Ghazan
Mahmud Ghazan (5 November 1271 – 11 Mei 1304) (Parsi: غازان خان, Ghazan Khan, kadang kala dieja secara kuno sebagai Casanus oleh orang Barat[1]) ialah pemerintah ketujuh bahagian Ilkhanat Empayar Mongol di Iran moden dari 1295 hingga 1304. Baginda ialah anakanda kepada Arghun, cucu kepada Abaqa Khan dan cicit kepada Hulagu Khan, meneruskan barisan pemerintah yang panjang yang merupakan keturunan langsung Genghis Khan. Dianggap sebagai il khan yang paling terkemuka, baginda mungkin paling terkenal kerana memeluk Islam dan bertemu dengan Imam Ibn Taymiyya pada tahun 1295 ketika baginda menaiki takhta, menandakan titik perubahan bagi agama dominan Mongol di Asia Barat: Iran, Iraq, Anatolia, dan Caucasus Selatan.
Salah seorang daripada ramai isteri utamanya ialah Kököchin, seorang puteri Mongol (asalnya bertunang dengan bapa Ghazan Arghun sebelum kematiannya) yang dihantar oleh ayahanda saudaranya Kublai Khan .
Konflik ketenteraan semasa pemerintahan Ghazan termasuk perang dengan Kesultanan Mamluk untuk mengawal Syria dan pertempuran dengan Turko-Mongol Kekhanan Chagatai. Ghazan juga meneruskan hubungan diplomatik dengan Eropah, meneruskan percubaan yang tidak berjaya oleh pendahulunya untuk membentuk pakatan Franco-Mongol. Seorang lelaki yang berbudaya tinggi, Ghazan bercakap pelbagai bahasa, mempunyai banyak hobi, dan mengubah banyak unsur Ilkhanat, terutamanya dalam soal penyeragaman mata wang dan dasar fiskal.
Sebagai sebahagian daripada pemelukan Islam, Ghazan menukar nama pertamanya kepada Mahmud, dan Islam mendapat populariti dalam wilayah Mongol. Baginda menunjukkan toleransi terhadap pelbagai agama, menggalakkan budaya Mongol kuno yang asal untuk berkembang, bertolak ansur dengan syiah, dan menghormati agama pengikut Georgia dan Armenia. Oleh itu, Ghazan meneruskan pendekatan nenek moyangnya terhadap toleransi beragama. Apabila Ghazan mengetahui bahawa beberapa sami Buddha berpura-pura memeluk Islam kerana kuil mereka dimusnahkan lebih awal, Ghazan memberikan kebenaran kepada semua yang ingin kembali ke Tibet, Kashmir atau India untuk mereka bebas mengikut kepercayaan mereka dan menjadi antara penganut Buddha lain.[2] Kod Yassa Mongol kekal di tempatnya dan bomoh Mongol kekal berpengaruh dari segi politik sepanjang pemerintahan kedua-dua Ghazan dan saudaranya serta pengganti Öljaitü, tetapi tradisi Mongol purba akhirnya merosot selepas kematian Öljaitü.[3] Pergolakan agama lain dalam Ilkhanat semasa pemerintahan Ghazan telah dihasut oleh Nawruz, Ghazan menghentikan tuntutan ini dengan mengeluarkan fatwa yang mengecualikan orang Kristian daripada jizya (cukai ke atas orang bukan Islam),[4] dan menubuhkan semula Patriark Kristian Mar Yaballaha III pada tahun 1296. Ghazan dilaporkan menghukum fanatik agama yang memusnahkan gereja dan rumah ibadat di Tabriz pada 21 Julai 1298.[5]
Catatan
[sunting | sunting sumber]- ^ Schein, p. 806.
- ^ Arnold, Sir Thomas Walker (1896). "The Preaching of Islam". google.com.
- ^ Amitai, see Section VI–Ghazan, Islam and Mongol Tradition– p. 9 and Section VII–Sufis and Shamans, p. 34.
- ^ Foltz, p. 129.
- ^ Hamadani 1998