Lihat sumber bagi Pulau Alor

{{short description|Pulau di Indonesia}}
{{other uses|Alor (nyahkekaburan)}}
{{coord|8|15|S|124|45|E|display=title|region:ID_type:isle_source:dewiki}}
{{Infobox islands
| name             = Alor
| image_name       = Oost-NussaTenggara.png
| image_caption    = Peta pulau-pulau [[Nusa Tenggara Timur]], termasuk Alor di timur laut jauh
| image_size       = 
| map_image        = Alor Island Locator.svg
| map_caption      = Lokasi di [[Kepulauan Sunda Kecil]]
| native_name      = 
| native_name_link = 
| nickname         = 
| location         = [[Kepulauan Sunda Kecil]]
| coordinates      = {{coord|8|15|S|124|45|E|display=inline}}
| archipelago      = [[Kepulauan Alor]]
| total_islands    = 
| major_islands    = 
| area_km2         = 2,124.93
| area_footnotes   = <ref>Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2020.</ref>
| length_km        = 
| width_km         = 
| highest_mount    = Gunung Muna
| elevation_m      = 1423
| country          = [[Indonesia]]
| country_admin_divisions_title     = [[Provinsi di Indonesia|Provinsi]]
| country_admin_divisions           = [[Nusa Tenggara Timur]]
| country_admin_divisions_title_1   = [[Senarai kabupaten dan kota di Indonesia|Kabupaten]]
| country_admin_divisions_1         = [[Kabupaten Alor]]
| country_admin_divisions_title_2   = 
| country_admin_divisions_2         = 
| country_largest_city              = [[Kalabahi]]
| country_largest_city_population   = 53,807<ref>Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2022.</ref>
| population       = 165,164
| population_as_of = mid 2021
| density_km2      = 77.7
| ethnic_groups    = 
| additional_info  = {{note|a|a}}Jumlah 12 daripada 18 daerah di [[Kabupaten Alor]], dan termasuk beberapa pulau kecil.
}}

'''Pulau Alor''' ialah pulau terbesar di Kepulauan Alor dan merupakan salah satu daripada [[Senarai pulau terluar Indonesia|92 pulau terluar]] yang disenaraikan secara rasmi di Indonesia. Ia terletak di timur [[Kepulauan Sunda Kecil]] yang membentang melalui tenggara [[Indonesia]], yang dari barat termasuk pulau-pulau seperti [[Pulau Bali|Bali]], [[Lombok |Lombok]], [[Sumbawa]], [[Pulau Komodo|Komodo]], dan [[Flores]].

Di sebelah timur pulau di seberang [[Selat Ombai]] terletak pulau [[Pulau Wetar|Wetar]] dan [[Atauro]], yang kedua milik Timor Timur. Di selatan, melintasi Selat Alor, terletak bahagian barat Timor. Di sebelah utara terletak Laut Banda. Di sebelah barat terletak Pantar dan pulau-pulau lain di kepulauan Alor, dan seterusnya kepulauan Sunda yang lain.

Pulau Alor, serta seluruh kepulauannya, adalah sebahagian daripada provinsi [[Nusa Tenggara Timur

==Geografi==
Alor mempunyai keluasan kira-kira 2,125 km2, menjadikannya pulau terbesar di kepulauan Alor. [[Kalabahi]] adalah satu-satunya bandar yang terletak di pulau Alor, dengan anggaran penduduk 53,807 pada pertengahan 2021.<ref>Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2022.</ref> Kepelbagaian barangan yang boleh didapati di Kalabahi adalah mengejutkan memandangkan saiz dan lokasinya. Banci 2010 merekodkan penduduk pulau itu sebagai 145,299 daripada 190,000 di kabupaten itu.<ref>{{Citation |title=Hasil Angka Sementara Sensus Penduduk 2010 Kebupaten Alor |url=http://sp2010.bps.go.id/files/ebook/5307.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304023839/http://sp2010.bps.go.id/files/ebook/5307.pdf |publisher=Badan Pusat Statistik Kabupaten Alor |language=id |access-date=2013-07-01 |archive-date=2016-03-04 |url-status=dead}}</ref> Banci 2020 menghasilkan sejumlah 163,377,<ref>Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.</ref> dan anggaran rasmi pada pertengahan 2021 ialah 165,164.<ref>Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2022.</ref>

Alor berasal dari gunung berapi dan mempunyai bentuk muka bumi yang sangat lasak. Kawasan berhampiran Kalabahi adalah satu-satunya kawasan rata. Ini mungkin sebab [[Orang Belanda|Belanda]] memilih lokasi itu sebagai ibu kota dan pelabuhan utama (Alor-Kecil) pada 1911.

Pada 12 November 2004, gempa bumi telah berlaku, membunuh 34 orang, dan mencederakan 400. Kejutan itu mempunyai [[Skala magnitud momen|magnitud seketika]] 7.5 dan [[Skala Mercalli|intensiti Mercalli]] maksimum VIII (Teruk).<ref>{{cite web|title=M7.5 - Kepulauan Alor, Indonesia|url=https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/usp000d85g#general_summary|author=USGS|publisher=[[United States Geological Survey]]}}</ref>

==Ekonomi==
Infrastruktur pulau ini hanya dibina dengan lemah. Penduduknya mengamalkan pertanian sara diri terutamanya. Di kampung-kampung, [[vanila]], [[asam jawa]], badam ([[Canarium]]) dan kacang lain ditanam. Di dalam hutan, kayu [[cendana]] ditebang untuk diperdagangkan.

==Demografi==
211,872 orang tinggal di Alor dan Pantar pada 2020.<ref>{{cite journal|title=Van Galen's memorandum on the Alor Islands in 1946. An annotated translation with an introduction. Part 1. |url=https://open.lnu.se/index.php/hn/article/download/262/248/ |author=Av Hans Hägerdal |journal=Humanetten |publisher=HumaNetten, Linnéuniversitetet |language=en |issn=1403-2279 |page=39}}</ref><ref>Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.</ref> 68.46% adalah [[Protestan]], 25.65% [[Islam]] dan 3.04% [[Gereja Katolik|Katolik Rom]] (di beberapa kampung). Upacara dan tradisi animisme masih kuat diamalkan.

==Bahasa==
Majoriti lebih daripada lima belas bahasa peribumi yang dituturkan di Alor tergolong dalam keluarga bahasa Alor Papua (bukan Austronesia). Ini termasuk [[Bahasa Abui|Abui]], [[Bahasa Adang|Adang]], [[Bahasa Hamap|Hamap]], [[Bahasa Kabola|Kabola]], [[Bahasa Kafoa|Kafoa]], [[Bahasa Woisika|Woisika]], [[Bahasa Kelon|Kelon]], dan [[Bahasa Kui|Kui]]. Selain itu, bahasa Alorese ialah [[Bahasa-bahasa Polinesia-Melayu|bahasa Melayu-Polinesia]] yang dituturkan di sepanjang pantai barat dan selatan Kepala Burung Pulau Alor dan di tempat-tempat di pulau-pulau sekitarnya.

Banyak bahasa Papua di Alor [[Bahasa terancam|terancam]] dan tidak lagi secara aktif ditutur oleh kanak-kanak. Sesetengah bahasa mempunyai kurang daripada 1000 penutur yang tinggal. Usaha dokumentasi linguistik yang penting telah dijalankan baru-baru ini oleh Universiti Leiden. Bahasa perhubungan harian ialah bahasa Melayu Alor, ragam bahasa Melayu yang unik dengan beberapa persamaan dengan [[Bahasa Melayu dagang dan kreol|bahasa Melayu Kupang]]. Bahasa Indonesia diajar di sekolah dan digunakan secara meluas dalam media.

==Lihat juga==
{{Portal|Indonesia}}
* [[Senarai pulau di Indonesia]]

==Rujukan==
{{Reflist}}

==Pautan luar==
{{Wikivoyage|Alor Archipelago}}
* [https://web.archive.org/web/20071228190921/http://www.let.leidenuniv.nl/aapp/alor.html Alor and Pantar Languages Project]
* [https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13639811.2010.489356 Hans Hägerdal (2010) "Cannibals and pedlars: Economic opportunity and political alliance in Alor, 1600-1850", ''Indonesia and the Malay World'' 38 (111).]
* [https://open.lnu.se/index.php/hn/article/view/262 Van Galen's Memorandum on the Alor Islands in 1946, part 1]
* [https://open.lnu.se/index.php/hn/article/view/276 Van Galen's Memorandum on the Alor Islands in 1946, part 2]
* [https://www.youtube.com/watch?v=_aY_6ruTfC4 Alor Surga di Timur Matahari bahagian I]
* [https://www.youtube.com/watch?v=QmZ_zQa1PV8 Alor Surga di Timur Matahari bahagian II]
{{Kawalan kewibawaan}}

[[Kategori:Kepulauan Sunda Kecil]]
[[Kategori:Kepulauan Alor]]