Brontekst bekijken van Olympische Winterspelen 1992

{{Infobox Olympische Spelen
| spelen = 16
| soort = Winter
| afbeelding = 
| jaar = 1992
| plaats = {{FR-VLAG}} [[Albertville (Frankrijk)|Albertville]], [[Frankrijk]]
| landen = 64
| atleten = 1.801 (1.313 mannen, 488 vrouwen)
| evenementen = 57 in 7 sporten
| opening = [[8 februari]] [[1992]]
| sluiting = [[23 februari]] [[1992]]
| opener = President [[François Mitterrand]]
| eed = [[Surya Bonaly]] ([[kunstschaatsen]])
| jury = [[Pierre Bornat]] ([[alpineskiën]])
| vlam = [[Michel Platini (1955)|Michel Platini]] ([[voetbal]]) en [[Cyrille Grange]]
| vorige = 1988
| vorige_plaats = Calgary (Canada)
| volgende = 1994
| volgende_plaats = Lillehammer (Noorwegen)
}}
De '''XVIe Olympische Winterspelen''' werden in [[1992]] gehouden in [[Albertville (Frankrijk)|Albertville]] ([[Frankrijk]]). Ook [[Anchorage (Alaska)|Anchorage]] ([[Verenigde Staten]]), [[Berchtesgaden]] ([[Duitsland]]), [[Cortina d'Ampezzo]] ([[Italië]]), [[Lillehammer (plaats)|Lillehammer]] ([[Noorwegen]]), [[Falun (stad)|Falun]] ([[Zweden]]) en [[Sofia (stad)|Sofia]] ([[Bulgarije]]) hadden zich kandidaat gesteld.

[[Jean-Claude Killy]], de drievoudig medaillewinnaar, had zich in 1981 ingespannen om de Winterspelen terug naar Frankrijk te halen. Hiervoor sloeg hij de handen ineen met [[Michel Barnier]], een politicus uit [[Savoie (departement)|Savoie]]. Op 17 oktober 1986 besliste het [[Internationaal Olympisch Comité|IOC]] om de Winterspelen voor 1992 toe te kennen aan Albertville. Albertville had een zeer sterk dossier en werd waarschijnlijk ook geholpen door het feit dat de Zomerspelen van 1992 aan Barcelona, en niet aan Parijs, waren toegekend.

De Spelen van Albertville waren zeer duur en kostten zo'n 12 miljard Franse frank. De hoge kosten van de Spelen had evenwel ook een positieve zijde: in de hele streek werden infrastructuurwerken uitgevoerd die al lang op de verlanglijst stonden.

Tijdens de Spelen kwam de Zwitserse speedskiër [[Nicholas Bochatay]] om het leven. [[Speedskiën]] stond als demonstratiesport op het programma.

== Stemming ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse: collapse;"
|-
! colspan="8" | Uitslag stemming
|-
| '''Stad'''
| '''Land'''
| bgcolor=""|'''1e ronde'''
| bgcolor="" |'''2e ronde'''
| bgcolor="" |'''3e ronde'''
| bgcolor="" |'''4e ronde'''
| bgcolor="" |'''5e ronde'''<br /><small>([[Runoff election|Runoff]])</small><br />
| bgcolor="" |'''6e ronde'''
|-
||[[Albertville (Frankrijk)|Albertville]]||{{FR}}
||19||'''26'''||'''29'''||'''42'''||-||'''51
|-
||[[Sofia (stad)|Sofia]]||{{BG}}
||'''25'''||25||28||24||-||25
|-
||[[Falun (stad)|Falun]]||{{SE}}
||10||11||11||11||'''41'''||9
|-
||[[Lillehammer (plaats)|Lillehammer]]||{{NO}}
||10||11||9||11||40||-
|-
||[[Cortina d'Ampezzo]]||{{IT}}
||7||6||7||-||-||-
|-
||[[Anchorage (Alaska)|Anchorage]]||{{US}}
||7||5||-||-||-||-
|-
||[[Berchtesgaden]]||{{DE}}
||6||-||-||-||-||-
|}

== Hoogtepunten ==
* Door de verandering in de geopolitieke situatie deed een groot aantal landen voor het eerst in lange tijd weer mee. Voor het eerst sinds [[1936]] werd het hele Duitse grondgebied vertegenwoordigd door één team. Door het uiteenvallen van de [[Sovjet-Unie]] deden [[Estland]], [[Letland]] en [[Litouwen]] mee als onafhankelijke landen. Vijf voormalige Sovjet-republieken ([[Rusland]], [[Oekraïne]], [[Wit-Rusland]], [[Kazachstan]] en [[Oezbekistan]]) komen uit onder één en dezelfde vlag: ''Gemenebest van Onafhankelijke Staten'' (GOS).
* [[Kroatië]] en [[Slovenië]] traden voor het eerst onder eigen vlag aan.
* De [[olympische vlam]] werd aangestoken door [[Michel Platini (1955)|Michel Platini]] ([[voetbal]]) en [[Cyrille Grange]], een [[Savoie-Mont Blanc|Savoyaardse]] jongen.
* Voor het eerst waren [[freestyle skiën]] en [[Shorttrack (schaatsen)|shorttrack]] volwaardige onderdelen.
* De [[langlaufen|langlaufers]] uit [[Noorwegen]] zijn oppermachtig en winnen alle onderdelen. [[Bjørn Dæhlie]] en [[Vegard Ulvang]] winnen elk drie gouden medailles.
* Bij het dames[[schaatsen]] winnen [[Bonnie Blair]] ([[Verenigde Staten|VS]]) en [[Gunda Niemann]] ([[Duitsland]]) elk twee titels. Blair op de twee kortste afstanden (500 en 1000 meter) en Niemann op de langste afstanden (3000 en 5000 meter).
* De grote ster van deze Spelen was de [[Italië|Italiaan]] [[Alberto Tomba]]. 'Tomba La Bomba' won een gouden en een zilveren medaille in het [[skiën]], respectievelijk op de reuzenslalom en op de slalom.
* De zestienjarige [[Finland|Fin]] [[Toni Nieminen]] haalde tweemaal goud in het [[schansspringen]]: tweemaal op de 120 m-schans, individueel en in ploeg.
* Het [[Kunstschaatsen|kunstrijden]] voor paren werd gewonnen door een paar uit het GOS: [[Natalia Misjkoeteniok]] en [[Artur Dimitriev]] haalden goud op de tonen van de muziek van [[Franz Liszt]].
* De prestatie van de Franse vrouwenploeg in de [[biatlon]] kwam neer op een demonstratie van hun overmacht en kunnen.
* Twee GOS-atletes domineerden het [[langlaufen]]. [[Ljoebov Jegorova (langlaufster)|Ljoebov Jegorova]] won goud op de 10 en 15 km en zilver op de 5 km. [[Jelena Välbe]] won op die afstanden telkens brons.

== Belgische prestaties ==
{{Zie ook|Zie ook [[België op de Olympische Winterspelen 1992]]}}
* De Belgische ploeg was zeer bescheiden en bestond uit vijf [[Shorttrack (schaatsen)|shorttrackers]]. [[Geert Blanchart]] mocht daarbij terecht tot de favorieten worden gerekend, maar belandde uiteindelijk op een zesde plaats. België haalde bijgevolg geen medailles.

== Nederlandse prestaties ==
{{Zie hoofdartikel|Nederland op de Olympische Winterspelen 1992}}
{{Zie ook|Zie ook [[Lijst van Nederlandse deelnemers aan de Winterspelen van 1992]]}}
Aan de spelen deden 19 Nederlanders mee, waaronder 10 vrouwen.
* Tijdens de openingsceremonie werd het Nederlandse team (negen mannen en tien vrouwen) voorafgegaan door [[Leo Visser (schaatser)|Leo Visser]] ([[schaatsen]]) die de vlag droeg.
* Bij het mannen schaatsen ontspint zich een interessant duel tussen de [[Noorwegen|Noren]] en de Nederlanders op de middellange en lange afstanden. Op de 1500 meter wint [[Johann Olav Koss]] met een voorsprong van vier honderdste op zijn landgenoot [[Ådne Søndrål]] en negen honderdste op Leo Visser.
* Op de vijf kilometer wint [[Geir Karlstad]] voor [[Falko Zandstra]] en Leo Visser.
* Goud is er wel op de tien kilometer voor [[Bart Veldkamp]].
* De koningin van de [[Olympische Winterspelen 1988|spelen van 1988]] [[Yvonne van Gennip]] komt niet verder dan zesde plaats op de drie kilometer.

=== Nederlandse medailles ===
{| class="wikitable"
! Medaille !! Winnaar !! Onderdeel
|-
|{{goud}} Goud (1) || Bart Veldkamp||[[Schaatsen op de Olympische Winterspelen 1992|schaatsen]], 10.000 m.
|-
|{{zilver}} Zilver (1) || Falko Zandstra||schaatsen, 5000 m.
|-
|rowspan=2|{{brons}} Brons (2) || Leo Visser||schaatsen, 1500 m.
|-
|Leo Visser||schaatsen, 5000 m.
|}

== Disciplines ==
Tijdens de Olympische Winterspelen van 1992 werd er gesport in zes takken van sport. In twaalf disciplines stonden 57 onderdelen op het programma. [[Curling (sport)|Curling]], [[Freestyleskiën]] (aerials en ballet) en [[Speedskiën]] waren demonstratiesporten.

{| class="wikitable"
! [[Olympische sport]] || Discipline || colspan=5| Onderdelen
|-
| colspan=2 | [[Biatlon op de Olympische Winterspelen 1992|Biatlon]] || 10 km (m)<br />7,5 km (v) || 20 km (m)<br />15 km (v) || colspan=3| 4x 7,5 km (m)<br />3x 7,5 km (v)
|-
| colspan=2| [[Bobsleeën op de Olympische Winterspelen 1992|Bobsleeën]] || 2-mansbob (m) || colspan=4| 4-mansbob (m)
|-
| colspan=2| [[Rodelen op de Olympische Winterspelen 1992|Rodelen]] || 1-persoons (m) || 1-persoons (v) || colspan=3| dubbel (open)
|-
| rowspan=3 | Schaatssport || [[Kunstrijden op de Olympische Winterspelen 1992|Kunstrijden]] || mannen || vrouwen || paren || colspan=2| ijsdansen
|-
| [[Schaatsen op de Olympische Winterspelen 1992|Schaatsen]] || 500 m (m)<br />500 m (v) || 1000 m (m)<br />1000 m (v) || 1500 m (m)<br />1500 m (v) || 5000 m (m)<br />3000 m (v) || 10.000 m (m)<br />5000 m (v)
|-
| [[Shorttrack op de Olympische Winterspelen 1992|Shorttrack]] || 1000 m (m)<br />500 m (v) || 5000 m aflossing (m)<br />3000 m aflossing (v)
|-
| Rowspan=5| Skisport || [[Alpineskiën op de Olympische Winterspelen 1992|Alpineskiën]] || afdaling (m)<br />afdaling (v) || slalom (m)<br />slalom (v) || reuzenslalom (m)<br />reuzenslalom (v) || super-g (m)<br />super-g (v) || combinatie (m)<br />combinatie (v)
|-
| [[Freestyleskiën op de Olympische Winterspelen 1992|Freestyleskiën]] || colspan=5| moguls (m)<br />moguls (v)
|-
| [[Langlaufen op de Olympische Winterspelen 1992|Langlaufen]] || 10 km (m)<br />5 km (v) || 15 km (m)<br />10 km (v) || 30 km (m)<br />15 km (v) || 50 km (m)<br />30 km (v) || 4x10 km (m)<br />4x5 km (v)
|-
| [[Noordse combinatie op de Olympische Winterspelen 1992|Noordse combinatie]] || individueel (m) || colspan=4| team (m)
|-
| [[Schansspringen op de Olympische Winterspelen 1992|Schansspringen]] || normale schans (m) || grote schans (m) || colspan=3 | team grote schans (m)
|-
| colspan=2 | [[IJshockey op de Olympische Winterspelen 1992|IJshockey]] || colspan=5| mannen
|-
! colspan=7| Demonstratiesporten
|-bgcolor="#EEEEEE"
| colspan=2 | [[Curling op de Olympische Winterspelen 1992|Curling]] || mannen || colspan=4| vrouwen
|-bgcolor="#EEEEEE"
| Rowspan=2| Skisport || [[Freestyleskiën op de Olympische Winterspelen 1992|Freestyleskiën]] || aerials (m)<br />aerials (v) || colspan=4| ballet (m)<br />ballet (v)
|-bgcolor="#EEEEEE"
| [[Speedskiën op de Olympische Winterspelen 1992|Speedskiën]] || colspan=5|
|}

===Mutaties===
{| class="wikitable"
! Sport || Nieuw || Verdwenen (t.o.v. 1988) || Wijzigingen/Opmerkingen
|-
| Biatlon || 7,5 km sprint (v)<br />15 km (v)<br />3x7,5 km estafette (v) || || Nu 6 onderdelen
|-
| Freestyleskiën || moguls (m)<br />moguls (v) || || Nieuw, debuut
|-
| Langlaufen || 10 km (m)<br />15 km (v) || || 20 km wordt 30 km (v) <br /> Nu 10 onderdelen
|-
| Shorttrack || 1000 m (m)<br />5000 m aflossing (m)<br /> 500 m (v)<br /> 3000 m aflossing (v) || || Nieuw, debuut
|-
! || 11 || 0 || 1
|}

== Medaillespiegel ==
Er werden 171 [[medaille]]s uitgereikt. Het [[Internationaal Olympisch Comité|IOC]] stelt officieel geen medailleklassement op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie. In het klassement wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles.

In de volgende tabel staat de top-10 en het Nederlandse resultaat. Het gastland heeft een blauwe achtergrond en het grootste aantal medailles in elke categorie is vetgedrukt.

''Zie de [[medaillespiegel van de Olympische Winterspelen 1992]] voor de volledige weergave.''

{| {{Tabelkop Olympisch medailleklassement}}
|-
|1||align=left|{{DEos|1992|W}} || GER||'''10'''||'''10'''||6||'''26'''
|-
|2||align=left|{{SUHH-UTos|1992|W}}<sup>1</sup> || EUN||9||6||'''8'''||23
|-
|3||align=left|{{NOos|1992|W}} || NOR||9||6||5||20
|-
|4||align=left|{{ATos|1992|W}} || AUT||6||7||'''8'''||21
|-
|5||align=left|{{USos|1992|W}} || USA||5||4||2||11
|-
|6||align=left|{{ITos|1992|W}} || ITA||4||6||4||14
|-style="background:#ccccff"
|7||align=left|{{FRos|1992|W}} || FRA||3||5||1||9
|-
|8||align=left|{{FIos|1992|W}} || FIN||3||1||3||7
|-
|9||align=left|{{CAos|1992|W}} || CAN||2||3||2||7
|-
|10||align=left|{{KRos|1992|W}} || KOR||2||1||1||4
|-
| || || || || || ||
|-
|12||align=left|{{NLos|1992|W}} || NED||1||1||2||4
|}<sup>1</sup>een gezamenlijk team van twaalf voormalige Sovjet republieken

== Deelnemende landen ==
Een recordaantal van 64 landen deed mee aan de Spelen. Door het uiteenvallen van de [[Sovjet-Unie]] deden zes voormalige republieken mee in een gezamenlijk team. De Baltische staten Estland, Letland en Litouwen hadden hun eigen team. Zij waren voor de toetreding tot de Sovjet-Unie al actief geweest op de Winterspelen. Het recent onafhankelijk geworden Kroatië en Slovenië debuteerden. Na de hereniging van Oost- en West-Duitsland nam er één Duits team deel.

Hun debuut maakten Algerije, Bermuda, Brazilië, Honduras, Ierland en Swaziland. Voor Honduras en Swaziland was dit de enige deelname aan de Winterspelen ooit. Senegal maakte z'n rentree op de Winterspelen. Ten opzichte van de vorige editie ontbraken Fiji, Guam, Guatemala en Portugal.
{| class="toccolours" width=100%
| valign=left align=top width=34% |
{{DZos|1992|W}}<br />
{{VIos|1992|W}}<br />
{{ADos|1992|W}}<br />
{{ARos|1992|W}}<br />
{{AUos|1992|W}}<br />
{{BEos|1992|W}}<br />
{{BMos|1992|W}}<br />
{{BOos|1992|W}}<br />
{{BRos|1992|W}}<br />
{{BGos|1992|W}}<br />
{{CAos|1992|W}}<br />
{{CLos|1992|W}}<br />
{{CNos|1992|W}}<br />
{{XTos|1992|W}}<br />
{{CRos|1992|W}}<br />
{{CYos|1992|W}}<br />
| valign=left align=top width=22% |
{{DKos|1992|W}}<br />
{{DEos|1992|W}}<br />
{{EEos|1992|W}}<br />
{{PHos|1992|W}}<br />
{{FIos|1992|W}}<br />
{{FRos|1992|W}}<br />
{{SUHH-UTos|1992|W}}<br />
{{GRos|1992|W}}<br />
{{GBos|1992|W}}<br />
{{HNos|1992|W}}<br />
{{HUos|1992|W}}<br />
{{IEos|1992|W}}<br />
{{ISos|1992|W}}<br />
{{INos|1992|W}}<br />
{{ITos|1992|W}}<br />
{{JMos|1992|W}}<br />
| valign=left align=top width=22% |
{{JPos|1992|W}}<br />
{{YUos|1992|W}}<br />
{{HRos|1992|W}}<br />
{{LVos|1992|W}}<br />
{{LBos|1992|W}}<br />
{{LIos|1992|W}}<br />
{{LTos|1992|W}}<br />
{{LUos|1992|W}}<br />
{{MAos|1992|W}}<br />
{{MXos|1992|W}}<br />
{{MCos|1992|W}}<br />
{{MNos|1992|W}}<br />
{{NLos|1992|W}}<br />
{{ANHHos|1992|W}}<br />
{{NZos|1992|W}}<br />
{{KPos|1992|W}}<br />
| valign=left align=top width=22% |
{{NOos|1992|W}}<br />
{{ATos|1992|W}}<br />
{{PLos|1992|W}}<br />
{{PRos|1992|W}}<br />
{{ROos|1992|W}}<br />
{{SMos|1992|W}}<br />
{{SNos|1992|W}}<br />
{{SIos|1992|W}}<br />
{{ESos|1992|W}}<br />
{{SZos|1992|W}}<br />
{{CSHHos|1992|W}}<br />
{{TRos|1992|W}}<br />
{{USos|1992|W}}<br />
{{KRos|1992|W}}<br />
{{SEos|1992|W}}<br />
{{CHos|1992|W}}<br />
|}

== Externe links ==
* {{en}} [http://www.olympic.org/uk/games/past/index_uk.asp?OLGT=2&OLGY=1992 IOC-website over de Olympische Winterspelen van 1992]
* [https://web.archive.org/web/20120416032158/http://www.nocnsf.nl/cms/showpage.aspx?id=2148 De website van NOC*NSF over de Winterspelen van 1992]

{{Navigatie Olympische Winterspelen 1992}}
{{Navigatie landen op de Olympische Winterspelen 1992}}
{{Navigatie Olympische Spelen}}
{{Commonscat|1992 Winter Olympics}}

{{Bibliografische informatie}}

[[Categorie:Olympische Winterspelen 1992| ]]