Ketuat: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
k r2.7.1) (bot menambah: be-x-old:Бародаўка |
→Rawatan: bahagian ini dalam pengembangan Teg-teg: Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih Advanced mobile edit |
||
| (32 semakan pertengahan oleh 21 orang pengguna tidak dipaparkan) | |||
| Baris 1: | Baris 1: | ||
[[Image:Dornwarzen.jpg| |
[[Image:Dornwarzen.jpg|thumb|Gambar ketuat pada ibu jari kaki.]] |
||
'''Ketuat''' ialah pertumbuhan virus yang tidak bersifat kanser, biasanya muncul pada tangan dan kaki, tetapi juga boleh menjejaskan bahagian lain seperti [[ketuat kelamin|alat kelamin]] atau muka.<ref name=IQ2014>{{cite web|title=Warts: Overview|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0072770/|date=30 July 2014|publisher=U.S. National Library of Medicine|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170910145251/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0072770/|archive-date=10 September 2017}}</ref> Satu atau banyak ketuat mungkin muncul. Ia berbeza daripada tumor [[kanser]] kerana ketuat disebabkan oleh jangkitan virus, seperti [[Jangkitan papilomavirus manusia|papilomavirus manusia]] dan bukan pertumbuhan kanser. |
|||
'''Ketuat''' merupakan sejenis penyakit kulit yang mana kawasan yang dijangkiti akan timbul dan menjadi keras. Ketuat adalah disebabkan virus dan mampu menjangkiti orang lain sekiranya dibiarkan berlarutan. |
|||
| ⚫ | |||
Ketuat adalah disebabkan oleh [[virus Human Papilloma]] (HPV). Ketuat boleh merebak melalui sentuhan. Mana-mana bahagian kulit yang dijangkiti akan bengkak, menjadi kasar dan keras. Kawasan yang sering dijangkiti adalah tangan, jari,dan kaki. Mereka yang mempunyai masalah kurang daya tahan diri seperti mengidap HIV atau sistem pertahanan kulit yang lemah seperti ekzema, atau tidak menjaga kebersihan diri lebih mudah dijangkiti jangkitan ketuat. |
|||
[[Image:Wart filiform eyelid.jpg|200px|thumb|right|Ketuat filiform pada kelopak mata.]] |
|||
Beberapa jenis ketuat telah dikenal pasti, yang berbeza dari segi bentuk, lokasi yang terjejas, serta jenis papilomavirus manusia yang terlibat.<ref>{{cite book |author1=Anderson, Keith |author2=Keith, Jeff |author3=Novak, Patricia D. |author4=Elliot, Michelle A. |title=Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary |url=https://books.google.com/books?id=5RXAAQAACAAJ|year=2005|publisher=C.V. Mosby|isbn=978-0-323-03736-5 |edition=5th |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170107065555/https://books.google.com/books?id=5RXAAQAACAAJ|archive-date=7 January 2017}}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/tc/warts-and-plantar-warts-topic-overview |title = MedlinePlus: Warts |year = 2010 |url-status = live |archive-url = https://web.archive.org/web/20130516092530/http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/tc/warts-and-plantar-warts-topic-overview |archive-date = 16 May 2013 }}</ref> Ini termasuk: |
|||
| ⚫ | |||
Terdapat lebih 150 jenis ketuat yang dikelaskan berdasarkan tempat jangkitan: |
|||
# [[Ketuat biasa]] |
|||
# [[Ketuat kaki]] (''Plantar warts'') |
|||
# [[Ketuat filiform]] (''Filiform warts'') |
|||
# [[Ketuat planar]] |
|||
# [[Ketuat kelamin]] ''Genital warts'' |
|||
*Ketuat biasa (''verruca vulgaris''),<ref>{{cite web |last1=Adigun |first1=Chris G |title=Verruca Vulgaris |url=https://www.merckmanuals.com/en-ca/home/skin-disorders/nail-disorders/verruca-vulgaris |publisher=Merck Manual |access-date=16 December 2022}}</ref> ketuat yang timbul dengan permukaan kasar, paling biasa pada tangan tetapi boleh tumbuh di mana-mana bahagian badan. Kadang-kadang dikenali sebagai ketuat Palmer atau ketuat Junior. |
|||
| ⚫ | |||
*Ketuat rata (''verruca plana''), ketuat kecil, licin, dan rata, berwarna seakan kulit, yang boleh muncul dalam jumlah yang banyak; paling kerap dijumpai pada muka, leher, tangan, pergelangan tangan, dan lutut. |
|||
Ketuat boleh diubati dengan mudah, tetapi ramai orang bersikap tidak acuh untuk mendapatkan rawatan bagi mengubatinya. Ini mungkin disebabkan ketuat jarang menimbulkan masalah kesihatan yang besar. Bagaimanapun, pengidap ketuat perlu berhati-hati agar tidak memotong ketuat dengan menggunakan pisau kerana darah yang mengalir keluar mampu menjangkiti kawasan lain. |
|||
*Ketuat filiform atau digitat, ketuat seperti benang atau jari, paling biasa pada muka, terutama berhampiran kelopak mata dan bibir. |
|||
* [[Ketuat kelamin]] (''condyloma acuminatum'', ''verruca acuminata''), ketuat yang muncul pada alat kelamin. |
|||
* Ketuat periungual, sekumpulan ketuat seperti bunga kubis yang muncul di sekitar kuku. |
|||
* Ketuat plantar (verruca, verruca plantaris), benjolan keras yang kadangkala menyakitkan, sering dengan bintik hitam di tengah; biasanya hanya ditemui pada titik tekanan di tapak kaki. |
|||
* Ketuat mozek, sekumpulan ketuat jenis plantar yang rapat, biasanya terdapat pada tangan atau tapak kaki. |
|||
| ⚫ | |||
# [[Salap asid salisilik]] |
|||
Terdapat banyak rawatan dan prosedur yang berkaitan dengan penyingkiran ketuat.<ref name="pmid17210977">{{cite journal|vauthors=Lipke MM| title=An armamentarium of wart treatments. | journal=Clin Med Res | year= 2006 | volume= 4 | issue= 4 | pages= 273–93 | pmid=17210977 | doi=10.3121/cmr.4.4.273 | pmc=1764803}}</ref> Satu tinjauan terhadap pelbagai rawatan ketuat kulit mendapati bahawa rawatan topikal yang mengandungi [[asid salisilik]] lebih berkesan berbanding [[plasebo]].<ref name="Cochrane 2011">{{cite journal |vauthors=Kwok CS, Gibbs S, Bennett C, Holland R, Abbott R |date=12 September 2012 |editor1-last=Gibbs |editor1-first=Sam |title=Topical treatments for cutaneous warts |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0011182/ |url-status=live |journal=[[The Cochrane Database of Systematic Reviews]] |volume=9 |issue=9 |pages=CD001781 |doi=10.1002/14651858.CD001781.pub3 |pmc=8101088 |pmid=22972052 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130704095916/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0011182/ |archive-date=4 July 2013}}</ref> [[Krioterapi]] juga kelihatan berkesan seperti asid salisilik, tetapi terdapat lebih sedikit ujian klinikal mengenainya.<ref name="Cochrane 2011" /> |
|||
# [[Terapi cryo]] |
|||
# [[Podophyllin]] |
|||
#[[Interferon & asid trichloracetic]] '''(TCA)''' |
|||
# [[Pembedahan membuang ketuat]] |
|||
==Rujukan== |
|||
[[ar:ثؤلول]] |
|||
{{Reflist}} |
|||
[[ast:Úzara]] |
|||
[[az:Ziyil]] |
|||
[[Kategori:Penyakit dan gangguan]] |
|||
[[be:Бародаўка]] |
|||
[[Kategori:Penyakit virus]] |
|||
[[be-x-old:Бародаўка]] |
|||
[[Kategori:WPPER]] |
|||
[[bg:Брадавица]] |
|||
[[ca:Berruga]] |
|||
[[cs:Bradavice]] |
|||
[[cy:Dafad (ar y croen)]] |
|||
[[da:Vorte]] |
|||
[[de:Warze]] |
|||
[[dv:އެސްވަޅު]] |
|||
[[el:Μαντραβίτσα]] |
|||
[[en:Wart]] |
|||
[[es:Verruga]] |
|||
[[fa:زگیل]] |
|||
[[fr:Verrue]] |
|||
[[ko:사마귀 (피부병)]] |
|||
[[io:Veruko]] |
|||
[[is:Varta]] |
|||
[[it:Verruca]] |
|||
[[he:יבלת עור]] |
|||
[[la:Verruca]] |
|||
[[hu:Szemölcs]] |
|||
[[nl:Wrat]] |
|||
[[ja:イボ]] |
|||
[[no:Verruca vulgaris]] |
|||
[[nds:Wratt]] |
|||
[[pl:Brodawka]] |
|||
[[pt:Verruga]] |
|||
[[qu:Tikti]] |
|||
[[ru:Бородавка]] |
|||
[[sq:Lythat]] |
|||
[[simple:Wart]] |
|||
[[sk:Bradavica (kožný výrastok)]] |
|||
[[sl:Navadna bradavica]] |
|||
[[fi:Syylä]] |
|||
[[sv:Vårta]] |
|||
[[tl:Kulugo]] |
|||
[[te:ఉలిపిరి కాయలు]] |
|||
[[vi:Mụn cóc]] |
|||
[[uk:Бородавка]] |
|||
[[wa:Porea (maladeye)]] |
|||
[[yi:חזיר ווארצל]] |
|||
[[zh:疣]] |
|||
Semakan semasa pada 18:33, 6 Oktober 2024
Ketuat ialah pertumbuhan virus yang tidak bersifat kanser, biasanya muncul pada tangan dan kaki, tetapi juga boleh menjejaskan bahagian lain seperti alat kelamin atau muka.[1] Satu atau banyak ketuat mungkin muncul. Ia berbeza daripada tumor kanser kerana ketuat disebabkan oleh jangkitan virus, seperti papilomavirus manusia dan bukan pertumbuhan kanser.
Jenis
[sunting | sunting sumber]
Beberapa jenis ketuat telah dikenal pasti, yang berbeza dari segi bentuk, lokasi yang terjejas, serta jenis papilomavirus manusia yang terlibat.[2][3] Ini termasuk:
- Ketuat biasa (verruca vulgaris),[4] ketuat yang timbul dengan permukaan kasar, paling biasa pada tangan tetapi boleh tumbuh di mana-mana bahagian badan. Kadang-kadang dikenali sebagai ketuat Palmer atau ketuat Junior.
- Ketuat rata (verruca plana), ketuat kecil, licin, dan rata, berwarna seakan kulit, yang boleh muncul dalam jumlah yang banyak; paling kerap dijumpai pada muka, leher, tangan, pergelangan tangan, dan lutut.
- Ketuat filiform atau digitat, ketuat seperti benang atau jari, paling biasa pada muka, terutama berhampiran kelopak mata dan bibir.
- Ketuat kelamin (condyloma acuminatum, verruca acuminata), ketuat yang muncul pada alat kelamin.
- Ketuat periungual, sekumpulan ketuat seperti bunga kubis yang muncul di sekitar kuku.
- Ketuat plantar (verruca, verruca plantaris), benjolan keras yang kadangkala menyakitkan, sering dengan bintik hitam di tengah; biasanya hanya ditemui pada titik tekanan di tapak kaki.
- Ketuat mozek, sekumpulan ketuat jenis plantar yang rapat, biasanya terdapat pada tangan atau tapak kaki.
Rawatan
[sunting | sunting sumber]Terdapat banyak rawatan dan prosedur yang berkaitan dengan penyingkiran ketuat.[5] Satu tinjauan terhadap pelbagai rawatan ketuat kulit mendapati bahawa rawatan topikal yang mengandungi asid salisilik lebih berkesan berbanding plasebo.[6] Krioterapi juga kelihatan berkesan seperti asid salisilik, tetapi terdapat lebih sedikit ujian klinikal mengenainya.[6]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Warts: Overview". U.S. National Library of Medicine. 30 July 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 September 2017.
- ^ Anderson, Keith; Keith, Jeff; Novak, Patricia D.; Elliot, Michelle A. (2005). Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary (ed. 5th). C.V. Mosby. ISBN 978-0-323-03736-5. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 January 2017.
- ^ "MedlinePlus: Warts". 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 May 2013.
- ^ Adigun, Chris G. "Verruca Vulgaris". Merck Manual. Dicapai pada 16 December 2022.
- ^ Lipke MM (2006). "An armamentarium of wart treatments". Clin Med Res. 4 (4): 273–93. doi:10.3121/cmr.4.4.273. PMC 1764803. PMID 17210977.
- ^ a b Kwok CS, Gibbs S, Bennett C, Holland R, Abbott R (12 September 2012). Gibbs S (penyunting). "Topical treatments for cutaneous warts". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 9 (9): CD001781. doi:10.1002/14651858.CD001781.pub3. PMC 8101088. PMID 22972052. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 July 2013.