Отпад од храна може да се појави во која било фаза од синџирот на снабдување со храна - производство, преработка, малопродажба и потрошувачка.[9] Прецизните дефиниции се спорни, честопати дефинирани на ситуациона основа (како што е генерално случај со дефинициите за отпад).[10][11] Професионалните тела, вклучително и меѓународните организации, државните влади и секретаријатите можат да ги користат нивните сопствени дефиниции.[12]:1

Меѓу другото, во што се состои отпадот од храна,[13] како се произведува,[14] и од каде или од што се отфрла или се создава. Дефинициите исто така варираат затоа што одредени групи не го сметаат отпадот од храна за отпаден материјал, поради неговата примена.[12]:2[15] Некои дефиниции за тоа од што се состои отпадот од храна се засноваат на други дефиниции за отпад (на пр. Земјоделски отпад) и кои материјали не ги исполнуваат нивните дефиниции.[16]

Обединети нации

[уреди | уреди извор]

Според иницијативата на ООН „Зачувај храна“, ОХА (Организација за храна и земјоделство), ПЖСОН (Програма за животната средина на Обединетите нации) и засегнатите страни се согласија на следната дефиниција за губење храна и отпад:[17]

  • Губење на храна е намалување на количината или квалитетот на храната. Губењето храна во сегментите за производство и дистрибуција на синџирот на снабдување со храна главно е функција на системот за производство и снабдување со храна или неговата институционална и правна рамка.
  • Отпад од храна (што е компонента на загуба на храна) е секое отстранување на храна од синџирот на снабдување со храна што или во одреден момент беше погодно за консумирање од страна на луѓето, или кое е расипано или е со поминат рок, главно предизвикано од економско однесување, лошо управување со залихите или занемарување

Важните компоненти на оваа дефиниција вклучуваат:[18]

  • Отпадот од храна е дел од загубата на храна, но разликата помеѓу двете не е јасно дефинирана
  • Храната пренасочена кон непрехранбени ланци (вклучувајќи храна за животни, компост или враќање во биоенергија) се смета како загуба или отпад на храна.
  • Растенијата и животните произведени за храна содржат „непрехранбени делови“ кои не се вклучени во „губење на храна и отпад“ (овие делови што не се јадат понекогаш се нарекуваат „неизбежен отпад од храна“)[19]

Европска Унија

[уреди | уреди извор]

Во Европската Унија, отпадот од храна беше дефиниран како „секоја храна, сурова или зготвена храна, што се отфрла или е наменета или треба да се исфрли“ од 1975 година до 2000 година кога старата директива беше укината со Директивата 2008/98/ЕЗ нема специфична дефиниција за отпад од храна.[20][21] Директивата, 75/442/ЕЕЗ, што ја содржи оваа дефиниција е изменета во 1991 година (91/156) со додавање на „категории отпад“ (Анекс I) и изоставување на какво било упатување на националното законодавство.[22]

САД

[уреди | уреди извор]
Алтернатива за отпад од храна.

Агенцијата за заштита на животната средина на Соединетите Држави дефинира отпад од храна за Соединетите Држави како што се „неизедена храна и отпад од подготовка на храна од резиденции и трговски објекти, како што се продавници, ресторани и штандови за производство, институционални кафетерии и кујни и индустриски извори како ручеци за вработените“.[14] Државите остануваат слободни да го дефинираат отпадот од храна поинаку за нивните цели,[15][23] иако многумина не одлучуваат да го сторат тоа.[16] Според Советот за одбрана на природните ресурси, Американците фрлаат до 40% храна што е безбедна за јадење.[24]

Други дефиниции

[уреди | уреди извор]

Дефинициите од ООН и ЕУ се најдоа под критика за вклучување на храна што оди во продуктивна употреба без храна во нивните дефиниции за отпад од храна.[9] Според авторите на една студија, ова има недостатоци од две причини: „Прво, ако обновената храна се користи како влез, како што се добиточна храна, ѓубриво или биомаса за производство на излез, тогаш по дефиниција не се троши залудно. Сепак, може да има економски загуби ако трошоците за обновена храна се повисоки од просечните трошоци за влезните средства во алтернативната употреба, без храна. Второ, дефиницијата создава практични проблеми за мерење на отпадот од храна, бидејќи мерењето бара следење на загубата на храна во секоја фаза од синџирот на снабдување и неговиот дел што се влева во употреба на храна без храна. Авторите на студијата тврдат дека само храна што завршува на депонии треба да се смета како отпад од храна

Извори

[уреди | уреди извор]
Причини за фрлање храна

Производство

[уреди | уреди извор]

Во САД, отпадот од храна може да се појави во повеќето фази од прехранбената индустрија и во значителни количини.[25] Во егзистенцијалното земјоделство, количините отпад од храна се непознати, но веројатно ќе бидат незначителни за споредба, поради ограничените фази во кои може да се појави отпад и со оглед на тоа што храната се одгледува за предвидена потреба, наспроти побарувачката на глобалниот пазар.[26][27] Како и да е, загубите на фармите во складиштата во земјите во развој, особено во африканските земји, можат да бидат високи, иако за точната природа на ваквите загуби сè уште се дискутира.[28]

Во прехранбената индустрија на САД, чие снабдување со храна е најразновидно и најобилно од која било земја во светот, отпадот се јавува од почетокот на ланецот за производство на храна.[29] Од садењето, земјоделските култури можат да бидат подложени на гнезда на штетници и тешки временски услови,[30][31] што предизвикуваат загуби пред бербата.[32] Бидејќи природните сили (на пр. температурата и врнежите) остануваат примарни двигатели на растот на земјоделските култури, загубите од нив може да ги доживеат сите форми на надворешно земјоделство.[33] Во просек, фармите во Соединетите Држави губат до 2,721,554,220 килограми земјоделски култури секоја година поради овие непредвидливи услови.[34]

Употребата на машини при бербата може да предизвика отпад, бидејќи жетварите може да не можат да разликуваат зрели и незрели култури или да соберат само дел од земјоделските култури.[35] Економските фактори, како што се регулативите и стандардите за квалитет и изглед,[36] исто така предизвикуваат отпад од храна; земјоделците често берат селективно, претпочитајќи да оставаат земјоделски култури, да не бидат по стандарди, на полето (каде што може да се користат како ѓубриво или храна за животни), бидејќи во спротивно ќе бидат отфрлени подоцна.[37] Овој метод за отстранување на непожелните производи од собирање на берба, места за дистрибуција и продавници за храна се нарекува Кулинг.[38] Меѓутоа, обично кога се прави мелење во фазите на производство, преработка на храна, малопродажба и потрошувачка, тоа е да се отстранат производите со чуден или несовршен изглед, наместо да се произведуваат расипани или небезбедни за јадење.[5] Во урбаните области, овошјето и јаткастите дрвја честопати не се собираат бидејќи луѓето или не сфаќаат дека овошјето е за јадење или стравуваат дека е загадено, и покрај истражувањата што покажуваат дека урбаното овошје е безбедно да се консумира.[39]

Преработка на храна

[уреди | уреди извор]

Отпадот од храна продолжува во фазата по бербата, но количините на загуба по бербата се релативно непознати и тешко е да се проценат.[40]:1 Без оглед, разновидноста на факторите што придонесуваат за губење на храна, и биолошки/еколошки и социо-економски, ќе ја ограничи корисноста и сигурноста на општите бројки.[40]:1,7–8 Во складиштето, значителни квантитативни загуби може да се припишат на штетници и микроорганизми.[се бара извор] Ова е посебен проблем за земјите што доживуваат комбинација на топлина (околу 30 °C) и амбиентална влажност (помеѓу 70% и 90%), бидејќи таквите услови поттикнуваат репродукција на штетници од инсекти и микроорганизми.[41] Загубите во хранливата вредност, енергетската вредност и јадење на земјоделските култури, од екстремни температури, влага или дејство на микроорганизми,[42] исто така претставуваат отпад од храна.[43] Понатамошните загуби се генерираат при ракување со храна и со намалување на тежината или волуменот.[44]

Дел од отпадот од храна произведен со преработка може да биде тешко да се намали без да влијае на квалитетот на готовиот производ.[12]:3 Прописите за безбедност на храната се способни да тврдат храна што е во спротивност со стандардите пред да стасаат на пазарите.[45] Иако ова може да се коси со напорите за повторна употреба на отпадот од храна (како на пример во добиточната храна),[46] воспоставени се прописи за безбедност за да се обезбеди здравјето на потрошувачот; тие се од витално значење, особено во преработката на прехранбени производи од животинско потекло (на пр. месо и млечни производи), бидејќи контаминираните производи од овие извори можат да доведат до и се поврзани со микробиолошки и хемиски опасности.[47][48]

Трговија на мало

[уреди | уреди извор]
Отфрлени ѓевреци

Пакувањето ја штити храната од оштетување при нејзиниот транспорт од фарми и фабрики преку магацини до малопродажба, како и зачувување на нејзината свежина по пристигнувањето.[49] Иако избегнува значителен отпад од храна,[50][51] амбалажата може да ги загрози напорите за намалување на отпадот од храна на други начини, како на пример со загадување на отпадот што може да се користи за добиточна храна.[52]

Во 2013 година, непрофитниот совет за одбрана на природните ресурси (СОПР) изврши истражување според кое сугерира дека водечката причина за отпад на храна во Америка се должи на неизвесноста во врска со датумите на истекување на храната, како што е конфузијата во дешифрирањето најдобро пред, продажба или употреба - до датум.[53] Се придружија на законот Харвард, СОПР произведе студија наречена Игра со состаноци: Како збунувачките ознаки за датумот на храна доведуваат до отпад од храна во Америка.[54] Оваа студија со седиште во Соединетите држави ги разгледа испреплетените закони што доведуваат до тоа етикетирањето да заврши нејасно и непостојано.[55] Оваа несигурност доведува до потрошувачи да фрлаат храна, најчесто затоа што сметаат дека храната може да биде небезбедна или погрешно го разбираат обележувањето на храната целосно. Недостаток на регулатива за етикетирање може да резултира со отстранување на големи количини храна од пазарот во целина.

Продавниците за малопродажба фрлаат големи количини храна. Обично, ова се состои од предмети што го достигнале најдобро пред, продај до, користи до; датуми на продажба или на употреба. Храната што го поминала најдоброто пред, и датумот на продажба, па дури и одредена храна што го поминала датумот на употреба, сè уште може да се јаде за време на отстранувањето, но продавниците имаат многу различни политики за справување со вишокот храна. Некои продавници вложуваат напори да спречат пристап до сиромашни или бездомници, додека други работат со добротворни организации за дистрибуција на храна. Трговија на мало, исто така, придонесува за отпад како резултат на нивните договори со добавувачите. Недостаток на набавка на договорени количини ги прави земјоделците или преработувачите должни да им бидат откажани договорите. Како последица на тоа, тие планираат да произведат повеќе од реално потребното за исполнување на договорот, за да имаат маргина на грешка. Вишокот производство честопати едноставно се отстранува.[56]

Трговците на мало обично имаат строги козметички стандарди за производство, и ако овошјето или зеленчукот се малку деформирани или се површно оштетени, тие често не се ставаат на полица. Во Соединетите Држави, околу 3,000,000 тони производ се троши секоја година заради нејзиниот изглед.[57] МЗСД (Министерството за земјоделство на Соединетите држави) објавува упатства што се користат како основна проценка од дистрибутери на производи, продавници за храна, ресторани и други потрошувачи со цел да се оцени квалитетот на храната.[58] Овие упатства и начинот на оценување се лесно достапни на нивното мрежно место. На пример, јаболката се оценуваат според нивната големина, боја, остатоци од восок, цврстина и изглед на кожата. Ако јаболката е рангирана високо во овие категории и не покажува скоро никакви површни дефекти, тие се оценети како „US extra fancy“ или „американски фенси“, ова се типични рејтинзи што ги бараат продавниците за храна кога ги купуваат своите производи.[59] Секоја јаболка со неоптимално ниво на изглед се рангирани како „американски број 1“ или „комунална услуга“ и обично не се купуваат за малопродажба, како што препорачуваат изворите на маркетинг, и покрај тоа што се безбедни и јадат.[60]

Рибната индустрија троши значителни количини храна: околу 40-60% од рибите уловени во Европа се отфрлаат како погрешна големина или погрешен вид. Ова доаѓа на околу 2,3 милиони тони годишно во Северниот Атлантик и Северното Море.[56]

Потрошувачка

[уреди | уреди извор]

Потрошувачите се директно и индиректно одговорни за губење многу храна, благодарение на кои голем дел би може да се избегне доколку тие би биле подготвени да прифатат неоптимална храна (НХ) што отстапува според сетилните одлики (чудни форми, дисколоратури) или има датум на кој може да се претстави најдобро тоа се приближува или поминало, но сепак е сосема добро да се јаде.[61]

Степен

[уреди | уреди извор]
Инфографик за отпад од храна произведен од „Храна Следна Генерација“, 2010 година

Глобален обем

[уреди | уреди извор]

Студијата на ШИХБ (Шведскиот Институт за Храна и Биотехнологија) во 2011 година ја процени вкупната загуба на храна и отпадот на глобално ниво на околу една третина од изедените делови на храна произведена за човечка исхрана, во износ од околу 1,3 милиони тони годишно.[5]:4 Како што покажува следната табела, индустријализираните и земјите во развој значително се разликуваат. Во земјите во развој се проценува дека 400-500 калории на ден ќе трошат на човек, додека во развиените земји се трошат 1.500 калории на ден по лице.[62] Во првиот случај, повеќе од 40% од загубите се јавуваат во фазите по бербата и обработката, додека во вторите, повеќе од 40% од загубите се јавуваат на ниво на малопродажба и потрошувач. Вкупниот отпад од храна од страна на потрошувачите во индустриски развиените земји (220 милиони тони) е скоро еднакво на целото производство на храна во потсахарска Африка (230 милиони тони).

Губење на храна и отпад по лице годишно [5] :5 Вкупно За време на производството и малопродажните фази Од страна на потрошувачите
Европа 280кг 190кг 90кг
Северна Америка и Океанија 295кг 185кг 110кг
Индустријализирана Азија 240кг 160кг 80кг
Потсахарска Африка 160кг 155кг 5кг
Северна Африка, Западна и Средна Азија 215кг 150кг 35кг
Јужна и Југоисточна Азија 125кг 110кг 15кг
Латинска Америка 225кг 200кг 25кг

Извештајот од британската институција за машински инженери (ИМЕ) за 2013 година исто така проценува дека 30-50% од целата произведена храна останува неизедена.[63]

Поединечни земји

[уреди | уреди извор]

Австралија

[уреди | уреди извор]

Секоја година во Нов Јужен Велс, повеќе од 25 милиони оброци се доставуваат од добротворната организација ОзБерба од храна што инаку би се потрошила залудно.[64] Секоја година, австралиската економија губи 20$ милијарди отпад од храна. Ова има круцијално влијание врз животната средина преку губење ресурси што се користат за производство, производство, пакување и дистрибуција на таа храна.[65]

Покрај тоа, се проценува дека 7,6 милиони тони CO2 се генерираат од депонираната храна во депониите. Тоа е исто така причина за мирис, измивање и потенцијално создавање на болести. Во март 2019 година, австралиското Министерство за животна средина ги сподели клучните откритија на австралиското национално ниво на основата на отпадот од храна, што ќе го олесни следењето на напредокот кон нивната цел да го преполови австралискиот отпад од храна до 2030 година.[66]

Австралиската влада презеде многу иницијативи со цел да се помогне во остварувањето на оваа цел. Всушност, тие финансираа 1,2$ милиони во организации кои инвестираат во системи за обновлива енергија за складирање и транспорт на храна. Тие исто така финансираа повеќе од 10 милиони долари за истражување за намалување на отпадот од храна. Локалните власти, исто така, спроведоа програми како што се информативни сесии за складирање храна и компостирање, пренасочување на отпадот од рестораните и кафулињата од депониите во заеднички капацитети за рециклирање и донирање храна за организации што инаку би се потрошиле залудно.

Канада

[уреди | уреди извор]

Во Канада, 58% од целата храна се фрла, што е 35,5 милиони тони храна годишно.[67] Вредноста на оваа изгубена храна е еквивалентна на 21$ милијарди. Таквите количини храна би биле доволни за да се хранат сите Канаѓани за пет месеци. Се проценува дека околу една третина од овој отпад може да се поштеди и да се испрати на оние кои имаат потреба. Постојат многу фактори кои придонесуваат за таков голем отпад. Само производството и преработката на храна носи трошоци од 21$ милијарди или 4,82 милиони тони. По домаќинство, се проценува дека 1.766$ се изгубени во загуба на храна и отпад. Владата на Канада идентификува три главни фактори што придонесуваат за отпад во домаќинствата: (1) купување премногу храна и не јадење пред да се расипе, (2) неправилно функционирање или лошо дизајнирано пакување што не ги спречува стапките на расипување или контаминацијата и (3) неправилно отстранување храна - користејќи корпи за отпадоци наместо оние наменети за органски отпад.

Канада, Мексико и Соединетите држави работат заедно во рамките на Комисијата за животната средина со цел да се справи со сериозниот проблем на отпад од храна во Северна Америка.[68]

Канада конкретно работи на следниве начини за намалување на отпадот од храна:

  • Канада вети дека ќе се консултира за стратегиите во Стратегијата за краткотрајни загадувачи на климата за да се намали отпадот од храна што може да се избегне во земјата. Ова ќе помогне да се намалат емисиите на метан од канадските депонии.
  • Владата спроведе прехранбена полиса за Канада Архивирано на 29 септември 2020 г., што е движење кон поодржлив систем на храна.
  • Во февруари 2019 година, владата обедини неколку експерти од различни сектори за да споделат идеи и да разговараат за можностите за мерење и намалување на загубата на храна и отпадот низ синџирот на снабдување со храна.

Данска

[уреди | уреди извор]

Според Министерството за животна средина (Данска), над 700,000 тони годишно се трошат на храна во Данска низ целиот синџир на производство на храна, од фарма до виљушка.[69] Заради работата на активистката Селина Јуул, движење „Стоп за губење храна“, Данска постигна национално намалување на отпадот од храна за 25% за 5 години (2010–2015).[70][71][71][72][73][74]

Франција

[уреди | уреди извор]
Остатоци од храна

Во Франција, се произведуваат приближно 1,3-1,9 милиони тони отпад од храна годишно, или помеѓу 20 и 30 килограми годишно.[75] Од 10 милиони тони храна што е изгубена или потрошена во земјата, 7,1 милиони тони храна потрошена во земјата, само 11% доаѓаат од супермаркетите.[76] Не само што ова ги чини Французите 16€ милијарди годишно, туку исто така шокантно е и негативното влијание врз животната средина. Во Франција, отпадот од храна емитува 15,3 милиони тони CO2, што претставува 3% од вкупната емисија на CO2 во земјата.[77] Како одговор на ова прашање, Франција стана првата земја во светот што донесе едногласно законодавство со кое се забранува супермаркетите да фрлаат или уништуваат непродадена храна. Наместо тоа, супермаркетите се очекува да донираат ваква храна во добротворни организации и банки за храна.[78] Покрај донирање храна, многу бизниси тврдат дека спречуваат отпад од храна со продажба на производи кои се при крај со рокот, по намалени цени. Националниот пакт против отпад од храна во Франција претстави единаесет мерки за да се постигне намалување на отпадот од храна за половина до 2025 година.[79]

Унгарија

[уреди | уреди извор]

Според истражувањето на Националната канцеларија за безбедност на синџирот на храна, просечен унгарски потрошувач генерира 68кг отпад од храна годишно. 49% од оваа сума би можело да се избегне.[80]

Холандија

[уреди | уреди извор]

Според публикацијата на Универзитетот Вагенинген и Извештај вели дека се проценува дека во Холандија се губи или фрла помеѓу 30% и 50% од целата произведена храна. Вкупно, луѓето во Холандија трошат најмалку 9,5 милиони тони храна годишно, во вредност од најмалку 4,4€ милијарди.[81]

Сингапур

[уреди | уреди извор]

Во Сингапур се 788,600 tonnes (776,100 long tons; 869,300 short tons) храна во 2014 година.[82] Од нив, 101,400 tonnes (99,800 long tons; 111,800 short tons) беа рециклирани.[83] Бидејќи Сингапур има ограничена земјоделска способност, земјата потроши околу 10,6$ милијарди за увоз на храна во 2014 година. 1,4$ милијарда од нив завршуваат залудно потрошени или 13%.[84]

Обединето Кралство

[уреди | уреди извор]

Во Велика Британија, годишно се фрлаат 6,700,000 tonnes (6,600,000 long tons; 7,400,000 short tons) храна (купена и јадење што се фрла) што чини 11,141,510€ секоја година. Ова претставува трошоци од 273€ до 434€ годишно по домаќинство.[85]

Соединети Држави

[уреди | уреди извор]

Проценките на отпадот од храна во САД се движат од 35 милиони тони до 103 милиони тони.[9] Во студијата направена од „Нешнл географик“ во 2014 година, Елизабет Ројт посочи повеќе од 30% храна во САД, проценета на 162$ милијарди годишно, не се јаде.[86] Универзитетот во Аризона спроведе студија во 2004 година, која посочи дека од 14% до 15% од храна за јадење во САД е недопрена или неотворена, во износ од 43$ милијарди, отфрлена, но јадлива храна.[87] Во 2010 година, Министерството за земјоделство на Соединетите држави излезе со проценки од Службата за економски истражувања според која отпадот од храна во САД се приближува на еквивалент на 141 трилиони калории.[88]

Влијание врз животната средина

[уреди | уреди извор]

Според Организацијата за храна и земјоделство (ОХЗ), отпадот од храна е одговорен за 8% од светските емисии на стакленички гасови.[89] ОХЗ заклучува дека скоро 30% од целото расположливо земјоделско земјиште во светот - 1,4 милијарди хектари - се користи за произведена, но неизедена храна. Глобалниот отпечаток на сини води на отпад од храна е 250км3, а тоа е количината на вода што тече годишно низ Волга или 3 пати поголема од Женевското езеро.[90]

Намалување

[уреди | уреди извор]

Одговорот на проблемот со отпад од храна на сите социјални нивоа е многу различен, вклучително и кампањи од советодавни и еколошки групи,[91] и концентрирано медиумско внимание на оваа тема.[85][92]

Маркетинг на потрошувачи

[уреди | уреди извор]

Еден начин за справување со отпадот од храна е да се намали неговото создавање. Потрошувачите можат да го намалат фрлањето на храна со добро планирање, избегнување на потенцијално расипни спонтани набавки и правилно складирање на храна (и исто така спречување на преголемо натрупување на расиплив фонд).[91] Се покажа дека широко распространетите образовни кампањи се ефикасен начин за намалување на отпадот од храна.[93]

Британската кампања наречена „Сакај храна, мрази отпад“ ја зголеми свеста за превентивните мерки за решавање на отпадот од храна за потрошувачите. Преку реклами, информации за складирање и подготовка на храна и едукација во продавници, Велика Британија забележа намалување на отпадот од храна во домаќинството за време од 5 години за 21%.[94]

Друго потенцијално решение е за „паметно пакување“ што би означило кога поточно се расипува храната отколку што се датумите на истекување, на пример со мастило чувствително на температура,[95] пластика што ја менува бојата кога е изложена на кислород,[96] или гелови кои промена на бојата со времето.[97]

Иницијатива во Куритиба, Бразил, наречена Камбио Верде, им овозможува на земјоделците да обезбедат вишок на производи (производи што инаку би ги отфрлиле поради прениските цени) на луѓето што носат стакло и метал во просториите за рециклирање (за да се поттикне натамошно намалување на отпадот).[98] Во Европа, мрежата на претприемачи на вишок храна (мрежа на ПВХ), координира мрежа на социјални бизниси и непрофитни иницијативи со цел ширење најдобри практики за зголемување на употребата на вишок храна и намалување на отпадот од храна.[99]

Колекција

[уреди | уреди извор]

Во областите каде што собирањето отпад е јавна функција, отпадот од храна обично се управува од истата владина организација како и другото собирање отпад. Повеќето отпадоци од храна се комбинираат со општ отпад на изворот. Одделни колекции, имаат предност што отпадот од храна може да се отстрани на начини што не се применуваат за другите отпадоци. Во Соединетите држави, компаниите наоѓаат поголема и подобра употреба за големи комерцијални генератори на отпад од храна и пијалаци.

Од крајот на 19 век до средината на 20 век, многу општини собирале отпад од храна одделно. Ова обично се дезинфицирало со парење и се давало за храна за свињи, или во приватни фарми или во општински свињи.[100]

Одделното собирање на фрлена храна покрај тротоарите сега се обновува во некои области. За да се намалат трошоците за собирање и да се подигне стапката на сегрегација на отпадот од храна, некои локални власти, особено во Европа, воведоа „алтернативни неделни збирки“ на биоразградлив отпад (вклучително, на пример, градинарски отпад), кои овозможуваат поширок спектар на материјали што можат да се рециклираат да се соберат по разумни трошоци и да се подобрат нивните стапки на наплата. Сепак, тие резултираат во двонеделно чекање пред да се собере отпадот. Критиката е дека особено за време на топлото време, отпадот од храна скапува и смрди и привлекува штетници. Дизајнот на контејнерот за отпад е од суштинско значење за да се направат реални ваквите операции. Собирањето на отпад од храна покрај работ на улицата се прави и во САД, на некој начин со комбинирање на остатоци од храна и дворен отпад заедно. Неколку држави во САД воведоа контејнери, кои не прифаќаат лисја, четки, гарнитури и слично на депониите. Собирањето остатоци од храна и дворниот отпад комбинирано потоа се рециклира и се компостира за повторна употреба.

Отстранување

[уреди | уреди извор]

Како алтернативи на депонијата, отпадот од храна може да се компостира за да се произведе почва и ѓубриво, да се хранат со животни или инсекти или да се користат за производство на енергија или гориво. Некои потрошени делови од овошје, исто така, можат да бидат биорафинирани, за да се извлечат корисни материи за индустријата (т.е. килибарна киселина од лушпи од портокал, ликопен од лушпи од домати).

Депонии и стакленички гасови

[уреди | уреди извор]

Фрлањето отпад од храна во депонија предизвикува мирис бидејќи се распаѓа, привлекува муви и штетници и има потенцијал да додаде биолошка побарувачка на кислород (БПО) на исцедокот. Директива за депонии и регулатива за отпад на Европската унија, како и регулативите во другите земји, наредува пренасочување на органски отпад далеку од отстранувањето на депонијата од овие причини. Почнувајќи од 2015 година, органскиот отпад од рестораните во Њујорк ќе биде забранет за депонии.[101]

Во земји како што се Соединетите Држави и Велика Британија, остатоците од храна сочинуваат околу 19% од отпадот закопан на депонии, каде што многу лесно се распаѓа и произведува метан, моќен гас на стаклена градина.[102]

Метанот, или CH4, е втор најраспространет стакленички гас што се ослободува во воздухот, исто така произведен од депониите во САД. Иако метанот поминува помалку време во атмосферата (12 години) од CO2, тој е поефикасен во заробувањето на зрачењето. Има 25 пати поголемо влијание на климатските промени отколку CO2 во период од 100 години. Луѓето сочинуваат над 60% од емисиите на метан на глобално ниво.[103]

Храна за сточна храна и инсекти

[уреди | уреди извор]

Големи количини риба, месо, млечни производи и жито се отфрлаат на глобално ниво годишно, кога тие можат да се користат за други работи освен за човечка исхрана. Хранењето остатоци од храна на домашни животни како свињи или кокошки е, историски, најчестиот начин за справување со отпадот од храна во домаќинствата. Животните претвораат приближно две третини од проголтаната храна во гас или фекален отпад, додека последната третина се вари и се пренаменува како месо или млечни производи. Исто така, постојат различни начини на одгледување на производи и добиточна храна кои можат на крајот да го намалат отпадот.

Леб и други житни производи отфрлени од човечкиот синџир на храна може да се користат за исхрана на кокошки. На кокошките традиционално им се даваат мешавини на отпадни зрна и нуспроизводи за мелење во мешавина наречена помија за пилиња. Давањето остатоци од трпезата на кокошките не го препорачуваат сите производители на пилиња.[104] Преживари и свињи веќе долго време се хранат со отпад од пекарници.[105]

Одреден отпад од храна (како што е месото) може да се користи и како добиточна храна во одгледувањето црви.[106] Потоа, црвите може да се хранат со други животни. Во Кина, одреден отпад од храна се обработува со хранење на лебарки.[107] Исто така, ларвите на мувата црн војник, можат да се одгледуваат на отпад од храна.

Компостирање

[уреди | уреди извор]
Неизбежен отпад: лушпи од компир, кромид, лимон, мандарина, банана, лушпи од јајца.

Отпадот од храна може да биде биоразградлив со компостирање и повторно да се искористи за оплодување на почвата. Компостирањето е аеробен процес завршен од микроорганизми во кој бактериите го разградуваат отпадот од храна во поедноставни органски материјали кои потоа можат да се користат во почвата.[108] Прераспределувајќи ги хранливите материи и високата популација на микроби, компостот го намалува истекувањето на водата и ерозијата на почвата со зајакнување на пенетрацијата на врнежите, што се покажа дека ја намалува загубата на седименти, хранливи материи и загуби на пестициди во потоците за 75-95%.[109]

Компостирањето на отпад од храна доведува до намалување на количината на стакленички гасови испуштени во атмосферата. На депониите, органскиот отпад од храна се распаѓа анаеробично, произведувајќи метан гас што се емитува во атмосферата. Кога овој биоразградлив отпад се компостира, тој се распаѓа аеробно и не произведува метан, туку наместо тоа произведува органски компост, кој потоа може да се искористи во земјоделството.[110] Неодамна, Њујорк започна да бара од рестораните и компаниите за производство на храна да почнат да ја компостираат својата преостаната храна.[111] Друг пример за напредок во компостирањето е компанија со седиште во Висконсин, наречена „ВејстКеп“ (WasteCap), која е посветена на помагањето на локалните заедници при создавање планови за компостирање.[112]

Општинскиот отпад од храна (ООХ) може да се компостира за да се создаде овој производ на органско ѓубриво, и многу општини избираат да го сторат тоа повикувајќи се на заштита на животната средина и економската ефикасност како образложение. За транспорт и фрлање отпад во депонии потребни се и пари и простор во депониите кои имаат многу ограничен расположлив простор.[113] Една општина што избра да ја регулира ООХ е Сан Франциско, кој бара од граѓаните сами да го одделат компостот од ѓубре, воведувајќи парични казни за непочитување од 100$ за поединечни домови и 500$ за деловни активности. Економското размислување на градот за овој контроверзен мандат е поткрепено со нивната проценка дека една деловна активност може да заштеди до 30,000$ годишно на трошоците за отстранување на ѓубрето со спроведување на потребното компостирање.[110]

Домашно компостирање

[уреди | уреди извор]

Компостирањето е економичен и еколошки свесен чекор што многу сопственици на куќи би можеле да го преземат за да се намали нивното влијание врз отпадот од депониите. Наместо остатоци од храна и расипана храна што зафаќаат простор во корпи за отпадоци или смрдат во кујната пред да се наполни ќесата, може да се стави надвор и да се расипе од црви и да се додаде во градината.

Анаеробно варење

[уреди | уреди извор]

Со анаеробно варење се добиваат и корисни гасовити производи и цврст влакнест „компостиран“ материјал. Постројките за анаеробно варење можат да обезбедат енергија од отпад со согорување на метанот создаден од храна и други органски отпадоци за производство на електрична енергија, прскајќи ги трошоците на растенијата и намалувајќи ги емисиите на стакленички гасови. Американската агенција за заштита на животната средина наведува дека употребата на анаеробно компостирање овозможува големи количини отпад од храна за да се избегнат депониите. Наместо да се произведуваат овие стакленички гасови во животната средина за да не се наоѓаат во депонија, гасовите можат алтернативно да се искористат во овие објекти за повторна употреба.[114]

Бидејќи овој процес на компостирање произведува големи количини на биогас, постојат потенцијални безбедносни проблеми како што се експлозија и труење.[115] Овие интеракции бараат соодветно одржување и се користи лична заштитна опрема.[116] Одредени американски држави, како што е Орегон, го спроведоа барањето за дозволи за такви објекти, засновано врз потенцијалната опасност за населението и околното опкружување.[117]

Отпадот од храна што доаѓа преку канализацијата од единиците за отстранување на ѓубре се третира заедно со другите отпадни води и придонесува за создавање тиња.

Комерцијален течен отпад од храна

[уреди | уреди извор]

Комерцијално, отпадот од храна во форма на отпадна вода што доаѓа од мијалниците во кујните, машините за миење садови и одводните подови, се собира во резервоари за држење наречени пресретнувачи на маснотии за да се минимизира протокот на канализациониот систем. Овој отпад со непријатен мирис, содржи и органски и неоргански отпад (хемиски средства за чистење, итн.) И може да содржи и опасни гасови на сулфурводород. Се нарекува отпад од маснотии, масла и маснотии (ОМММ) или почесто „кафеава маст“ (наспроти „жолта маст“, што е масло за пржење што лесно се собира и преработува во биодизел) и претставува огромен проблем, особено во САД, за стареењето на канализационите системи. Според американската ЕПА, се излева санитарна канализација, исто така, поради неправилното испуштање магла во системот за собирање.[118] Претекување на испуштање 3 billion US gallons (11,000,000 m3) - 10 billion US gallons (38,000,000 m3) непречистена отпадна вода годишно во локалните водни патишта, а до 3.700 болести годишно се должат на изложеност на контаминација од прелевање на санитарна канализација во рекреативни води.[119]

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „The Food Waste Fiasco: You Have to See it to Believe it“. Rob Greenfield (англиски). 2014-10-06. Text "accessdate22 септември 2020" ignored (help)
  2. ↑ Foundation, Outrider (2019-09-16). „Opinion | Food Waste is the World's Dumbest Environmental Problem“. The Rising — Covering how changes in the environment impact business, technology, and politics. (англиски). Архивирано од изворникот на 2020-01-11. Посетено на 16 септември 2019.
  3. ↑ „Global Food Loss and Food Waste“. UN Food and Agricultural Organisation. Посетено на 9 јуни 2016.
  4. ↑ „Food Waste: Half Of All Food Ends Up Thrown Away“. Huffington Post. 10 January 2013. Посетено на 5 февруари 2013.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Gustavson, Jenny; Cederberg, Christel; Sonesson, Ulf; van Otterdijk, Robert; Meybeck, Alexandre (2011). Global Food Losses and Food Waste (PDF). FAO.
  6. ↑ „Reduced Food Waste“. Project Drawdown (англиски). 2020-02-12. Архивирано од изворникот на 2020-09-24. Посетено на 19 септември 2020.
  7. ↑ United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313)
  8. ↑ „Reduced Food Waste“. Project Drawdown (англиски). 2020-02-12. Архивирано од изворникот на 2020-09-24. Посетено на 2020-09-19.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  10. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  11. ↑ Westendorf, Michael L. (2000). Food waste to animal feed. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-8138-2540-3.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Oreopoulou, Vasso; Winfried Russ (2007). Utilization of by-products and treatment of waste in the food industry. Springer. ISBN 978-0-387-33511-7.
  13. ↑ „Glossary“. Eastern Metropolitan Regional Council. Архивирано од изворникот на 15 март 2010. Посетено на 25 август 2009.
  14. ↑ 14,0 14,1 „Terms of Environment: Glossary, Abbreviations and Acronyms (Glossary F)“. United States Environmental Protection Agency. 2006. Посетено на 20 август 2009.
  15. ↑ 15,0 15,1 „Organic Materials Management Glossary“. California Integrated Waste Management Board. 2008. Архивирано од изворникот на 7 декември 2009. Посетено на 20 август 2009.
  16. ↑ 16,0 16,1 „Food Waste Composting Regulations“ (PDF). California Integrated Waste Management Board. 2009. Архивирано од изворникот (PDF) на 10 јуни 2015. Посетено на 14 ноември 2013.
  17. ↑ „Definition of Food Loss and Waste“. Think. Eat. Save. Архивирано од изворникот на 18 мај 2017. Посетено на 9 јуни 2016.
  18. ↑ „Definitional Framework of Food Loss“ (PDF). Global Initiative on Food Loss and Waste Reduction. January 2015. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-07-17. Посетено на 9 јуни 2016.
  19. ↑ „What is food waste?“. NSW Love Food Hate Waste. Архивирано од изворникот на 15 јуни 2016. Посетено на 9 јуни 2016.
  20. ↑ „The Definition of Waste, Summary of European Court of Justice Judgments“ (PDF). Defra. 2009. Архивирано од изворникот (PDF) на 18 март 2009. Посетено на 20 август 2009.
  21. ↑ „Council Directive 75/442/EEC of 15 July 1975 on waste“. EUR-Lex. 1975. Посетено на 20 август 2009.
  22. ↑ „Council Directive 91/156/EEC of 18 March 1991 amending Directive 75/442/EEC on waste“. Eur-lex. 1991. Посетено на 20 август 2009.
  23. ↑ „Chapter 3.1. Compostable Materials Handling Operations and Facilities Regulatory Requirements“. California Integrated Waste Management Board. Архивирано од изворникот на 9 октомври 2009. Посетено на 25 август 2009.
  24. ↑ Gunders, Dana (August 2012). „Wasted: How America Is Losing Up to 40 Percent of Its Food from Far to Fork to Landfill“ (PDF). nrdc.org.
  25. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=archived (help)
  26. ↑ Waters, Tony (2007). The Persistence of Subsistence Agriculture: life beneath the level of the marketplace. Lexington Books. ISBN 978-0-7391-0768-3. Посетено на 2009-08-21.
  27. ↑ „Food Security“. Scientific Alliance. 2009. Архивирано од изворникот на 11 јули 2011. Посетено на 21 август 2009.
  28. ↑ Shepherd A.W. (1991). „A Market-Oriented Approach to Post-harvest Management“ (PDF). Rome: FAO. Посетено на 23 април 2017.
  29. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=arhived (help)
  30. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  31. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  32. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=archived (help)
  33. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  34. ↑ Foundation, GRACE Communications. „Food Waste“. GRACE Communications Foundation (англиски). Посетено на 10 март 2018.
  35. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=archived (help)
  36. ↑ „Wonky fruit & vegetables make a comeback!“. European Parliament. 2009. Архивирано од изворникот на 24 септември 2015. Посетено на 21 август 2009.
  37. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=archived (help)
  38. ↑ Goldenberg, Suzanna (July 13, 2016). „Half of all US food produce is thrown away, new research suggests“. The Guardian. Посетено на November 29, 2017.
  39. ↑ „Is it safe to eat apples picked off city trees? – The Boston Globe“. BostonGlobe.com. Посетено на 17 декември 2015.
  40. ↑ 40,0 40,1 Morris, Robert F.; United States National Research Council (1978). Postharvest food losses in developing countries. National Academy of Sciences.
  41. ↑ „Loss and waste: Do we really know what is involved?“. Food and Agriculture Organization. Посетено на 23 август 2009.
  42. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  43. ↑ „Post-harvest system and food losses“. Food and Agriculture Organization. Посетено на 23 август 2009.
  44. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=archived (help)
  45. ↑ Kantor, Linda Scott; Lipton, Kathryn; Manchester, Alden; Oliveira, Victor (January–April 1997). „Estimating and Addressing America's Food Losses“ (PDF). Food Review (USDA): 2–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 3 септември 2011. Invalid |url-status=archived (help)
  46. ↑ Dalzell, Janet M. (2000). Food industry and the environment in the European Union: practical issues and cost implications. Springer. стр. 300. ISBN 978-0-8342-1719-5. Посетено на 29 август 2009.
  47. ↑ „Environmental, Health and Safety Guidelines for Meat Processing“ (PDF). 2007: 2. Архивирано од изворникот (PDF) на 6 јули 2008. Посетено на 29 август 2009. Invalid |url-status=archived (help); Наводот journal бара |journal= (help)
  48. ↑ „Specific hygiene rules for food of animal origin“. Europa. 2009. Посетено на 29 август 2009.
  49. ↑ „Making the most of packaging, A strategy for a low-carbon economy“ (PDF). Defra. 2009. Архивирано од изворникот (PDF) на 2010-01-08. Посетено на 13 септември 2009. Invalid |url-status=archived (help)
  50. ↑ „Making the most of packaging, A strategy for a low-carbon economy“ (PDF). Defra. 2009. Архивирано од изворникот (PDF) на 8 јануари 2010. Посетено на 13 септември 2009.
  51. ↑ Robertson, Gordon L. (2006). Food packaging: principles and practice. CRC Press. ISBN 978-0-8493-3775-8. Посетено на 2009-09-27.
  52. ↑ „Review of Food Waste Depackaging Equipment“ (PDF). Waste and Resources Action Programme (WRAP). 2009. Архивирано од изворникот на 2011-09-07. Посетено на 27 септември 2009. Наводот journal бара |journal= (help)CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  53. ↑ „New Report: Food Expiration Date Confusion Causing up to 90% of Americans to Waste Food“. NRDC (англиски). Посетено на 2017-11-30.
  54. ↑ Greenaway, Twilight (2016-06-26). „Can Walmart's food labels make a dent in America's $29bn food waste problem?“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Посетено на 2017-12-01.
  55. ↑ Sacks, Stefanie (2014). What the Fork Are You Eating?: An Action Plan for Your Pantry and Plate (англиски). Penguin Publishing Group. стр. 155. ISBN 9780399167966.
  56. ↑ 56,0 56,1 Stuart, Tristram (2009). Waste: Uncovering the Global Food Scandal: The True Cost of What the Global Food Industry Throws Away. Penguin. ISBN 978-0-14-103634-2.
  57. ↑ „6 Billion Pounds Of Perfectly Edible Produce Is Wasted Every Year Because It's Ugly“. The Huffington Post. 2015-05-19. Посетено на 17 декември 2015.
  58. ↑ „USDA Grades and Standards“. USDA. Архивирано од изворникот на 5 август 2015.
  59. ↑ „Apple Grades and Standards“. Архивирано од изворникот на 5 септември 2015.
  60. ↑ „Fruit Product Sheet“ (PDF). Produce Marketing Association.
  61. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  62. ↑ Kim, Jim Yong (2014-03-21). „Food Waste – a Bigger Problem Than You Thought“. Voices (англиски). Посетено на 28 април 2016.
  63. ↑ Institution of Mechanical Engineers. „Global Food: Waste not, want not“ (PDF). Посетено на 1 јули 2014.
  64. ↑ Wood, Stephanie (1 June 2019). „'We are gluttons': our excessive food habits are creating a global wasteland“. The Sydney Morning Herald. Посетено на 5 June 2019.
  65. ↑ Australian Government (2017). National Food Waste Strategy Halving Australia's Food Waste by 2030. стр. 1.
  66. ↑ „Department of the Environment and Energy“. Department of the Environment and Energy (англиски). Посетено на 25 ноември 2019.
  67. ↑ Janus, Andrea (January 17, 2019). „More than half of all food produced in Canada is lost or wasted, report says“. CBC. Посетено на November 25, 2019.
  68. ↑ Canada, Environment and Climate Change (2018-10-19). „Food loss and waste“. aem. Посетено на 25 ноември 2019.
  69. ↑ Selina Juul (2016-04-19). „Will Denmark Win The Global Race Against Food Waste?“. The Huffington Post. Посетено на 19 април 2016.
  70. ↑ Helen Russell (2016-07-13). „How did Denmark become a leader in the food waste revolution?“. The Guardian. Посетено на 13 јули 2016.
  71. ↑ 71,0 71,1 Jonathan Bloom. „Denmark Capitalizes on Culture to Stop Food Waste“. National Geographic. Архивирано од изворникот на 2018-11-16. Посетено на 26 септември 2019.
  72. ↑ Prathap Nair. „The country where unwanted food is selling out“. BBC. Посетено на 24 јануари 2017.
  73. ↑ Harriet Noble. „Denmark's Food Waste Vigilante“. BBC World Hacks. Посетено на 18 февруари 2017.
  74. ↑ Kathleen Hawkins. „How one woman is winning the fight against food waste“. BBC News. Посетено на 27 февруари 2017.
  75. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  76. ↑ Hinckley, Story. „France was the first country to ban supermarkets from throwing away unused food — and the world is taking notice“. Business Insider. Посетено на 25 ноември 2019.
  77. ↑ Lemos, Liv. „4 ways France is leading the food waste agenda“. blog.winnowsolutions.com (англиски). Посетено на 25 ноември 2019.
  78. ↑ Chrisafis, Angelique (2016-02-04). „French law forbids food waste by supermarkets“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Посетено на 2019-11-25.
  79. ↑ Mourad, Marie (2015). „France Moves Toward a National Policy Against Food Waste“. NRDC (англиски). Посетено на 25 ноември 2019.
  80. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  81. ↑ Waarts, Yuca; Eppink, Mieke; Oosterkamp, Elsje; Hiller, Sabine; van der Sluis, Addie; Timmermans, Toine (October 2011). „Reducing food waste - Obstacles experienced in legislation and regulations“. https://www.wur.nl/. Надворешна врска во |work= (help)
  82. ↑ „Most people here concerned about food waste: Poll“. The Straits Times. 11 August 2015. Посетено на 26 октомври 2015.
  83. ↑ „2 hawker centres to pilot food waste recycling systems“. Channel NewsAsia. Архивирано од изворникот на 2017-03-13. Посетено на 28 април 2016.
  84. ↑ „Food waste: Where food matters, looks matter more“. Channel NewsAsia. Архивирано од изворникот на 2017-03-12. Посетено на 27 април 2016.
  85. ↑ 85,0 85,1 Juliette Jowit. „Call to use leftovers and cut food waste“. the Guardian. Посетено на 22 септември 2015.
  86. ↑ „One-Third of Food Is Lost or Wasted: What Can Be Done“. news.nationalgeographic.com. 2014-10-13. Посетено на 25 април 2016.
  87. ↑ „US wastes half its food“. Посетено на 2009-03-27.
  88. ↑ „USDA ERS - The Estimated Amount, Value, and Calories of Postharvest Food Losses at the Retail and Consumer Levels in the United States“. ers.usda.gov (англиски). Посетено на 2017-11-30.
  89. ↑ „Food wastage footprint & Climate Change“ (PDF). Food and Agriculture Organization.
  90. ↑ „Food wastage footprint, impacts on natural resources“ (PDF). Food and Agriculture Organization.
  91. ↑ 91,0 91,1 Wrap – Household Food Waste Архивирано на 5 март 2010 г.
  92. ↑ „Britain's colossal food waste is stoking climate change“. The Independent. Архивирано од изворникот на 2012-10-25. Посетено на 22 септември 2015.
  93. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  94. ↑ Quested, Tom (November 2009). „Household Food and Drink Waste in the UK“ (PDF). WRAP. Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-10-24. Посетено на 2020-09-24.
  95. ↑ „Food spoilage indicator – Packaging World“. Архивирано од изворникот на 11 јули 2016. Посетено на 20 март 2016.
  96. ↑ „The smart way to reduce food waste – Global Food Security“. foodsecurity.ac.uk. Архивирано од изворникот на 2016-12-15. Посетено на 3 јануари 2017.
  97. ↑ Smart tags change color when food goes bad. http://www.cbsnews.com/news/smart-tags-change-color-when-food-gets-spoiled/. 
  98. ↑ Cambio verde project in Curitiba, Brazil Архивирано на 8 март 2014 г.
  99. ↑ Depouillon, Joris. „Food Surplus Entrepreneur“. EU FUSIONS. Архивирано од изворникот на 2016-01-18. Посетено на 9 август 2015.
  100. ↑ "Most of the smaller cities in this country dispose of a part or all their garbage by feeding to swine, but ... only four maintain municipal piggeries." Capes and Carpenter, 1918, p. 169
  101. ↑ Joel Rose (2014-03-11). „Turning Food Waste Into Fuel Takes Gumption And Trillions Of Bacteria“. NPR.
  102. ↑ From Farm to Fridge to Garbage Can. // The New York Times, 1.11.2010
  103. ↑ „USDA | OCE | U.S. Food Waste Challenge | FAQ's“. usda.gov. Архивирано од изворникот на 2020-07-07. Посетено на 28 април 2016.
  104. ↑ Chicken Feed: How to Feed Chickens. „Feeding Chickens: What to feed chickens to keep them healthy | Keeping Chickens: A Beginners Guide“. Keeping Chickens. Посетено на 21 октомври 2012.
  105. ↑ Heuzé V., Thiollet H., Tran G., Boudon A., Bastianelli D., Lebas F., 2018. Bakery waste. Feedipedia, a programme by INRA, CIRAD, AFZ and FAO. https://www.feedipedia.org/node/70 Last updated on February 1, 2018, 15:46
  106. ↑ AgriProtein using food and abattoir waste to farm maggots
  107. ↑ „Cockroaches are helping a Chinese city process its food waste“. Futurism (англиски). Посетено на 14 декември 2018.
  108. ↑ Roy, Ken (October 2011). „Trash talk: How to compost safely“. Science Scope. 35 (2): 82–3. JSTOR 43183137.
  109. ↑ „USDA | OCE | U.S. Food Waste Challenge | Recycling“. www.usda.gov. Архивирано од изворникот на 2019-04-11. Посетено на 3 декември 2015.
  110. ↑ 110,0 110,1 Meadows, Robin (August 2009). „Frontiers in Ecology and the Environment“. Compulsory Composting. 7 (6): 292. JSTOR 25595163.
  111. ↑ „NY Will Require More Restaurants to Put Waste to Good Use“. NBC New York. 15 February 2018. Посетено на 20 февруари 2018.
  112. ↑ Bloom, Jonathan (2010). American Wasteland: How America Throws Away Nearly Half of Its Food (and What We Can Do about It). Cambridge, MA: 1st Da Capo Press. стр. 140.
  113. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  114. ↑ 03, US EPA,REG. „The Benefits of Anaerobic Digestion of Food Waste At Wastewater Treatment Facilities | US EPA“. US EPA (англиски). Посетено на 30 ноември 2017.CS1-одржување: бројчени имиња: список на автори (link)
  115. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  116. ↑ „Anaerobic Digesters and Biogas Safety - eXtension“ (англиски). Архивирано од изворникот на 2018-11-16. Посетено на 2017-11-30.
  117. ↑ „State of Oregon: Solid Waste Disposal Site Permits - Regulating Composting Facilities and Anaerobic Digesters“. oregon.gov (англиски). Архивирано од изворникот на 2017-12-01. Посетено на 30 ноември 2017.
  118. ↑ EPA press release, June 19, 2008
  119. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2009-11-17. Посетено на 2020-09-24.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)

Дополнителна литература

[уреди | уреди извор]
  • Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  • Baylen J. Linnekin (2016). Biting the Hands that Feed Us: How Fewer, Smarter Laws Would Make Our Food System More Sustainable. Island Press. ISBN 978-1610916752.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]


Статијата „Отпад од храна“ е избрана статија. Ве повикуваме и Вас да напишете и предложите избрана статија (останати избрани статии).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Отпад_од_храна&oldid=5297355“