Lihat sumber bagi Perang Saudara Brunei

{{Infobox military conflict
|conflict     = Perang Saudara Brunei
ڤراڠ ساودارا بروني
| campaign    =
| date        = 1665 hingga 1673
| place       = {{flagicon|Brunei}} [[Brunei]]
''(dibawah pemerintahan Brunei)''
| result      = Kemenangan bagi [[Sultan Muhyiddin]]:
* [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]] telah dibunuh.
| combatant1  = '''Angkatan [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]]'''
| combatant2  = '''Angkatan [[Sultan Muhyiddin]]'''
* Suku kedayan dan Suku Bajau Memberikan bantuan pasukan kepada pengikut [[Sultan Haji Muhammad Ali|Sultan Muhammad Ali]] (menentang [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]] dan berhasil mengalahkan pasukan Sultan abdul hakkul mubin
| commander1  = [[Sultan Abdul Hakkul Mubin|Abdul Hakkul Mubin]]
| commander2  = [[Sultan Muhyiddin]]
| strength1   =
| strength2   =
| casualties1 =
| casualties2 =
|}}

'''[[Brunei|Perang]] Saudara Brunei''' ialah [[perang saudara]] yang berlaku di [[Brunei]] dari tahun 1665 sehingga 1673.<ref name="bt"/><ref name="History44">{{cite book|title=History for Brunei Darussalm|year=2008|publisher=EPB Pan Pacific|isbn=978-99917-2-545-1|pages=44}}</ref>

== Punca ==
[[File:COCK FIGHT.JPG|thumb|right|200px|Perang Saudara Brunei telah tercetus hanya gara-gara perlawanan [[sabung ayam]].]]
Semasa pemerintahan [[Sultan Haji Muhammad Ali|Sultan Muhammad Ali]], terdapat perselisihan faham diantara anak Sultan, [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]] (''putera bongsu)'' dan ''Pengiran Muda'' Alam, anak [[Sultan Abdul Hakkul Mubin|''Pengiran Bendahara'' Hakkul Mubin]] dengan keputusan [[sabung ayam]] dimana ''[[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]]'' telah menang.<ref name="bt">{{cite web|title=Civil war wrecks chaos in the country|url=http://www.bt.com.bn/life/2008/08/24/civil_war_wrecks_chaos_in_the_country|publisher=The Brunei Times|accessdate=17 Januari 2013}}</ref> Kekalahan tak diterima oleh ''Pengiran Muda'' Alam. Pangiran Muda Alam menantang kepada [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]] untuk berkelahi melawannya untuk membuktikan bahwa [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]] dapat dikalahkannya dalam perkelahian dengan mencabut keris dipinggangnya kemudian menyerang [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu.]] [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]] yang pada saat itu juga memegang pisau / keris berhasil menangkis serangan Pangiran muda alam dan akibatnya keris [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]] berhasil menikam dada Pangiran Muda Alam yang membuat ''Pengiran Muda'' Alam jatuh tersungkur ketanah lalu terbunuh. [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]]  melarikan diri dari tempat kejadian.<ref name="History44"/>

Bagi membalas dendam, [[Sultan Abdul Hakkul Mubin|''Pengiran Bendahara'' Hakkul Mubin]] dan pengikut-pengikutnya telah ''menikam'' "[[Sultan Haji Muhammad Ali]]" dengan kerisnya. jenazah Sultan dibiarkan tergeletak diatas Rumput halaman istana sehinggakan lebih dikenal dengan [[Sultan Haji Muhammad Ali|Marhum Tumbang Dirumput]].

[[Sultan Abdul Hakkul Mubin|''Pengiran Bendahara'' Hakkul Mubin]] kemudian mengisytiharkan dirinya sebagai Sultan dan memakai gelaran "[[Sultan Abdul Hakkul Mubin]]".<ref name="bt" /> Dia cuba untuk memuaskan dan membujuk hati pengikut Sultan yang dibunuhnya dengan melantik Menantu "[[Sultan Haji Muhammad Ali]]", iaitu [[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] sebagai '' Bendahara'' baru ("Ketua Menteri").<ref name="bt" />

Selepas beberapa ketika, bagaimanapun, Datok orang kaya Limas penyokong datok "[[Sultan Haji Muhammad Ali]]" tak terima dan ingin membalas merampas kembali Tahta dengan meyakinkan Bendahara [[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] untuk berdiri menentang [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]]. Bendahara [[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] pada mulanya enggan untuk berbuat demikian, tetapi kemudian bersetuju untuk berbuat demikian kerana desakan isterinya [[Pengiran muda bongsu|Raja Sari]] anak tertua "[[Sultan Haji Muhammad Ali]]". Penyokongnya mula membuat gangguan ke dalam istana dan rumah.<ref name="bt" /> [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]] kemudiannya memindahkan istananya ke [[Pulau Chermin]] atas nasihat dan siasat [[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] bagi menunggu waktu yang tepat memerangi [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]] dan Pengikutnya sehingga siap sedia.<ref name="bt" />

Selepas beliau memindahkannya, bagaimanapun, [[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] telah mengisytiharkan dirinya sebagai sultan dan akhirnya satu pertempuran antara kedua-dua sultan pun tercetus. Oleh itu, Perang Saudara Brunei pun bermula pada tahun 1665.<ref name="bt" /><ref name="History44" /><ref name="History108" />

== Pertempuran dan hasilnya ==
Semasa Perang Saudara, berlangsung [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]] selama sekira sepuluh tahun bertahan bagi menangkis serangan berulang dari Sultan [[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]].<ref name="bt"/> Mereka bertahan di Pulau Cermin melawan serangan oleh Angkatan Perang Muhyiddin dimana Pasukan yang dipimpin [[Sultan Muhyiddin]] belum berhasil untuk mengalahkan [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]].<ref name="bt"/>

[[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] bimbang kerana perang saudara ini telah berlarutan terlalu lama dan akhirnya beliau memutuskan meminta bantuan dari Suku Kedayan dan Suku Bajau bagi menghantar tentera.

[[Sultan Muhyiddin|Muhyiddin]] akhirnya mencapai kemenangan manakala [[Sultan Abdul Hakkul Mubin]] telah terbunuh dalam perang saudara tersebut di Pulau Cermin.<ref name=History108>{{cite book|title=History for Brunei Darussalam|isbn=99917-2-545-8|pages=108|last1=Senju |first1=Shizuo |year=1980 }}</ref>

== Lihat juga ==
{{Portal bar|Brunei|Sabah|Malaysia|Sejarah}}
* [[Brunei]]
* [[Sejarah Brunei]]
* [[Sultan Brunei]]
* [[Sultan Haji Muhammad Ali]]
* [[Pengiran muda bongsu|Pengiran Muda Bongsu]]
* [[Pengiran Jaafar Su'an]]

== Rujukan ==
<references/>

{{Sabah}}
{{Topik Brunei}}
[[Kategori:Sejarah Brunei]]
[[Kategori:Sejarah Sabah]]
[[Kategori:Sejarah Malaysia mengikut negeri]]
[[Kategori:Perang saudara|Brunei]]