Aqbeż għall-kontentut

Didelphimorphia: Differenza bejn il-verżjonijiet

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Esplora l-kronoloġija b'mod interattiv
← Differenza preċedenti
Content deleted Content added
VisualWikitext
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(45 intermediate revisions by 20 users not shown)
Linja 1: Linja 1:
⚫
[[Category:Didelphimorphia]]
{{Taxobox
{{Taxobox
⚫
| isem = Didelphimorphia
| color = pink
⚫
| firxa_fossili = [[Oligocene]] - Riċenti
⚫
| name = Didelphimorphia
| stampa = Possum122708.JPG
⚫
| fossil_range = [[Oligocene]] - Reċenti
⚫
| deskrizzjoni_stampa = [[Opossum ta' Virġinja]], ''Didelphis virginiana''
| image = Opossum-drawing.jpg
⚫
| daqs_stampa = 250px
⚫
| image_caption = Opossum ta' Virġinja ''[[Didelphis virginiana]]''
| renju = [[Annimal|Animalia]]
⚫
| image_width = 250px
| regnum = [[Animalia]]
| fajlum = [[Chordata]]
| phylum = [[Chordata]]
| klassi = [[Mammiferu|Mammalia]]
| classis = [[Mammalia]]
| infraklassi = [[Metatheria]]
| infraclassis = [[Metatheria]]
| superordni = [[Ameridelphia]]
| superordo = [[Ameridelphia]]
| ordni = [[Didelphimorphia]]
| awtorità_ordni = (Gill, 1972)
| subdivision_ranks = Ordni
| grad_sottodiviżjoni = Familji estanti
| subdivision =
| sottodiviżjoni =
⚫
*[[Didelphimorphia]] Gill, 1872
⚫
* [[Didelphidae]]
| range_map = Firxa tas-superordni Ameridelphia.PNG
| range_map_caption = Firxa ta' l-ordni Didelphimorphia
| mappa_firxa = Firxa tas-superordni Ameridelphia.PNG
| deskrizzjoni_mappa_firxa = Firxa tal-ordni Didelphimorphia
| range_map_width = 250px
| daqs_mappa_firxa = 250px
}}
}}
⚫
[[Stampa:Opossum Skull.jpg|thumb|250px|Ras ta' skeletru tal-[[Opossum ta' Virġinja]], ''Didelphis virginiana'']]
⚫
Id-[[Didelphimorphia]] huwa [[ordni]] ta' [[mammiferi]] [[marsupjal]]i, li jiġbor fiħ l-[[opossum|opossumi]] tal-kontinenti [[Amerika]]ni (għalkemm ftit huma l-i[[speċi]]jiet b' distribuzzjoni fil-kontinent ta' l-[[Amerika ta' fuq]] u l-biċċa l-kbira ta' dawn l-[[opossum|opossumi]], qegħdin mifruxin fil-kontinent ta' l-[[Amerika ta' isfel]]).
⚫
[[Stampa:Schwimmbeutler-drawing.jpg|thumb|250px|[[Japok]] jew opossum tal-ilma, ''Chironectes minimus'']]


⚫
'''Didelphimorphia''' hija [[ordni (bijoloġija)|ordni]] ta' [[mammiferu|mammiferi]] [[marsupjal]]i, li tiġbor fiha l-[[opossum]]i tal-kontinent Amerikan (għalkemm ftit huma l-ispeċi b'distribuzzjoni fil-kontinent tal-[[Amerika ta' Fuq]] u l-biċċa l-kbira ta' dawn l-opossumi qegħdin mifruxin fil-kontinent tal-[[Amerika t'Isfel]]).
⚫
Dan l-[[ordni]] qiegħed ikklassifikat fil-[[klassi]] [[Mammalia]], fis-[[sottoklassi]] [[Theria]], fl-[[infraklassi]] [[Metatheria]], fis-[[superordni]] [[Ameridelphia]], u għandu [[familja]] waħda biss b' rappreżentanti ħajjin, id-[[Didelphidae]] b' 2 [[sottofamilja|sottofamilji]], ([[Caluromyinae]] u [[Didelphinae]]) b' bosta [[ġeneru|ġeneri]] u 'l fuq minn 95 [[speċi]] ħajja.
⚫
[[image:Opossum Skull.jpg|thumb|left|250px|Ras ta' Skeletru ta' l-Opossum ta' Virġinja ''[[Didelphis virginiana]]'']]
Din ta' laħħar m'hijiex klassifikazzjoni definittiva, għax jiddependi skond ma' liema skema ta' klassifikazzjoni wieħed jimxi. Hemm klassifikazzjonijiet li jaqsmu dan l-[[ordni]] saħansitra f' 4 [[familja|familji]] separati ([[Caluromyidae]], [[Didelphidae]], [[Glironiidae]] u [[Marmosidae]]).


⚫
Din l-ordni qiegħda kklassifikata fil-klassi [[Mammiferu|Mammalia]], fis-sottoklassi [[Theria]], fl-infraklassi [[Metatheria]], fis-superordni [[Ameridelphia]], u għandha familja waħda biss b'rappreżentanti ħajjin, id-[[Didelphidae]] b'żewġ sottofamilji ([[Caluromyinae]] u [[Didelphinae]]), b'bosta ġeneri u 'l fuq minn 95 speċi ħajja. Din tal-aħħar m'hijiex klassifikazzjoni definittiva għaliex jiddependi skont ma' liema skema ta' klassifikazzjoni wieħed jimxi. Hemm klassifikazzjonijiet li jaqsmu din l-ordni saħansitra f'4 familji separati ([[Caluromyidae]], [[Didelphidae]], [[Glironiidae]] u [[Marmosidae]]).
⚫
L-[[ordni]] [[Didelphimorphia]], mill-1993 sa l-2006 kellu żieda ta' 'l fuq minn 54% aktar fin-numru ta' l-i[[speċi]]jiet, infatti minn 63 [[speċi]] tela' għal madwar 98 [[speċi]] u din hija l-akbar u l-aktar żieda qawwijja li kien hemm fin-numru ta' [[speċi]]jiet, fost l-[[ordni]]jiet kollha, tal-klassi [[Mammalia]] (il-[[mammiferi]]).


⚫
L-ordni Didelphimorphia mill-1993 sal-2006 kellha żieda ta' 'l fuq minn 54% aktar fin-numru tal-ispeċi: minn 63 speċi tela' għal madwar 98 speċi u din hija l-akbar u l-aktar żieda qawwija li kien hemm fin-numru ta' speċi fost l-ordnijiet kollha tal-klassi tal-mammiferi.
⚫
Id-[[Didelphimorphia]] flimkien ma' l-ordni [[Paucituberculata]] (l-[[opossum ġurdiem ta' geddumu twil|opossumi ġriedem ta' geddumhom twil]]), jiffurmaw is-[[superordni]] [[Ameridelphia]] (il-marsupjali tal-kontinenti Amerkani eskluż il-[[kolokolo]]).


⚫
Id-Didelphimorphia flimkien mal-ordni [[Paucituberculata]] (l-[[opossum bugeddum|opossumi bugdiedem]]), jiffurmaw is-[[superordni]] [[Ameridelphia]] (il-marsupjali tal-kontinenti Amerikani eskluż il-[[kolokolo]]).
==Lista ta' l-[[speċi|ispeċi]]jiet ħajjin ta' l-[[ordni]] [[Didelphimorphia]]==

⚫
[[image:Chironectes minimus.jpg|thumb|right|250px|[[Japok]] jew [[opossum ta' l-ilma]] ''[[Chironectes minimus]]'']]
*[[Ordni]] [[Didelphimorphia]]
== Lista tal-ispeċi ħajjin tal-ordni Didelphimorphia ==

⚫
**[[Superfamilja]] [[incertae sedis]]
⚫
*Ordni [[Didelphimorphia]]
⚫
***[[Ġeneru]] ''[[Hyladelphys]]''
⚫
**Superfamilja [[incertae sedis]]
⚫
****[[Opossum ġurdien ta' Kalinowski]], ''[[Hyladelphys kalinowskii]]''
⚫
***Ġeneru ''[[Hyladelphys]]''
⚫
**[[Superfamilja]] [[Didelphoidea]]
⚫
****[[Opossum ġurdien ta' Kalinowski]], ''Hyladelphys kalinowskii''
⚫
***[[Familja]] [[Didelphidae]]
⚫
**Superfamilja [[Didelphoidea]]
⚫
****[[Sottofamilja]] [[Caluromyinae]]
⚫
***Familja [[Didelphidae]]
⚫
*****[[Ġeneru]] ''[[Caluromys]]'' ([[Opossum sufi|Opossumi sufin]])
⚫
****Sottofamilja [[Caluromyinae]]
⚫
*****Ġeneru ''[[Caluromys]]'' ([[Opossum sufi|Opossumi sufin]])
******[[Sottoġeneru]] ''[[Mallodelphys]]''
******[[Sottoġeneru]] ''[[Mallodelphys]]''
*******[[Opossum sufi ta' Derby]], ''[[Caluromys derbianus]]''
*******[[Opossum sufi ta' Derby]], ''Caluromys derbianus''
*******[[Opossum sufi tal-widnejn kannella]], ''[[Caluromys lanatus]]''
*******[[Opossum sufi tal-widnejn kannella]], ''Caluromys lanatus''
******[[Sottoġeneru]] ''[[Caluromys]]''
******[[Sottoġeneru]] ''[[Caluromys]]''
*******[[Opossum sufi ta' denbu għarwien]], ''[[Caluromys philander]]''
*******[[Opossum sufi ta' denbu għarwien]], ''Caluromys philander''
*****[[Ġeneru]] ''[[Caluromysiops]]''
*****Ġeneru ''[[Caluromysiops]]''
******[[Opossum ta' l-ispallejn suwed]], ''[[Caluromysiops irrupta]]''
******[[Opossum tal-ispallejn suwed]], ''Caluromysiops irrupta''
****[[Sottofamilja]] [[Glironiinae]]
****Sottofamilja [[Glironiinae]]
*****[[Ġeneru]] ''[[Glironia]]''
*****Ġeneru ''[[Glironia]]''
******[[Opossum ta' denbu sufi]], ''[[Glironia venusta]]''
******[[Opossum ta' denbu sufi]], ''Glironia venusta''
****[[Sottofamilja]] [[Didelphinae]]
****Sottofamilja [[Didelphinae]]
*****[[Tribù]] [[Didelphini]]
*****Tribù [[Didelphini]]
******[[Ġeneru]] ''[[Chironectes]]''
******Ġeneru ''[[Chironectes]]''
*******[[Japok]] jew [[Opossum ta' l-ilma]], ''[[Chironectes minimus]]''
*******[[Japok]] jew [[Opossum tal-ilma]], ''Chironectes minimus''
******[[Ġeneru]] ''[[Didelphis]]''
******Ġeneru ''[[Didelphis]]'' ([[Opossum kbir Amerikan|Opossumi kbar Amerikani]])
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Albiventris]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Albiventris]]''
********[[Opossum tal-widnejn bojod]], ''[[Didelphis albiventris]]''
********[[Opossum tal-widnejn bojod]], ''Didelphis albiventris''
********[[Opossum tal-widnejn kbar]], ''[[Didelphis aurita]]''
********[[Opossum tal-widnejn kbar]], ''Didelphis aurita''
********[[Opossum tal-widnejn bojod ta' Gujana]], ''[[Didelphis imperfecta]]''
********[[Opossum tal-widnejn bojod tal-Gujana]], ''Didelphis imperfecta''
********[[Opossum tal-widnejn bojod ta' l-Andi]], ''[[Didelphis pernigra]]''
********[[Opossum tal-widnejn bojod tal-Andi]], ''Didelphis pernigra''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Marsupialis]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Marsupialis]]''
********[[Opossum komuni]], ''[[Didelphis marsupialis]]''
********[[Opossum komuni]], ''Didelphis marsupialis''
********[[Opossum ta' Virġinja]], ''[[Didelphis virginiana]]''
********[[Opossum ta' Virġinja]], ''Didelphis virginiana''
******[[Ġeneru]] ''[[Lutreolina]]''
******Ġeneru ''[[Lutreolina]]''
*******[[Lutrina]] jew [[Opossum ta' denbu oħxon]], ''[[Lutreolina crassicaudata]]''
*******[[Lutrina]] jew [[Opossum ta' denbu oħxon]], ''Lutreolina crassicaudata''
******[[Ġeneru]] ''[[Philander]]''
******Ġeneru ''[[Philander]]'' ([[Opossum ta' erba' għajnejn griż u iswed|Opossumi ta' erba' għajnejn griżi u suwed]])
*******[[Opossum ta' erba' għajnejn ta' Anderson]], ''[[Philander andersoni]]''
*******[[Opossum ta' erba' għajnejn ta' Anderson]], ''Philander andersoni''
*******''[[Philander deltae]]''
*******''[[Philander deltae]]''
*******[[Opossum ta' erba għajnejn tax- Xlokk]], ''[[Philander frenatus]]''
*******[[Opossum ta' erba għajnejn tax-Xlokk]], ''Philander frenatus''
*******[[Opossum ta' erba' għajnejn ta' McIlhenny]], ''[[Philander mcilhennyi]]''
*******[[Opossum ta' erba' għajnejn ta' McIlhenny]], ''Philander mcilhennyi''
*******''[[Philander mondolfii]]''
*******''[[Philander mondolfii]]''
*******''[[Philander olrogi]]''
*******''[[Philander olrogi]]''
*******[[Opossum ta' erba għajnejn griż]], ''[[Philander opossum]]''
*******[[Opossum ta' erba għajnejn griż]], ''Philander opossum''
*****[[Tribù]] [[Metachirini]]
*****Tribù [[Metachirini]]
******[[Ġeneru]] ''[[Metachirus]]''
******Ġeneru ''[[Metachirus]]''
*******[[Opossum ta' erba' għajnejn kannella]], ''[[Metachirus nudicaudatus]]''
*******[[Opossum ta' erba' għajnejn kannella]], ''Metachirus nudicaudatus''
*****[[Tribù]] [[Monodelphini]]
*****Tribù [[Monodelphini]]
******[[Ġeneru]] ''[[Marmosa]]'' ([[Opossum ġurdien|Opossumi ġrieden]])
******Ġeneru ''[[Marmosa]]'' ([[Opossum ġurdien|Opossumi ġrieden]])
*******[[Sottoġeneru]] [[incertae sedis]]
*******[[Sottoġeneru]] [[incertae sedis]]
********[[Opossum ġurdien ta' Guajira]], ''[[Marmosa xerophila]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Guajira]], ''Marmosa xerophila''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Andersoni]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Andersoni]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Anderson]], ''[[Marmosa andersoni]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Anderson]], ''Marmosa andersoni''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Lepida]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Lepida]]''
********[[Opossum ġurdien ħamrani]], ''[[Marmosa lepida]]''
********[[Opossum ġurdien ħamrani]], ''Marmosa lepida''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Mexicana]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Mexicana]]''
********[[Opossum ġurdien tal-Messiku]], ''[[Marmosa mexicana]]''
********[[Opossum ġurdien tal-Messiku]], ''Marmosa mexicana''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Murina]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Murina]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Linnaeus]], ''[[Marmosa murina]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Linnaeus]], ''Marmosa murina''
********[[Opossum ġurdien ta' Quechua]], ''[[Marmosa quichua]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Quechua]], ''Marmosa quichua''
********[[Opossum ġurdien aħmar]], ''[[Marmosa rubra]]''
********[[Opossum ġurdien aħmar]], ''Marmosa rubra''
********[[Opossum ġurdien ta' Tyler]], ''[[Marmosa tyleriana]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Tyleria]], ''Marmosa tyleriana''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Robinsoni]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Robinsoni]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Trinidad]], ''[[Marmosa chapmani]]'' (?)
********[[Opossum ġurdien ta' Trinidad]], ''Marmosa chapmani'' (?)
********[[Opossum ġurdien ta' Robinson]], ''[[Marmosa robinsoni]]''
********[[Opossum ġurdien ta' Robinson]], ''Marmosa robinsoni''
********[[Opossum ġurdien tal-Kolombja]], ''[[Marmosa ruatanica]]'' (?)
********[[Opossum ġurdien tal-Kolombja]], ''Marmosa ruatanica'' (?)
********[[Opossum ġurdien ta' Simon]], ''[[Marmosa simonsi]]'' (?)
********[[Opossum ġurdien ta' Simon]], ''Marmosa simonsi'' (?)
******[[Ġeneru]] ''[[Micoureus]]'' ([[Opossum ġurdien sufi|Opossumi ġrieden sufin]])
******Ġeneru ''[[Micoureus]]'' ([[Opossum ġurdien sufi|Opossumi ġrieden sufin]])
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' Alston]], ''[[Micoureus alstoni]]''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' Alston]], ''Micoureus alstoni''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' żaqqu bajda]], ''[[Micoureus constantiae]]''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' żaqqu bajda]], ''Micoureus constantiae''
*******[[Opossum ġurdien sufi tal-pil twil]], ''[[Micoureus demerarae]]''
*******[[Opossum ġurdien sufi tal-pil twil]], ''Micoureus demerarae''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' Tate]], ''[[Micoureus paraguayanus]]''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' Tate]], ''Micoureus paraguayanus''
*******[[Opossum ġurdien sufi żgħir]], ''[[Micoureus phaeus]]''
*******[[Opossum ġurdien sufi żgħir]], ''Micoureus phaeus''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' denbu għarwien]], ''[[Micoureus regina]]''
*******[[Opossum ġurdien sufi ta' denbu għarwien]], ''Micoureus regina''
******[[Ġeneru]] ''[[Monodelphis]]'' ([[Opossum ta' denbu qasir|Opossumi ta' denbhom qasir]])
******Ġeneru ''[[Monodelphis]]'' ([[Opossum ta' denbu qasir|Opossumi ta' denbhom qasir]])
*******[[Opossum ta' denbu qasir sepja]], ''[[Monodelphis adusta]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir sepja]], ''Monodelphis adusta''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi tat-Tramuntana]], ''[[Monodelphis americana]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi tat-Tramuntana]], ''Monodelphis americana''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor tat-Tramuntana]], ''[[Monodelphis brevicaudata]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor tat-Tramuntana]], ''Monodelphis brevicaudata''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub sofor]], ''[[Monodelphis dimidiata]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub sofor]], ''Monodelphis dimidiata''
*******[[Opossum ta' denbu qasir griż]], ''[[Monodelphis domestica]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir griż]], ''Monodelphis domestica''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Emilia]], ''[[Monodelphis emiliae]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Emilia]], ''Monodelphis emiliae''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor ta' l-Amażonja]], ''[[Monodelphis glirina]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor tal-Amażonja]], ''Monodelphis glirina''
*******''[[Monodelphis handleyi]]''
*******''[[Monodelphis handleyi]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi ta' Ihering]], ''[[Monodelphis iheringi]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi ta' Ihering]], ''Monodelphis iheringi''
*******[[Opossum ta' denbu qasir pigmew]], ''[[Monodelphis kunsi]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir pigmew]], ''Monodelphis kunsi''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Marajo]], ''[[Monodelphis maraxina]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Marajo]], ''Monodelphis maraxina''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Osgood]], ''[[Monodelphis osgoodi]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Osgood]], ''Monodelphis osgoodi''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor tal-kappa]], ''[[Monodelphis palliolata]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor tal-kappa]], ''Monodelphis palliolata''
*******''[[Monodelphis peruviana]]''
*******''[[Monodelphis peruviana]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Reig]], ''[[Monodelphis reigi]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' Reig]], ''Monodelphis reigi''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-Peru]], ''[[Monodelphis ronaldi]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-Peru]], ''Monodelphis ronaldi''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' l-istrixxi kannella ċar]], ''[[Monodelphis rubida]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-istrixxi kannella ċar]], ''Monodelphis rubida''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' l-imnieħer twil]], ''[[Monodelphis scalops]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-imnieħer twil]], ''Monodelphis scalops''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor ta' Nofs in-nhar]], ''[[Monodelphis sorex]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tal-ġnub ħomor ta' Nofsinhar]], ''Monodelphis sorex''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi ta' Nofs in-nhar]], ''[[Monodelphis theresa]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi ta' Nofsinhar]], ''Monodelphis theresa''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi aħmar]], ''[[Monodelphis umbristriata]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir tat-tlett strixxi aħmar]], ''Monodelphis umbristriata''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' strixxa waħda]], ''[[Monodelphis unistriata]]''
*******[[Opossum ta' denbu qasir ta' strixxa waħda]], ''Monodelphis unistriata''
******[[Ġeneru]] ''[[Tlacuatzin]]''
******Ġeneru ''[[Tlacuatzin]]''
*******[[Opossum ġurdien griż]], ''[[Tlacuatzin canescens]]''
*******[[Opossum ġurdien griż]], ''Tlacuatzin canescens''
*****[[Tribù]] [[Thylamyini]]
*****Tribù [[Thylamyini]]
******[[Ġeneru]] ''[[Chacodelphys]]''
******Ġeneru ''[[Chacodelphys]]'' ([[Opossum pigmew]])
*******[[Opossum pigmew ta' Chacoan]], ''[[Chacodelphys formosa]]''
*******[[Opossum pigmew ta' Chaco]], ''Chacodelphys formosa''
******[[Ġeneru]] ''[[Cryptonanus]]'' ([[Oposuum nanu mistur|Opossumi nani mistura]])
******Ġeneru ''[[Cryptonanus]]'' ([[Oposuum nanu mistur|Opossumi nani mistura]])
*******[[Opossum nanu mistur ta' Agricola]], ''[[Cryptonanus agricolai]]''
*******[[Opossum nanu mistur ta' Agricola]], ''Cryptonanus agricolai''
*******[[Opossum nanu mistur ta' Chacoan]], ''[[Cryptonanus chacoensis]]''
*******[[Opossum nanu mistur ta' Chacoan]], ''Cryptonanus chacoensis''
*******[[Opossum nanu mistur ta' Rio Grande do Sul]], ''[[Cryptonanus guahybae]]''
*******[[Opossum nanu mistur ta' Rio Grande do Sul]], ''Cryptonanus guahybae''
*******[[Opossum nanu mistur ta' żaqqu ħamra]], ''[[Cryptonanus ignitus]]''
*******[[Opossum nanu mistur ta' żaqqu ħamra]], ''Cryptonanus ignitus''
*******[[Opossum nanu mistur tal-Bolivja]], ''[[Cryptonanus unduaviensis]]''
*******[[Opossum nanu mistur tal-Bolivja]], ''Cryptonanus unduaviensis''
******[[Ġeneru]] ''[[Gracilinanus]]'' ([[Opossum grazzjuż|Opossumi grazzjużi]])
******Ġeneru ''[[Gracilinanus]]'' ([[Opossum grazzjuż|Opossumi grazzjużi]])
*******[[Opossum grazzjuż ta' Aceramarca]], ''[[Gracilinanus aceramarcae]]''
*******[[Opossum grazzjuż ta' Aceramarca]], ''Gracilinanus aceramarcae''
*******[[Opossum grazzjuż ħafif]], ''[[Gracilinanus agilis]]''
*******[[Opossum grazzjuż ħafif]], ''Gracilinanus agilis''
*******[[Opossum grazzjuż ta' Wood Sprite]], ''[[Gracilinanus dryas]]''
*******[[Opossum grazzjuż ta' Wood Sprite]], ''Gracilinanus dryas''
*******[[Opossum grazzjuż ta' Emilia]], ''[[Gracilinanus emiliae]]''
*******[[Opossum grazzjuż ta' Emilia]], ''Gracilinanus emiliae''
*******[[Opossum grazzjuż tat-Tramuntana]] ''[[Gracilinanus marica]]''
*******[[Opossum grazzjuż tat-Tramuntana]] ''Gracilinanus marica''
*******[[Opossum grazzjuż tal-Brażil]], ''[[Gracilinanus microtarsus]]''
*******[[Opossum grazzjuż tal-Brażil]], ''Gracilinanus microtarsus''
******[[Ġeneru]] ''[[Lestodelphys]]''
******Ġeneru ''[[Lestodelphys]]''
*******[[Opossum tal-Patagonja]], ''[[Lestodelphys halli]]''
*******[[Opossum tal-Patagonja]], ''Lestodelphys halli''
******[[Ġeneru]] ''[[Marmosops]]'' ([[Opossum irqiq|Opossumi rqaq]])
******Ġeneru ''[[Marmosops]]'' ([[Opossum irqiq|Opossumi rqaq]])
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Incanus]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Incanus]]''
********[[Opossum irqiq ta' rasu dejqa]], ''[[Marmosops cracens]]''
********[[Opossum irqiq ta' rasu dejqa]], ''Marmosops cracens''
********[[Opossum irqiq skur]], ''[[Marmosops fuscatus]]''
********[[Opossum irqiq skur]], ''Marmosops fuscatus''
********[[Opossum irqiq griż]], ''[[Marmosops incanus]]''
********[[Opossum irqiq griż]], ''Marmosops incanus''
********[[Opossum irqiq tal-Brażil]], ''[[Marmosops paulensis]]''
********[[Opossum irqiq tal-Brażil]], ''Marmosops paulensis''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Invictus]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Invictus]]''
********[[Opossum irqiq ta' Hendley]], ''[[Marmosops handleyi]]''
********[[Opossum irqiq ta' Hendley]], ''Marmosops handleyi''
********[[Opossum irqiq ta' Panama]], ''[[Marmosops invictus]]''
********[[Opossum irqiq ta' Panama]], ''Marmosops invictus''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Noctivagus]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Noctivagus]]''
********[[Opossum irqiq ta' Creighton]], ''[[Marmosops creightoni]]''
********[[Opossum irqiq ta' Creighton]], ''Marmosops creightoni''
********[[Opossum irqiq ta' Tschudi]], ''[[Marmosops impavidus]]''
********[[Opossum irqiq ta' Tschudi]], ''Marmosops impavidus''
********[[Opossum irqiq ta' Neblina]], ''[[Marmosops neblina]]''
********[[Opossum irqiq ta' Neblina]], ''Marmosops neblina''
********[[Opossum irqiq ta' żaqqu bajda]], ''[[Marmosops noctivagus]]''
********[[Opossum irqiq ta' żaqqu bajda]], ''Marmosops noctivagus''
********[[Opossum irqiq ta' Dorothy]], ''[[Marmosops ocellatus]]''
********[[Opossum irqiq ta' Dorothy]], ''Marmosops ocellatus''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Parvidens]]''
*******[[Sottoġeneru]] ''[[Parvidens]]''
********[[Opossum irqiq ta' Bishop]], ''[[Marmosops bishopi]]''
********[[Opossum irqiq ta' Bishop]], ''Marmosops bishopi''
********[[Opossum irqiq ta' Junin]], ''[[Marmosops juninensis]]''
********[[Opossum irqiq ta' Junin]], ''Marmosops juninensis''
********[[Opossum irqiq delikat]], ''[[Marmosops parvidens]]''
********[[Opossum irqiq delikat]], ''Marmosops parvidens''
********[[Opossum irqiq ta' Pinheiro]], ''[[Marmosops pinheiroi]]''
********[[Opossum irqiq ta' Pinheiro]], ''Marmosops pinheiroi''
******[[Ġeneru]] ''[[Thylamys]]'' ([[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon|Opossumi ġrieden ta' denbhom oħxon]])
******Ġeneru ''[[Thylamys]]'' ([[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon|Opossumi ġrieden ta' denbhom oħxon]])
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' Cinderella]], ''[[Thylamys cinderella]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' Cinderella]], ''Thylamys cinderella''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon eleganti]], ''[[Thylamys elegans]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon eleganti]], ''Thylamys elegans''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' Karimi]], ''[[Thylamys karimii]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' Karimi]], ''Thylamys karimii''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon tal-Paragwaj]], ''[[Thylamys macrurus]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon tal-Paragwaj]], ''Thylamys macrurus''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' żaqqu bajda]], ''[[Thylamys pallidior]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' żaqqu bajda]], ''Thylamys pallidior''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon komuni]], ''[[Thylamys pusillus]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon komuni]], ''Thylamys pusillus''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon arġentat]], ''[[Thylamys sponsorius]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon arġentat]], ''Thylamys sponsorius''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' Tate]], ''[[Thylamys tatei]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' Tate]], ''Thylamys tatei''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon nanu]], ''[[Thylamys velutinus]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon nanu]], ''Thylamys velutinus''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' żaqqu kannella fl-isfar]], ''[[Thylamys venustus]]''
*******[[Opossum ġurdien ta' denbu oħxon ta' żaqqu kannella fl-isfar]], ''Thylamys venustus''


==Tassonomija ta' l-ordni Didelphimorphia==
== Tassonomija tal-ordni Didelphimorphia ==
[[image:Ameridelphia distribution.PNG|thumb|right|250px|Firxa aktar mill-qrib ta' l-ordni Didelphimorphia]]
[[Stampa:Ameridelphia distribution.PNG|thumb|250px|Firxa aktar mill-qrib tal-ordni Didelphimorphia]]

⚫
*[[Ordni]] [[Didelphimorphia]](Gill,1872)
⚫
*Ordni '''Didelphimorphia''' (Gill, 1872)
**[[Superfamilja]] [[incertae sedis]]
**Superfamilja [[incertae sedis]]
***[[Ġeneru]] ''[[Hyladelphys]] (Voss & Lunde & Simmons,2001)
****''[[Hyladelphys kalinowskii]]'' (Hershkovitz,1992)
***Ġeneru ''[[Hyladelphys]]'' (Voss, Lunde u Simmons, 2001)
****''[[Hyladelphys kalinowskii]]'' (Hershkovitz, 1992)
⚫
***[[Ġeneru]] ''[[Szalinia]]'' (de Muizon & Cifelli,2001)
****''[[Szalinia gracilis]]'' (de Muizon & Cifelli,2001)
***Ġeneru ''[[Szalinia]]'' (de Muizon u Cifelli, 2001)
⚫
****''[[Szalinia gracilis]]'' (de Muizon u Cifelli, 2001)
**[[Superfamilja]] [[Didelphoidea]] (Gray,1821)
**Superfamilja [[Didelphoidea]] (Gray, 1821)
⚫
***[[Familja]] [[incertae sedis]]
⚫
***Familja [[incertae sedis]]
****[[Ġeneru]] ''[[Peratotherium]]''
***[[Familja]] [[Derorhynchidae]]
****Ġeneru ''[[Peratotherium]]''
***Familja [[Derorhynchidae]]
⚫
****[[Ġeneru]] ''[[Derorhynchus]]'' (Paula Couto,1962)
*****''[[Derorhynchus singularis]]'' (Paula Couto,1962)
****Ġeneru ''[[Derorhynchus]]'' (Paula Couto, 1962)
****[[Ġeneru]] ''[[Minusculodelphis]]'' (Paula Couto,1962)
*****''[[Derorhynchus singularis]]'' (Paula Couto, 1962)
*****''[[Minusculodelphis minimus]]'' (Paula Couto,1962)
****Ġeneru ''[[Minusculodelphis]]'' (Paula Couto, 1962)
⚫
*****''[[Minusculodelphis minimus]]'' (Paula Couto, 1962)
⚫
***[[Familja]] [[Sparassocynidae]]
***Familja [[Sparassocynidae]]
****[[Ġeneru]] ''[[Sparassocynus]]'' (Mercerat,1898)
****Ġeneru ''[[Sparassocynus]]'' (Mercerat, 1898)
*****''[[Sparassocynus bahiai]]''
*****''[[Sparassocynus bahiai]]''
*****''[[Sparassocynus dirivatus]]''
*****''[[Sparassocynus dirivatus]]''
*****''[[Sparassocynus heterotopicus]]''
*****''[[Sparassocynus heterotopicus]]''
***[[Familja]] [[Didelphidae]] (Gray,1821)
***Familja [[Didelphidae]] (Gray, 1821)
****[[Sottofamilja]] [[incertae sedis]]
****Sottofamilja [[incertae sedis]]
*****[[Ġeneru]] ''[[Coona]]'' (Simpson,1938) (estint)
*****Ġeneru ''[[Coona]]'' (Simpson, 1938) (estint)
******''[[Coona pattersoni]]'' (estinta)
******''[[Coona pattersoni]]'' (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Incadelphys]]'' (Marshall & De Muizon,1988) (estint)
*****Ġeneru ''[[Incadelphys]]'' (Marshall u De Muizon, 1988) (estint)
******''[[Incadelphys antiquus]]'' (Marshall & De Muizon,1988) (estinta)
******''[[Incadelphys antiquus]]'' (Marshall u De Muizon, 1988) (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Itaboraidelphys]]'' (Marshall & De Muizon,1984) (estint)
*****Ġeneru ''[[Itaboraidelphys]]'' (Marshall u De Muizon, 1984) (estint)
******''[[Itaboraidelphys camposi]]'' (Marshall & De Muizon,1984) (estinta)
******''[[Itaboraidelphys camposi]]'' (Marshall u De Muizon, 1984) (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Marmosopsis]]'' (Paula Couto,1962) (estint)
*****Ġeneru ''[[Marmosopsis]]'' (Paula Couto, 1962) (estint)
******''[[Marmosopsis juradoi]]'' (Paula Couto,1962) (estinta)
******''[[Marmosopsis juradoi]]'' (Paula Couto, 1962) (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Mizquedelphys]]'' (Marshall & De Muizon,1988) (estint)
*****Ġeneru ''[[Mizquedelphys]]'' (Marshall u De Muizon, 1988) (estint)
******''[[Mizquedelphys pilpinensis]]'' (Marshall & De Muizon,1988) (estinta)
******''[[Mizquedelphys pilpinensis]]'' (Marshall u De Muizon, 1988) (estinta)
****[[Sottofamilja]] ''[[Eobrasiliinae]]'' (estinta)
****Sottofamilja ''[[Eobrasiliinae]]'' (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Didelphopsis]]'' (Paula Couto,1952) (estint)
*****Ġeneru ''[[Didelphopsis]]'' (Paula Couto, 1952) (estint)
******''[[Didelphopsis cabrerai]]'' (Paula Couto,1952) (estinta)
******''[[Didelphopsis cabrerai]]'' (Paula Couto, 1952) (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Eobrasilia]]'' (Simpson,1947) (estint)
*****Ġeneru ''[[Eobrasilia]]'' (Simpson, 1947) (estint)
******''[[Eobrasilia coutoi]]'' (Simpson,1947) (estinta)
******''[[Eobrasilia coutoi]]'' (Simpson, 1947) (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Gaylordia]]'' (Paula Couto,1952) (estint)
*****Ġeneru ''[[Gaylordia]]'' (Paula Couto, 1952) (estint)
******''[[Gaylordia doelloi]]'' (Paula Couto,1952) (estinta)
******''[[Gaylordia doelloi]]'' (Paula Couto, 1952) (estinta)
******''[[Gaylordia macrocynodonta]]'' (Paula Couto,1952) (estinta)
******''[[Gaylordia macrocynodonta]]'' (Paula Couto, 1952) (estinta)
*****[[Ġeneru]] ''[[Tiulordia]]'' (Marshall & De Muizon,1988) (estint)
*****Ġeneru ''[[Tiulordia]]'' (Marshall u De Muizon, 1988) (estint)
******''[[Tiulordia florensi]]'' (Marshall & De Muizon 1988) (estinta)
******''[[Tiulordia florensi]]'' (Marshall u De Muizon 1988) (estinta)
****[[Sottofamilja]] [[Caluromyinae]]'' (Kirsch,1977)
****Sottofamilja [[Caluromyinae]]'' (Kirsch, 1977)
*****[[Ġeneru]] ''[[Caluromys]]'' (J.A. Allen 1900)
*****Ġeneru ''[[Caluromys]]'' (J.A. Allen 1900)
******[[Sottoġeneru]] ''[[Caluromys (sottoġeneru)]]'' (J.A. Allen,1900)
******Sottoġeneru ''[[Caluromys (sottoġeneru)]]'' (J.A. Allen, 1900)
*******''[[Caluromys philander]]'' (Linnaeus,1758)
*******''[[Caluromys philander]]'' (Linnaeus, 1758)
******[[Sottoġeneru]] ''[[Mallodelphys]]'' (Thomas,1920)
******Sottoġeneru ''[[Mallodelphys]]'' (Thomas, 1920)
*******''[[Caluromys derbianus]]'' (Waterhouse,1841)
*******''[[Caluromys derbianus]]'' (Waterhouse, 1841)
*******''[[Caluromys lanatus]]'' (Olfers,1818)
*******''[[Caluromys lanatus]]'' (Olfers, 1818)
******[[Ġeneru]] ''[[Caluromysiops]]'' (Sanborn,1951)
******Ġeneru ''[[Caluromysiops]]'' (Sanborn, 1951)
*******''[[Caluromysiops irrupta]]'' (Sanborn,1951)
*******''[[Caluromysiops irrupta]]'' (Sanborn, 1951)
******[[Ġeneru]] ''[[Pachybiotherium]]'' (Ameghino,1902) (estint)
******Ġeneru ''[[Pachybiotherium]]'' (Ameghino, 1902) (estint)
*******''[[Pachybiotherium acclinum]]'' (estinta)
*******''[[Pachybiotherium acclinum]]'' (estinta)
*****[[Sottofamilja]] [[Glironiinae]]
****Sottofamilja [[Glironiinae]]
******[[Ġeneru]] ''[[Glironia]]'' (Thomas,1912)
*****Ġeneru ''[[Glironia]]'' (Thomas, 1912)
*******''[[Glironia venusta]]'' (Thomas,1912)
******''[[Glironia venusta]]'' (Thomas, 1912)
*****[[Sottofamilja]] [[Didelphinae]] (Gray,1821)
****Sottofamilja [[Didelphinae]] (Gray, 1821)
******[[Tribù]] [[Zygolestini]] (estinta)
*****Tribù [[Zygolestini]] (estinta)
*******[[Ġeneru]] ''[[Zygolestes]]'' (Ameghino,1898) (estint)
******Ġeneru ''[[Zygolestes]]'' (Ameghino, 1898) (estint)
********''[[Zygolestes paramensis]]'' (Ameghino,1898) (estinta)
*******''[[Zygolestes paramensis]]'' (Ameghino, 1898) (estinta)
********''[[Zygolestes entremanus]]'' (Ameghino) (estinta)
*******''[[Zygolestes entremanus]]'' (Ameghino) (estinta)
********''[[Zygolestes reigi]]'' (Goin & Montalvo & Visconti,2000) (estinta)
*******''[[Zygolestes reigi]]'' (Goin, Montalvo u Visconti, 2000) (estinta)
******[[Tribù]] [[Monodelphini]]
*****Tribù [[Monodelphini]]
*******[[Ġeneru]] ''[[Marmosa]]'' (Gray,1821)
******Ġeneru ''[[Marmosa]]'' (Gray, 1821)
********[[Sottoġeneru]] [[incertae sedis]]
*******Sottoġeneru [[incertae sedis]]
*********''[[Marmosa xerophila]]'' (Handley&Gordon,1979)
********''[[Marmosa xerophila]]'' (HandleyuGordon, 1979)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Andersoni]]''
*******Sottoġeneru ''[[Andersoni]]''
*********''[[Marmosa andersoni]]'' (Pine,1972)
********''[[Marmosa andersoni]]'' (Pine, 1972)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Lepida]]''
*******Sottoġeneru ''[[Lepida]]''
*********''[[Marmosa lepida]]'' (Thomas,1888)
********''[[Marmosa lepida]]'' (Thomas, 1888)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Mexicana]]''
*******Sottoġeneru ''[[Mexicana]]''
*********''[[Marmosa mexicana]]'' (Merriam,1897)
********''[[Marmosa mexicana]]'' (Merriam, 1897)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Murina]]''
*******Sottoġeneru ''[[Murina]]''
*********''[[Marmosa murina]]'' (Linnaeus,1758)
********''[[Marmosa murina]]'' (Linnaeus, 1758)
*********''[[Marmosa quichua]]'' (Thomas,1899)
********''[[Marmosa quichua]]'' (Thomas, 1899)
*********''[[Marmosa rubra]]'' (Tate,1931)
********''[[Marmosa rubra]]'' (Tate, 1931)
*********''[[Marmosa tyleriana]]'' (Tate,1931)
********''[[Marmosa tyleriana]]'' (Tate, 1931)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Robinsoni]]''
*******Sottoġeneru ''[[Robinsoni]]''
*********''[[Marmosa chapmani]]'' (J.A. Allen,1900)
********''[[Marmosa chapmani]]'' (J. A. Allen, 1900)
*********''[[Marmosa robinsoni]]'' (Bangs,1898)
********''[[Marmosa robinsoni]]'' (Bangs, 1898)
*********''[[Marmosa ruatanica]]'' Goldman,1911)
********''[[Marmosa ruatanica]]'' Goldman, 1911)
*********''[[Marmosa simonsi]]'' (Thomas,1899)
********''[[Marmosa simonsi]]'' (Thomas, 1899)
*******[[Ġeneru]] ''[[Micoureus]]'' (Lesson,1842)
******Ġeneru ''[[Micoureus]]'' (Lesson, 1842)
********''[[Micoureus alstoni]]'' (J.A. Allen,1900)
*******''[[Micoureus alstoni]]'' (J.A. Allen, 1900)
********''[[Micoureus constantiae]]'' (Thomas,1904)
*******''[[Micoureus constantiae]]'' (Thomas, 1904)
********''[[Micoureus demerarae]]'' (Thomas,1905)
*******''[[Micoureus demerarae]]'' (Thomas, 1905)
********''[[Micoureus paraguayanus]]'' (Tate,1931)
*******''[[Micoureus paraguayanus]]'' (Tate, 1931)
********''[[Micoureus phaeus]]'' (Thomas,1899)
*******''[[Micoureus phaeus]]'' (Thomas, 1899)
********''[[Micoureus regina]]'' (Thomas,1898)
*******''[[Micoureus regina]]'' (Thomas, 1898)
*******[[Ġeneru]] ''[[Monodelphis]]'' (Burnett,1830)
******Ġeneru ''[[Monodelphis]]'' (Burnett, 1830)
********''[[Monodelphis adusta]]'' (Thomas,1897)
*******''[[Monodelphis adusta]]'' (Thomas, 1897)
********''[[Monodelphis americana]]'' (Müller,1776)
*******''[[Monodelphis americana]]'' (Müller, 1776)
********''[[Monodelphis brevicaudata]]'' (Erxleben,1777)
*******''[[Monodelphis brevicaudata]]'' (Erxleben, 1777)
********''[[Monodelphis dimidiata]]'' (Wagner,1847)
*******''[[Monodelphis dimidiata]]'' (Wagner, 1847)
********''[[Monodelphis domestica]]'' (Wagner,1842)
*******''[[Monodelphis domestica]]'' (Wagner, 1842)
********''[[Monodelphis emiliae]]'' (Thomas,1912)
*******''[[Monodelphis emiliae]]'' (Thomas, 1912)
********''[[Monodelphis glirina]]'' (Wagner,1842)
*******''[[Monodelphis glirina]]'' (Wagner, 1842)
********''[[Monodelphis handleyi]]''
*******''[[Monodelphis handleyi]]''
********''[[Monodelphis iheringi]]'' (Thomas,1888)
*******''[[Monodelphis iheringi]]'' (Thomas, 1888)
********''[[Monodelphis kunsi]]'' (Pine,1975)
*******''[[Monodelphis kunsi]]'' (Pine, 1975)
********''[[Monodelphis maraxina]]'' (Thomas,1923)
*******''[[Monodelphis maraxina]]'' (Thomas, 1923)
********''[[Monodelphis osgoodi]]'' (Doutt,1938)
*******''[[Monodelphis osgoodi]]'' (Doutt, 1938)
********''[[Monodelphis palliolata]]'' (Osgood,1914)
*******''[[Monodelphis palliolata]]'' (Osgood, 1914)
********''[[Monodelphis peruviana]]''
*******''[[Monodelphis peruviana]]''
********''[[Monodelphis reigi]]''
*******''[[Monodelphis reigi]]''
********''[[Monodelphis ronaldi]]'' (Solari,2004)
*******''[[Monodelphis ronaldi]]'' (Solari, 2004)
********''[[Monodelphis rubida]]'' (Thomas,1899)
*******''[[Monodelphis rubida]]'' (Thomas, 1899)
********''[[Monodelphis scalops]]'' (Thomas,1888)
*******''[[Monodelphis scalops]]'' (Thomas, 1888)
********''[[Monodelphis sorex]]'' (Hensel,1872)
*******''[[Monodelphis sorex]]'' (Hensel, 1872)
********''[[Monodelphis theresa]]'' (Thomas,1921)
*******''[[Monodelphis theresa]]'' (Thomas, 1921)
********''[[Monodelphis umbristriata]]'' (Miranda-Ribeiro,1936)
*******''[[Monodelphis umbristriata]]'' (Miranda-Ribeiro, 1936)
********''[[Monodelphis unistriata]]'' (Wagner,1842)
*******''[[Monodelphis unistriata]]'' (Wagner, 1842)
*******[[Ġeneru]] ''[[Tlacuatzin]]'' (Voss & Jansa,2003)
******Ġeneru ''[[Tlacuatzin]]'' (Voss u Jansa, 2003)
********''[[Tlacuatzin canescens]]'' (J.A. Allen,1893)
*******''[[Tlacuatzin canescens]]'' (J. A. Allen, 1893)
******[[Tribù]] [[Thylamyini]]
*****Tribù [[Thylamyini]]
*******[[Ġeneru]] ''[[Chacodelphys]]'' (Voss & Gardner & Jansa,2004)
******Ġeneru ''[[Chacodelphys]]'' (Voss, Gardner u Jansa, 2004)
********''[[Chacodelphys formosa]]'' (Shamel,1930)
*******''[[Chacodelphys formosa]]'' (Shamel, 1930)
*******[[Ġeneru]] ''[[Cryptonanus]]''
******Ġeneru ''[[Cryptonanus]]''
********''[[Cryptonanus agricolai]]'' (Moojen,1943)
*******''[[Cryptonanus agricolai]]'' (Moojen, 1943)
********''[[Cryptonanus chacoensis]]'' (Tate,1931)
*******''[[Cryptonanus chacoensis]]'' (Tate, 1931)
********''[[Cryptonanus guahybae]]'' (Tate,1931)
*******''[[Cryptonanus guahybae]]'' (Tate, 1931)
********''[[Cryptonanus ignitus]]'' (Díaz & Flores & Barquez,2002)
*******''[[Cryptonanus ignitus]]'' (Díaz u Flores u Barquez, 2002)
********''[[Cryptonanus unduaviensis]]'' (Tate,1931)
*******''[[Cryptonanus unduaviensis]]'' (Tate, 1931)
*******[[Ġeneru]] ''[[Gracilinanus]]'' (Gardner & Creighton,1989)
******Ġeneru ''[[Gracilinanus]]'' (Gardner u Creighton, 1989)
********''[[Gracilinanus aceramarcae]]'' (Tate,1931)
*******''[[Gracilinanus aceramarcae]]'' (Tate, 1931)
********''[[Gracilinanus agilis]]'' (Burmeister,1854)
*******''[[Gracilinanus agilis]]'' (Burmeister, 1854)
********''[[Gracilinanus dryas]]'' (Thomas,1898)
*******''[[Gracilinanus dryas]]'' (Thomas, 1898)
********''[[Gracilinanus emiliae]]'' (Thomas,1909)
*******''[[Gracilinanus emiliae]]'' (Thomas, 1909)
********''[[Gracilinanus marica]]'' (Thomas,1898)
*******''[[Gracilinanus marica]]'' (Thomas, 1898)
********''[[Gracilinanus microtarsus]]'' (Wagner,1842)
*******''[[Gracilinanus microtarsus]]'' (Wagner, 1842)
*******[[Ġeneru]] ''[[Lestodelphys]]'' (Tate,1934)
******Ġeneru ''[[Lestodelphys]]'' (Tate, 1934)
********''[[Lestodelphys halli]]'' (Thomas,1921)
*******''[[Lestodelphys halli]]'' (Thomas, 1921)
*******[[Ġeneru]] ''[[Marmosops]]'' (Matschie,1916)
******Ġeneru ''[[Marmosops]]'' (Matschie, 1916)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Incanus]]''
*******Sottoġeneru ''[[Incanus]]''
*********''[[Marmosops cracens]]'' (Handley & Gordon,1979)
********''[[Marmosops cracens]]'' (Handley u Gordon, 1979)
*********''[[Marmosops fuscatus]]'' (Thomas,1896)
********''[[Marmosops fuscatus]]'' (Thomas, 1896)
*********''[[Marmosops incanus]]'' (Lund,1840)
********''[[Marmosops incanus]]'' (Lund, 1840)
*********''[[Marmosops paulensis]]'' (Tate,1931)
********''[[Marmosops paulensis]]'' (Tate, 1931)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Invictus]]''
*******Sottoġeneru ''[[Invictus]]''
*********''[[Marmosops handleyi]]'' (Pine,1981)
********''[[Marmosops handleyi]]'' (Pine, 1981)
*********''[[Marmosops invictus]]'' (Goldman,1912)
********''[[Marmosops invictus]]'' (Goldman, 1912)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Noctivagus]]''
*******Sottoġeneru ''[[Noctivagus]]''
*********''[[Marmosops creightoni]]'' (Voss & Tarkfa & Yensen,2004)
********''[[Marmosops creightoni]]'' (Voss, Tarkfa u Yensen, 2004)
*********''[[Marmosops impavidus]]'' (Tschudi,1845)
********''[[Marmosops impavidus]]'' (Tschudi, 1845)
*********''[[Marmosops neblina]]'' (Gardner,1990)
********''[[Marmosops neblina]]'' (Gardner, 1990)
*********''[[Marmosops noctivagus]]'' (Tschudi,1845)
********''[[Marmosops noctivagus]]'' (Tschudi, 1845)
*********''[[Marmosops ocellatus]]'' (Tate,1931)
********''[[Marmosops ocellatus]]'' (Tate, 1931)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Parvidens]]''
*******Sottoġeneru ''[[Parvidens]]''
*********''[[Marmosops bishopi]]'' (Pine,1981)
********''[[Marmosops bishopi]]'' (Pine, 1981)
*********''[[Marmosops juninensis]]'' (Tate,1931)
********''[[Marmosops juninensis]]'' (Tate, 1931)
*********''[[Marmosops parvidens]]'' (Tate,1931)
********''[[Marmosops parvidens]]'' (Tate, 1931)
*********''[[Marmosops pinheiroi]]'' (Pine,1981)
********''[[Marmosops pinheiroi]]'' (Pine, 1981)
*******[[Ġeneru]] ''[[Thylamys]]'' (Gray,1843)
******Ġeneru ''[[Thylamys]]'' (Gray, 1843)
********''[[Thylamys cinderella]]'' (Thomas,1902)
*******''[[Thylamys cinderella]]'' (Thomas, 1902)
********''[[Thylamys elegans]]'' (Waterhouse,1839)
*******''[[Thylamys elegans]]'' (Waterhouse, 1839)
********''[[Thylamys karimii]]'' (Petter,1968)
*******''[[Thylamys karimii]]'' (Petter, 1968)
********''[[Thylamys macrurus]]'' (Olfers,1818)
*******''[[Thylamys macrurus]]'' (Olfers, 1818)
********''[[Thylamys pallidior]]'' (Thomas,1902)
*******''[[Thylamys pallidior]]'' (Thomas, 1902)
********''[[Thylamys pusillus]]'' (Desmarest,1804)
*******''[[Thylamys pusillus]]'' (Desmarest, 1804)
********''[[Thylamys sponsorius]]'' (Thomas,1921)
*******''[[Thylamys sponsorius]]'' (Thomas, 1921)
********''[[Thylamys pinei]]'' (Goin & Montalvo & Visconti,2000) (estinta)
*******''[[Thylamys pinei]]'' (Goin, Montalvo u Visconti, 2000) (estinta)
********''[[Thylamys tatei]]'' (Handley,1957)
*******''[[Thylamys tatei]]'' (Handley, 1957)
********''[[Thylamys velutinus]]'' (Wagner,1842)
*******''[[Thylamys velutinus]]'' (Wagner, 1842)
********''[[Thylamys venustus]]'' (Thomas,1902)
*******''[[Thylamys venustus]]'' (Thomas, 1902)
*******[[Ġeneru]] ''[[Thylatheridium]]'' (Reig,1952) (estint)
******Ġeneru ''[[Thylatheridium]]'' (Reig, 1952) (estint)
********''[[Thylatheridium dolgopolae]]'' (estinta)
*******''[[Thylatheridium dolgopolae]]'' (estinta)
********''[[Thylatheridium cristatum]]'' (estinta)
*******''[[Thylatheridium cristatum]]'' (estinta)
********''[[Thylatheridium hudsoni]]'' (estinta)
*******''[[Thylatheridium hudsoni]]'' (estinta)
******[[Tribù]] [[Metachirini]]
*****Tribù [[Metachirini]]
*******[[Ġeneru]] ''[[Metachirus]]'' (Burmeister,1854)
******Ġeneru ''[[Metachirus]]'' (Burmeister, 1854)
********''[[Metachirus nudicaudatus]]'' (É. Geoffroy,1803)
*******''[[Metachirus nudicaudatus]]'' (É. Geoffroy, 1803)
******[[Tribù]] [[Didelphini]]
*****Tribù [[Didelphini]]
*******[[Ġeneru]] ''[[Chironectes]]'' (Illiger,1811)
******Ġeneru ''[[Chironectes]]'' (Illiger, 1811)
********''[[Chironectes minimus]]'' (Zimmermann,1780)
*******''[[Chironectes minimus]]'' (Zimmermann, 1780)
*******[[Ġeneru]] ''[[Didelphis]]'' (Linnaeus,1758)
******Ġeneru ''[[Didelphis]]'' (Linnaeus, 1758)
********[[Sottoġeneru]] ''[[Albiventris]]''
*******Sottoġeneru ''[[Albiventris]]''
*********''[[Didelphis albiventris]]'' (Lund,1840)
********''[[Didelphis albiventris]]'' (Lund, 1840)
*********''[[Didelphis aurita]]'' (Wied-Neuwied,1826)
********''[[Didelphis aurita]]'' (Wied-Neuwied, 1826)
*********''[[Didelphis imperfecta]]'' (Mondolfi & Pérez-Hernández 1984)
********''[[Didelphis imperfecta]]'' (Mondolfi u Pérez-Hernández 1984)
*********''[[Didelphis pernigra]]'' (J.A. Allen,1900)
********''[[Didelphis pernigra]]'' (J.A. Allen, 1900)
********[[Sottoġeneru]] [[Marsupialis]]
*******Sottoġeneru [[Marsupialis]]
*********''[[Didelphis marsupialis]]'' (Linnaeus,1758)
********''[[Didelphis marsupialis]]'' (Linnaeus, 1758)
*********''[[Didelphis virginiana]]'' (Kerr,1792)
********''[[Didelphis virginiana]]'' (Kerr, 1792)
*******[[Ġeneru]] ''[[Hyperdidelphys]]'' (Ameghino,1904) (estint)
******Ġeneru ''[[Hyperdidelphys]]'' (Ameghino, 1904) (estint)
********''[[Hyperdidelphys pattersoni]]'' (estinta)
*******''[[Hyperdidelphys pattersoni]]'' (estinta)
*******[[Ġeneru]] ''[[Lutreolina]]'' (Thomas,1910)
******Ġeneru ''[[Lutreolina]]'' (Thomas, 1910)
********''[[Lutreolina crassicaudata]]'' (Desmarest,1804)
*******''[[Lutreolina crassicaudata]]'' (Desmarest, 1804)
*******[[Ġeneru]] ''[[Philander]]'' (Brisson,1762)
******Ġeneru ''[[Philander]]'' (Brisson, 1762)
********''[[Philander andersoni]]'' (Osgood,1913)
*******''[[Philander andersoni]]'' (Osgood, 1913)
********''[[Philander deltae]]
*******''[[Philander deltae]]
********''[[Philander frenata]]'' (Olfers,1818)
*******''[[Philander frenata]]'' (Olfers, 1818)
********''[[Philander mcilhennyi]]'' (Gardner & Patton,1972)
*******''[[Philander mcilhennyi]]'' (Gardner u Patton, 1972)
********''[[Philander mandolfii]]''
*******''[[Philander mandolfii]]''
********''[[Philander opossum]]'' (Linnaeus,1758)
*******''[[Philander olrogi]]''
*******''[[Philander opossum]]'' (Linnaeus, 1758)
*******[[Ġeneru]] ''[[Thylophorops]]'' (Reig,1952) (estint)
******Ġeneru ''[[Thylophorops]]'' (Reig, 1952) (estint)
********''[[Thylophorops chapadmalensis]]'' (estinta)
*******''[[Thylophorops chapadmalensis]]'' (estinta)
********''[[Thylophorops perplana]]'' (estinta)
*******''[[Thylophorops perplana]]'' (estinta)


==Ara ukoll==
== Ara wkoll ==
*[[Metatheria]]
* [[Metatheria]]
*[[Ameridelphia]]
* [[Ameridelphia]]
*[[Opossum]]
* [[Opossum]]
*[[Paucituberculata]]
* [[Paucituberculata]]


==Referenzi==
== Referenzi ==
*Aplin, K. P., and M. Archer. 1987. Recent advances in marsupial systematics with a new syncretic classification. Pp. xv-lxxii in Archer, M. (ed.), Possums and Opossums: Studies in Evolution, Vol. I. Surrey Beatty and Sons PTY Limited, Chipping Norton. lxxii+400 pp.
*Aplin, K. P., and M. Archer. 1987. Recent advances in marsupial systematics with a new syncretic classification. Pp. xv-lxxii in Archer, M. (ed.), Possums and Opossums: Studies in Evolution, Vol. I. Surrey Beatty and Sons PTY Limited, Chipping Norton. lxxii+400 pp.
*Davidson, Alan. Oxford Companion to Food (1999), "Opossum". p. 554, 556. ISBN
*Davidson, Alan. Oxford Companion to Food (1999), "Opossum". p. 554, 556. ISBN
*Feldhamer, G. A., L. C. Drickamer, S. H. Vessey, and J. F. Merritt. 1999. Mammalogy. Adaptation, Diversity, and Ecology. WCB McGraw-Hill, Boston. xii+563pp.
*Feldhamer, G. A., L. C. Drickamer, S. H. Vessey, and J. F. Merritt. 1999. Mammalogy. Adaptation, Diversity, and Ecology. WCB McGraw-Hill, Boston. xii+563pp.
*Gardner, Alfred (November 16, 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds) Mammal Species of the World, 3rd edition, Johns Hopkins University Press, 3-18. ISBN 0-801-88221-4
*Gardner, Alfred (November 16, 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds) Mammal Species of the World, 3rd edition, Johns Hopkins University Press, 3-18. ISBN 0-8018-8221-4
*Lonely Planet World Food Caribbean (2001) p.46 ISBN
*Lonely Planet World Food Caribbean (2001) p.46 ISBN
*Marshall, L. G. 1984. Monotremes and marsupials. Pp 59-115 in Anderson, S. and J. Knox Jones, eds, Orders and Families of Recent Mammals of the World. John Wiley and Sons, NY. xii+686 pp.
*Marshall, L. G. 1984. Monotremes and marsupials. Pp 59-115 in Anderson, S. and J. Knox Jones, eds, Orders and Families of Recent Mammals of the World. John Wiley and Sons, NY. xii+686 pp.
Linja 393: Linja 396:
*Wilson, D. E., and D. M. Reeder. 1993. Mammal Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference. 2nd edition. Smithsonian Institution Press, Washington. xviii+1206 pp.
*Wilson, D. E., and D. M. Reeder. 1993. Mammal Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference. 2nd edition. Smithsonian Institution Press, Washington. xviii+1206 pp.


==Ħoloq/Linkijiet Esterni==
== Ħoloq esterni ==
*[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Didelphimorphia.html ADW Animal Diversity Web sit b'informazzjoni dwar l-ordni Didelphimorphia].
* [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Didelphimorphia.html Animal Diversity Web – sit b'informazzjoni dwar l-ordni Didelphimorphia]
*[http://paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl The Paleobiology Database].
* [https://web.archive.org/web/20120722051528/http://paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl Id-Databażi Palebijoloġika]

*[http://www.geocities.com/mammal_taxonomy/nederlands2.html Tassonomija tal-Mammiferi].
⚫
[[Kategorija:Didelphimorphia| ]]

Reviżjoni kurrenti ta' 01:09, 14 Marzu 2024

Didelphimorphia
Firxa tal-fossili: Oligocene - Riċenti
Opossum ta' Virġinja, Didelphis virginiana
Klassifikazzjoni xjentifika
Renju: Animalia
Phylum: Chordata
Sottodiviżjoni: * Didelphidae
Klassi: Mammalia
Infraklassi: Metatheria
Superordni: Ameridelphia
Ordni: Didelphimorphia
(Gill, 1972)
Firxa tal-ordni Didelphimorphia
Ras ta' skeletru tal-Opossum ta' Virġinja, Didelphis virginiana
Japok jew opossum tal-ilma, Chironectes minimus

Didelphimorphia hija ordni ta' mammiferi marsupjali, li tiġbor fiha l-opossumi tal-kontinent Amerikan (għalkemm ftit huma l-ispeċi b'distribuzzjoni fil-kontinent tal-Amerika ta' Fuq u l-biċċa l-kbira ta' dawn l-opossumi qegħdin mifruxin fil-kontinent tal-Amerika t'Isfel).

Din l-ordni qiegħda kklassifikata fil-klassi Mammalia, fis-sottoklassi Theria, fl-infraklassi Metatheria, fis-superordni Ameridelphia, u għandha familja waħda biss b'rappreżentanti ħajjin, id-Didelphidae b'żewġ sottofamilji (Caluromyinae u Didelphinae), b'bosta ġeneri u 'l fuq minn 95 speċi ħajja. Din tal-aħħar m'hijiex klassifikazzjoni definittiva għaliex jiddependi skont ma' liema skema ta' klassifikazzjoni wieħed jimxi. Hemm klassifikazzjonijiet li jaqsmu din l-ordni saħansitra f'4 familji separati (Caluromyidae, Didelphidae, Glironiidae u Marmosidae).

L-ordni Didelphimorphia mill-1993 sal-2006 kellha żieda ta' 'l fuq minn 54% aktar fin-numru tal-ispeċi: minn 63 speċi tela' għal madwar 98 speċi u din hija l-akbar u l-aktar żieda qawwija li kien hemm fin-numru ta' speċi fost l-ordnijiet kollha tal-klassi tal-mammiferi.

Id-Didelphimorphia flimkien mal-ordni Paucituberculata (l-opossumi bugdiedem), jiffurmaw is-superordni Ameridelphia (il-marsupjali tal-kontinenti Amerikani eskluż il-kolokolo).

Lista tal-ispeċi ħajjin tal-ordni Didelphimorphia

[immodifika | immodifika s-sors]

Tassonomija tal-ordni Didelphimorphia

[immodifika | immodifika s-sors]
Firxa aktar mill-qrib tal-ordni Didelphimorphia

Ara wkoll

[immodifika | immodifika s-sors]

Referenzi

[immodifika | immodifika s-sors]
  • Aplin, K. P., and M. Archer. 1987. Recent advances in marsupial systematics with a new syncretic classification. Pp. xv-lxxii in Archer, M. (ed.), Possums and Opossums: Studies in Evolution, Vol. I. Surrey Beatty and Sons PTY Limited, Chipping Norton. lxxii+400 pp.
  • Davidson, Alan. Oxford Companion to Food (1999), "Opossum". p. 554, 556. ISBN
  • Feldhamer, G. A., L. C. Drickamer, S. H. Vessey, and J. F. Merritt. 1999. Mammalogy. Adaptation, Diversity, and Ecology. WCB McGraw-Hill, Boston. xii+563pp.
  • Gardner, Alfred (November 16, 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds) Mammal Species of the World, 3rd edition, Johns Hopkins University Press, 3-18. ISBN 0-8018-8221-4
  • Lonely Planet World Food Caribbean (2001) p.46 ISBN
  • Marshall, L. G. 1984. Monotremes and marsupials. Pp 59-115 in Anderson, S. and J. Knox Jones, eds, Orders and Families of Recent Mammals of the World. John Wiley and Sons, NY. xii+686 pp.
  • Vaughan, T. A. 1986. Mammalogy. Third Edition. Saunders College Publishing, Fort Worth. vi+576 pp.
  • Vaughan, T. A., J. M. Ryan, N. J. Czaplewski. 2000. Mammalogy. Fourth Edition. Saunders College Publishing, Philadelphia. vii+565pp.
  • Wilson, D. E., and D. M. Reeder. 1993. Mammal Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference. 2nd edition. Smithsonian Institution Press, Washington. xviii+1206 pp.

Ħoloq esterni

[immodifika | immodifika s-sors]
Miksub minn "https://mt.wikipedia.org/w/index.php?title=Didelphimorphia&oldid=304725"